گزارشی از نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌های کشور
محمدرضا نژادحیدری مدیرعامل خانه مطبوعات با بیان اینکه «درک حضور مطبوعات محلی در نمایشگاه نمایشگاه مطبوعات کشور مستلزم یک نگاه درازمدت است. »گفت : «اگر چند رسانه قدرتمند کرمانی در نمایشگاه حضور پیدا کنند مسلما در ایجاد ارتباط با همتایان خود در کشور موثر خواهد بود و به ارتقای سطح کیفی کارشان نیز خواهد انجامید.»
رضا شمسی در استقامت نوشت:
هنوز نام مشخصی ندارند که مورد وثوق همگان باشد؛ نشریات استانی به آنها می‌گویند، نشریات بومی و محلی هم خطابشان می‌کنند. این نشریات آنقدر چالش دارند و آنقدر با موانع ریز و درشت دست و پنجه نرم می‌کنند که هستی‌شان به خطر افتاده است. در این بین اما هر ساله به نمایشگاه کشوری مطبوعات هم دعوت می‌شوند تا احتمالا ابراز وجود کنند و کمتر کسی است که بیندیشد ضرورت این ابراز وجود چیست؟ واقعا با این همه مشکل ریز و درشتی که مطبوعات محلی در سه حوزه‌ی انتشار، توزیع و فعالیت با آن روبرو هستند، آیا حضور در نمایشگاه مطبوعات دردی از هزاران دردشان را دوا می‌کند؟
باز هم راهروهای جنبی سهم مطبوعات محلی شد
به هر روی امسال هم از ۱۶ تا ۲۲ آبانماه جاری بیست و دومین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها برگزار شد و بخش نشریات استانی این نمایشگاه نیز همزمان با سایر بخش‌ها در ایام مذکورفعالیت خود را در مصلای تهران آغاز کرد.
در نمایشگاه امسال ۳۳ نشریه استانی در کنار ۷۰۰ رسانه سراسری گردهم آمده اند با این توضیح که نشریات محلی همچون سال‌های گذشته در راهروهای کناری و جنبی واقع شده بودند که به خاطر همین موضوع گلایه‌هایی نیز از جانب آنها به معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته است. اگرچه مسئولان در پاسخ می‌گویند با واگذاری بخشی از فعالیت ها از جمله برگزاری جلسات آموزشی، نقد و بررسی به نشریات محلی سعی داشته‌اند این نقص را رفع نمایند، اما عموم بازدیدگنندگان از نمایشگاه بیست و دومین نیز همچنان بازدیدکنندگان دوره‌های قبل بر این ظلمی که بر مطبوعات محلی رفته است، معترفند.
مدیریت نمایشگاه مطبوعات که در سال‌های اخیر در مصلای تهران برگزار می‌شود، البته بر عهده‌ی مسوولان پایتخت است و محاسن و معایبش هم بر ذمه‌ی همان‌ها، که البته درباره‌ی آن هم بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند اما آنچه ما دنبال می‌کنیم پرسش درباره‌ی حضور مطبوعات محلی در این نمایشگاه و ضرورت شرکت در آن است و به طور خاص می‌خواهیم درباره‌ی حضور نشریات شهر و استان کرمان در نمایشگاه مورد نظرمان بدانیم. براستی آیا ضرورت دارد که نشریات کرمان در این نمایشگاه حضور پیدا کنند؟ و اگر حضور پیدا کنند چه نفعی عایدشان می‌شود و احتمالا آیا راهکارهایی وجود دارد که نشریات استان ما در سال‌های آتی حضوری پر رنگ‌تر در کنار همتایان کشوری خود داشته باشند؟ آنچه در ادامه می‌خوانید طرح این موضوعات در گفت و گو با مدیر عامل خانه‌ی مطبوعات استان کرمان و پاسخ‌های او است.
هدف از حضور ایجاد تعامل و افزایش مهارت است
هدف از حضور ایجاد تعامل و افزایش مهارت است
محمد رضا نژاد حیدری هدف اصلی از حضور مطبوعات محلی در نمایشگاه ملی مطبوعات را ایجاد تعامل و برقرای روابط با رسانه‌های کشوری ومرکزی می‌داند و می‌گوید: «مشارکت مطبوعات محلی می‌تواند به افزایش دانش و مهارت نیروهای محلی نیز بینجامد.»
این در حالی است که متاسفانه نمایشگاه مطبوعات با نگرشی خیلی مرکز محور برگزار و مدیریت می‌شود و بر مبنای همین دیدگاه است که نشریات محلی به لحاظ جانمایی در حاشیه‌ی این نمایشگاه قرار می‌گیرد.
