نقطه آغازش از مجلس ششم بود که تصویب قطعی نشد و به کنج سکوتش بازگشت اما به هر حال بهارستان نشینان نهم عزم را جزم کرده بودند تا در قانون انتخابات تغییری ایجاد کنند.
به نوشته آرمان مشکلات طرح استانی شدن انتخابات در مجلس هفتم نیز رفع نشد و بار دیگر شورای نگهبان به آن رای نداد و این طرح به بهارستان بازگردانده شد. هرچند تفکر تغییر در میان نمایندگان مجلس هشتم نیز به چشم میخورد و برای ایجاد تحول در عرصه انتخابات، حتی نگاه خود را کلانتر بردند و انتخابات ریاست جمهوری را نیز مشمول تغییرات دانستند اما آنها نیز چندان موفق نبودند و شاید هم به دلیل حواشیای که مجلس هشتم با آن دست به گریبان بود کمی غبار فراموشی بر آن نشست؛ البته مخالفتهای دولت نیز بیتاثیر نبود.
طرح استانی شدن انتخابات که در ادوار گذشته ید طولایی داشته است بار دیگر نظر نمایندگان مجلس نهم را به خود جلب کرد و این بار اعضای کمیسیون شوراها تلاش کردند تا با رفع موانع و ایرادات طرحهای قبلی، گزینهای جدید برای رای آوردن ارائه کنند.
نهایتا نمایندگان با کلیات این طرح در اول اردیبهشت ماه سال جاری با ۱۴۹رای موافق در برابر ۶۹رای مخالف و ۹رای ممتنع موافقت کردند، اما پس از چندی به دلیل ابهاماتی که در مواد این طرح وجود داشت مقرر شد این طرح به صورت دوشوری بررسی شود. شورای نگهبان به دو موضوع مهم در این طرح ایراد گرفته بود؛ ۱- کاهش مشارکت مردم در طی استانی شدن انتخابات، ۲- ایجاد اختلافات قومی و مذهبی.
متن نهایی طرح انتخابات
اما و اگرهای موجود بر سر این طرح موجب شد تا رئیس مجلس و شورای نگهبان نیز پا به میدان بگذارند و در این راه به کمیسیون شوراها یاری رسانند. نهایتا کمیسیون شوراها پس از حدود یک ماه بررسی این طرح و رایزنی با شورای نگهبان و ریاست مجلس در خصوص آن بالاخره متن نهایی را تدوین کرد.
این طرح که به نظر میرسد حمایت اکثریت نمایندگان را پشت سر خود دارد اما چندان مورد اقبال دولت واقع نشده است چراکه معتقد است این طرح کاستیهایی دارد که تصویب سریع آن برای اجرا در انتخابات آتی میتواند همراه با مشکلاتی باشد. امیر خجسته رئیس کمیسیون شوراها در مورد این طرح به «آرمان» میگوید: استانی شدن انتخابات یک طرح کاملا موفق و اثر گذار است که پیشرفت کشور به آن بستگی دارد.
وی با اشاره به مشورتهایی که با دیگر نمایندگان و همچنین اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام صورت گرفته است، میافزاید: این طرح میتواند جایگاه نمایندگان را تغییر دهد. خجسته با اشاره به ۱۴۹رای نمایندگان به این طرح تصریح میکند: استانی شدن انتخابات مورد استقبال اکثریت نمایندگان قرار دارد. وی در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند این طرح موجب نادیده گرفتن شهرهای کوچک میشود، هم تاکید میکند: این مسئله حل شد به این صورت که این طرح شهرستانی - استانی است به گونهای که افراد لازم است حداقل ۱۵درصد رای شهرستان را داشته باشند و بعد رای استان اعمال شود.
وی همچنین در مورد بالا رفتن هزینههای انتخابات میگوید: این انتقاد به این طرح وارد نیست چرا که بعد از این طرح احزاب فعال میشوند و حرکت به سمت تحزب میرود و هزینهها بر عهده احزاب است. رئیس کمیسیون شوراها ادامه میدهد: با اجرایی شدن این طرح شورای شهر نیز جایگاه خود را پیدا میکند بدین معنا که نمایندگان دیگر به کارهای ریز و جزئی نمیپردازند و به سمت نظارت و پیگیری مشکلات اساسی استانها حرکت میکنند و کارهای جزئی در شورای شهر یا پارلمان شهری فعال میشود.
وی میافزاید: متاسفانه امروز بیشترین دغدغه و مشغله نمایندگان متوجه مشکلات حوزه انتخابیه و کمتر معطوف به مسئله قانونسازی است. امیر خجسته در پایان خاطرنشان میکند: تمام تلاش صورت گرفته تا این طرح در انتخابات اسفند ماه امسال عملیاتی شود و حتی رایزنیهایی هم با شورای نگهبان صورت گرفته است.