نشست تخصصی خانواده، پیرامون تغییرات و مشکلات این نهاد اجتماعی با حضور حبیب ا... مسعودی فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی و جمعی از جامعه‌شناسان و کارشناسان مانند تقی آزاد ارمکی، عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران و کاظمی عضو گروه جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران برگزار شد.
به گزارش آرمان، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی در این نشست به ارائه آمارهایی در مورد تماس های گرفته شده طی سال گذشته با اورژانس اجتماعی اشاره کرد. اورژانسی که برای ساماندهی معضلات اجتماعی بدون دخالت پلیس در کشور تاسیس شد. همسر آزاری و کودک آزاری هنوز هم خیلی کم گزارش می شود. آن‌طور که مسعودی فرید اعلام کرده کمتر از ده درصد تماس ها به این دو امر مهم اختصاص داد زیرا طبق آمارها ۵۰ درصد زنان ایرانی خشونت را تحمل می‌کنند. این در حالی است که از سال ۹۲ افزایش ۲۰ درصدی خشونت علیه زنان از سوی همسر را شاهد بودیم.
عدم توجه نهادهای مختلف از جمله رسانه
او با انتقاد از اینکه شناخت مناسبی از خانواده ایرانی نداریم، گفت: معاونت امور زنان ریاست جمهوری، شورای عالی انقلاب فرهنگی و پژوهشکده زنان و خانواده باید شاخص‌های مدنظر خانواده ایرانی را مطرح کنند تا بتوانیم به تفسیر مناسبی از خانواده ایرانی دسترسی داشته باشیم.حبیب‌ا... مسعودی فرید یکی از مشکلات موجود در بحث خانواده را عدم ارتباط تعریف شده بین نهادهای اجرایی و علمی دانست و بر ضرورت وجود این ارتباط تاکید کرد.مسعودی فرید به شرایط حاکم بر خانواده های ایرانی اشاره و تصریح کرد: مسائل اقتصادی و اجتماعی باعث شده است که افراد ساعات کمتری را با خانواده خود داشته باشند و به دلیل عدم آموزش به افراد حتی این ساعات حضور نیز بازدهی مشخص و مناسبی ندارد.
او افزود: عدم توجه نهادهای مختلف از جمله رسانه، آموزش، پرورش و اقتصاد نهاد خانواده و عدم توانمندی خود نهاد خانواده می‌تواند مشکلات بی‌شماری را ایجاد کند. او گفت: مدلی که در سازمان بهزیستی دنبال می کنیم، بر پایه این هدف است که خانواده‌ها توانمندتر شده و مشکلاتشان نیز کاهش یابد، به همین منظور دو حیطه اصلی فعالیت سازمان بهزیستی در ارتقای سلامت اجتماعی و کاهش بروز و شیوع آسیب های اجتماعی در کنار حمایت و توانمند سازی افراد آسیب دیده و همچنین پیشگیری از معلولیت هاست.
۹ هزار کودک بدسرپرست و بی‌سرپرست
مسعودی فرید با اشاره به یکی از زیرمجموعه های سازمان بهزیستی در رابطه با خانواده اظهار داشت: ۹ هزار کودک در مراکز شبه خانواده نگهداری می شوند که ۸۵ درصد آنها، بدسرپرست هستند. علاوه بر این، می توان مهم‌ترین علت تک سرپرست شدن خانواده‌ها را فوت یکی از همسران عنوان کرد. او با بیان اینکه تعدادی از کارشناس‌های اجتماعی سازمان بهزیستی در راستای ورود به مسائل اجتماعی مورد ضرب و شتم قرار گرفتند، تصریح کرد: خدمات سیار اورژانس اجتماعی یکی از فعالیت های سازمان بهزیستی به شمار می رود که متاسفانه تاکنون حتی در قالب این ارائه خدمات، تعدادی از کارشناسان ما مورد ضرب و شتم قرار گرفته اند که علت عمده این درگیری ها، موضوع مداخله اورژانس اجتماعی در رابطه با کودک آزاری بوده است.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی با اشاره به اینکه در سال گذشته ۶۰۰ هزار تماس با اورژانس اجتماعی صورت گرفته است، گفت: ۵/۸ درصد این تماس ها به علت کودک آزاری و ۷.۵ درصد به علت همسرآزاری صورت گرفته است که این مسائل از بعد اجتماعی و مسائل ناشی از مشکلات خانواده، قابل بررسی است.
