کد خبر: ۱۱۷۹۹
تاریخ انتشار: ۲۸ فروردين ۱۳۹۵ - ۱۰:۴۴
ارسال به دوستان
ذخیره
اجلاس سازمان کنفرانس اسلامی این بار مهمتر از ادوار پیشین برگزار می شود و حضور رهبران بلندپایه کشورهای اسلامی در استانبول اهمیت ویژه ای به این نشست داده است.
یک کارشناس مسائل ترکیه در گفتگو با خبرآنلاین درباره اهمیت سفر رئیس جمهور به ترکیه می گوید.
اجلاس سازمان کنفرانس اسلامی این بار مهمتر از ادوار پیشین برگزار می شود و حضور رهبران بلندپایه کشورهای اسلامی در استانبول اهمیت ویژه ای به این نشست داده است. حضور روحانی از ایران و ملک سلمان در عربستان در کنار اردوغان، عملا مثلث رهبران قدرتمند خاورمیانه را کنار هم جمع کرده و همین ترکیب کافیست تا نتیجه بگیریم نشست تازه سازمان کنفرانس اسلامی از اهمیت بیتشری برخوردار است. از سوی دیگر حضور روحانی در ترکیه به دعوت رسیم مقامات ترک، می تواند فصل تازه ای از روابط دو کشور در فضای پساتحریم ایجاد کند، به ویژه که آنکارا جدیدا با تغییر در برخی سیاست های خود از گسترش همکاری ها با ایران به ویژه در حوزه های اقتصادی سخن می گوید. برای بررسی این موضوعات با جعفر حق پناه استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل ترکیه به گفتگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید. 

 آقای روحانی قرار است در راس هیئتی بلندپایه به ترکیه سفر کند. سفری که با هدف حضور در اجلاس سازمان کنفرانس اسلامی برگزار می شود. اما با توجه به شرایط خاص منطقه و حضور رهبران کشورهای مهم منطقه، این نشست را به اجلاسی حساس تر از ادوار قبلی تبدیل کرده است.

همینطور است. این دوره از اجلاس سازمان کنفرانس اسلامی به دلایل زیادی با ادوار پیشین آن متفاوت است و اهمیت بیشتری دارد. چرا که در دوره های گذشته جلسات این سازمان به مثابه یک مجموعه کم خاصیت که صرفا به اعلام مواضع می پردازد تبدیل شده بود و بیشتر در خصوص مسائل کلی کشورهای اسلامی بیانیه هایی کم اهمیت صادر می کرد. ضمن اینکه در این دوره ها کمتر تنش ها میان بازیگران اصلی این سازمان تا این اندازه جدی شده بود. اما می بینیم که ایران و عربستان اختلافات جدی با یکدیگر دارند و تنش ها به حدی بالا گرفته که حتی گفته می شود بر متن قطعنامه پایانی سازمان هم تاثیر می گذارد. ضمن اینکه برخی تلاش می کنند نوعی نگاه شیعه و سنی در این سازمان ایجاد سازند و فضای فرقه گرایی را مابین ایران و عربستان ایجاد نمایند. در نتیجه به نظر می رسد برخلاف همیشه که تنها موضوع فلسطین به صورت ثابت و بی تغییر در دستور کار برنامه های این سازمان بوده، این بار یک موضوع مهم و جدی ایران و عربستان مد توجه قرار گیرد و رقابت های دو کشور در عراق و یمن و سوریه و لبنان می تواند زمینه ساز بحث های چالشی میان دو کشور شود. 

از همین حالا بحث های زیادی در مورد قطعنامه پایانی نشست ایجاد شده است. برخی استدلال می کنند با توجه به حضور ملک سلمان در این کنفرانس، ممکن است، عربستان بخواهد با تحت تاثیر قرار دادن دیگر کشورها بیانیه ای تند و منفی علیه ایران صادر کند. پیش بینی شما از این موضوع چیست؟

اینکه رقابت ها و قطب بندی ها نهایتا چه تاثیری بر بیانیه اجلاس می گذارد از حالا قابل پیش بینی نیست و چانه زنی ها و رایزنی های دیپلماتیک می تواند در نوع ادبیات بیانیه تاثیر گذار باشد. البته از سوی دیگر همانطور که شما هم اشاره کردید حضور شخص ملک سلمان می تواند نشانه ای باشد، ضمن اینکه پادشاه عربستان پیش از ترکیه به مصر هم رفته بود، پسر پادشاه هم به اردن سفر کرده و اینها نشان می دهد، سعودی ها برنامه ریزی گسترده ای روی فضای کنفرانس انجام داده اند. 

