این گزارش نوشته شده تا به شما بگوید ساختن پس از ورشکستگی همیشه هم غیرممکن نیست. هستند کسانی که این راه دشوار را پیموده اند؛ نه یک بار بلکه چند بار و موفق هم شده اند. موفقیتشان را نیز مدیون وفادار بودن به شعارهایشان هستند.
اقتصاد> بازرگانی: باور کنید ساده نیست، به حرف ساده است، کنار گود نشستی و می‌گویی لنگش کن. ورشکستگی را می‌گویم؛ وقتی همه چیزت را از دست می‌دهی و شاید یکشبه کارگر خودت می‌شوی یا مستاجر خانه خودت!
به گزارش جام جم آنلاین، از عرش به فرش می رسی و بناگاه همه چیز عوض می شود. آدم ها، کالاها، فروشگاه ها، خرید کردن ها، برخوردها و... اکنون شاید لازم باشد برای خرید یک چیز کوچک پول داخل جیبت را بشماری. پولی که زمانی اصلا و تا حد شوخی به حساب نمی آمد.
سرانجام هم شرمندگی از روی زن و بچه، ناامید از روزگار و بازی هایش، خرد و خاکشیر به گوشه ای پناه می بری. این سکانس کوتاهی که خواندید شاید برای بسیاری از ما رخ داده باشد؛ کسانی که در کارشان ورشکسته شده و یکشبه همه چیزشان را از دست داده اند. شاید گفتن این که دوباره ساختن امکان پذیر است، در حد حرف جالب و شیرین باشد اما در عمل؟...
این گزارش نوشته شده تا به شما بگوید ساختن پس از ورشکستگی همیشه هم غیرممکن نیست. هستند کسانی که این راه دشوار را پیموده اند؛ نه یک بار بلکه چند بار و موفق هم شده اند. موفقیتشان را نیز مدیون وفادار بودن به شعارهایشان هستند؛ شعارهایی که اکنون در این گزارش میان تیتر شده اند. حمید حسینی، و محمد صدرهاشمی نژاد از بزرگ ترین کارآفرینان و سرمایه داران کرمانی کشور هستند. با آنها همراه شده ایم تا از تجربه های تلخ ورشکستگی شان بدانیم و دریابیم چگونه این راه دشوار را طی کرده اند.
یک پشتکار، دو پشتکار و سه پشتکار
محمدصدر هاشمی نژاد
تولد: 1329 ـ روستای هنزا؛ در استان کرمان
رشته کاری: موسس اولین بانک خصوصی کشور
تعداد ورشکستگی: یک بار
من در روستای هنزا در استان کرمان متولد شدم. پدر من فرد عالم و از خانواده ای روحانی بود و روی نام روستای ما هم مطالعه کرده بود. خانواده من یک خانواده کاملا معمولی، اما با فرهنگ بود. تا دیپلم را در کرمان خواندم و بعد در رشته مهندسی دانشکده فنی تبریز مشغول تحصیل شدم.
وقتی از دانشکده بیرون آمدم، همان کت و شلواری را تن داشتم که روز اول ورود به دانشگاه پوشیده بودم. کفش هایم هم کهنه و پاره بود. تنها دارایی ام که در تمام زندگی ام کمکم کرد و می کند سه چیز بود: یک پشتکار، دو پشتکار و سه پشتکار.
با این دارایی شروع به کار کردم و چون مهندسی خوانده بودم در چند شرکت کارآموزی کردم و سرانجام استخدام شدم؛ از قرار ماهی 3000 تومان. این داستان مربوط به سال 1353 است. هیچ دارایی دیگری نداشتم جز یک ژیان چادری که مال شرکت بود و زیر پای ما گذاشته بودند. اما خیلی زود کارفرمای خودم شدم.
پس از یک سال و اندی که در شرکت ها کار کردم، یکی از دوستانم که در زنجان پروژه پل سازی در راهی را به عنوان پیمانکار دست دوم برداشته بود و در کارش درمانده بود، به من زنگ زد و گفت چه می کنی؟ گفتم: در شرکتی کار می کردم و از آنجا بیرون آمدم و الان سرگردان هستم. گفت بیا زنجان ببینیم با هم چه می توانیم بکنیم.
به زنجان رفتم و آن پروژه پل سازی را با دوستم شریک شدم و از آنجا کار پیمانکاری را شروع کردم. الان در بین شرکت هایم که حدود 60 شرکت است، اولین شان با همان کت و شلوار کهنه و کفش های پاره تاسیس شده است و تا الان به عنوان یک شرکت معتبر بین المللی که اولین صادرکننده خدمات فنی و مهندسی کشور است، کار می کند و پروژه های عظیمی را در این کشور احداث کرده است.
