فضای مجازی مهمترین چالش انتخابات ۹۶ است | بیلبوردها ضابطه‌مند می‌شوند
خبرانلاین نوشت:
رئیس کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات کشور می‌گوید: تا زمانی که قانون جامع رسانه نباشد کنترل فضای مجازی سخت به نظر می رسد،گرچه این فضا دارای فوایدی است و می تواند به مشارکت مردم در انتخابات کمک کند اما از طرفی نگرانی وجود دارد.
امید کرمانی‌ها: جلسات ستاد انتخابات کشور در حال برگزاری است و هر کدام از اعضا برنامه کاری خود را دنبال می‌کنند تا زمینه برگزاری سالم و پرشکوه دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و پنجمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا با مشارکت حداکثری مردم فراهم آید. بر همین اساس سید رمضان شجاعی کیاسری عضو و رئیس کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات کشور مهمان کافه خبر خبرگزاری خبرآنلاین بود و از برنامه‌های این کمیته گفت.
او از صحبت با صدا و سیما در موضوع برنامه‌های انتخابات ریاست جمهوری 96 سخن گفت و افزود: در دوره گذشته گزارش سفر کاندیداها از موارد چالش برانگیز بود چون میزان و معیاری برای سنجش حضور جمعیت و انتخاب بخشی از سخنرانی وجود نداشت. این قسمت ها را صدا و سیما انتخاب می کرد و نامزدها نیز می گفتند ما این همه حرف زدیم چرا این قسمت از صحبت های ما انتخاب شد.
همچنین شجاعی کیاسری ضابطه‌مند کردن بیلبوردها و تابلوهای تبلیغاتی شهرداری زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری را از دیگر دستورکارهای کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات خواند و اظهار کرد: با این کار احتمال زد و بند شهرداران برخی مناطق با برخی کاندیداها منتفی می شود.
مشروح گفتگو با شجاعی کیاسری را در ادامه بخوانید.
***
نگاهی به ادوار گذشته انتخابات به ویژه انتخابات ریاست جمهوری نشان می دهد که فردای انتخابات طرف های رقابت به ویژه بازنده یکسری حواشی را منسوب به عملکرد ستاد انتخابات کشور کردند، شما این دوره چه پیش بینی هایی دارید که با چالش یاد شده مواجه نشوید و همه نامزدها بگویند ستاد انتخابات کشور در حوزه ادای وظایف خود رعایت بی طرفی کامل را داشته است؟
همیشه این بحث وجود دارد و بازنده این نوع تعریض ها و اشکالات را به عملکرد ستاد انتخابات کشور وارد می کند. اعضای ستاد انتخابات خودشان را فقط و فقط مجری قانون برگزاری انتخابات سالم می دانند، امین نظام، دولت و مردم هستند و رهبر معظم انقلاب، رئیس جمهور و وزیر کشور نیز چنین تأکیدی دارند که هیأت نظارت و هیأت اجرایی انتخابات با رعایت اصل بی طرفی و در نظر گرفتن حقوق نامزدها و رأی دهندگان به وظایف قانونی خود عمل کنند، بر همین اساس دستورکار ما صیانت از آرا و حق مردم است. معتقدم حاشیه سازان برای اینکه فضای سیاسی را به نفع خودشان چرخش دهند تلاش می کنند با تهدید و ارعاب و تنش و بحران به هدف خود برسند بنابراین این حرف ها و اعتراض ها از زمان حضرت آدم تا الان وجود داشته است.
