چرخه‌ی معیوب و ناتوان توزیع روزنامه در کرمان همچنان اصلاح نشده و کژدار و مریز به گردش خود ادامه می‌‌داد که با شروع طرح تازه‌ی شهرداری کرمان، بار دیگر باب گلایه‌ی صاحبان دکههای روزنامه‌فروشی گشوده شد.
اسما پورزنگی‌آبادی در هفته نامه استقامت نوشت:
چرخه‌ی معیوب و ناتوان توزیع روزنامه در کرمان همچنان اصلاح نشده و کژدار و مریز به گردش خود ادامه می‌‌داد که با شروع طرح تازه‌ی شهرداری کرمان، بار دیگر باب گلایه‌ی صاحبان دکههای روزنامه‌فروشی گشوده شد.
درباره‌ی مشکلات توزیع روزنامه در شهر کرمان که بی ذره‌ای اغماض، حیات و ممات نشریات به آن وابسته است، پیش از این به اندازه‌ی کافی فریادها زده شده است. گفتیم چراغ یکی از قدیمی‌ترین روزنامه‌فروشی‌ها دارد خاموش می‌شود، تنها با تاسف سری تکان داده شد تا این‌که غلامحسین حضرتی بعد از ۲۰ سال، توزیع روزنامه، این شغل را کناری گذاشت و رفت.
پای صحبت‌های سه تن از صاحبان دکهی روزنامه‌فروشی در کرمان هم نشستیم. تیتر زدیم: توزیع مطبوعات در تنگنای اقتصادی و گفتیم که سهم دکه‌داران از فروش نشریات، در تمام ۲۰ سال گذشته، روی عدد ۱۰ درصد باقی مانده و کسی کاری بکند. کسی اما کاری نکرد.
از زبان آن سه نفر عنوان کردیم که؛ حریم صنفی دکههای روزنامه‌فروشی تعریف شود، برای بیمه‌‌ی صاحبان دکه‌ها فکری بشود و چاره‌ای برای رونق توزیع روزنامه در کرمان اندیشیده شود. و برایمان سوال شد که مگر حمایت کردن از ۱۲،۱۰ نفر دکه‌دار چه‌قدر کار دشواری است که انجام نمی‌شود؟ پاسخ این فریادها اما بی‌اعتنایی و در بهترین حالت، سکوت بود.
حالا اما چند روزی است که در پیاده‌روی ابتدای جاده تهران و اطراف میدان مشتاق، دکههای مستطیلی با رنگ سفید جاگذاری شده است. یعنی چه اتفاقی افتاده؟ هرچه باشد، بهانه‌‌ی خوبی است برای یادآوری دوباره‌ی مسائل توزیع روزنامه در شهر کرمان.
از مهدی محمدآبادی در این‌باره می‌پرسم. او صاحب یک دکهی روزنامه‌فروشی در ابتدای بلوار جمهوری اسلامی شهر کرمان است.
محمدآبادی می‌خواهد کاری بکند که حضرتی سال گذشته کرد. او می‌گوید: «هیچ اهمیتی به ما نمی‌دهند». و ادامه می‌دهد: « چهار سال پیش، شهرداری کرمان طرح تعویض دکههای روزنامه‌فروشی را اجرا کرد؛ اعلام شد اگر تعویض نکنید، امتیازتان را لغو می‌کنیم. آن زمان چهار میلیون تومان هزینه کردیم تا دکههای فعلی را که شش ضلعی و مناسب هم هست، به ما دادند؛ البته عده‌ای از همکاران ما مقاومت کرده و تغییر ندادند؛ اما شهرداری نادیده گرفت و نتیجه این شد که فقط تعدادی از دکه‌داران برای این کار هزینه کردند».
وی می‌افزاید: « امسال از فروردین‌ماه، شهرداری مجدد به ما اعلام کرده که باید دکه‌هایمان را تغییر بدهیم؛ دکههای جدید که یک نمونه‌ی آن در ابتدای جاده تهران است، حدود ۱۲ میلیون تومان هزینه دارد. تا آخر اردیبهشت‌ماه هم به ما مهلت داده و گفته‌اند اگر اقدام نکنیم، شبانه دکههای ما را جمع کرده و می‌برند».
