سمیرا کریمی افشار:
عضو مجمع ملی خبرگان کشاورزی جنوب در خصوص وضعیت صنایع تبدیلی و تکمیلی در جنوب استان صراحتا گفت: به جز کارخانه تولید رب گوجهفرنگی صنایع تبدیلی و تکمیلی دیگری در جنوب وجود ندارد.
رقیه رستمی ابوسعیدی با اشاره به اینکه هر نوع صنایع تبدیلی برای محصولات گلخانهای مفید نیست گفت: برای تولید رب گوجهفرنگی گوجهی گلخانهای بهصرفه نیست. چراکه در تولید رب گوجه، گوجهای نیاز است که ارزانقیمت باشد.
گران قیمت بودن مرکباتی همچون پرتقال واشنگتن جیرفت و تازه خوری محصولات زمستاتی جنوب عامل دیگری است بر به صرفه نبودن صنایع تبدیلی و فراوری مرکبات جنوب که رستمی ابوسعیدی به آن تاکید دارد.
رستمی ابوسعیدی صنایع تبدیلی مثل کنسرو کردن و خشک کردن را با ارزشتر دانست و گفت: در بحث گلخانهای بستهبندیهای خوب و برند سازی، بیشتر باید موردنظر باشد.
او در ادامه یادآور شد : همانطور که میدانید محصول جنوب کرمان زمانی تولید میشود که چهارپنجم دنیا زیر برف است. اگر در خصوص بازرگانی این محصولات خوب کار شود و در کنار آن از محصولات درجه پایین آن نیز فراوری صورت گیرد پتانسیل صادرات بالاتری خواهند داشت.
در حالی رستمی ابوسعیدی از کمبود و در بعضی جهات نبود صنایع تبدیلی، تکمیلی و فراوری در جنوب صحبت کرد که رئیس سازمان صنعت و معدن جنوب کرمان اخیراً اعلام کرده است: 3 هزار میلیارد تومان برای راهاندازی خطوط فراوری محصولات کشاورزی خرما صادرشده است.
رستمی ابوسعیدی در پاسخ به این تناقض میگوید عنوان کرد: من نمیگویم هیچ کاری نشده است بلکه معتقدم سورت، بستهبندی، بازرگانی، فروش و فراوری باید در کنار هم باشند. این باعث می شود باغدار یا کشاورز با سورت و بسته بندی مناسب تر در فروش داخلی و از همه مهمتر صادرات خوب عمل کنند و در پایان محصول درجه 2 و 3 را فراوری کنند.
او بزرگترین چالش پیش روی واحد های تولیدی را موانع اداری، ارائه تسهیلات و اعطاء مجوز بر شمرد و خاطر نشان کرد: این واحدها 2-3 سال درگیر گرفتن تسهیلات ارزی و ریالی می شوند.
تسهیلات ارزی را از بانک کشاورزی می گیرند و تسهیلات ریالی توسط بانک توسعه و تعاون پرداخت میشود. در نتیجه عدهای در وثیقههایشان با مشکل مواجه شدند مثلاً وثیقهشان گرو تسهیلات بانک کشاورزی بود و بانک توسعه و تعاون وثیقهاشان را قبول نمیکرد. اما ظاهراً با پیگیری های انجام شده مقداری از مشکل حلشده است.
او با انتقاد از کند پیش رفتن کارها و چالش های پیش روی واحد های تولیدی افزود : مادامیکه مردم کارهای راحت دیگر (دلار بخرند، زمین یا خانه خریداری کنند) که اتفاقاً پولساز و بدون ریسک نیز هستند وجود دارند دلیلی نمی بینند با مشکلاتی که پیش روی تولید است سرمایه خودرا در این زمینه هزینه کنند.
او در پاسخ به سؤال خبرنگار ما مبنی بر بهرهبرداری از کارخانه تولید و بستهبندی شیره و قند خرما در عنبرآباد گفت: متأسفانه با اینکه چند سال روی بهرهبرداری آن مانور داده شد هنوز از شروع به کار آن خبری نیست.
رستمی ابوسعیدی از بستهبندیهای کنونی خرما بهشدت انتقاد کرد و اعلام کرد : یکبار که در روسیه حضور داشتم از اینکه بستهبندی خرماهای ایرانی را میدیدم بهشدت خجالت میکشیدم چراکه در یک کارتن خرمای 50 گرمی وجود دارد تا 200 گرمی. درحالیکه در کشورهای دیگر انگار محصولاتشان را متر کردهاند. محصولشان یک اندازه و تمیز بستهبندیشدهاند.