وقتی به اعضای ستاد انتخابات کشور نگاه می کنیم،می بینیم ترکیب متوازنی از افراد با گرایش اصولگرایی و اصلاح طلبی در آن عضویت دارند، این نقطه قوت است یا خودش فردای انتخابات امکان دارد به مسئله ای چالش برانگیز تبدیل شود؟
وزارت کشور وزارتخانه ای سیاسی است، کسی هم نمی تواند این واقعیت را منکر شود. نیروهایش نیز نظر و دیدگاه سیاسی دارند. به نظرم همان طور که رئیس جمهور محترم در چینش کابینه از معتدلان دو جریان اصولگرا و اصلاح طلب استفاده کرد، در همه وزارتخانه ها این خصیصه دیده می شود یعنی خیلی از معاونان وزارتخانه ها از زمان دولت قبل بودند و اكنون نیز در آن جایگاه فعالیت می کنند. و فارغ از نگاه و نظر سیاسی خود به مسئولیت های کاری خود مشغولند. حتما مسئولان وزارت کشور نیز با رویکرد و نگاه سیاسی خودشان به مسئله انتخابات نگاه نمی کنند و به اجراي قانون سلامت و صحت برگزاری انتخابات می اندیشند. ضمن آنکه اعتدالی بودن اعضای ستاد انتخابات کشور نیز از امتیازات دولت تدبير و اميد محسوب می شود که دولت یازدهم از آن بهره مند است. در صورتی که این نوع چینش در انتخابات سال 92 واقعا وجود نداشتند.
رابطه وزارت کشور با ستاد انتخابات صدا و سیما و ستاد انتخابات نیروی انتظامی چگونه تعریف شده است؟ چقدر کارهای اینها قرار است با هم هماهنگ انجام شود؟ آیا جلسات مشترکی که دارید؟
وزارت کشور مجری انتخابات است اما عواملی با وزارت کشور در ارتباط تنگاتنگ هستند و در واقع به اجرای هرچه بهتر انتخابات کمک می کنند. طبیعتا آنچه وزارت کشور در مأموریت خود تعریف کرده است اجرای دقیق قانون برای برگزاری انتخابات و بهره مندی از همه ظرفیت ها است. در مجموع وزارت کشور بر اساس ضابطه و قانون و آنچه در شرح وظایف این نهادها و دستگاه ها است از آنها مطالبه می کند و حتما همکاری شان را در برگزاری انتخاباتی هر چه باشکوه تر و سالم تر می طلبد.
در مسئله حفظ امنیت انتخابات چقدر از بسیج و سپاه کمک می گیرید، آنها چقدر در این مقوله ورود خواهند داشت؟
قانون صراحت دارد که محافظت از آرا و تأمین امنیت صندوق ها و اماکن رأی گیری با نیروی انتظامی است. نیروی انتظامی اگر به دلیل اینکه بعضی از مناطق نیرو کم دارد درخواست کمک کند معاون امنیتی وزارت کشور به ستاد فرماندهی کل قوا برای کمک به نیروی انتظامی در آن مناطق درخواست می دهد حالا در بعضی جاها ارتش، در بعضی جاها بسیج و بعضی جاها سپاه به نیروی انتظامی کمک می کند تشخیص آن با معاون امنیتی وزارت کشور و ستاد فرماندهی کل قوا است.
فضای کلی وزارت کشور در نوع ارتباط با جناح های سیاسی چه طور تعریف می شود؟ آیا در موضوع انتخابات سال 96 رفت و آمدها و رایزنی های جناح ها با مسئولان وزارت کشور برقرار است؟
وزیر محترم کشور اخیرا با احزاب نشستی داشت و خود احزاب اذعان داشتند تا حالا برگزاری چنین نشست های تخصصی و توجهی باتشکل های سیاسی شناسنامه دار بی بدیل وبی نظیر بوده است بنابراین اصل وزارت کشور بر این است که برای مشارکت هر چه بیشتر از ظرفیت احزاب برای به میدان آوردن مردم استفاده شود و در نشست اخیر وزیر محترم کشور با احزاب و گروه های سیاسی نیز درباره همین موضوع تبادل نظر شد.
نسبت به زمان های عادی، آیا رایزنی جناح های سیاسی با وزارت کشور در موضوع انتخابات بیشتر شده است؟ به طور روشن صحبت کنیم اصلاح طلبان یک کمیته تعاملی تشکیل دادند که از طریق آن با ناظران و مجریان انتخابات مباحثات دو طرفه ای را انجام دهند تا انتخابات پرشورتر و رقابتی تر باشد آیا این رایزنی ها انجام شده است؟
ارتباط وزارت کشور و احزاب شناسنامه دار در قالب تعاملات قانونی و منطبق بر اساسنامه احزاب با هدف فراهم آوردن بسترهای مشارکت حداکثری در انتخابات است.