این صاحب دکهی روزنامه‌فروشی با بیان این‌که در ابتدا، شهرداری برای اجرای این طرح، به ما وعده‌ی پرداخت وام را داد، اظهار می‌کند: «به ما گفتند برای دریافت وام، مدارک را آماده کنید، این کار را هم انجام دادیم اما از این وعده هیچ خبری نشد و گفتند بودجه‌ای برای پرداخت وام وجود ندارد». محمدآبادی می‌گوید: «من باید ۱۲۰ میلیون تومان فروش داشته باشم تا بتوانم پول این دکهی جدید را به دست بیاورم و این، ۱۰ سال طول می‌کشد! حالا چطور از ما می‌خواهند یک ماهه، دو ماهه پول را جور کنیم؟».
وی از این رفتارهایی که با دکه‌داران کرمان می‌شود بسیار گلایه‌مند است و اظهار می‌کند: « دکههای تهران شاید در تمام ۲۰ سال گذشته یک‌بار هم عوض نشده‌اند، بعد ما هر سه، چهار سال یک‌بار باید کلی هزینه کنیم تا دکه را تغییر بدهیم؟ شهرداری می‌گوید برای زیباسازی این طرح را اجرا می‌کند؛ شما بیایید جوی‌های اول بلوار را ببینید. جدول‌هایش را ببینید. درخت‌هایش را ببینید. فقط دکههای ما نازیبا هستند؟ مگر این دکه‌ها را خود شهرداری چهار سال پیش به ما نداد؟ اگر زیبا نبود، چرا دادند؟!».
محمدآبادی با اشاره به وجود مشکلات متعدد در زمینه‌ی فروش نشریات در کرمان، بیان می‌کند: « دکه‌داران اطراف میدان آزادی، مطبوعات محلی را روی میز می‌چینند تا مشتری ببیند. ما روی کرمان و نشریات خودمان تعصب داریم اما برخی از همکاران ما هستند که دارند نشریات محلی کرمان را به صورت کیلویی می‌فروشند! حالا با این طرح جدید دکه‌ها که پیشخوان آن خیلی کوچک است نمی‌توانیم روزنامه‌های محلی را روی آن بگذاریم نتیجه این‌که مجبوریم روزنامه‌های محلی را همان داخل دکه بگذاریم».
این صاحب دکه مطبوعاتی در کرمان اضافه می‌کند: « من ۱۲ سال سه راه شمال‌جنوبی دکه داشتم؛ به خاطر همین مشکلاتی که بود چهار سال دکه‌ام را تعطیل کردم تا این‌که دکهی فعلی را گرفتم؛ حالا هم چون نمی‌توانم ۱۲ میلیون تومان را فراهم کنم می‌خواهم دکه‌ام را جمع کنم».
وی می‌گوید: « فروش روزنامه در کرمان هیچ درآمدی برای دکه‌داران ندارد؛ سال‌هاست سهم ما از نشریات، ۱۰ درصد قیمت روی جلد آن است؛ اجاره‌ها اما سال به سال افزایش پیدا کرده است».
محمدآبادی با بیان این‌که سرقت روزنامه به فور در مقابل دکه‌ها اتفاق می‌افتد، می‌افزاید: «طرف می‌آید روزنامه را برمی‌دارد و داخل جیب خود می‌گذارد، من چه می‌توانم بکنم؟ خجالت می‌کشم مچ این افراد را به خاطر یک روزنامه‌ی مثلا سه هزار تومانی بگیرم، اما برای جبران این سرقت باید پنج هزار تومان بفروشم تا ۵۰۰ تومان برایم جبران بشود. مگر فروش داریم؟».
وی با انتقاد از عدم توجه به وضعیت خود و همکارانش می‌گوید: « شهرداری دکه‌داران را با طلافروشان مقایسه می‌کند که تا می‌گوید فلان کار را انجام بده، انجام می‌دهند. ما اما چنین توانایی مالی نداریم».