مدیرعامل خانه مطبوعات استان کرمان با بیان این نکته که این جانمایی نامناسب باعث می‌شود که هم مردم و هم مسوولان در هنگام بازدید از نمایشگاه به غرفه‌های مطبوعات محلی نرسند، می‌گوید: « آنها هم وقت کم می‌آورند و هم اگر وقت کنند توان و نیروی چندانی برایشان باقی نمانده است.»
او می‌افزاید: «در روزهای آخر به آقای انتظامی؛ معاون مطبوعاتی وزارت کشور نامه نوشتیم و به جانمایی مطبوعات محلی اعتراض کردیم که امیدواریم در سال‌های آتی فایده داشته باشد.»
نژاد حیدری با اعتقاد به اینکه اگر نمایشگاه مطبوعات در چند حوزه تغییراتی داشته باشد، می‌تواند در جهت اعتبار بخشی بیشتر به مطبوعات محلی کمک کند؛ اظهار می‌دارد: «جانمایی مطبوعات استانی و محلی باید تغییر کند و مکان‌های مناسب‌تری در اختیار ما قرار بگیرد.»
او ادامه می دهد: «ما این نگرانی را احساس کردیم که مسوولان وزارتخانه در مورد زیباسازی فضای غرفه نگرانی دارند، چون مطبوعات کشوری، وضع اقتصادی بهتری دارند و به دلیل حضور در تهران وقت بیشتری هم در اختیار دارند، در نتیجه برای زیباسازی غرفه خود می‌کوشند. اما نشریات استانی از این دو امتیاز بی‌بهره‌اند.»
مدیر مسوول سایت خبری تحلیلی گفتارنو می‌گوید: «مسوولان می‌توانند از نشریات استانی برای زیباسازی غرفه تعهد بگیرند.»
او ادامه می‌دهد: «مسوولان وزارتخانه باید سهم بیشتری برای انجام برنامه‌های جنبی به مطبوعات محلی بدهند.»
مطبوعات محلی با مخاطب خود معنا دارد
برمبنای یک تئوری ارتباطی معاصر، گسترش امکانات دیجیتالی و فضاهای مجازی موجب شده تا رسانه‌های محلی شانس بیشتری برای ارتباط با مخاطب پیدا کنند. بنابراین در این تردیدی نداریم که جامعه‌ی ما باید به مطبوعات محلی اهمیت و اعتبار بیشتری ببخشد اما وجه دیگر قضیه هم این است که مخاطب یک نشریه‌ی محلی در همان شهر یا استانی است که آن نشریه تولید و عرضه می‌شود، با این مقدمه از محمد رضا نژاد حیدری می‌پرسم: چه ضرورت یا فایده‌ای دارد که مطبوعات محلی در نمایشگاه ملی کتاب حضور داشته باشند؛ مگر مخاطب آنها در تهران است؟
پاسخ می‌شنوم: «درک حضور مطبوعات محلی در نمایشگاه نمایشگاه مطبوعات کشور مستلزم یک نگاه درازمدت است. »
او ادامه می‌دهد: «این نمایشگاه مثل نمایشگاه‌هایی است که صاحبان صنایع، یا بنگاه‌های بزرگ تولیدی در سطح جهان شرکت می‌کنند. آنها برای ایجاد ارتباطات بیشتر و زمینه سازی برای انعقاد قراردادها به آن نمایشگاه‌های ملی یا بین المللی می‌روند. مطبوعات محلی هم برای حضور در نمایشگاه ملی مطبوعات، باید مبتنی بر چنین دیدگاهی شرکت کنند و به منافع مشترک استانی فکر کنند.»
مدیرمسوول گفتار نو در توضیح دیدگاه خود می‌افزاید: «ایجاد ارتباطات برای عموم روزنامه نگاران هم استانی و یا شناخت متخصصین حوزه‌های مختلف که مسایل مناطق مختلف کشور را دنبال می‌کنند از روزنامه‌نگاران محلی، فواید درازمدتی است که مطبوعات استانی از شرکت در نمایشگاه مطبوعات نصیبشان می‌شود.»
او ادامه می دهد: «اگر چند رسانه قدرتمند کرمانی در نمایشگاه حضور پیدا کنند مسلما در ایجاد ارتباط با همتایان خود در کشور موثر خواهد بود و به ارتقای سطح کیفی کارشان نیز خواهد انجامید.»