آن موقع سازمان مدیریت و برنامه ریزی برای این که بخواهد به هر شرکتی رتبه و درجه بدهد، حداقل صد هزار تومان سرمایه می خواست و ما دوست داشتیم این رقم ده هزار تومان یا حتی کمتر باشد! اما سرانجام با قرض و قوله فراوان این رقم را جور کردیم و آن شرکت تاسیس شد. در این شرکت کمی پیشرفت کردیم تا سال 1360 رسید.
در کار پیمانکاری مان ورشکسته شدیم و سال 1364 دوباره از زیر صفر استارت زدیم. در آن سال ها واقعا هیچ چیز نداشتم. هیچ چیز. در تبریز پروژه ای اجرا کرده بودیم که ما را خلع ید کرده بودند و حالا دنبال گرفتن طلبم بودم. یادم نمی رود. باید به تبریز رفت و آمد می کردم برای پیگیری امور مالی و طلب های آن پروژه.
پول هواپیما که نداشتم با اتوبوس به تبریز می رفتم و آن اتوبوس ها شب رو بود و حدود پنج صبح به تبریز می رسیدم. اما تا زمانی که ادارات دولتی باز می شد 3، 4 ساعتی زمان بود. من هم که پول مسافرخانه نداشتم با همان روزنامه ای که در اتوبوس خریده بودم، به حمام های عمومی تبریز می رفتم و آنجا می ماندم و بعد هم با همان روزنامه خودم را خشک می کردم و می رفتم دنبال کارم.
این اوضاع ادامه داشت تا این که قرار شد هیاتی برای تهیه صورت های مالی به محل پروژه بیاید. آن هیات شام و ناهار و بلیت و دیگر مخارج لازم داشت و حالا دیگر من خودم نبودم و باید این مخارج را تامین می کردم و به پول سال 64 ـ 63 حدود 7000 تا ده هزار تومان می شد. به خانه آمدم و مثل ماتم زده ها فکر می کردم.
خدا مادر خانمم را خیر بدهد. از من پرسید چی شده ؟ چند بار پرسید تا ماجرا را گفتم. ایشان آن پول را برای من تامین کرد و هیچ وقت هم حاضر نشد آن را پس بگیرد. با آن وضع اسفناک مالی در سال 64 استارت زدم و کم کم پیمانکار خوبی شدم، با توسل به همان سه دارایی که گفتم.
حدود 15 سال پیش، گفتم حالا که پیمانکاری را یاد گرفتیم، دست به کارهای دیگری هم بزنیم؛ بنابراین کار تاسیس یک هلدینگ متشکل از حدود 60 شرکت را آغاز کردیم و از این مسیر به بحث بانکداری هدایت شدم.
با خودم گفتم در حوزه بنگاهداری یکی از وظایف مهم این است که یک بانک را تاسیس کنیم. هنگام ورود هلدینگ من به بازار سرمایه و بانکداری، چون این حوزه، حوزه از ما بهتران بود، با مشکل مواجه شدیم.
دولتی ها در این حوزه جولان می دادند. چه شرکت های دولتی و چه شرکت های شبه دولتی. از هر طرف تیرها به سوی ما پرتاب شد و این بسیار رنج آور بود. واقعا رنج های دوره کم توانی و آن زمان که هیچ نداشتم و به کارهای بزرگ دست می زدم، در برابر این رنج هیچ بود.
رنج های روحی، عصبی و جسمی. بریدن و ناامید شدن در حد اعلا وجود داشت. احساس می کردم در این مملکت تک و تنها دست به کاری زده ام که نباید می زدم؛ اما دیدم حالا که کار از کار گذشته باید با توسل به همان سرمایه ها دست روی سرم بگذارم و رنج بکشم تا هزار تیر بیاید و اگر بعد از آن زنده ماندم، چشمانم را باز می کنم و به کارم ادامه می دهم.
اگر هم مرده بودم که هیچ! خدا خواست و زنده ماندم و بابت آنچه گذشت و ما از این ماجراها عبور کردیم، خدا را شکر می کنم؛ ولی الان که به پشت سر نگاه می کنم، می بینم ای کاش کار بزرگ از اول خبر می کرد که بزرگ است، اگر خبر می کرد اصلا سراغش نمی رفتم!
آنچه باعث شد من دنبال کارهای بزرگ بروم این بود که احساس می کردم برای ارضای خودم و روح خودم پول کافی نیست و اصلا جایی در معادله ندارد.
تلاش، تفکر و اعتماد به نفس نجاتم داد
نام: حمید حسینی
تولد: 1337 ـ رفسنجان
رشته کاری: صادرکننده پسته، تاجر لوازم خانگی
صادرکننده فرآورده های نفتی
تعداد ورشکستگی: سه بار
سال 1364 زمانی که برای مقطع فوق لیسانس وارد دانشگاه شدم، علاقه زیادی به کار کردن داشتم. در همان زمان در یک شرکت که در کار صادرات پسته بود و از آنجا که به خاطر اصالت کرمانی ام با پسته آشنایی کامل داشتم، مشغول به کار شدم.