وی بیان می‌کند: «یا دکه‌ام را جمع می‌کنم یا اگر جمع نکردم، چون شهرداری اخیرا مجوز فروش موادغذایی را به ما داده، به جای روزنامه، موادغذایی عرضه خواهم کرد».
مجید حسینی، صاحب یکی دیگر از دکههای روزنامه‌فروشی کرمان است که دکهی جدید را تهیه کرده؛ او با این حال، به مشکلات همکاران خود در خرید دکههای جدید اذعان دارد و می‌گوید: « واقعا خرید دکه برای روزنامه‌فروشی‌های کرمان کار ساده‌ای نیست؛ مگر چقدر درآمد داریم؟».
او که مدت‌ها دکهی خود را به فردی اجاره داده و به گفته‌ی خودش، با ورشکستگی آن فرد مجدد به روزنامه‌فروشی برگشته است، از تعامل شهرداری قدردانی کرده و اظهار می‌کند: «تا سه، چهار سال قبل اصلا این تعامل وجود نداشت. ما برای زیباسازی شهر برای تعویض دکه‌ها انتقادی نداریم؛ اما حرف‌مان این است که صاحبان اکثر این دکه‌ها واقعا توان مالی برای پرداخت ۱۰،۱۲ میلیون تومان را ندارند».
حسینی می‌افزاید: « سهم ما از فروش نشریات فقط ۱۰ درصد قیمت روی جلد بوده که این ۱۰ درصد را باد می‌برد؛ حالا اخیرا گفته شده می‌توانیم موادغذایی بفروشیم، امیدوارم بتوانیم از فروش موادغذایی درآمدی کسب کنیم».
وی ادامه می‌دهد: «مشکلات دکههای روزنامه‌فروشی خیلی زیاد است؛ هرکس که مانده یا از سر اجبار است یا از قدیمی‌ها بوده است». حسینی بیان می‌کند: «بیش‌تر درآمد، از مطبوعات محلی است که رایگان در اختیارمان می‌گذارند و روزی، دو، سه هزار تومان از فروش آن نصیب‌مان می‌شود».
وی می‌افزاید: «ما هیچ صنفی در کرمان نداریم؛ یک مجوز از شهرداری داریم، یکی اداره ارشاد و یکی هم صنف عرضه محصولات فرهنگی؛ ولی حمایتی از سوی هیچ‌کدام نمی‌شویم».
وی با بیان این‌که ما واقعا سر در گم هستیم، اظهار می‌کند: «فروش روزنامه هیچ سودی ندارد، یک روز هم اگر اجاره‌ی شهرداری دیر بشود، ۱۰ اخطار روی میزمان است. حالا هم اجازه داده شده که موادغذایی بفروشیم، امیدواریم بتوانیم از این طریق، درآمدی کسب کنیم. من خودم در فکر این هستم که به زودی در دکه‌ام، نان بفروشم!».
وی بر افزایش درصد سود دکه‌ها از فروش روزنامه تاکید می‌کند و می‌گوید: «کسانی که در این حرفه مشغول هستند نیاز به حمایت جدی دارند تا چراغشان روشن بماند».
در همین حال، علی بابایی؛ معاون خدمات شهری شهرداری کرمان از اجرای طرح ساماندهی دکههای سطح شهر خبر داده و به استقامت می‌گوید: « در راستای تصمیم جدی شهرداری برای زیباسازی شهر کرمان، سازمان میادین میوه و تره‌بار که دکههای ما را هدایت می‌کند، برنامه‌ای را برای تعویض و ساماندهی دکههای مطبوعاتی و گل‌فروشی و بازیافت زباله ارایه کرده است».
وی می‌افزاید: «روی نقشه، محل و وضعیت فعلی دکه‌ها و نقاطی که نیاز به ایجاد دکههای جدیدتر دارد را مشخص کرده‌ایم؛ مثلا در مورد دکههای گل‌فروشی، در نزدیکی بیمارستان‌ها مکان‌هایی را مدنظر قرار داده‌ایم».
