گفتارنو/ گروه اقتصاد
در شرایطی که کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور بر وجود «آب مازاد» در کارون اصرار دارد و میکوشد با اتکا به این موضوع، اجرای طرحهای انتقال آب در بالادست کارون را موجه نشان دهد. اگر کارون آب اضافه دارد، سهم محیط زیست استان است نه انتقال آب این را دکتر غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان در گفتوگو با «تابناک» می گوید و می افزاید: کارون و خوزستان هیچ آب مازادی برای انتقال ندارد و اگر قرار بر انتقال باشد، حداکثر باید برای آب شرب صورت گیرد که دستور صریح رئیس جمهور است.
با طرحهای انتقال آب مخالفم
استاندار خوزستان با اشاره به اینکه نظر بنده هم نظر آقای رئیس جمهور است؛ یعنی انتقال آب حداکثر برای آب شرب صورت پذیرد و در ادامه خاطر نشان میکند: بنده شخصا با طرحهای انتقال آب مخالفم و مخالفتم را در جمع مسئولان ابراز کردهام.
چون مشکلات زیست محیطی و فنی به دنبال دارد. به باور شریعتی باید کیفیت آب را در پایین دست دید چراکه اصل، پایین دست است. او در ادامه می گوید: نمیتوانیم کیفیت آب در بالادست را کاهش دهیم و به سمت پایین گسیل کنیم و بعد به مردم بگوییم شما [بدون اعتراض] زندگی کنید.
وی در ادامه با اشاره به برداشت آب با کیفیت بالا در بالادست کارون در طرحهای انتقال آب و بی توجهی به کیفیت آب این رود در پایین دست آن، میافزاید: به همین علت است که معترض هستیم.
او با انتقاد از اینکه آب با کیفیت در بالادست را هم انتقال میدهند و هم برداشت میکنند. گفت: این در حالی است که باید بپذیریم بالاخره در خوزستان هم آبها در جهت استفاده شرب ، صنعت، کشاورزی و حتی تولید ملی برنامه ریزی و مصوب است. دیگر نمیتوانیم فشار بیشتری به این منابع آب بیاوریم.
افت کیفیت آب در پایین دست کارون عامل ایجاد ریزگردها
به باور بسیاری از کارشناسان اما ، یکی از بزرگترین دلیلهای ابتلای خوزستان به مشکلات بزرگی مانند ریزگردها و افت کیفیت آب در پایین دست کارون بوده که در مقاطعی حتی تامین آب آشامیدنی اهالی این خطه را مختل و غیر ممکن کرده است.
رویدادهایی که موجب شده بسیاری از اهالی خوزستان، مخالف اجرای هر پروژه دیگری برای انتقال آب در بالادست کارون باشند.
مخالفتی که استاندار خوزستان نیز آنرا تایید و از آن حمایت میکند. به باور شریعتی استاندار خوزستان نمیتوان هیچ مجوزی برای انتقال آب از خوزستان صادر کرد، چون صدور این دست مجوزها به معنای ندید گرفتن یک حقابه مهم و کلیدی در این استان است؛ حقابهای که سالها دیده نشده و نتیجه آن مدتهای مدیدی است که به حلق ساکنان این خطه فرو میرود.
سدهای عظیم عامل دیگر ایجاد ریزگرد
شریعتی مشکلات زیست محیطی خوزستان ازجمله ریزگردها را وجود سدهای عظیم میداند و می گوید: قبلا این سدها نبود، این آبها به صورت سیلاب میآمد وسیلاب ها زمینها را مرطوب میکردندو پوشش گیاهی را شکل میدادند اما اکنون به خشکسالی خورده ایم ، سدهای عظیم آبها را استتار میکند و نتیجه آن ابتلای استان به مشکلاتی مانند تشکیل پهنههای تولید ریزگرداست . اینها را باید اصلاح کنیم.
جوابیه سرپرست دفتر آبوخاک سازمان حفاظت محیط زیست
علی مریدی سرپرست ، در پاسخ به این موضع گیری استاندار خوزستان ، درباره منابع آبی این استان می گوید: استان خوزستان، پایاب سه حوضه آبریز اصلی کشور با عنوان حوضه آبریز کرخه، کارون، جراحی و زهره است.
او در ادامه عنوان میکند: طرحهای انتقال آب به فلات مرکزی بیشتر از حوضه کارون بوده که در صورت اجرای تمام طرحهای انتقال آب مطالعه شده تاکنون، برای تأمین آب شرب تنها پتانسیل انتقال ۱۰ درصد از منابع آب تجدید پذیر حوضه امکان پذیر خواهد شد.
سرپرست دفتر آب و خاک حجم آب انتقالی از کارون به فلات مرکزی را درصد ناچیزی از پتانسیل منابع آب تجدید پذیر حوضه میداند و معتقد است که این حجم ناچیز در حوضه کارون میتواند بسیاری از مشکلات تأمین آب شرب کلان شهرهای مرکزی ایران از جمله قم، اصفهان، یزد، کرمان و دیگر شهرها و روستاهای مسیر را برطرف کند.
وی همچنین تاکید می کند: اگر برنامه ریزی صحیحی در قالب مدیریت مصرف و بازچرخانی پساب و زهاب در استان خوزستان صورت بگیرد، میتوان چندین برابر آب انتقالی، آب صرفه جویی کرد و مساله کیفیت آب رودخانه کارون و معضلات ریزگرد را نیز، به طور همزمان حل کرد.
استان خوزستان بحران آب ندارد بلکه بحران مدیریت آب دارد
به اعتقاد مریدی استان خوزستان بحران آب ندارد بلکه بحران مدیریت آب در آن به چشم میخورد.
وی با اشاره به استفاده نادرست از منابع آب و خاک در این استان می گوید: سوء مدیریت منابع باعث شده تا حجم زیادی پساب و زهاب کشاورزی وارد بدنههای آبی این استان شده و منابع آب شیرین این استان دچار خطر شود.
به عنوان مثال شوری آب ورودی به استان در محل سدهای دز و شهید عباسپور در حدود ۵۰۰ میلی گرم بر لیتر بوده که این میزان در محل شهر اهواز و پس از ورود زهابهای کشاورزی به مقداری بالغ بر ۴۰۰۰ میلی گرم بر لیتر و در انتهای رودخانه به ۱۰۰۰۰ میلی گرم بر لیتر میرسد.
مریدی در ادامه خاطرنشان می کند : در صورتی که در قالب یک طرح یکپارچه زهابهای کشاورزی استان جمع آوری و پس از استفاده از روشهای بیولوژیک تصفیه شود، میتواند به عنوان یک منبع تأمین آب مطمئن و مناسب جهت تأمین نیاز زیست محیطی تالابهای استان مورداستفاده قرار گیرند.
این موضوع در قالب یک طرح پژوهشی-مطالعاتی برای احیای تالاب هور منصوره و هور شریفه از محل زهابهای ورودی به کارون در دست اقدام بوده که بلافاصله قابل تعمیم به کل استان خواهد بود.