مرضیه قاضی زاده:
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق کرمان، در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه برخی میگویند طرح اقامتگاه های بومگردی در حد و اندازههای گفتهشده موفقیت نداشته و در مواردی منجر به زیان و صاحبان این اقامتگاهها شده است، میگوید: موفقیت این طرح شرایطی دارد، اگر خانههای بوم گردی راه بیافتد و گردشگر نباشد و یا خود اینها نتوانند از شرایط موجود برای جذب گردشگر استفاده کنند، خب قطعاً این طرح مشکلات خانوادههای روستایی را افزایش میدهد.
مهدی سیاوشی میافزاید: خانههای بوم گردی که سواد رسانهای و فضای مجازی چندانی نداشته باشند، ممکن است در جذب گردشگر با مشکل روبهرو شوند. بههرحال شرط موفقیت این طرح درگرو وجود گردشگر است و این مسئله مستلزم آشنایی واحدها با روشهای نوین جذب گردشگرو توریست است.
سیاوشی موفقیت این طرح را در همکاری و عدم رقابت خانههای بوم گردی میداند و میگوید: موفقیت خانههای بوم گردی مستلزم متشکل شدن این افراد برای حل مشکلات و مسائل است، بهجای اینکه به رقابت بپردازند بایستی به یکدیگر کمک کنند و هرکدام از خانهها بخشی را پوشش دهند. قاعدتاً باید با استفاده از ظرفیت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استانها ضوابط، استانداردها و رتبهبندی و آموزشهایی برای اینها مشخص شود.
او با تأکید بر تشکیل تشکلها توسط خود اقامتگاههای بوم گردی و ضرورت بحث آموزش و رتبهبندی آنها بر اساس سطح خدمات میگوید: قطعاً اگر این اتفاق بیفتد، اینها میتوانند خدمات بهتری ارائه دهند و مطمئنا میتوانند موفق باشند.
سیاوشی در پاسخ به این سؤال که آیا میزان ورود گردشگر به کرمان به حدی هست که 303 اقامتگاه بوم گردی را پوشش دهد و در خصوص اشباع شدن این بازار میگوید؟ 303 مجوز صادرشده ولی فکر نمیکنم هر 300 تا فعال باشد، قطعاً آمار آنهایی که فعالیت میکنند خیلی کمتر از این هست.
«یکی از کارهایی که میراث فرهنگی باید انجام دهد، این است که یک ظرفیتشناسی کند و برای مناطقی مجوز دهد که هدف گردشگری باشد، خیلی از روستاها شاید الآن هدف گردشگری نباشند».
اگرچه رئیس کمیسیون گردشگری کرمان با گفتن این جملات بر ضرورت ظرفیت شناسی مناطق تأکید میکند، اما در بخشی از صحبتهایش با اشاره به خانه بوم گردی در روستای دشتخاک زرند کرمان خاطرنشان میکند: مهمترین بحث این است که اگر گردشگر به استان کرمان بیاید همه اینها میتوانند فعال و سود ده باشند.
او خانه بوم گردی این روستا را مثال میزند و میگوید: تا قبل از ایجاد این خانه بوم گردی در دشتخاک زرند، این روستا تابهحال هیچ توریست خارجی نداشته است، اما این جوان با آشنایی با زبان انگلیسی و اینترنت توانسته است گردشگرهایی از نقاط مختلف کشور را به این روستا دعوت کند.
سیاووشی میافزاید: در شهر کرمان نیز خانههای مسافری که با زبان انگلیسی و فضای مجازی آشنایی دارند در جذب گردشگر خارجی موفقاند و بهراحتی گردشگر جذب میکنند.
«اگر کسی اقامتگاه و یا خانهای را راه بیندازد و در خانه به امید گردشگر بنشیند، قطعاً موفق نخواهد شد» او بابیان این جمله را بهصراحت به شکوائیههای برخی از مدیران اقامتگاه مبنی بر نبود مسافر پاسخ داد. کما اینکه پیشازاین نیز از خود مدیران اقامتگاه برای همکاری باهم و تشکیل تشکلها برای رسیدگی به شکایات و تنظیم شرایط و تعیین ردهبندی و قیمتگذاری سخن گفته بود.
صحبتهای رئیس کمیسون گردشگری کرمان مبنی بر ارزیابی و ظرفیت شناسی مناطق توسط میراث فرهنگی برای دادن مجوز به هر منطقه و رسیدگی و نظارت بر آنها، منجر به طرح این پرسش شد که با توجه به اینکه تنها 2 نفر در میراث فرهنگی مسئول بیش از سیصد واحد اقامتگاه بوم گردی هستند؛ فرآیند نظارت بر این واحدها و ارزیابی مناطق، چگونه امکانپذیر است؟
سیاوشی در پاسخ به این سؤال میگوید: بههرحال اداره میراث ظرفیت و بنیهاش برای نظارت همینقدر بیشتر نیست ولی بهترین کار این است که خودشان یک جمع تشکیل داده و ضوابط و شرایطی را تعریف و قیمت بندی را مشخص کنند
سیاوشی در ادامهی این جملات به یکی از روستاهای خراسان اشارهکرده و میگوید: همه واحدهای بوم گردی این استان با یکدیگر متشکل شدهاند و خدماتشان را تعریف کردهاند، یعنی اگر کسی به آن روستا مراجعه کرد راهنماییاش میکنند که برای ناهار و یا وعده صبحانه و غیره به چه جاهایی مراجعه کند.
