جایگاه انجمن موسیقی مشخص نیست

استقامت نوشت:
موسیقی در کرمان هنر ریشه‌داری است که خوشبختانه درگیر دسته بندی‌های سیاسی و سلیقه‌ای نشده‌است و دقیقا در بستر همین فضای تعاملی است که فضای گفت وگو و تعامل بین فعالان صنفی و مسولان مربوطه  ایجاد می‌گردد. با این مقمه سه شنبه‌ی گذشته مورخ بیست و هشتم دی ماه، مسوولان انجمن موسیقی به اداره‌ی ارشاد رفتند تا مطالبه‌ی خود را با مسولان این اداره درباره‌ی ساماندهی وضعیت گروه‌های موسیقی استان کرمان و حمایت از گروه‌های سنتی و مقامی  بیان نمایند. این اتفاق بهانه‌ای به دست داد تا ضمن ارائه‌ی گزارش چکیده‌ای از نشست هم اندیشی مذکور، وضعیت برگزاری کنسرت‌ها در کرمان را اجمالا مرور کنیم و در ادامه به بپردازیم.

 

گروه‌های کرمانی ضرر می‌کنند

در این نشست که در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و با حضور محمد علی جوشایی، ‌معاونت فرهنگی و هنری ارشاد، علی سلطانی، عسکری نسب کارشناس موسیقی اداره ارشاد شهرستان و جمعی از هنرمندان و فعالان عرصه‌ی موسیقی کرمان برگزار شد، امیر اخلاقی به ذکر مطالبات جامعه موسیقی پرداخت.

رییس انجمن موسیقی در این جلسه با بیان این نکته کلی که گروه‌های بومی به واسطه‌ی تراکم برنامه‌هایی که از جانب گروه‌های تهرانی در کرمان صورت می‌گیرد، متضرر می‌شوند، گفت: «به همین منظور یک برنامه‌ی زمانبندی را پیشنهاد می‌کنیم که از این ضرر گروه‌های کرمانی در سال ۹۶جلوگیری شود.»

این در حالی است که در حدود یک سال قبل نیز همین تفاهم به گونه‌ای بین جامعه‌ی موسیقایی کرمان و اداره‌ی ارشاد به وجود آمده بود و قرار شده بود، یک هفته قبل و بعد از برگزاری کنسرت یا برنامه از جانب یک گروه کرمانی، هیچ گروه برون استانی برنامه‌ای نداشته باشد. اما چه شد که این تفاهم دیری نپایید و چندان وقعی به آن نهاده نشد.

امیر اخلاقی، یکی از دلایل را فعال نبودن انجمن موسیقی و مشخص نبودن جایگاه قانونی منتخبین می‌داند و امیدوار است، تفاهم‌هایی که از این به بعد انجام می‌شود، در جامعه موسیقی جاری باشد.

به انجمن موسیقی اعتنا می‌شود

این جلسه‌ی هم اندیشی با تبادل نظر بین حاضرین، ادامه می‌یابد و  در بخش دیگری از این نشست، پیشنهادهای اداره‌ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کرمان ارائه می‌شود و به اطلاع اعضای انجمن موسیقی می‌رسد. در این جلسه تصمیم بر این می‌شود که در سال ۹۶در حدود هر دو ماه یک بار، برنامه‌ی انجمن موسیقی و موسسات برگزار کننده‌ی کنسرت به اداره‌ی ارشاد شهرستان ارائه گردد و برنامه‌های انجمن در اولویت قرار بگیرد.

آنچه از تبادل نظرهای مطرح در این نشست استنباط می‌شود، یکی هم این است که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بنا به وظیفه‌ی قانونی خود در پذیرش و عدم پذیرش کنسرت‌ها اجازه کامل دارد و در انجام این وظیفه‌ی قانونی خود نیز آزادی کامل دارد.

همچنین از دیگر گزاره‌هایی که در این جلسه مورد اجماع قرار گرفت، بیان این نکته بود که اداره ارشاد خود را حامی گروه‌های کرمانی می‌داند و صراحتا اعلام می‌کند که گروه‌های کرمانی برای برگزاری کنسرت و انجام برنامه در اولویت هستند.

در ادامه‌ی این جلسه همچنین انجمن موسیقی کرمان این قول مساعد را گرفت که به نامه‌هایی که به مدیرکل فرهنگ و ارشاد ارسال کند، اعتنای قانونی و یژه بشود.

گروه‌های کرمانی به قولی که می‌دهند پایبند بمانند

رییس انجمن موسیقی همچنین در این جلسه ابراز امیدورای می‌کند تا تفاهمات پیش‌رو به شکل جدی اجرایی بشود و در پاسخ به این سوال خبرنگار استقامت که جامعه‌ی موسیقی چه تعهدی در قبال اجرایی شدن این تفاهمات دارد، می‌گوید: «گروه‌های کرمانی باید به برنامه‌ی زمان بندی خود پایبند و به قولی که می‌دهند، متعهد بمانند.»

