مدیر کل اقتصادی استانداری در گفت‌وگو با گفتارنو مطرح کرد
گفت‌وگو با مدیرکل اقتصادی استانداری چندی پیش انجام شد. از او در خصوص عملکرد اقتصادی دولت در استان پرسیدیم. پاسخ رضا سنجری مدعی است « تحرکی که ما در این 3 سال داشتیم، ستودنی است» سنجری البته تاکید دارد که پاسخش فارغ از نگاه‌های سیاسی است. او با حوصله به سوالات گفتارنو پاسخ داد که می‌خوانید.
گفتارنو/ محبوبه فیروزآبادی:
گفت‌وگو با مدیرکل اقتصادی استانداری چندی پیش انجام شد. از او در خصوص عملکرد اقتصادی دولت در استان پرسیدیم. پاسخ رضا سنجری مدعی است « تحرکی که ما در این 3 سال داشتیم، ستودنی است» سنجری البته تاکید دارد که پاسش فارغ از نگاه‌های سیاسی است. او با حوصله به سوالات گفتارنو پاسخ داد که می‌خوانید.
دولت یازدهم وعده داده بود پروژه‌های نیمه تمام را سروسامان داده و به فرجام برساند. بعد سراغ پروژه جدید و کلنگ‌زنی برود. مدیران استانی هم این نگاه را تایید میکردند اما این نگرش ادامه پیدا نکرد. شما به عنوان مدیرکل اقتصادی استانداری این وضعیت را که با سیاست‌های کلی کشور هم سو به نظر نمی‌رسد، چطور ارزیابی میکنید؟
منطق این را می‌گوید که اول طرح نیمه تمامی را که توجیه داشته باشد ابتدا به پایان برسانید. چون بالاخره سرمایه‌ای در این پروژه هزینه شده و این پول‌ها ممکن است به نام شخص باشد یا به نام شرکت باشد، ولی در واقع متعلق به ملت است. تک تک این سرمایه‌گذاری‌ها سرمایه ملی هستند.
اولویت اول این است که طرح‌هایی که دارند زیر ظرفیت کار می‌کنند و یک شیفت کار می‌کنند و بازار مناسب تضمین شده‌ای هم دارند چه در داخل و چه در خارج، حمایت شوند. اگر لازم است به آنها تسهیلات در گردش پرداخت شود چون سرمایه‌گذاری ثابت انجام شده و ماشین‌آلات موجود است.
نکته دوم اینکه یک سری طرح داریم که در تمام دولت‌ها بوده که سرمایه‌گذار شروع کرده به دلایل مختلف با مشکل مواجه شده است. اما سرمایه گذار مقصر نبوده که طرح نیمه تمام رها شده مثلا دچار تورم شده است.
در دولت گذشته واقعا این اتفاق افتاد. شب سرمایه‌گذار خوابید صبح که بلند شد آهن یکدفعه 3 برابر شد. سرمایه‌گذار در طرح اولیه و توجیه اقتصادی که دیده بود این افزایش جهشی و ناگهانی را مد نظر قرار نداده بود. بانک هم حمایت نکرد. نهایتا وقتی که این افزایش ناشی از تورم چند سال پیش روی داد بسیاری از طرحها این امکان برایشان بوجود نیامد که به اتمام برسند.
بانک‌های عامل هم که در طرحها مشارکت داشتند گفتند مابقی این افزایش باید در قالب سهم آورده جبران شود. بعضی از بانکها بررسی کردند و در تسهیلات بازنگری کردند و بعضی از طرحها واقعا به بهره برداری رسید. تعدادی طرح هم داریم که خود مجری طرح مدیریت مطلوبی ندارد. در واقع درست است که عوامل محیطی تأثیر گذاشتند که نتوانسته طرح را به بهره‌برداری برساند اما خود مجری طرح هم، این کاره نبود و این طرح دچار آسیب شده و به اتمام نرسید.