به این موضوع اشاره کردید که برخی تلاش دارند نگاه فرقه ای را بین ایران و عربستان مطرح کنند در حالی که از دید ایران چنین مسئله ای وجود ندارد، دیگر کشورهای اسلامی هم در چنین فضایی و تحت تاثیر این مانورها قرار می گیرند؟

به هر حال طبیعی است که دیگر کشورها واقف هستند آنچه رقابتی بر سر مسائل فرقه ای میان ایران و عربستان خوانده می شود بیشتر بر سر موضوعات ژئوپلتیک و همچنین سیاست قدرت است و در نتیجه شاید رویکردها ایدئولوژیک اعتبار چندانی نداشته باشد. در نتیجه من فکر می کنم نوع دیپلماسی ما می تواند در چنین فضایی بسیار مثمر ثمر باشد. امری که دکتر ظریف در آن تخصص دارد. 

در خصوص صدور قطعنامه پایانی و اختلافات ایران و عربستان، سعودی جز ماجرای حمله به سفارت دست آویز دیگری هم دارند یا خیر؟

متاسفانه باید بپذیریم که می تواند حدس زد عربستان حتما مسئله حمله به اماکن دیپلماتیک در ایران را مطرح می کند. اتفاقی که با غفلت و جهالت عده ای که خارج از کنترل قوه مجریه بودند صورت گرفته و هزینه های فراوانی را به کشور تحویل کرد. به جز این موارد و در باقی موضوعات عربستان هیچ نقطع ضعفی نمی تواند از ایران پیدا کند و در حوزه هایی که به ویژه دولت نقش آفرین بوده، سعودی هیچ بهانه ای نمی تواند برای انتقاد از ایران پیدا کند. 

در چنین شرایطی برخی از منتقدین اظهار داشتند، شاید بهتر بود آقای روحانی با درنظر گرفتن احتمال صدور بیانیه پایانی به این سفر نمی رفت. 

این انتقاد کاملا بی اساس است. این صحبت را کسانی می زنند که به قدرت دیپلماسی باور ندارد و خود را از پیش باخته معرفی می کنند. مسئله فقط ایدئولوژیک و عقدیتی نیست که شما بخواهید بر آن اساس تصمیم بگیرید. اتفاقا باید تلاش کنید با مهره ها بهترین بازی را انجام دهید. ما باید با بالاترین سطح در این نشست حضور پیدا کنیم. ضمن اینکه اتفاق این اجلاس می تواند فتح بابی در زمینه تنش زدایی میان ایران و عربستان و اقداماتی در این زمینه صورت گیرد. 

آقای اردوغان در سفر خود به آمریکا اظهار داشتند ترکیه می تواند بین ایران و عربستان میانجیگری کند و اساسا بهترین گزینه برای این امر ترکیه است. این صحبت های رئيس جمهور ترکیه را باید از نگاه فرصت طلبی یا حسن نیت ارزیابی کنیم؟

پیش از اینکه از لفظ حسن نیت یا فرصت طلبی استفاده کنیم باید به موقعیت ترکیه و اقداماتی که این کشور تاکنون در این رابطه انجام داده توجه داشته باشیم. میانجیگری از واژگانی است که همیشه در ادبیات سیاسی دولتمردان ترکیه وجود داشته و به ویژه تا سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ این کشور تلاش های زیادی در این مسیر انجام داد و اتفاقات سالهای بعد باعث شد، آنکارا خرق عادت کند و روال دیگری را در پیش بگرد. از سوی دیگر باید عنایت داشت که ترکیه هیچ اتحاد استراتژیکی با عربستان سعودی ندارد و فقط در بعضی موارد هماهنگی های موردی بین آنکارا و ریاض پدید آمده است، حال آنکه چسبندگی های بیشتری در خصوص مسائل گوناگون بین ایران و ترکیه مشاهده می شود. در نتیجه اقدامات و تلاش های ترکیه در این مسیر را می توان به فال نیک گرفت. 

