سال گذشته مناسبات ایران و روسیه وارد فاز جدیدی شده بود که زمینه را برای شروع بهتر روابط در سال جدید با سفر روحانی به مسکو در ایام نوروز را فراهم می‌کند.به گزارش انتخاب به نقل از تسنیم، حسن روحانی روز دوشنبه (7 فروردین 96) برای دیدار با همتای روسی خود به مسکو سفر می‌کند. این سفر 6 ماه بعد از نامه دعوت پوتین در اوایل مهرماه سال گذشته انجام خواهد شد.
این در حالی است که طی یک سال گذشته روابط ایران و روسیه رنگ و بوی جدیدی به خود گرفته که افق همکاری و مشارکت در زمینه‌های مختلف در سال جدید را ترسیم می‌کند. این پیشینه همکاری نه چندان دور تهران و مسکو محورهای احتمالی دیدار روحانی و پوتین خواهد بود. در ادامه به مهمترین موضوعات و طرح‌هایی که در این دیدار ممکن است مورد توجه باشد اشاره می‌کنیم.
* همکاری‌های منطقه‌ای ایران و روسیه
الف) حل بحران سوریه، نقطه واضح همکاری‌های منطقه‌ای دو کشور است که بعد از آزادسازی حلب موفقیت آمیز بودن این مشارکت بیش از گذشته نمایان شد. بدین ترتیب، گفت‌وگو درباره ادامه مبارزه با تروریسم، چگونگی حل بحران سوریه و پایان جدال‌ها، پیگیری روند مذاکرات آستانه، دخالت یا عدم دخالت سایر کشورها در فرایند حل این بحران، از جمله مباحث مطرح شده خواهد بود.
ب) بررسی و مذاکره درباره شرایط تهدید آمیز کشور افغانستان مانند ریشه‌های قاچاق موارد مخدر و انتقال آن، گسل‌های منازعه میان گروه‌های مختلف، وضعیت تروریسم و سازوکار حل آن از جمله مباحث مشترک و مورد رایزنی دو طرف است. علاوه بر آن، مسئله عضویت مؤثر ایران در سازمان همکاری شانگهای برای ایجاد ثبات اقتصادی و مبارزه با نا امنی در منطقه آسیای مرکزی نیز در این چارچوب ممکن است عنوان شود.
ج) علاوه بر آن بحران قره باغ و تنازع میان ارمنستان و آذربایجان در نزدیکی مرزهای ایران و حیاط خلوت روسیه یعنی منطقه قفقاز، تهدید بزرگی برای دو کشور به شمار می‌رود. تجربه موفقیت‌آمیز همکاری تهران و مسکو برای حل بحران سوریه می‌تواند مقدمه‌ای برای رفع سایر اختلافات مانند بحران قره باغ شود و قطعاً مشارکت دو طرف برای حل آن بسیار تاثیر گذار خواهد بود، به خصوص بعد از آنکه تلاش‌های گروه مینسک و نمایندگی سایر سازمان‌ها مانند اتحادیه اروپا جهت حل این منازعه بی‌نتیجه ماند. بنابراین امکان طرح این مسئله در این سفر بسیار نزدیک خواهد بود.
د) موضوعات مشترک منطقه‌ای دو کشور فقط به این موارد محدود نمی‌شود. تعیین رژیم حقوقی دریای خزر برای مشخص شدن مواردی مانند استفاده از منابع زیر بستر، حق کشتیرانی آزاد، مسئله آلودگی دریا و مشخص شدن مرز دریایی از مسائل مشترک دو طرف است که به احتمال زیاد از مباحث مطرح شده در جریان این سفر است.
* همکاری‌های اقتصادی تهران و مسکو
ایران و روسیه می‌توانند در مباحث تجاری نظیر صادرات محصولات کشاورزی از ایران و واردات محصولات صنعتی از روسیه به همکاری‌های مشخص و سودمندی برسند. بنابراین امضای سند همکاری در زمینه رفع موانع تجاری ناشی از تعرفه‌های گمرکی، ایجاد منطقه آزاد تجاری، گسترش کشتیرانی و توسعه بنادر در این چارچوب، مسائل مروبط به حمل و نقل و تبادلات در زمینه انرژی از اقدامات آتی در این سفر است.
همچنین مشارکت دو کشور در قالب سازمان‌هایی نظیر همکاری اقتصادی اوراسیا، کریدورهای مختلف شمال و جنوب، شرق و غرب و توسعه مسیرهای ریلی نیز مورد رایزنی قرار خواهد گرفت.
* مشارکت در زمینه فناوری ارتباطات
در جریان سفر اخیر محمود واعظی به مسکو و مذاکره با نیکلای نیکیفروف، وزیر ارتباطات و رسانه‌های جمعی روسیه، مقرر شد که با سفر رئیس جمهور ایران و دیدار با پوتین، یک سند همکاری در حوزه همکاری‌های ارتباطی و ماهواره‌ای نیز امضا شود.
* مسائل حقوقی و کنسولی
لوان جاگاریان، سفیر روسیه در تهران طی مصاحبه با اسپوتنیک گفته بود که در جریان سفر آتی رئیس جمهور ایران، قراردادها و موافقتنامه‌های مختلفی تهیه و تنظیم می‌شود که یکی از آنها تسهیل در صدور روادید میان ایران و روسیه است. موافقت‌نامه مذکور این امکان را می‌دهد تا گروه‌های گردشگری 5 تا 50 نفره از سال 2017 بدون روادید به کشور مقابل سفر کنند.
علاوه بر آن، این سفر در حالی انجام خواهد شد که چند روز پیش ولادیمیر پوتین دستور داد تا پیشنهاد دولت درباره امضای پروتکل انجام اصلاحات در قرارداد مساعدت حقوقی متقابل در پرونده‌های مدنی و کیفری بین فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران پذیرفته شود و این پروتکل را پس از رسیدن به توافق با ایران امضا کند.