دولت یازدهم رویکردش این است که طرح‌های زیر ظرفیت را به ظرفیت برساند. دوم اینکه طرح‌های نیمه تمامی که توجیه دارند، را تعیین تکلیف کند. خیلی از طرحها البته ادامه ندادن‌شان بهتر از تکمیل کردنشان هست.
مثل فولاد بافت؟
نه؛ فولاد بافت جریان دیگری دارد. خب این طرح دولتی هست. معمولا قیمت طرح‌های دولتی بیشتر از طرح‌های خصوصی است. وقتی کارهای اجرایی یک واحد خصوصی توسط یک سرمایه گذار خصوصی انجام شود، برنامه زمان بندی آن قطعا دقیقتر هست و سعی میکند تمام کنند. طرح‌های دولتی معمولا به دلیل تزریق قطره چکانی اعتبارات مشمول مرور زمان میشود. بعضی وقتها اصلا طرح از توجیه خارج میشود.
تایید میکنید مسایل فولاد بافت خیلی ریشه‌ای تر است. یعنی انرژی ندارد، مواد اولیه ندارد، راه ندارد، اصلا این طرح را نمی‌دانم با چه منطقی می‌خواهید توجیه کنید؟ قبول دارید خیلی از طرحها هستند مکان‌یابی آنها مصلحتی و سیاسی است.
اگر مکان یابی درست باشد، زنجیره فولاد شامل کنستانتره، گندله، آهن اسفنجی، شمش و نورد در کرمان دارد تکمیل میشود. شرکتهای بزرگی سرمایه‌گذاری کرده‌اند و تا 3 سال آینده کولاک می‌کنند ان‌شالله .
حالا شما حساب کنید توی این زنجیره یک حلقه با فاصله قراربگیرد قطعا نمی‌تواند خوب عمل کند. این طرح فولاد بافت را هم که شما گفتید باید از همه طرف به آن نگاه کرد مکان‌یابی آن در واقع طوری بوده که تعمیر زیرساخت‌های آن هزینه‌بر است، تأمین برق هیچ منطق اقتصادی تأییدش نمی‌کند و ... -نه که شدنی نباشد هست-
فکر می‌کنم می‌خواستند فولاد بافت را به گل‌گهر تحمیل کنند درست است؟
ببینید تحمیلی نیست. پیشنهاد شد و قطعا بخش خصوصی هم هر چیزی را قبول نمی‌کند و قطعا بررسی و آنالیز میکند. دید مقرون به صرفه نیست رها میکند. الان هم هیچ اجباری برای فولاد بافت در کار نبوده است.
الان در فولاد بافت چه کسی سرمایه گذاری میکند؟
یکی دو تا بانک در واقع فولاد بافت را برداشتند و دارند رویش کار می‌کنند. که اگر بشود به صورت کنسرسیوم انجام شود . یکی بانک گردشگری هست و قبلا هم بانک صنعت و معدن بیشترین سهام را داشته و کار میکرده است.
برگردیم سر بحث اولم، طرح‌های ناتمام...
طرح‌های نیمه تمام هنوز هم اولویت کشور هستند. در استان، کارگروه رفع موانع تولید که امسال به صورت ویژه دارد طرحها را مدیریت و کمک میکند، اولویت اولش را گذاشته برای طرح‌های بالای 60% پیشرفت فیزیکی.
اما رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی معتقد است که طرح کارگروه رفع موانع تولید، یک طرح شکست خورده است، به دلیل اینکه بانکها همراهی نمی‌کنند.
ما ظرف یک ماه‌ونیم گذشته در استان کرمان 575 طرح را به بانک معرفی کردیم. بیش از 1500 نفر ثبت نام کرده‌اند که به صورت جلسات هفتگی با حضور نمایندگان بانک، استانداری، و خود سرمایه گذار و دستگاه اجرایی که مجوز را صادر کرده، تک‌تک این طرحها بررسی شدند.