برای نظارت بر تبلیغات انتخابات نامزدها چه برنامه ای دارید؟
تمهیدات قانونی جدیدی وضع شد، شورای نظارت بر تبلیغات انتخابات پنج عضو شامل رئیس صدا و سیما، وزیرکشور، نماینده شورای نگهبان، نماینده هیأت نظارت بر صدا و سیما و دادستان کل کشور است. در دوره قبل معاون سیاسی و رئیس ستاد انتخابات در جلسات نماینده وزیر کشور بود و از طرف رئیس سازمان صدا و سیما نیز معاون سیاسی او می آمد. قانون نحوه توزیع وقت میان نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری برای تبلیغ از طریق رسانه ملی را مشخص کرده است اما الان علاوه بر رسانه ملی، فضای مجازی هم وجود دارد.
تلویزیون و رادیو در چند بخش می توانند مستند تبلیغاتی، گفتگوی ویژه و مناظره برای نامزدها ترتیب دهد تا آنها برنامه های خود را برای مردم تشریح کنند چون فضای انتخابات ریاست جمهوری با انتخابات مجلس و انتخابات شوراها خیلی متفاوت است حوزه انتخابیه نماینده یک شهرستان است اما کاندیداهای ریاست جمهوری در مدت 20 روز نمی توانند به سراسر کشور بروند بنابراین باید از ظرفیت های رسانه ملی در تبیین برنامه های خودشان استفاده کنند. ما به عنوان کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات کشور نظارت داریم. در عین حال رسانه هایی که دولتی هستند و از بیت المال استفاده می کنند طبیعتا در راستای اعمال قانون؛ نبايد از يك كانديداي خاص حمايت و در راستاي اهداف آن كانديدا اقدام كنند.
سال 88 و سال 92 انتقادهای جدی به نحوه برگزاری مناظرات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری وارد بود، حتی سال 92 شکل برگزاری مناظرات را به مسابقه هفته تشبیه کردند یا سال 88 به نحوه تنظیم وقت مناظره های کاندیداها انتقادهای جدی کردند، برای سال 96 چه پیش بینی وجود دارد چون وزارت کشور مجری انتخابات است، اگر در تهیه و روی آنتن فرستادن برنامه های انتخاباتی ریزه کاری ها و ظرافت های لازم مورد توجه صدا و سیما قرار نگیرد و این رسانه یک جهت گیری و سیاست گذاری اشتباه را در این حوزه انجام دهد، شاید فردا تبعاتش را وزارت کشور بپردازد، اولا بفرمایید آیا شما خودتان به عملکرد سال 88 و 92 صدا وسیما نقد دارید، ثانیا انتظار دارید در سال 96 صدا و سیما چه طور عمل کند؟
سال 88 و سال 92 آن چينش و ساختار را خود رئيس سازمان و معاونان شبکه های صدا و سیما و خبر پیشنهاد دادند و در نهایت به تصویب شورای نظارت بر تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری رسید. مثلا پیام یک دقیقه ای، مناظره، مستند و پوشش گزارش سفر نامزدها انجام شود. یعنی محورهای کلی برنامه ها مصوب شد. الان هم معلوم نیست صدا و سیما در چه قالب هایی برای انتخابات سال 96 برنامه ریزی کرده است.
باید از مسئولان صدا و سیما بخواهيم كه چه طراحی هایی را برای تبلیغات نامزدها و برنامه های انتخاباتی 96 انجام داده اند. ما هم نظرات و دیدگاه های خودمان را حتما به عنوان کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات کشور اعلام می کنیم.
شما چه نقدی به نحوه عملکرد صدا و سیما درباره انتخابات ریاست جمهوری سال 88 و سال 92 دارید؟
بالاخره اشکالاتی وجود داشت که با نظر شورای نظارت بر تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری آن برنامه ها اصلاح و آن قسمت ها حذف شد. هنگام مناظره بین نامزدها نیز شورای نظارت بر تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری در كنار استوديو حضور داشتند و همانجا تصمیم گیری می کردند .