موسیقی یک هنر پرمخاطب است

جلسه‌ی مذکور که با حضور هنرمندان موسیقی نظیر سعادت ارجمند، امیر اخلاقی، مسعود نکویی، جابری نسب، کاویانی، شیخ بهایی، زنده دل و تعدادی دیگر از فعالان این حوزه تشکیل شده است، پایان می‌گیرد و آنچه باقی است بحث‌های بی‌پایانی است که جامعه‌ی موسیقی و فعلان این عرصه در کرمان باید به آنها بپردازند. چرا که موسیقی هنری است که بین عموم مردم مخاطب خوبی دارد. در این بین برگزاری کنسرت که همانا ارائه‌ی موسیقی در فضایی زنده و  با حضور مخاطب است نیز بیشترین استقبال را بین شیوه‌های ارائه‌ی موسیقی دارد. استقبال از سوی مخاطبانی که برای تماشای برنامه مورد نیاز خود هزینه هم می‌کنند. بنابراین در بسیاری موارد کنسرت گزارها به این اتفاق هنری به مثابه‌ی یک امر درآمدزا می‌نگرند. البته این درآمدزایی به عوامل متعددی بستگی دارد که بهترین آنها نیاز مخاطبان و شهرت خوانندگان و نوازندگان است. برگزاری کنسرت همچنین در کشور ما به پدیده‌ای سیاسی نیز تبدیل شده‌است و عموما کشمکش‌هایی را موجب می‌شود که چندان سودی به حال هنر موسیقی و جامعه‌ی موسیقی‌دان ندارد.

بستر موسیقی در کرمان بر مبنای اعتدال است

این مقدمه‌ی کلی را گفتم که در ادامه به شرایط برگزاری کنسرت در کرمان خودمان نقبی زده باشم. خوشبختانه کرمان شهری است که برگزاری کنسرت در آن بر مبنای روش اعتدالی و بستری مدبرانه هنوز به پدیده‌ای سیاسی و ابزاری در جهت خواست‌های جناحی تبدیل نشده‌است و کنسرت گزارهای این شهر، با تعامل منطقی و متقابلی که با اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر مسوولان شهر دارند و نیز با احترام به قانون برنامه‌های خود را اجرا می‌نمایند. مردم نیز به مثابه‌ی شهروندانی با فرهنگ مدنی بالا در کنسرت‌های مختلف شرکت می‌کنند و از فضای هنری رایج بهره‌ی لازم را می‌برند. در چنین بستر خوبی البته فضا برای رقابت هنری بین گروه‌های مختلف بومی و غیر بومی فراهم است.  بر این نکته مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در گفت و گوی خود با رسانه‌ها در ماه رمضان گذشته اشاره می‌کند و از جمله به استقامت می‌گوید: «فعالیت‌های فرهنگی هنری باید در فضایی آرام و به دور از هرگونه حواشی و التهاب در جامعه برگزار شود.» او همانجا ادامه می‌دهد: «در مناسبت‌های مختلف و براساس ضوابط و مقررات اداره کل ارشاد کرمان کنسرت‌های خوبی در سطح استان برگزار شده است.»

برگزاری کنسرت در کرمان درآمدزا است

وضعیت اقتصادی نسبتا خوب مردم کرمان نیز فضای این شهر را برای نوازندگان و خوانندگان غیربومی به نحو احسن فراهم کرده‌است. که به عنوان نمونه می‌توان به کنسرت کیهان کلهر در تاریخ ۷ بهمن ماه جاری اشاره کرد که استقبال خوب از آن با مراجعه به سایت‌های فروش بلیط از هم اکنون پیدا است. همچنین می‌توان به کنسرت‌های پی در پی همایون شجریان نیز اشاره کرد که طی دو سال گذشته و هر دو بار از آن استقبالی شایان شده‌است.

این استقبال خوب را البته هم می‌توان از ظواهر مثبت فرهنگ مردم کرمان به شما آورد و هم از وجوه منفی آن. مثبت از آن جهت که ذائقه‌ی این مردم، ذائقه‌ای متعالی است که به دنبال حظ هنری و زیبایی شناسانه است؛ و منفی از جهت که آن متاسفانه بیانگر نوعی انفعال است. چرا که این مردم هر بار و به صورت مستمر حاضر می‌شوند هر قیمتی را که خوانندگان محبوب‌شان طلب می‌کنند، بپردازند و علیرغم صرف هزینه‌ی نه چندان کم، اما حاضرند با امکانات بسیار اندک هم بسازند. این مردم ِ بیش از اندازه قانع، اکنون چند سال متوالی است که حاضر می‌شوند از ۵۰ هزار تومان تا ۹۰ هزار تومان را در کنسرت‌های مذکور بپردازند. آن هم نه در سالنی مثلا همتای سالن تالار رودکی تهران بلکه در یک سالن ورزشی که بعضا حتی موجبات رضایت بازیکنان فوتسال و بسکتبال خود را هم فراهم نکرده است.

