گفتارنو/ گروه سیاست: درحالیکه مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیسجمهوری پیشازاین، از «بحران منابع آب کشور»، «مسائل زیستمحیطی»، «صندوق بازنشستگی»، «بودجه دولت»، «نظام بانکی» و «بیکاری» بهعنوان 6 ابرچالش اقتصاد ایران یادکرد که باید برای هر یک استراتژی مشخص و معینی داشت، دکتر مرتضی الویری به تبیین آسیبشناسی بحران آب و بیکاری پرداخت.
به گزارش گفتارنو ، مرتضی الویری در سخنرانی خود در نشست تبیین دستاوردهای اقتصادی دولت تدبیر و امید که به میزبانی شورای اصلاحطلبان استان کرمان برگزار میشد، با اشاره به اهمیت مقوله توسعه پایدار در اقتصاد بابیان اینکه یکی از ابر چالشها بحران بیکاری است، گفت: درحالیکه 630 هزار شغل توسط دولت یازدهم ایجادشده است اما نرخ بیکاری افزایش پیداکرده است.
الویری در تشریح دلایل این امر افزود: یکمیلیون و 200 هزار نفر وارد بازار کارشدهاند که این حجم از تقاضا در بازار کار به گذشته برمیگردد.
نماینده دورههای اول و دوم و سوم مجلس شورای اسلامی با اشاره به انفجار جمعیت در سالهای 61 تا 64 گفت: فقط در سال 64، یکمیلیون و 400 هزار موالید داشتیم که اینها همزمان هم به مدرسه رسیدند و باعث ایجاد مدارس چند نوبتی در ایران شدند و الان هم به بازار کار رسیدهاند.
الویری افزود: متولدین این سالها به بازار کار میرسند و اگر انباشت سرمایه متناسب نباشد، این افراد با چالش بیکاری مواجه میشوند.
الویری گفت: آن انفجار جمعیت نتیجهاش این شده است که تا یکصد سال هرم جمعیتی ایران را تحت و شعاع قرار میدهد.
او با اذعان به اینکه در حال حاضر بهرغم اشتغالزایی صورت گرفته، نارضایتی وجود دارد، خاطرنشان کرد: این چالشی است که از گذشته تحمیلشده و دولت آن را به ارث برده است.
او البته به تأثیر عملکرد دولت نهم و دهم در خصوص مسئله اشتغال هم اشاره کرد و بابیان اینکه در حدفاصل سالهای 84 تا 91 میزان شغلهای خالصی که ایجاد شد حدود 40 هزار شغل بوده است، گفت: دلارهای نفتی در این سالها بهجای اینکه صرف اشتغالزایی شود صرف خرید کالای بنجل چینی و عرضه آن در بازارهای ایران شد و تولیدکننده ایرانی را با مشکل مواجه کرد.
او با اشاره به 630 میلیارد دلار درآمد ارزی دولت نهم و دهم، از رشد 700 درصدی نقدینگی کشور در این سالها خبر داد و گفت: تورم افسارگسیخته و بیکاری در پی سیاستهای اقتصادی این دولت گریبان کشور را گرفت و اقتصاد کشور را به بیماری هلندی مبتلا کرد.
شایانذکر است بیماری هلندی یک مفهوم اقتصادی است که تلاش میکند رابطهٔ بین بهرهبرداری بیرویه از منابع طبیعی و رکود در بخش صنعت را توضیح دهد. این مفهوم بیان میدارد که افزایش درآمد ناشی از منابع طبیعی میتواند اقتصاد ملی را از حالت صنعتی بیرون بیاورد. این اتفاق به علت کاهش نرخ ارز و یا عدم افزایش آن در حد نرخ تورّم صورت میگیرد که بخش صنعت را در رقابت ضعیف میکند. درحالیکه این بیماری اغلب مربوط به اکتشاف منابع طبیعی میشود، میتواند به «هر فعالیت توسعهای که نتیجهاش ورود بیرویهٔ ارز خارجی میشود» مربوط شود؛ مانند نوسان شدید در قیمت منابع طبیعی، کمک اقتصادی خارجی، سرمایهگذاری مستقیم خارجی.