مبلغ این 575 طرح تسهیلاتی حدود 810 میلیارد تومان است؛ یعنی بیش از آن سهمی که کشور برای استان در نظر گرفته بود. با گذشت یک ماه ونیم نتیجه‌ای که من هفته گذشته بررسی می‌کردم الان حدود 177 طرح با مبلغ 150 میلیارد تومان به بخش خصوصی پرداخت شده است.
پس چرا بخش خصوصی از بانکها ناراضی هستند؟
ببینید در بانک باید تکمیل پرونده بشود وثیقه تامین شود. اینها زمان‌بر هست. بعضی از طرحها مجری طرح واقعا نمی‌تواند وثیقه را تأمین کند. یعنی خیلی از وقتها خود سرمایه‌گذار نمی‌تواند پرونده‌اش را تکمیل کند. بسیاری از اینها که معرفی شدند به بانک، یک بار که رفتند، دیگر کار را رها کردند.
نرخ تأمین سرمایه قبول دارید خیلی بالاست؟
این مساله کشوری است؛ دست استان نیست.
تامین وثیقه برای یک سرمایه گذار کرمانی بسیار دشوارتر از یک سرمایه‌گذار تهرانی است. به عنوان مثال یک آپارتمان نقلی درتهران چند ده برابر یک خانه ویلایی در کرمان است. این مساله کجا باید دیده شود؟
نقدینگی کشور اگر 4 میلیارد تومان باشد 60% آن مال تهران است. تمام شرکتها مخصوصا شرکتهای بزرگ برای اینکه بتوانند بازار صادرات را داشته باشند و بتوانند کل کشور را پوشش دهند مجبور هستند یک دفتر در تهران داشته باشند. بردن دفتر در تهران یعنی چه ؟یعنی بخشی از اشتغال استان هم به تهران می‌رود.
نکته دوم هم اینکه حساب بانکی اش را هم تهران باز میکند چون آنجا هم می‌خواهد تسهیلات بگیرد و مالیات بپردازد این میشود فرار سرمایه از استان، فرار مالیات از استان. اینجاست که می‌گویند باید تمرکز زدایی شود، واقعا مسأله مهمی است.
مدیران استان فقط روی گل گهر و مس دست می‌گذارند. خیلی از شرکتهای دیگر هم هستند آماری دارید که چقدر از شرکتهای کرمانی در تهران مالیات می‌دهند؟
اداره کل امور مالیاتی یکی از کارکردهای سیستم‌اش همین است که شرکتها را بررسی کند و یک سری آپشن‌ها را در نظر بگیرد. اولا که مالیات را واقعا کارشناسی ارزیابی کند نه اینکه علی الراس کند. نکته دوم اینکه یکسری آپشن‌ها را حذف کند که برای شرکت هم انگیزه باشد و بیاید در مرکز استان سرمایه گذاری کند.
خیلی از شرکتها در چند استان در حال کار کردن هستند. مثلا یک شرکت یک معدن در یزد دارد، یک معدن در کرمان دارد، یکی در سیستان و بلوچستان دارد. ولی ممکن است بازده مالیاتی در سیستان و بلوچستان داشته باشد. باید بین سه تا استان در واقع برایش یک مزیتی ایجاد بشود که به کرمان بیاید.
هنوز زود است که کارگروه رفع موانع تولید هم در موردش قضاوت کنیم. چون هنوز حداکثر دوماه است که دارد این کار انجام میشود. این کار بطور ویژه دارد پیگیری میشود و ما بانکها را هم حساس کردیم.
یعنی شما از عملکرد بانکها راضی هستید؟
اجازه بدهیم یک‌ماه آینده بهتر می‌توانیم اظهار نظر کنیم.
