معاون وزير خارجه:
شرق نوشت:
سيدعباس عراقچي، معاون وزير امور خارجه كشورمان، ديروز در نشستی خبري به مناسبت نخستين سالگرد اجرائي‌شدن برجام، به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
او از يك سو دستاوردهاي برجام و شرايط مساعد در حوزه‌هاي حمل‌ونقل را تشريح كرد و از سوي ديگر، از مخالفان و منتقدان برجام گلايه داشت. از جلسه كميسيون مشترك درباره قانون «آيسا» حرف زد و تأكيد داشت آمريكاي دوران ترامپ نيز برجام را كنار نخواهد گذاشت.
عراقچي با تأكيد بر اينكه اكنون برنامه هسته‌اي ايران يك برنامه مشروع به حساب مي‌آيد، به سفر هيئت‌های مختلف خارجی به ایران و موقعیت سیاسی کشورمان در جهان اشاره کرد و گفت: «ما به غنی‌سازی صنعتی خواهیم رسید و همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با دیگر کشورها در حال انجام است. الان شورای امنیت برنامه هسته‌ای ایران را به عنوان برنامه‌ای مشروع به جهان معرفی می‌کند. شورای امنیت در آخرین قطع‌نامه خود، نقش ایران را در سوریه به عنوان بازیگر، مورد توجه قرار داد».
او درباره تحریم‌ها نیز گفت: «ما در یک سال گذشته با بدعهدی‌ها، تعلل‌ها، سیاست‌های تأخیری و خصومت‌آمیز از سوی آمریکا و برخی کشورها در برجام مواجه بودیم. در مذاکرات با این ترفندها مقابله می‌کردیم و بعد از مذاکرات، آمریکایی‌ها و هم‌پیمانانشان برای ایجاد فضای مخرب و دورکردن سرمایه‌گذاران تلاش کردند، اما ما با این بدعهدی‌ها مقابله کردیم».
این مقام وزارت امور خارجه با اشاره به گشایش‌های ایجاد‌شده در حوزه‌های انرژی، حمل‌ونقل، پولی و بانکی گفت: «خوشبختانه با تلاش‌های وزارت نفت قراردادهای نفتی به‌خوبی انجام شده و گزارش‌های آن اعلام شده است و همچنین درآمدهای حاصل از فروش نفت، امروز قابل وصول است. براساس گفته‌های معاون وزیر نفت، ٢٩ میلیارد دلار از فروش نفت در یک سال گذشته درآمد داشته‌ایم که همه اینها قابل وصول است».
عراقچی افزود: «در حوزه حمل‌ونقل که بسیار موضوع کلیدی است و عمده حرکات اقتصادی بدون آن بی‌معنی است، گشایش‌های بسیار خوبی انجام شده و براساس گزارش مقامات کشتی‌رانی الان بدون هیچ مشکلی کارها در حال انجام است». او ادامه داد: «موانع خرید‌و‌فروش هواپیما میان ایران و کشورهای دیگر، به‌ویژه تولیدکنندگان اصلی از بین رفته است و اولین هواپیما نیز وارد ایران شد. در حوزه هواپیمایی یک قرارداد ١٠ساله بسته شده است و امروز هواپیماهای ما در همه فرودگاه‌ها به جز چند کشور، سوخت‌گیری می‌کنند و در حال رفع مشکل برای سوخت‌گیری برای این چند کشور نیز هستیم».
موانع غيربرجامي در تعاملات بانكي
عراقچي درباره تحريم‌هاي مالي و بانكي نيز با اشاره به اينكه هنوز شرایط ما به حالت عادی برنگشته است، گفت: «علت‌های متعددی برای این مسئله وجود دارد که تقریبا هیچ کدام به برجام مربوط نیست. مهم‌ترین مانع تحریم‌های بانکی، تحریم‌های اولیه آمریکاست که بعد از انقلاب اعمال شده، اما در برجام به آنها پرداخته نشده است و ما هم نگفتیم برداشته می‌شود. ما فقط در مذاکرات هسته‌ای پیرامون همین موضوع صحبت کردیم. اما راه‌های جایگزین مشروع و قانونی وجود دارد که می‌توانیم بدون استفاده از سیستم مالی آمریکا، نقل و انتقالات‌مان را انجام دهیم. مهم این است که در هر پروژه باید مسیر بانکی خودش را پیدا کنیم».