سال 88 چه انتقادی به برنامه مناظرات انتخابات ریاست جمهوری صدا و سیما وارد بود؟
سال 88 زمان بندی مناظرات مناسب نبود و مجری در عین حال می توانست به عنوان فصل الخطاب در ادامه بحث ها و تنظیم وقت سياست هاي رسانه ملي را اعمال کند.
سال 96 انتظارتان از رسانه ملی چیست؟
امیداویم با توجه به تجربه سال های 88 و 92 صدا و سیما یک طراحی خوبی را در برگزاری مناظرات به کار گیرد چون تجربه این دو دوره نشان داد مناظرات تلویزیونی نتیجه انتخابات را تعیین تکلیف مي كند و مناظره نقش آفرین است. تلاش می کنیم در بحث مناظره به عنوان کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات کشور با صدا و سیما بنشینیم و صحبت کنیم.
یک نکته ای که در طراحی های انتخاباتی صدا و سیما وجود دارد این است که تقریبا تقسیم مساوی وقت بین نامزدها انجام می شود اما یکسری برنامه ها، تحلیل ها و اخباری خارج از موضوع توزیع وقت بین نامزدهاروی آنتن می رود که در واقع له یا علیه یک کاندیدای خاصاست درباره مصادیقی از این دست چه خواهید کرد؟
یکی از چالش های شورای نظارت بر تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری همین بود مثلا کاندیدایی در یک شهرستان با استقبال بسیار بالای جمعیت رو به رو می شد در مقابل کاندیدای دیگری هم به همان شهرستان می رفت و جمعیت کمی به برنامه اش می آمدند، نحوه پخش اینها انتقادهایی را به وجود می آورد. در مجموع یکی از اعتراض های جدی زمان انتخابات همین پخش سفرهای کاندیداها بود چون بقیه قالب ها مشخص بود؛ تنها جایی که معلوم نبود چه اتفاقی می افتد پوشش سفرهای نامزدها بود.
قبول دارید که این نقدها در جاهایی به نگاه جناحی-سیاسی صدا و سیما وارد است؟
صدا و سیما در تنظیم گزارش های خود بايد اصول و قاعده ای را رعایت كند تا حق همه نامزدها تأمین شود. گزارش سفر کاندیداها از موارد چالش برانگیز بود چون میزان و معیاری برای سنجش حضور جمعیت و انتخاب متن سخنراني وجود نداشت.
یک بحث نحوه انعکاس میزان جمعیت استقبال کننده است، موضوع دیگر انتخاب و پخش یک قسمت خاص از صحبت هایی است که نامزدها در سخنرانی های خود انجام می دادند به طوری که خیلی کاندیداها معتقد بودند صدا و سیما گزینشی و سلیقه ای انتخاب می کند؟
بله، این قسمت ها را صدا و سیما انتخاب می کرد. نامزدها نیز می گفتند ما این همه حرف زدیم چرا این قسمت از صحبت های ما انتخاب شد.
الان طرف دیگر ماجرا هم این است که نباید طراحی طوری شود که خود کاندیداها انتخاب کنند؟
اینها مواردی است که باید در شوراي نظارت بر تبليغات انتخابات رياست جمهوري مشخص شود.
چون امکان دارد پرداخت هزینه برخی موارد چالش زا از این دست بعدها به گردن وزارت کشور بیفتد.
بله، این جزء سیاست کمیته اطلاع رسانی ستادانتخابات کشور خواهد بود.
برای نظارت بر شبکه های مجازی مخصوصا تلگرام و اینستاگرام و توئیتر چه کار خواهید کرد؟
اصل بر این نیست كه تعطیل شوند بلکه قرار است از ظرفیت اینها استفاده شود.