بابایی با بیان این‌که در مورد دکههای مطبوعاتی نیز از چند استان کشور استعلام گرفتیم، اظهار می‌کند: «در نهایت دیدیم که شهر شیراز دکههای خوبی برای توزیع روزنامه دارد و ما نیز همان طرح را برای کرمان پذیرفتیم».
معاون شهردار کرمان بیان می‌کند: «قرار شد همه‌ی دکههای مطبوعاتی با شکل و لوگوی یکسان در شهر جانمایی شود؛ یک دکه در ابتدای جاده تهران و دو دکه در میدان مشتاق تاکنون تعویض شده است».
وی در پاسخ به گلایه‌ی صاحبان دکههای مطبوعاتی مبنی بر عدم توانایی در پرداخت هزینه‌ی دکههای جدید، می‌گوید: « به خاطر این‌که بعض دکه‌ها توانایی مالی ندارند که ما نمی‌توانیم بنشینیم و تماشا بکنیم».
بابایی با تاکید بر زیباسازی شهر کرمان و ضمن انتقاد جدی از وضعیت برخی از دکههای فعلی، اظهار می‌کند: « ما در موضوع اجاره، بسیار از دکه‌ها حمایت کرده و قیمت واقعی را از آنها اخذ نمی‌کنیم». معاون شهردار کرمان می‌افزاید: «چون می‌دانستیم که دکه‌داران توان مالی ندارند، نرخ اجاره‌ها را به صورت غیرواقعی می‌گیریم تا حمایت بشوند؛ الان شما اجاره‌ی مغازه‌ای در مجاورت این دکه‌ها را با نرخ اجاره‌ی ما مقایسه کنید!
خوب ما هم می‌توانیم نرخ اجاره را بالا و واقعی کنیم و در عوض، خودمان دکههای جدید را خریداری کنیم».
وی با بیان این‌که قصد ما آزار مردم نیست، اظهار می‌کند: «این طرح، هم به نفع خود دکه‌داران است و هم شهر. از مردم و رسانه‌ها هم درخواست می‌کنیم برای زیباتر شدن شهر به ما کمک کنند».
بابایی در پاسخ به استقامت در خصوص پرداخت وام به دکه‌داران برای تعویض دکه‌ها، می‌گوید: «شهرداری منابع مالی برای این کار ندارد».
وی همچنین می‌افزاید: «در حال حاضر، ۳۰ نفر متقاضی برای راه‌اندازی دکههای جدید در شهر هستند که اگر صلاحیت کافی داشته و هدف ما را که دسترسی آسان شهروندان به نشریات است را تامین کنند، دکه‌هایی به آنها واگذار خواهد شد».
معاون شهردار کرمان تصریح می‌کند: «اولویت ما نیز در واگذاری دکههای جدید، دفاتر نشریات و روزنامه‌ها هستند که اگر تمایل داشته باشند می‌توانند به شهرداری مراجعه و درخواست خود را ارایه کنند».
بابایی در پاسخ به استقامت همچنین می‌گوید: «طرح تعویض دکه‌ها را متوقف نمی‌کنیم و از خود مطبوعاتی‌ها می‌خواهیم تا در اجرای آن، ما را راهنمایی کنند».
وی اظهار می‌کند: « روزی که ما می‌خواستیم با نوشتن شماره تلفن‌های تبلیغاتی روی دیوارها مقابله کنیم، سخت بود که تلفن این افراد را قطع می‌کردیم، اما الان می‌بینید که در و دیوارهای شهر تمیز شده است؛ در مورد دکه‌ها هم اگر مقاومتی صورت بگیرد ممکن است شورا و شهرداری به این نتیجه برسد که طرح را متوقف کند، ولی آیا به نفع شهر خواهد بود؟».
معاون شهردار کرمان در پاسخ به استقامت که چه وعده‌ای را به صاحبان نشریات در کرمان در خصوص حل مسائل توزیع روزنامه و دسترسی آسان شهروندان به مطبوعات می‌دهد؟ می‌گوید: «من هیچ وعده‌ای به نشریات نمی‌دهم جز این‌که بگویم همه‌ی مطبوعات کرمان را از ابتدا تا انتها مطالعه کنم!».