الویری خاطرنشان کرد: میزان ارزی که مرحوم آیتالله هاشمی داشتند 119 میلیارد دلار بود و میزان رشد اقتصادی کشور 70 درصد بود؛ این به معنای مدیریت درست کشور بود.
الویری در بخش دیگری از سخنان خود به بحران آب بهعنوان یک ابر چالش اقتصاد کشور اشاره کرد و گفت: متأسفانه در مقاطع مختلف تصمیمگیریهای درستی انجامنشده است.
او میزان متوسط بارندگی در دنیا را 800 میلیمتر در سال اعلام کرد و گفت این رقم در ایران بین 230 تا 250 میلیمتر است. این در حالی است که میزان تبخیر در ایران 4 برابر متوسط دنیا است. از سوی دیگر میزان مصرف ایران 3/2 برابر دنیاست.
او با اشاره به اظهارات چالشبرانگیز محمود احمدینژاد در فیروزکوه در زمان ریاستجمهوریاش مبنی بر اینکه آب هدیه الهی است چرا از مردم دریغ میکنید، گفت: در پی این اظهارات 300 هزار چاه غیرقانونی در کشور حفر و منجر شد عمق چاههای مجاز از 40 تا 50 متر به 300 تا 400 متر برسد.
او هشدار داد: اگر برای بحران آب اندیشهای نشود، کشور با بحران جدی روبهرو میشود.
الویری خاطرنشان کرد: حتی اگر دولت آینده سنجیده و عقلانی برای حل مسائل حرکت کند، حل این ابر چالشها زمان زیادی میبرد. اگر روشهای غلط و عوامفریبانه و پوپولیستی در پیشگرفته شود مشخص است به کجا خواهیم رسید.
الویری افزود: دولت یازدهم کشوری که رشد اقتصادی منفی 8/6 درصد داشت، به نرخ رشد 5 الی 8 درصدی رساند. نرخ تورم را از 40 درصد، تکرقمی میکند. جلوی نوسانات ارز گرفته میشود و فضا باثبات و قابلقبول میشود.
این نماینده اسبق مجلس تاکید کرد: اینکه کسی میگوید من بهجای 40 هزار تومان 120 هزار تومان یارانه میدهم یعنی با الفبای اقتصاد بیگانه است. چند برابر کردن یارانهها جز فریب نیست.
او در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه 3 اتفاق در خصوص آقای روحانی محتمل است، گفت: نخست آنکه ما با صندوقهای رأی قهر کنیم و آقای روحانی رأی نیاورد. دوم آنکه روحانی سر مرز رأی بیاورد و سوم آنکه چشم همه خیره شود و همان اتفاقی که برای انتخابات سال 80 افتاد برای آقای روحانی هم تکرار شود و شاهد یک رأی خیرهکننده برای آقای روحانی باشیم. باید تلاش کنیم که سناریو و اتفاق سوم رقم بخورد.
الویری تأکید کرد: باید عقلانیتی در کشور حاکم شود که ما با توجه به منابع زیرزمینی مطلوب، موقعیت سوقالجیشی مطلوب و نیروهای انسانی خوبی که داریم باید جزو کشورهای پیشرفته آسیا شویم.
شورای شهر از وضعیت فعلی نجات یابد
شهردار سابق تهران در دولت اصلاحات در بخش دیگری از سخنان خود به بیتوجهی اصلاحطلبان به انتخابات شورای شهر در دوره گذشته اذعان کرد و گفت: متأسفانه در اکثر شهرستانهای کشور ترکیب خوبی وارد شورای شهر نشد و اعضای شورا خیلی بیاطلاع بودند و حتی شورای شهر محلی برای سوءاستفاده مالی برخی شد.
الویری با تأکید براینکه باید مراقبت ویژهای انجام شود تا شورای شهر از وضعیت فعلی نجات یابد، گفت: حتماً بایستی دگرگونی جدی در ترکیب شورا صورت پذیرد.
او در پایان ابراز امیدواری کرد: در انتخابات آتی شورای شهر خوبی انتخاب و شود تا شهردار خوبی برگزیده شود و نظارت خوبی بر شهرداری صورت بگیرد.