در شهر کرمان شاهد پروژه‌هایی هستیم که هنوز به فرجام نرسیده، پروژه‌های جدید پشت سر هم کلید می‌خورند. این وضعیت اصلا قابل پذیرش نیست چه از منطق اقتصادی و چه از نظر نارضایتی‌های اجتماعی. چه پاسخی دارید؟
بببینید پروژه‌های عمرانی برای اینکه حق مطلب ادا شود، حالا یک فرصتی باشد دوستان معاونت عمرانی بیایند و توضیح بدهند. واقعیت این است کرمان را اگر می‌خواهیم یک کلان شهر کنیم، باید یک سری پارامترهایی داشته باشیم. اگر که می‌خواهیم ترافیک روان داشته باشیم، باید زیرساخت‌هایی را تهیه کنیم. من یادم است زمانی که می‌خواستند پلهای دور کمر بندی قبل که الان بزرگراه فعلی است را درست کنند، هم مشکل مالی بود، هم اینکه سامان دهی ترافیک مساله بود تا این پل‌ها را درست کنند.
بیست سال پیش یک کلیپ تلویزیونی پخش شد و ما الان یک محور گردشگری زیبا به نام هفت باغ علوی داریم. هیچکس باورش نمی‌شد که یک بیابان شنزار به یک محور گردشگری تبدیل شود. روزی هم که کلیپ این پروژه‌ها پخش شد من دقیقا همان ذهنیت 20 سال پیش برایم تداعی شد. درست است یکسال سختی دارد. حتی کسب و کار خیلی‌ها ممکن است در این مدت دچار آسیب بشود. ولی چاره‌ای جز این نداریم.
لازم بود همه باهم شروع شوند؟
شما فرض کنید میانگین هر پل یکسال و نیم طول می‌کشد. چندتا پل دوستان دست زدند؟ حدودا 9-10 تا پل هست. ده تا دوسال میشود 20 سال. یعنی ما 20 سال باید درگیر چنین فرآیندی باشیم؟
اما این پل‌ها از طرف کارشناسان ترافیکی، عمرانی و... نقد شد. اما ظاهرا دولت به آنها اعتنایی نکرده است؟
من نه در جلساتشان حضور داشتم نه درجریان دقیق هستم. من از نظر یک شهروند الان صحبت می‌کنم. اما می‌گویم ما ناگزیریم که یکسری تحمل‌ها را داشته باشیم که فردا بتوانیم ترافیک روانی داشته باشیم.
شما عملکرد دولت را در این 3 سال در بحث اقتصادی چطور ارزیابی میکنید؟
من چون در دولت‌های مختلف در دفتر اقتصادی بوده ام دیدگاهم صرفا بحث اقتصادی است و مطلقا بحث‌های سیاسی را نه دنبال می‌کنم و نه پیگیر هستم. تحرکی که ما در این 3 سال داشتیم، ستودنی است. دلیلش هم این است که مدیریت کلان استان یک فرد اقتصادی است. شما الان بررسی بفرمایید ببینید جلساتی که استاندار محترم برای مباحث اقتصادی گذاشتند چند درصد وقتشان بوده برای جلسات فرهنگی هنری و اجتماعی و سیاسی و سایر مباحث چقدر بوده است.
چون ریشه تمام مسائل اقتصادی است. اگر ما می‌خواهیم نمازخوان خوبی باشیم باید از نظر مسائل اقتصادی در رفاه باشیم. اگر می‌خواهیم دین‌مان به جا باشد باید اقتصادمان درست باشد. اگر می‌خواهیم امنیت داشته باشیم، باید اقتصادمان درست باشد. تجمیع ارکان تصمیم‌گیر اعم از نماینده مجلس، ائمه جمعه، سرمایه‌گذار، دستگاه‌های اجرایی، اینها را بیاوریم و یک ادبیات مشترکی ایجاد کنیم، واقعا سخن است.
این کار در دولت قبل هم انجام می‌شد. من خودم در جلسات آن حضور داشتم.
خب ببینید فشاری که الان هست قبلا نبود، شما ببینید استانداران قبل در دولت چندتا جلسه گذاشتند که ائمه جماعت را در مسائل اقتصادی ترغیب کنند؟ اما الان امام جمعه در جلسات اقتصادی حضور دارد. الان وقتی که یک سرمایه‌گذار میاید دفتر من، امام جمعه شهرش هم همراهی‌اش میکند. من تا حالا ندیده بودم کسی که کارش تبلیغات دینی و مذهبی هست بیاد و در مسایل اقتصادی دخیل شود.