چالش برانگیزترین موضوعی که شما به عنوان رئیس کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات پیش بینی کردید و می خواهید از وقوع آن پیشگیری کنید چیست؟
ما قانون مستقل برای فضای مجازی هنوز نداریم تا زمانی که قانون جامع رسانه نباشد كنترل فضاي مجازي سخت به نظر مي رسد،گرچه این فضا دارای فوایدی است و می تواند به مشارکت مردم در انتخابات کمک کند اما از طرفی نگرانی وجود دارد. چون قانون ندارد یک تبصره به ماده 4 قانون مطبوعات اضافه کردند که فضای مجازی هم مشمول قانون مطبوعات است. در صورتی که قانون مطبوعات وظایف، اختیارات، حقوق و تکالیفش با روزنامه ها متفاوت است. وقتی مطلبی در مطبوعات چاپ می شود تا چند سال می ماند اما در فضا مجازی چنین خصیصه ای وجود ندارد.
پس چالش برانگیزترین موضوع در حوزه مسئولیت خود در انتخابات را فضای مجازی می دانید؟
بله، نداشتن قانون در انجام وظایف و تکالیف فضای مجازی است. مجلس قانون ندارد یکسری ضوابطی را وزارت ارتباطات و فناوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شورای عالی فضای مجازی دارند و تخلف های انتخاباتی در حوزه فضای مجازی ذیل همان ضوابط بررسی می شود چون قانون منقح و روشنی که تعیین تکلیف در این حوزه کرده باشد وجود ندارد. البته اطلاع رسانی به موقع و سریع حسن فضای مجازی است اما از طرفی اگر شایعه ای نیز منتشر شود جمع کردنش خیلی سخت است.
اگر زمان تعیین صلاحیت نامزدها یا سکوت تبلیغات، فرد، گروه یا جریانی از طریق شبکه های اجتماعی اقدام به شایعه سازی کنند -کما اینکه سال 88 خیلی بیانیه ها در فیسبوک منتشر می شد- چه برنامه ای برای کنترل و جمع کردن شایعات دارید، اگر از دل تلگرام و اینستاگرام شایعه هایی برای رد صلاحیت برخی شخصیت ها منتشر شود چه طور می خواهید این موارد را کنترل کنید؟
بر اساس مجموعه دستورالعمل ها و قوانین و مصوبات را در برخورد با این نوع تخلفات انتخاباتی جمع آوری و براساس آنها عمل می کنیم.
کمیته بحران در ستاد انتخابات کشور دارید که اتفاقات احتمالی را پیش بینی کنید و در مقام پیشگیری برآیید؟
خیر، دستگاه قضایی برای این کار شعبات ویژه برای بررسی تخلفات انتخاباتی دارد.
یک بحث دیگر در حوزه تبلیغات انتخاباتی به عملکرد شهرداری ها بر می گردد، شهرداری یک نهاد عمومی است، جایگاه های تبلیغات شهری همچون بنرها، پوسترها، بیلبوردها و تابلوها و نحوه هزینه کردهایی که دارد، در انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات شوراها به ویژه در کلانشهر تهران که جمعیت بالای 12 میلیون نفری دارد چقدر می تواند تأثیرگذار باشد؟
آقای وزیر اخیراً در جلسه ستاد انتخابات بر تمرکز بر عملکرد شهرداری ها و حضور آنها در انتخابات و بی طرف عمل کردن آنها تأکید داشت که باید یک نظم و نظامی داشته باشد. خیلی بیلبوردها در سطح شهرها در اختیار شهرداری ها و راه و ترابري هستند ضابطه نحوه استفاده انتخاباتی از بیلبوردها و تابلوهای تبلیغاتی شهرداری و راه و ترابري برای انتخابات را باید درکمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات کشور مطرح و براي تصميم نهايي به ستاد انتخابات كشور ارائه خواهد شد. سعی می کنیم امسال این ضابطه نهادینه و نحوه استفاده و بهره گیری از بنرها و تابلوهای شهرداری ها در راستاي تبليغ و مشاركت حداكثري ساماندهي شود.
احتمال زد و بند شهرداران برخی مناطق با برخی کاندیداها وجود ندارد؟
خیر، وقتی برای آنها ضابطه مشخص کنیم و این ضابطه مصوبه ستاد انتخابات کشور باشد طبیعتا وقوع چنین اتفاقی منتفی است. البته در کل سابقه نداشته که در انتخابات ریاست جمهوری از بیلبوردهای شهرداری استفاده شود.