به گفته او، موانع دیگر از جمله قوانین پول‌شویی و مقابله با منابع مالی تروریست‌ها از جمله داعش و القاعده باعث شده در ١٠ سال گذشته قواعد انضباطی پیچیده‌ای وضع شود و بانک‌های ما به خاطر تحریم‌ها از این فضا دور بودند، اما حالا به‌تدریج در حال به‌روز‌شدن هستند. دوستان بانکی مطرح می‌کنند اگرچه مشکلات بانکی هنوز هست، اما هیچ کجا در بن‌بست نیستیم. در‌هرحال به طور کلی در حوزه بانکی و مالی در وضعیت خوبی قرار داریم.
عراقچي در پاسخ به سؤالي مبنی بر اینکه آیا با تیم جدید وزارت امور خارجه آمریکا تماس‌هایی برقرار شده است يا خير، گفت: «ما جز مسائل فنی اجرای برجام، مذاکره‌ای با آمریکایی‌ها نداریم. برای مذاکره با آمریکا و بررسی مسائل اجرای برجام طبق مكانيسمی که در برجام آمده است عمل می‌کنیم».
او درباره احتمال پاره‌کردن برجام یا انجام اقداماتی که ایران را به سمت خروج از برجام بکشد، نيز گفت: «برجام یک تعهد بین‌المللی است. اگر کشوری بخواهد برجام را کنار بگذارد تصمیم خودش است. ما درباره برجام مذاکره مجدد نمی‌کنیم و اگر کسی تصمیم دارد آن را پاره کند انتخاب با اوست؛ عکس‌العمل ما هم در برابر این اقدام روشن است. ما هم آن را آتش می‌زنیم و این به معنی آن است که هیچ مذاکره مجددی نخواهیم داشت و پرونده هسته‌ای ایران مجددا باز نمی‌شود».
عراقچی افزود: «مسلما جمهوری اسلامی ایران مفهومی به نام اجرای سخت‌گیرانه برجام را قبول ندارد. اگر آمریکایی‌ها یا هر کشور دیگری به سمت اجرای سخت‌گیرانه حرکت کند، از دید ما حرکت در خلاف مسیر اجرای برجام است. اینکه ترامپ بین برجام و غیر آن انتخاب کند با اوست؛ اما باید تبعات انتخابش را بپذیرد». معاون ظريف با اشاره به مواضع پیشنهادی وزرای دفاع و خارجه ترامپ درباره برجام، گفت: «مواضع آنها نشان می‌دهد نظراتشان کمی با ترامپ متفاوت است. وزیر امور خارجه پیشنهادی ترامپ گفته باید بررسی کاملی داشته باشیم و مضرات و مزایای برجام را بررسی کنیم. ما معتقدیم دولت جدید آمریکا هم قادر به کنارگذاشتن برجام نیست».
قانون آيسا بلااثر است
عراقچي درباره موضع کمیسیون مشترک برجام در برابر تمدید قانون تحریم‌های آمریکا، اظهار کرد: «آیسا یکی از مهم‌ترین تحریم‌های آمریکاست و ما توانستیم این قانون را به عنوان تحریم هسته‌ای در برجام شناسایی کنیم؛ چراکه در بحث مبارزه با سلاح‌های کشتارجمعی، به موضوع سلاح هسته‌ای مورد ادعایشان درباره ایران اشاره شده است و طرف آمریکایی هم در نهایت مجبور شد این تحریم را در چارچوب تحریم‌های هسته‌ای قرار دهد و با اجرائی‌شدن برجام با دستور رئیس‌جمهور آمریکا بلااثر شد. ما عمیقا معتقد بودیم با پایان‌یافتن این تحریم، تمدید آن به معنای تحریم جدید و نقض برجام است. ما از ابتدا تلاش داشتیم در مذاکرات هیچ اقدامی را در اختیار کنگره آمریکا قرار ندهیم؛ چراکه فضای کنگره به نفع ایران نبود و اساسا کنگره‌ای که نتانیاهو در آن حق وتو دارد، نباید برجام در اختیارش گذاشته شود. خوشبختانه دیگر کشورهای گروه ١+٥ با ما هم‌نظر بودند و تأکید داشتند اگر قانون تمدیدشده آیسا با دستور رئیس‌جمهور بلااثر نشود، نقض فاحش برجام است؛ اما خوشبختانه بعد از تمدید، رئیس‌جمهور آمریکا این قانون را مجددا بلااثر کرد».