او همچنین افزود: حالا اگر این محصول سورت و درجهبندی میشد خیلی بهتر فروش میشد. درجه یک و دو در جای خودفروش میرفتد و درجه سه نیز برای فراوری استفاده میشد.
به اعتقاد رستمی ابوسعید احداث پایانه صادراتی و لجستیک پارک می تواند تاثیر به سزایی در افزایش پتانسیل فروش و صادرات و نیز ارزش افزوده محصولات جنوب داشته باشد.
او صراحتا عنوان کرد: در عمل ضعیف هستیم .هنوز پایانه صادراتی به جایی نرسیده است که پارک لجستیک را شروع کردند.
با مدیرعامل شرکت ترگل نیز به گفتگو نشستیم:
مدیرعامل شرکت تر گل که از سال 85 فعالیتش را آغاز کرده است در پاسخ به سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه فعالیت در این حوزه تا چه میزان برایتان اقتصادی بوده است گفت: سود اقتصادی بستگی به تصمیمات دولت دارد. اگر صادرات و تنظیم بازار خوب باشد کار ما هم خوب پیش میرود اما بهطورمعمول 3 یا 4 سالی یکبار وضع رب گوجه خوب میشود.
محمدی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه در حال حاضر که قیمت گوجهفرنگی بسیار بالا رفته است وضع رب گوجه شما هم خوب بوده است، گفت: بله اما به همان نسبت که قیمت رب گوجه بالا رفته است ورودی گوجه به کارخانه هم گران شده است. بهطور مثال ما امسال گوجه موردنیازمان را از کشاورزان باقیمت 1300 تا 1700 تومان خریداری کردیم. او در ادامه افزود: زمانی هم که گوجه در بازار کم میشود مجبوریم تولیدمان را متوقف کنیم.
او در خصوص مقرون به صرفه بودن صادرات یا صنایع تبدیلی در جنوب گفت: صادرات بهتر است و صنایع تبدیلی دردسر زیادی دارد. او در ادامه افزود: اگر کسی برند خوبی را جا بیندازد و صادر کند سود بیشتری به دست میآورد.
او بهصراحت گفت: بهطورکلی اگر کسی میخواهد وارد حوزه صنایع تبدیلی شود اول باید صادرات و بازاریابی را در نظر بگیرد و بعدازآن یک ثبات نسبی نیز در بازار وجود داشته باشد.
او همچنین خاطرنشان کرد: کشاورزان هم به دلیل مقرون به صرفه نبودن صنایع وارد این حوزه نمیشوند. چراکه وارد شدن به صنایع تبدیلی هزینههای بالایی دارد. اگر کسی پول خود را در بانک نگه دارد بهصرفهتر است. این سخنی است که عضو خبرگان کشاورزی جنوب نیز به آن اذعان دارد.
محمدی در ادامه از چالشهای صنایع تبدیلی گفت و افزود: از ما یک مالیات بر درآمد میگیرند و یک مالیات بر ارزشافزوده درصورتیکه آنکسی که قوطی میفروشد ارزشافزوده باید بدهد. بهطورمعمول از هر قوطی 5 تا 6 هزار تومان آن را دولت برمیدارد.
محمدی بابیان اینکه صنایع تبدیلی فعال در حوزه رب گوجه در جنوب اشباعشده است، گفت: در کهنوج 4 کارخانه تولید رب گوجه داریم؛ و قلعه گنج و رودبار هم هرکدام 2 کارخانه رب گوجه دارند. جیرفت هم در این حوزه فعال است.
او بابیان اینکه که اگر میتوانستند کارخانه تولید پوره پیاز یا خاویار بادمجان احداث کنند خیلی بهتر بود گفت: در حال حاضر کسی به بازار پوره پیاز، خاویار بادمجان و خیار شور و خرما وارد نشده است. یا بعضیها که واردشدهاند طرحهایشان نیمهکاره رهاشدهاند.
او در پاسخ به این سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه در بازاریابی و فروش چقدر موفق بودید گفت: در خصوص بازاریابی به دلیل دور بودن از مرکزیت و تقسیم نامتناسب قدرت چندان توفیقی نداشتیم. چراکه بازار فعلی در دست یک گروه خاص است.
او خاطرنشان کرد: تاکنون هیچ تیم خارجی را به جنوب نیاوردهاند که با عمده کاران محصولات کشاورزی جنوب جلسه بگذارند. در همان تهران تصمیمها گرفته میشود و خودشان واسطه میشوند درنتیجه بدون هیچ هزینهای درآمد در جیب آنها میرود.