نژاد حیدری به همشهریان و هم‌استانی‌های بی‌شماری اشاره می‌کند که ساکن تهران هستند و معتقد است: «عموم این افراد هم، افراد فرهنگی هستند و اکثرشان موقعیت‌های شاخص دارند و نمایشگاه مطبوعات، فرصتی فراهم می‌کند که آنها با مطبوعات استان خود آشنا شوند.» او اضافه می‌کند: «شخصا در مدتی که در غرفه‌ی خانه‌ی مطبوعات در نمایشگاه حضور داشتم، شاهد بودم که افراد زیادی مراجعه کردند و متقاضی اشتراک با نشریه مورد نظر خود بودند که ما راهنمایی کردیم.»
مدیرعامل خانه‌ی مطبوعات کرمان با اعتقاد به اینکه نمایشگاه مطبوعات نیازمند اقدامات جانبی در خود استان نیز هست، اظهار می‌کند: «ما باید در خود استان هم به منظور ارتباط بیشتر مخاطب با رسانه‌های بومی خود نمایشگاه استانی و منطقه‌ای مطبوعات برگزار کنیم که متاسفانه در طول ۱۳ /۱۴ سال گذشته برگزار نشده و ما در حال تلاش برای برگزاری آن هستیم.» او با اشاره به اینکه در مدت حضور در نمایشگاه بر نشریات استانی دقت بیشتری داشته، معتقد است: «مطبوعات محلی یا نباید حضور به هم برسانند یا حضوری قدرتمند و با شکوه داشته باشند.»
او می‌گوید: «وقتی یک رسانه از یک استان یا شهر در نمایشگاه ملی مطبوعات حاضر می‌شود، باید بداند که خواه و ناخواه در چشم مخاطب، استان و شهر خود را نمایندگی می‌کند و از همین رو اگر حضور قدرتمند داشته باشد، شان و مرتبت استان خود را حفظ کرده و در صورتیکه حضوری ضعیف داشته باشد، موجبات تنزل شهر و استان خود را در چشم مخاطب فراهم کرده است.»
محمد رضا نژاد حیدری می‌افزاید: «اگر یک نشریه بدون کوچکترین اهمیتی به فضای غرفه و تنها با نصب یک بنر درنمایشگاه حضور یابد، نه تنها هیچ فایده‌ای ندارد که از شان و منزلت خود و استان خود نیز کاسته است.»
او به بعضی از نشریات محلی که استان خود اعتبار دادند مانند شهر آرا یا اصفهان زیبا که حضور صوری و کیفی خیلی قدرتمندی داشتند یعنی هم به زیبا سازی غرفه‌های خود پرداخته بودند و هم نشریات آبرومندی با مطالب وزین داشتند و در مقایسه با نشریات کشوری هیچ کم و کاستی نداشتند، واقعا خوش درخشیدند.»
مدیرعامل خانه مطبوعات با بیان اینکه تنها استانی که خانه‌ی مطبوعاتش با لگوی خانه مطبوعات شرکت کرده بود، استان کرمان و جنوب استان کرمان بوده است، گزارش می‌دهد: «غرفه خانه مطبوعات، با لگوی خانه مطبوعات دکور و چهره سازی خودش را داشت تا حدی که یک سایت خبری در استان لرستان از غرفه کرمان به عنوان یک غرفه موفق و زیبا نام برد.»
او با گلایه از نشریات قدرتمندی که حضور نداشتند، اظهار می‌دارد: «نشریات سیرجانی به عنوان ظرفیت‌های استان می‌توانستند حضوری پررنگ داشته باشند که حضور نداشتند و نشریات استقامت، کرمان‌شهر وکرمان امروز نیز جای موثرشان خالی بود.»
نژاد حیدری ادامه می‌دهد: «نشریات آوید، شای‌ورد رفسنجان و صبحدم در جنوب استان حضور نسبتا خوبی داشتند.»
پرسش همچنان باقی است
به هر شکل بیست و دومین نمایشگاه مطبوعات به پایان رسید و اگر چه در روز اختتامیه نسبت به روزهای قبل، افراد بیشتری از غرفه‌های مطبوعات محلی در راهروهای جنبی دیدار کردند و اگر چه تعدادی از شخصیت‌های فرهنگی کرمانی‌تبار و مسوولان کشوری و استانی نیز، هم این کار را انجام دادند اما واقعیت پررنگتر در طول نمایشگاه مطبوعات این بود که غرفه‌های مذکور خالی بود و این پرسش نیز همچنان به قوت خود باقی که: چرا غرفه‌ی مطبوعات محلی به نسبت همتایان کشوری خود خالی است؟