او درباره ابهامی که از سوی برخی رسانه‌ها مطرح شد مبنی بر اینکه اگر ایران شکایت به کمیسیون برجام ببرد و در آنجا حل نشود نمی‌تواند شکایتش را به شورای امنیت ارجاع دهد؛ با اشاره به بندهای ٣٦ و ٣٧ برجام، گفت: «اگر زمانی با بازگشت تحریم‌ها مواجه شویم، ابتدا گفت‌وگوی دوجانبه و سپس کارگروه تحریم و کمیسیون مشترک یا نشست در سطح وزرا تشکیل می‌شود و بعد از آن اگر موضوع حل‌وفصل نشد، می‌تواند به شورای امنیت ارجاع داده شود».
صداوسيما دبه كرد
بخش ديگري از سؤالات نشست خبري روز گذشته حول محور حواشي مربوط به دعوت عراقچي به صداوسيما بود. عراقچي دراين‌باره نيز گفت: «دوستان صداوسیما مدت‌هاست متقاضی حضور من در صداوسیما هستند و حداقل از سه شبکه درخواست کردند که در جلسه‌ای حاضر شوم و خود آنها پیشنهاد دادند که تنها من حضور یابم؛ اما دیروز گفتند شرایط عوض شده است. بنابراین می‌توانم بگویم صداوسیما یک قراری گذاشت و بعد هم دبه کرد. در هیچ جای دنیا این‌گونه نیست که یک مقام رسمی را درحالی‌که می‌خواهد گزارش کار خود را ارائه کند، در کنار منتقد بنشانند».
ارائه گزارش سه‌ماهه چهارم به مجلس
او در پاسخ به سؤال دیگري درباره مقدار پول‌های آزادشده بر اثر اجرای برجام، گفت: «در طول مذاکرات در حدود ۱۲ میلیارد دلار آزاد شد و بعد از اجرای برجام همه دارایی‌های فریزشده یا مسکوت‌شده آزاد و در دسترس بانک مرکزی قرار گرفت». معاون وزير امور خارجه به گزارش سه‌ماهه چهارم اجرای برجام كه روز گذشته به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ارائه شد، اشاره كرد و گفت: «آمار بانک مرکزی از مقادیر پول‌های آزادشده و جابه‌جاشده آمده است».
معاون ظريف در ادامه از مخالفان و منتقدان برجام خواست جانب انصاف را رعايت كنند و حداقل واقعيات را بگويند. او ادامه داد: «یکی دیگر از رسانه‌های منتقد و دلواپس از اظهارات اخیر اوباما تیتر زده بود که آمریکا بدون شلیک یک گلوله برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کرد. آنچه آمریکا مدعی است در آن پیروز شده، این است که بدون شلیک گلوله برنامه تسلیحاتی یا به عبارتی دسترسی ایران به بمب هسته‌ای را متوقف کرده است. ما هم گفتیم اگر اوباما این را دستاورد خود تلقی می‌کند، ما هم این را به ایشان می‌دهیم؛ چراکه اساسا برنامه تسلیحاتی وجود نداشته است و در عوض ما امتیازاتی را که باید، گرفته‌ایم. سؤال من این است كه چگونه رسانه‌ای که خود را مدعی و داعیه‌دار ضدآمریکایی می‌داند، چنین چیزی را تیتر می‌کند. اصلا فکر کنیم اوباما چنین حرفی زده است، آیا باید چنین چیزهایی به تیتر اول رسانه‌های ما تبدیل شود؟ آیا این رفتار به معنای اثبات غلط‌بودن حرف امام خمینی(ره) نیست که گفتند آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند؟».