هزار نوع از انواع خانواده در ایران
در ادامه این نشست، عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران پیرامون مشکلات خانواده های ایرانی توضیح داد: اینکه گفته می شود با یکی دو نوع از خانواده‌ها از جمله خانواده هسته ای مواجه هستیم، امری نادرست است و باید توجه داشت که در جامعه هزاران نوع خانواده وجود دارد.تقی آزاد ارمکی درمورد، وظایف نهادها در مورد نهاد خانواده اظهار کرد: نهادهای مختلف نمی توانند تمام عیار بر نهاد خانواده غلبه کنند، بنابراین ما با دعوای بین نهادها مواجه هستیم که در ساحت تعارضی و توافقی دیده می شود. عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران در ادامه تصریح کرد: با در نظر گرفتن سیر تغییراتی که خانواده در جامعه ایرانی داشته است، عمده تلاش ما بر این است که تغییرات را در ساحت های مختلف بررسی و لحاظ کنیم. او ادامه داد: جامعه ایرانی در حال حاضر در حال بازگشت به خانواده است که این راه را به صورت جان‌کاهانه در حال طی کردن است.
آشیانه‌های خالی در کشور
کاظمی عضو گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران در ادامه این نشست تخصصی با انتقاد از وضعیت آماردهی در حوزه آسیب‌های اجتماعی خاطرنشان کرد: آمارها باید به صورت کارشناسی و دقیق ارائه شوند. در حال حاضر بسیاری از آمارها بدون بررسی های دقیق علمی ارائه می‌شوند که این مساله خود می تواند مشکل‌زا باشد. این استاد دانشگاه در مورد آمارهای مطرح شده پیرامون وقوع طلاق در جامعه گفت: مسئولان مربوطه باید توجه کنند که آمار طلاق نسبت به جامعه متاهلین بیان شود. متاسفانه آمارهای فعلی در مقایسه و نسبت‌گیری بین طلاق‌های به ثبت‌رسیده با جامعه مجردان است.
او با بیان اینکه خانواده ایرانی از گذشته تا به امروز، تحولات بی‌شماری را پشت سر گذاشته است، اظهار داشت: در سال ۱۳۰۰ سنوات زناشویی ۲۰ سال بوده است، اما در حال حاضر این رقم به ۴۲ سال رسیده است. علاوه بر این، میانگین سن فرزند نداشتن زوجین در گذشته، ۵/۱ سال بوده است که این رقم نیز در حال حاضر به چهار سال افزایش پیدا کرده است. به گزارش مهر، کاظمی ادامه داد: اصطلاح آشیانه های خالی که به زندگی زوج های تنهای بدون فرزند اطلاق می شود، در گذشته وجود نداشته است، اما در حال حاضر به طور میانگین عمر این اصطلاح، ۱۰ سال است.
۵۰ درصد زنان ایرانی خشونت را تحمل می‌کنند
در مورد خشونت علیه زنان ایرانی، آمار دقیق معتبری از فراوانی و درصد این نوع خشونت در ایران وجود ندارد، اما در یک تحقیق گویا در سال ۸۱ تحت عنوان «همسرآزاری و عوامل موثر بر آن» که از میان زنان دارای همسر مراجعه‌کننده به شش مرکز بهداشتی، درمانی تحت پوشش دانشگاه تهران انتخاب شده‌اند، نشان داده شد که واکنش زنان در مقابل همسرآزاری بیشتر تحمل (۵۰ درصد)، قهر (۴۳ درصد)، مراجعه به مراکز مشاوره (۵/۲ درصد) و مراجع قانونی (۵/۶ درصد) بوده است.
افزایش ۲۰ درصدی خشونت علیه زنان
از سوی دیگر سال ۹۲ رئیس انستیتو روانپزشکی تهران از افزایش ۲۰ درصدی خشونت علیه زنان در ایران خبر داده است. او در این مورد گفت: با توجه به شیوع ۲۰ درصدی همسرآزاری در کشور قرار شد مدل کاهش همسرآزاری در چهار استان ایلام، خوزستان، چهارمحال و بختیاری و گلستان اجرا شود. جعفر بوالهری در مورد خشونت و همسرآزاری عنوان کرده بود: در گذشته برای کنترل پدیده همسرآزاری، آن را به عنوان مدلی در شهرستان ساوجبلاغ اجرا کردیم که با حمایت وزارت بهداشت قرار شد در استان‌های دیگر هم اجرایی شود.
او در این زمینه گفته بود: در حال حاضر طرح کاهش همسرآزاری در چهار استان کشور اجرایی می‌شود این استان‌ها که ایلام، خوزستان، چهارمحال بختیاری و گلستان هستند، تحت مراقبت‌های بهداشت روان قرار گرفته‌اند. به گزارش ایسنا، رئیس انستیتو روانپزشکی تهران تصریح می‌کرد: در این مدل کاهش آسیب و بهداشت روان را آموزش می‌دهیم و از طریق روانشناسان و به‌ورزان سوالات مشخصی از افراد پرسیده می‌شود و این افراد در صورت تمایل در این مدل قرار می‌گیرند.