جامعه موسیقی کرمانی حق دارد از همشهریان خود گلایه کند

به نقل از یکی از شایعات متواتر! می‌گویم که برمبنای آن گویا همایون شجریان در جایی، مردم کرمان  را بسیار نجیب! خوانده و گفته (نقل به مضمون): ما بعد از هر بار کنسرت از کرمان با انرژی زیاد برمی‌گردیم، چرا که علاوه بر کسب درآمد مناسب، هیچ غرولند و انتقادی هم نمی‌شنویم. اما بعد از سفر از استان‌های دیگر، مثلا اصفهان، روزنامه‌های آن شهر تا روزها و هفته‌ها از ما انتقاد
می‌کنند.

این سخن شایعه باشد یا حقیقت بیانگر یک واقعیت است و آن اینکه که درآمدزایی گروه‌های تهرانی که در کرمان برنامه اجرا می‌کنند، از همتایان کرمانی خود بیشتر است.

در چنین شرایطی پربیراه نیست اگر به نوازندگان، آهنگسازان و خوانندگان کرمانی بربخورد و از هم‌شهریان خود گلایه کنند که اگر بحث به تماشای اجرای زنده موسیقی است چرا هر سال و هر بار محمد اصفهانی، شهرام ناظری، همایون شجریان و یا فریدون آسرایی و … بیایند و نقدینگی قابل ملاحظه‌ای از پول در گردش متعلق به فضای اقتصادی هنر این شهر را بردارند و ببرند؟ کما اینکه خانم جابری نسب در نشست هم اندیشی انجمن موسیقی با مسولان ارشاد در روز سه شنبه از همشهریان خود، گلایه را دارد و می‌گوید: «مردم کرمان باید از گروه‌های بومی شهر خود حمایت بیشتری بکنند که متاسفانه چنین اتفاقی نمی افتد و گروه‌های خوب موسیقی کرمان به دلیل آنکه شهرت لازم را ندارند؛ کمتر از همتایان خود استقبال می‌شوند.»

شاید خواست این نوازنده‌ی کرمانی به‌جا باشد که حتما هم چنین است اما آنچه نباید در این بین ناگفته بماند بیان این نکته می‌باشد که اگر گروه‌های موسیقی کرمان به اندازه‌ی گروه‌های ملی شهرت ندارند، همه‌ی گناه هم به گردن مردم کرمان هم نیست. بلکه این کاستی می‌تواند به خاطر عدم توجه فعالان حوزه موسیقی در کرمان به فعالیت راسانه‌ای و تبلیغات شهری باشد. سرپرست‌های گروه‌های موسیقی کرمان باید از خود بپرسند؟ چقدر خود را به همشهریان خود شناسانده و هنر خود را به آنها معرفی کرده‌اند؟

تعامل مشکل را حل می‌کند

گویا صدور مجوزهای برگزاری کنسرت‌های موسیقی توسط اداره ارشاد هم می‌تواند به این خواسته‌ی منطقی نظم و نسقی
ببخشد.

و به همین دلیل است که انجمن موسیقی پیشقدم می‌شود و جلسه هم اندیشی انجمن با اداره ارشاد را به منظور ساماندهی زمان برگزاری کنسرت‌ها برگزار کند. راهی که برگزیدن آن بهترین انتخاب ممکن است؛ یعنی راه گفت و گو به منظور رفع مشکل.

خصوصا آنکه شاید هنرمندان و فعالان موسیقی از خیلی از موانع و مشکلات بر سر راه مسوولان استان خود بی‌خبر باشند. کما اینکه خیلی از ما بی‌خبریم. نگارنده خود تا زمان برگزاری جلسه هم اندیشی روز سه شنبه نمی‌داند که تعداد متقاضیان برگزاری کنسرت در کرمان چه تعداد است؟! فرهاد باغینی‌پور در آن جلسه به نقل از ملانوری؛ رییس اداره شهرستان می‌گوید: موسسات و گروه‌های متقاضی برگزاری کنسرت در سال در حدود ۲۰۰ متقاضی است که از این بین امکانات زمانی و مکانی می‌تواند در حدود ۹۰ برنامه را ساماندهی کند.

یا اینکه مسوولان اداره‌ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی نمی‌توانند از اجرای هیچ گروه موسیقی در کرمان ممانعت به عمل آورند چرا که طبق قانون هر گروه ثبت شده موسیقی در کشور می‌توانند در هرکجای کشور برنامه
بگذارد.

شاید با دانستن مشکلات یکدیگر تفاهم‌مان هم بیشتر شد.