قدری به روابط دوجانبه بپردازیم، سفر آقای روحانی به ترکیه آنهم در شرایطی که دو طرف در یک سال اخیر چندان مناسبات نزدیک و دوستانه ای در مورد مسائل منطقه با یکدیگر نداشتند را چقدر می توان مهم ارزیابی کرد؟ یا اساسا به دلیل اینکه این سفر در قالب حضور در یک نشست بین المللی برگزار می شود، فاقد اهمیت ویژه ای از منظر روابط دوجانبه است؟

به هر حال سفر آقای روحانی بعد از حضور احمد داود اوغلو در تهران و دعوتی است که دولت ترکیه از ایران به عمل آورده صورت می پذیرد و اخبار منتشر شده نشان می دهد، ترک ها تمایل دارند گام های مهمی برای تنش زدایی با ایران بردارند. هرچند دوکشور در خصوص مسائل منطقه ای اختلافاتی با یکدیگر دارند اما به نظر می رسد هر دو به این نتیجه رسیده اند، این اختلاف را به موضوعات اقتصادی تسری ندهند و نوعی فاصله بین اختلافات سیاسی و همکاری های اقتصادی قائل شوند. در نتیجه حتما سفر آقای روحانی در ادامه این مسیر حائز اهمیت است. در خصوص مسائل منطقه ای هم با توجه به تغییراتی که در منطقه رخ داده می توان به مرور زمان و نه در کوتاه مدت به جمع بندی برای مدیریت اختلافات دست یافت. البته این بدان معنا نیست که ما انتظار داشته باشیم در همین سفر معجزه شود و کل تفاوت نظرهای ما برطرف شود، اما بی شک حضور ایران و گسترش همکاری های اقتصادی با ترکیه که در فضای پساتحریم شکوفاتر از قبل دنبال می شود دست آوردها بزرگی برای ما به ارمغان خواهد آورد. 

در مجموع به نظر می رسد دیپلماسی دولت بعد از پایان دادن به موضوع هسته ای، آزادانه تر عمل می کند و می تواند نقشی فعال در خصوص موضوعات مختلف و متفاوت ایفا کند.

دقیقا همینطور است. شما می بینید در همین هفته ای که گذشت دو وزیر خارجه کشورهای همسایه یعنی ترکیه و آذربایجان در اوج بحران قره باغ به کشورمان آمدند که این نشان از تاثیرگذاری و قدرت دیپلماسی ما است. ضمن اینکه در عین حال نشان می دهد روابط ایران و ترکیه در مسیری صحیح و مثبت در حال حرکت است. باید توجه کنیم که ترکیه مهمترین همسایه ایران است و در بیشترین موضوعات با ایران چسبندگی های اقتصادی، امینتی، سیاسی و اجتماعی دارد.  
برچسب ها: ایران ، ترکیه
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار

آتش سوزی بیش از یک هکتار از اراضی منابع طبیعی راین

مرد میانسال مفقود شده بعد از 5 روز پیدا شد

سهمیه سوخت مناطق دارای انشعاب گاز قطع می‌شود

آخرین پیش بینی هواشناسی از وضعیت جوی کرمان

نجات معجزه‌آسای کودک ربوده شده بمی از دست آدم‌ربایان

زمان آغاز پیش فروش بلیت قطارهای مسافری اعلام شد

آزاد سازي بیش از 3 هزار و 500 مترمربع اراضي ملي در کرمان

اشتغال در شرکت‌های متوسط و کوچک باید تقویت شود

ساعت آغاز به کار ادارات کرمان در ماه رمضان تغییر کرد

خواب‌آلودگی و خستگی علت اصلی بروز تصادفات در ایام نوروز

پر بحث

10 روستای استان کرمان به عنوان روستای هدف گردشگری انتخاب شدند   (۲۴ نظر)

عیدوک بامری که بود و چه رابطه‌ای با حاج قاسم داشت/ احمد یوسف زاده توضیح داد   (۶ نظر)

مشکل تامین زمین در کرمان برای ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن  وجود ندارد   (۴ نظر)

پیش بینی وضعیت آب و هوای کرمان   (۲ نظر)

ببینید| فیلم کامل سخنان سید حسین مرعشی در شبکه افق   (۲ نظر)

ببینید| گزارش تصویری گفتارنو از مراسم عزاداری منزل حاج ماشاءالله خدادادپور در کرمان   (۲ نظر)

امام جمعه سابق راور درگذشت   (۲ نظر)

صدور هشدار زرد هواشناسی؛ ورود سامانه بارشی نسبتا قوی به کرمان   (۱ نظر)

ناصر فرشید به عنوان فرمانده انتظامی استان کرمان منصوب شد   (۱ نظر)

دو روستا و یک شهر استان کرمان به اینترنت پرسرعت متصل شدند   (۱ نظر)