یک فعال بازار مسکن در گفت‌وگوی اختصاصی با گفتارنو؛
گفتارنو/محبوبه فیروزآبادی: بازار مسکن در کرمان شرایط خاص خودش را دارد. سیدعلی گلسرخی قیمت‌ها را در این بازار غیرواقعی توصیف می‌کند و در خصوص قیمت در مناطق مختلف شهر کرمان هم می‌گوید: در پایین شهر، مثلا شهرک سیدی زمین‌های با کاربری مسکونی و با قابلیت ساخت، هر قصب حدود 3 میلیون تومان است. در محلات بالاشهر جاهایی مثل خیابان امام جمعه و هزارو یکشب زمین تا قصبی صد میلیون تومان است.
گفتارنو/محبوبه فیروزآبادی:
بازار مسکن در کرمان شرایط خاص خودش را دارد. او قیمت‌ها را در این بازار غیرواقعی توصیف می‌کند و در خصوص قیمت در مناطق مختلف شهر کرمان هم می‌گوید: در پایین شهر، مثلا شهرک سیدی زمین‌های با کاربری مسکونی و با قابلیت ساخت، هر قصب حدود 3 میلیون تومان است. در محلات بالاشهر جاهایی مثل خیابان امام جمعه و هزارو یکشب زمین تا قصبی صد میلیون تومان است.
این فعال بازار مسکن که پیش از این مسوول روابط عمومی اتحادیه صنف مشاوران املاک در کرمان بوده است، می‌افزاید: در محلات مرکزی شهر جایی مثل پارادیس یا بولوار جهاد که مرز بین پایین شهر و بالاشهر، هستند پارادیس قصبی 25 میلیون تومان و بولوار جهاد حدود 40 میلیون تومان هر قصب قیمت دارد.
با سیدعلی گلسرخی در خصوص وضعیت بازار مسکن به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
آقای گلسرخی! وضعیت بازار مسکن پس از برجام را چطور می‌بینید؟
بازار مسکن پس از برجام از رکود سنگینش خارج شد ولی کماکان رکود ادامه دارد. می‌شود گفت: این امیدواری در فعالان بخش مسکن ایجاد شده است که چه در زمینه سرمایه‌گذاری و چه در زمینه ساخت، رونق به بازار برگردد، اما هنوز چیزی مشهود نیست و بازار در حالت انتظار به سر می‌برد.
برخی معتقدند که در آینده نه چندان دور شاهد بورس بازی زمین و جهش قیمت مسکن خواهیم بود. نظر شما در این خصوص چیست؟
سوداگران بازار مسکن همیشه در بازار بوده‌اند. متاسفانه به دلیل این‌که متقاضیان بازار مسکن شناخت درستی از وضعیت بازار مسکن ندارند، سوداگران می‌توانند در این بازار عرض اندام بیشتری کنند. اگر در یک بازار سطح آگاهی مردم بالا باشد، سودجوها هرگز در آن بازار نمی‌توانند تحرک داشته باشند. مثلا بازار خودرو سودجویی چندانی ندارد. چون مردم سطح آگاهی‌شان بالاست و می‌دانند چند خودرو ساز در بازار فعال است و قیمت‌ها در چه رنجی است.
بازار مسکن خیلی بازار پیچیده‌ای است برای همین سودجویان در آن وارد می‌شوند. بازاری است که دولت اصلا بر آن نظارت ندارد.
شما موافق مداخله دولت هستید؟
صددرصد. به هر حال باید جایی باشد که نظارت کند.
اما دولت در هر بازاری که وارد شده است به گفته فعالان آن بازار، اثرات مطلوبی نداشته است!
ورود دو حالت دارد. یک حالت مثل دولت نهم و دهم که دولت خودش با استفاده از شیوه‌های مختلف و با ثبت تعاونی‌ها وارد کار ساخت و ساز شد. البته این حالت هم اگر سنجیده عمل شود، بد نیست و ما با آن موافق هستیم. دولت اگر به مقوله ساخت ورود کند، قیمت تمام شده برایش ارزان تمام می‌شود. چون زمین در اختیار دارد و پول زمین را نمی‌دهد. دولت نهم و دهم کار خوبی در طرح مسکن مهر انجام داد اما غیر تخصصی انجام داد. کارشان خیرخواهانه بود اما تخصصی نبود.