البته این مداخلات همیشه هم مثبت نیست؛ قبول دارید؟
من چون سیاسی نیستم کارشناسی نگاه می‌کنم. هیچ موقع هم ابایی نداشتم از اینکه شفاف جواب بدهم . من واقعا نظرم این است که اگر سرمایه گذاری میاید اگر واقعا کارش شدنی نیست همان لحظه بگویند و علتش رو هم بگویند، نه اینکه به جاهای دیگر پاسش بدهند.
در این مدت هم واقعا همینطور بود. همه سعی کردند که یک مشکلی برطرف بشود و الان هم بحث سرمایه گذاری که من به آمار سال قبل نگاه می‌کنم واقعا جهش چشمگیری داشته 13 هزار میلیاردتومان سرمایه گذاری بخش خصوصی هست.
اما برخلاف اعداد و ارقامی که استانداری منتشر میکند، فعالان اقتصادی بخش خصوصی می‌گویند در دولت یازدهم در استان کرمان بخش خصوصی‌ها تضعیف و شبه خصوصی‌ها قدرت گرفتند. چه پاسخی دارید؟
شبه خصوصی یعنی کی؟ حالا من یک سوال دارم؟ قرارگاه خاتم نه نسبتی با من دارد که بخواهم جانبداری کنم و نه من ذی‌نفعم. من بحثم این است که وقتی دولت خودش شرایطش به‌گونه‌ای نیست که بتواند از لحاظ مالی، کارهای عمرانی را به سرعت پیش ببرد، باید ما بگردیم یک پیمانکار قدر پیدا کنیم که اگر نتوانستیم یکی از صورت وضعیت‌هایش را به موقع بپردازیم، کار نماند.
پل سیدی به همین دلیل خوابیده؟
بله؛ چون پیمانکارش قدر نیست .
چرا قرارگاه خاتم در پروژه فاضلاب کرمان سرمایه‌گذاری نمی‌کند؟
بببینید قرارگاه خاتم یک مجموعه هست و آوردنش در استان کرمان یک بحثی دارد که چطوری ترغیب شود.
ولی در کل نظر شخص من این هست که پیمانکار باید قدر باشد که کار نخوابد اگر سیستم نتوانست به موقع صورت وضعیتش را پاس بکند کار ادامه پیدا کند. اگر قرار بود در پل‌ها دوستان دیگر می‌آمدند و از پیمانکاران دیگر استفاده میکردند، قطعا مشکل ساز می‌شد .
آخرش چه؟ بخش خصوصی واقعی باید در این رکود اقتصادی چیکار کند؟
بخش خصوصی واقعی شما یک تعریف به من بدهید. من بحثم این است کدوم شرکت امده و گفته من میخواهم پل‌ها را اجرا کنم و پروژه به او داده نشده است؟
من دقیقا یادم است قبل از اینکه قرارگاه خاتم بیاید. من خیلی از جلسات بودم پیمانکار استان می‌آمد و می‌گفت من میخواهم این پروژه را اجرا کنم اما عملا یک نقشه را هم تهیه نمی‌کرد. چند سال است که شهرداری دارد با پیمانکاران استانی چانه میزند و پیشنهاداتشان را بالا و پایین میکند اما هیچکدام بطور جدی وسط نیامدند. اگر آمده بودند حداقل پل‌هایی که از قبل زده شده بودند جمع و جور می‌شد. شما تکنولوژی این پل‌ها را با پلهای قدیمی مقایسه کنید ما این تکنولوژی را در استان نداشتیم.
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۱
مثلثی که چند مدیر بدون پایه های کارشناسی فنی - تخصصی قوی ، طرح به جریان می اندازد. همان انتقادی که به دولت قبلی بود.