او در ادامه میافزاید: خودشان کارها را بین هم تقسیم کردهاند و بهجای رقابت خودشان، خودشان را مدیریت و نظارت میکنند؛ یعنی اجازه نمیدهند که یکخانه بوم گردی خارج از ضوابطی که تعریف کردهاند، کاری را انجام دهد.
«عیب ما این است که در هر خانه بوم گردی که میرویم میگوید چلوکباب و مرغ و ... دارم یعنی همان غذایی که در رستورانها هم داده میشود، درصورتیکه افرادی که به خانههای بوم گردی میآیند دوست دارند غذای محلی آنجا را بخورند و با فضای سنتی آنجا آشنا شوند» رئیس کمیسیون بازرگانی اتاق بازرگانی بابیان این جملات بهضرورت آموزش مدیران خانههای بوم گردی توسط میراث فرهنگی تأکید کرده و میگوید: بهترین کار این خانههای بوم گردی این است که گردشگران را در کارهایی چون چیدن سبزی، آوردن تخممرغ از لانه مرغ، پخت نان مشارکت دهند و سعی کنند تا کارهایی چون پخت نان محلی غذای سنتی و غیره را با یکدیگر تقسیم کنند.
اگرچه رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی استان کرمان بهضرورت آموزش و همکاری واحدهای بوم گردی برای موفقیت تأکید دارد اما در بخشی از صحبتهایش میگوید: همه اینها مستلزم این است که این واحدها گردشگر داشته باشند و داشتن گردشگر هم مستلزم این است که مدیران و کارکنان خودشان به جذب گردشگر مسلط باشند.
او با اشاره به معرفی واحدهای اقامتی استانهای مختلف در سایتهای مختلف کشوری با دریافت درصدی از سود میگوید: یک گروه در کرمان نیز در حال ساماندهی و معرفی این واحدها در کرمان هستند، این موضوع میتواند ظرفیت مناسبی برای افرادی باشد که توانایی جذب گردشگران خارجی ندارند.
سیاوشی با تأکید بر قابلیت موفقیت این طرح میگوید: اگر این مسئله مدیریت شود، مطمئن باشید همه این سیصد واحد توجیهپذیر خواهد بود ولی اگر این مسئله صورت نپذیرد همه آنهایی که وام گرفتند زیر قرض میروند و دچار مشکل میشوند.
در کنار طرح اقامتگاههای بوم گردی، طرح خانههای مسافر نیز طرحی است که بهتازگی مطرحشده و خبرهایی مبنی بر صدور مجوز برای ساماندهی و نظارت بهتر بر خانههای مسافر شنیده میشود، این در حالی است که پیشازاین نیز هتلداران و مهمانپذیرهای کرمان از وضعیت نبود گردشگر در استان گلایهمند بودند.
در این رابطه از رئیس کمیسیون گردشگری اتاق کرمان پرسش شد که آیا طرح خانههای مسافر مشکلی برای هتلدارانی که هماکنون نیز از ضریب پایین اشغال هتلها و نبود گردشگر در کرمان گلایهمندند؛ ایجاد نمیکند؟
سیاوشی در پاسخ به این سؤال میگوید: من فکر نمیکنم مشکلی ایجاد کند، به این دلیل که اینها هرکدام مسافر و مهمان خودش را دارد، همین الآن هتل پارس مسافران خودش را دارد و علاقهمندان به این هتل یا هتلهای دیگر باوجود هر نوع دیگری از خدمات به این هتلها مراجعه میکنند.
او در ادامه میافزاید: هر کس با توجه به سطح زندگیاش و بر اساس هزینهای که میخواهد انجام دهد محل اقامت خود را انتخاب میکند. الآن مشکل ما این است که این خانه مسافرها بدون مجوز و بدون اینکه کسی بر آنها نظارت کند، دارند فعالیت میکنند. اگر این خانههای مسافر تحت مدیریت واحدی باشند و استانداردها را رعایت کنند، شرایط ورود گردشگر خارجی را فراهم میآورند.
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق کرمان در ادامه میافزاید: ورود گردشگر بیش از هر چیز به فعالیت خود افراد بستگی دارد یعنی اگر در همین شرایط و وضعیت سیاسی و اقتصادی هم دوستان ما فعال شوند و ارتباطات و زبان مسلطی داشته باشند مطمئن باشید میتوانند زندگیشان را بچرخانند و سود داشته باشند.