بنابراین دولت هم می‌تواند نقش نظارتی ایفا کند و هم در بحث ساخت به صورت تخصصی ورود کند. این گونه نباشد که هم در تهران و هم در کهنوج آپارتمان بسازد. باید فرهنگ سکونتی را بسنجد. بافت شهرهای مختلف را بسنجد؛ همان کاری که بسازوبفروش‌ها در بازار می‌کنند.
فکر نمی کنید با ورود دولت به عرصه ساخت، فعالان بخش خصوصی از بازار مسکن حذف شوند؟
نه اتفاقا آن‌ها هم با پیدا کردن رقیب جدید، بهتر کار می‌کنند.
اما دولت رانت‌های اطلاعاتی، اقتصادی و ... دارد!
چه اشکال دارد که دولت به شما یک خودروی لوکس بدهد و شما دیگر پراید نخرید. دولت زمین‌هایی در حاشیه‌ی شهر دارد که اگر قرار باشد تخصصی ورود کند، باید با فعالان مسکن مشورت کند که کجا آپارتمان بسازد که استقبال شود. اما متاسفانه دولت در محمدآباد و حاجی آباد آپارتمان ساخت! اگرقرار به آپارتمان سازی باشد دولت مجبور است که زمین بخرد. پس رقابت ایجاد می‌شود.
در بحث نظارت اگر شما یک آپارتمان داشته باشید که اجاره‌ی آن 300 هزار تومان بیش‌تر نیست و بخواهید آن را 600 هزار تومان اجاره دهید، کسی نیست که جلوی شما را بگیرد؟ هیچ نهاد نظارتی نیست.
نقش مشاوران املاک در این خصوص چیست؟
مشاوران املاک به تنهایی؛ نمی‌توانند! چون سودجویان به همه جا رخنه می‌کنند. قانون تعیین نکرده که مشاور املاک این اختیار را دارد که قیمت‌گذاری کند. در واقع براساس قانون تجارت نقش دلالی و رابط بین راهن و مرتهن می‌شود و نقشی بیش از آن برایش تعریف نشده است.
با توجه به اتمام یافتن اکثر پروژه‌های مسکن مهر، وضعیت انبوه سازان چگونه است؟
در کرمان بیش‌تر ساخت و سازها توسط انبوه‌سازان مسکن انجام نمی‌شود. قبل از دولت نهم و قبل از پروژه‌های مسکن مهر در استان کرمان هم همین فضا حاکم بود. یعنی به صورت انبوه در بخش مسکن سرمایه‌گذاری نشد. در مسکن مهر هم ساخت و سازها توسط بعضی از تعاونی‌ها انجام شد. اکثر این تعاونی‌ها در بخش مسکن اصلا تخصص نداشتند. به همین دلیل هم مسکن مهر با چالش مواجه شد.
الان قیمت زمین در مناطق مختلف شهر چگونه است؟
در پایین شهر، مثلا شهرک سیدی زمین‌های با کاربری مسکونی و با قابلیت ساخت هر قصب زمین حدود 3 میلیون تومان است. در محلات بالاشهر جاهایی مثل خیابان امام جمعه و هزارو یکشب زمین تا قصبی صد میلیون تومان است.
در محلات مرکزی شهر جایی مثل پارادیس یا بولوار جهاد که مرز بین پایین شهر و بالاشهر، هستند پارادیس قصبی 25 میلیون تومان و بولوار جهاد حدود 40 میلیون تومان هر قصب زمین قیمت دارد.
آقای گلسرخی! وضعیت اجاره مسکن چگونه است؟
شما وقتی متقاضی خرید مسکن باشید می‌توانید صبر کنید مثلا بعد از برجام، بعد از دولت دهم و ... اما وقتی متقاضی اجاره مسکن باشید، نمی‌توانید صبر کنید و گزینه‌ی بعدا را ندارید. مستاجرها مجبورند خودشان را با شرایط موجرها تطبیق دهند.
معتقدید اجاره بهای مسکن در کرمان غیرواقعی است؟
بله؛ صددرصد.
چرا؟
چون سرمایه‌گذار به بخش مسکن استیجاری ورود نمی‌کند. چون برایش توجیه اقتصادی ندارد که سرمایه‌گذاری کند. مثلا ساختمانی 200 میلیون تومان برایش تمام می‌شود بخواهد ماهی 500 هزار تومان اجاره دهد.
در همه‌ی کشورها دولت‌ها به بخش مسکن استیجاری ورود می‌کنند. اما متاسفانه دولت‌ها در ایران به این عرصه ورود نمی‌کنند.