تصور من از این شرکت این بود که افراد فعال در آن مجموعه با همه زوایای پسته و تجارتش آشنایی کامل دارند اما بعد از مدتی متوجه شدم این گونه نیست و اصلا پسته را بخوبی نمی شناسند. جالب اینجاست که آنها با مفاهیم اولیه بازار نیز آشنا نبودند و توانایی کافی برای جذب مشتری نداشتند.
به عنوان مثال به زبان انگلیسی مسلط نبودند تا بتوانند براحتی با مشتریان خود صحبت کنند. اما این شرکت با تبلیغات و هیاهو قصد داشت در بازار نفوذ کند. بعد از مدتی کار در آن شرکت، متوجه شدم خودم هم بازار را می شناسم و هم توانایی این کار را دارم و همین موضوع یکی از مشوق های من برای ورود به تجارت پسته به عنوان اولین شغل و تجارتم بود.
تا سال 68 توانستم سهمی از بازار پسته را به خود اختصاص دهم و حرفی برای گفتن داشته باشم. اما در همان سال قطعنامه 598 صادر شد و قیمت دلار یکشبه از 150 به 53 تومان رسید. خب! ما صادر کننده بودیم و روی قیمت ارز حساب باز کرده بودیم. چون درآمد اصلی صادرکنندگان از محل فروش ارز حاصل از صادرات دربازار بود و من سال 68 تمام اجناسم را فروخته بودم و فقط ارز حاصله دستم مانده بود.
به همین خاطر یکشبه دارایی ام یک سوم شد و هر آنچه در این چهار سال به دست آورده بودم، از دست دادم و دوباره به خانه اول بازگشتم و بسیار لطمه خوردم. به هر حال فکر و ممارست و تلاش و صبر کردم تا بازار به قول معروف دوباره به حرکت افتاد و آرام آرام توانستم دوباره در تجارت پسته رونقی ایجاد کنم.
همه چیز خوب پیش می رفت تا این که در دولت دوم آقای هاشمی رفسنجانی مشکلات ارزی به وجود آمد. مسئولان اقتصادی آن زمان آمدند و روی ارز صادراتی دست گذاشتند و بهای آن که در بازار آزاد 440 تومان بود، به اجبار 300 تومان قیمت گذاری شد. خب! باز هم گردونه ورشکستگی ما چرخیدونوبت دومی اش رسید! ما در آن زمان کار اصلی مان با دلار بود و این بار دوم بود که زمین می خوردم. درواقع به معنای واقعی کلمه ورشکسته شدم. تاجایی که دیگر جرات نکردم در تجارت پسته باقی بمانم. پس از مدتی باز هم به خدا توکل کردم و فکر ورود به تجارت دیگری افتادم.
صادرات پسته را رها کردم و سال 69 و 70 فعالیت در زمینه دیگر را با ورود لوازم خانگی سوپرا شروع کردم. با تلاش طاقت فرسا در بازار بالاخره باز هم توانستم بخشی از سهم بازار را به خود اختصاص دهم. اما یک مشکل دیگر که فکرش را نمی کردم پدیدار شد: قاچاق! در واقع همه کارهایی را که من برای شناساندن برند سوپرا انجام داده بودم، باعث شده بود قاچاقچیان از کانال های دیگر، کالاهای این برند را وارد ایران کنند.
نامه های متعددی به همه حوزه های ذی ربط نوشتم اما دولت این موضوع را جدی نگرفت. تا این که سال 73 ناچارشدم از بازار لوازم خانگی هم بیرون بیایم و سومین شکستم را تجربه کنم. من بازار را از دست داده بودم و مجبور شدم همه نمایندگی های شرکت را که در بیشتر استان ها مستقر شده بود، واگذار کنم.
می خواستم از سال 75 تولید لوازم خانگی را در داخل کشور آغاز کنم و مقدمات آن را هم آماده کردم اما قاچاق و توانایی اندک برای رقابت با این دوستان قاچاقچی! باعث شد عطای این کار را به لقایش ببخشم و بیرون بیایم. اما باز هم ناامید نشدم و همین ناامید نشدن همراه تلاش، تفکر، اعتماد به نفس و توکل به خدا باعث شد تاالان سرپا بمانم و یک رشته تجاری جدید را تجربه کنم.
من از سال 74 به بعد روند کاری خودم را تغییر دادم و وارد حوزه صادرات فرآورده های نفتی و قیر شدم. این سرمایه نیست که کار را موفق می کند بلکه این اعتبار افراد است که آنها را به سمت جاده موفقیت راهنمایی می کند. یک نکته دیگر را هم بگویم و آن این که اگر باز هم ورشکسته شوم با تکیه بر دانش تجاری، ابتکار عمل، تلاش و اعتماد به نفس و البته توکل به خدا دوباره برخواهم خاست و بار دیگر تجارتی موفق را رقم خواهم زد.
