آخر هفته گذشته بانک‌ها یکی از شلوغ‌ترین روزهای سال را پشت سر گذاشتند؛ هشدار پیامکی و تلفنی کارمندان بانک‌ها به سپرده‌گذاران به ویژه آنهایی که بیش از 100میلیون تومان در حساب خود داشتند، باعث هجوم مشتریان به شعب بانک‌های مختلف شد.
آرمان:
آخر هفته گذشته بانک‌ها یکی از شلوغ‌ترین روزهای سال را پشت سر گذاشتند؛ هشدار پیامکی و تلفنی کارمندان بانک‌ها به سپرده‌گذاران به ویژه آنهایی که بیش از 100میلیون تومان در حساب خود داشتند، باعث هجوم مشتریان به شعب بانک‌های مختلف شد.
پنجشنبه هفته گذشته آخرین روزی بود که بانک‌های مجاز به سپرده‌گیری با سود بالاتر از 15درصد بودند. از امروز سود سپرده‌ها کاهش می‌یابد و بانک مرکزی شدیدا هشدار داده که با بانک‌ها متخلف که سودی بالاتر از سود تعیین شده به سپرده‌ها می‌دهند برخورد خواهد کرد.
پیش‌بینی می‌شود کاهش سود بانکی سپرده‌ها را به سمت بازارهای دیگر از جمله بورس، مسکن و ارز روانه کند. ۳۱ مرداد بود که بانک مرکزی در بخشنامه‌ای به شبکه بانکی، تدابیر هشت‌گانه‌ای را با تاکید بر اجتناب از رقابت‌های ناموجه بین بانک‌ها و موسسات اعتباری در جذب سپرده‌ها، ابلاغ کرد. بر اساس این بخشنامه که از امروز لازم الاجراست، بانک‌ها و موسسات اعتباری موظفند نرخ سودعلی الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت دار یک‌ساله حداکثر ۱۵درصد و سپرده‌های کوتاه‌مدت را حداکثر ۱۰درصد محاسبه و رعایت کنند.
تداوم کاهش سود بانکی و تورم
وزیر اقتصاد و دارایی گفت: اصلاح نظام بانکی، تامین منابع مالی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی از کارهای پیش روی اقتصاد کشور باید باشد. مسعود کرباسیان اظهار کرد: کاهش تورم از اساسی‌ترین فعالیت‌هایی بوده که صورت گرفته و ادامه خواهد داشت. بهبود فضای کسب و کار نکته دیگری است که مدنظر است و روی آن در دولت دوازدهم تمرکز خواهد شد. کاهش تدریجی سود بانکی نیز در دستور کار بوده و از امروز کلید خواهد خورد.
او با بیان اینکه در دولت یازدهم کاهش وابستگی به نفت رخ داد و سهم مالیاتی از کل منابع عمومی در سال 95 به 36درصد رسید، اظهار کرد: ما آرام آرام شاهد رشد تولید هستیم و در بازه زمانی سال‌های 92 تا 95، یک‌میلیون و 960هزار شغل ایجاد کرده‌ایم که این نشان از روند پویایی اقتصاد دارد.
کرباسیان با اشاره به اینکه با کاهش سود بانکی، کاهش تورم نیز ادامه خواهد یافت، افزود: زمانی که در این کشور تورم 40درصدی داشته‌ایم، سود بانکی 22درصد بوده است، اما امروز که تورم به کمتر از 10درصد رسیده است چرا باید سود بانکی روی 22درصد بماند. بنابراین تصمیم گرفته‌ایم که این سود کاهش یابد. او اضافه کرد: قرار نیست قراردادهای قبلی بانکی به هم بخورد، بلکه این کاهش سود از امروز رخ خواهد داد و نباید جای نگرانی وجود داشته باشد.
نرخ سود کماکان جذابیت دارد
رئیس کل بانک مرکزی نیز با اشاره به تصمیم بانک مرکزی برای کاهش نرخ سود و نگرانی از کاهش درآمد سپرده‌گذاران به ویژه سپرده‌گذاران خرد، گفت: در مورد نرخ سود بانکی یکی از مولفه‌هایی که می‌تواند مبنای قضاوت قرار گیرد نرخ تورم است. ولی ا... سیف افزود: امروز با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده و به پشتوانه کاهش نرخ تورم، سود بانکی هم باید کاهش یابد.
این در حالی است که در تمام دنیا و در اقتصادهای باثبات هم همین وضعیت حاکم است یعنی تفاوت نرخ سود و تورم در دامنه دو تا سه‌درصدی قابل قبول و معقول است اما فاصله بیشتر با هیچ منطقی سازگار نیست. در حقیقت کسی که سپرده خود را به دست بانک‌ها می‌دهد نه تنها قدرت خرید خود را از دست نمی‌دهد، بلکه با تورم حدودا ۱۰درصد و سود ۱۵درصدی، کسب منفعت می‌کند.
او نگرانی از فرار سپرده‌ها به دیگر بازارها را وارد ندانست و تصریح کرد: این نرخ می‌تواند کماکان از جذابیت لازم برای سپرده‌گذار برخوردار باشد؛ نکته دیگر اینکه نرخ سود بانکی باید به نحوی تعیین شود که مشوقی برای تولید نیز به شمار رود. به بیان دیگر اگر نرخ سود بالا بوده و انتظار سپرده‌گذار با اختلاف، بالاتر از نرخ تورم باشد هزینه اعطای تسهیلات برای تولید هم افزایش می‌یابد و این یعنی رشد هزینه مالی بخش مولد کشور که در نهایت کاهش قدرت رقابت محصولات تولیدی کشور را به همراه دارد، بنابراین باید به شرایط تعادلی فکر کنیم.
سپرده‌های بانکی کجا می‌روند؟
با کاهش سود سپرده‌های بانکی به 15درصد، بورس و مسکن از جمله بازار‌هایی هستند که آماده دریافت سپرده‌های مردم خواهند شد. در همین زمینه، یک کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که در مجموع با کاهش سود سپرده‌ها، به تدریج شاهد کاهش هزینه مالی شرکت‌ها، پروژه‌ها و نیز اقبال به سمت بازار سهام خواهیم بود.
ولی نادی قمی گفت: به نظر می‌رسد که بخش عمده افزایش قیمت سهام در روزهای اخیر به رشد قیمت‌های جهانی مواد خام مربوط می‌شود و اصولا اعلام کاهش نرخ سود سپرده‌ها به ١5درصد، تاثیر بلندمدت بر بازار سهام داشته باشد. او ادامه داد: البته برخی کارشناسان معتقدند که از یک سو احتمال دارد بخشنامه بانک مرکزی در مورد نرخ بهره بانکی با سرعت اجرایی نشود و از سوی دیگر بازارهای موازی غیر رسمی موجب شود که نرخ سود سپرده‌ها همچنان در سطح بالا قرار داشته باشد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: باید گفت که بازیگران اصلی در زمینه تعیین نرخ بازده بدون ریسک، بانک‌ها هستند و رفتار آنهاست که می‌تواند موجب افزایش یا کاهش نرخ بدون ریسک شود. همچنین پیش‌بینی‌های کارشناسان بازار مسکن حاکی از آن است که با لازم الاجرا شدن کاهش نرخ سود بانکی تا سقف 15درصد، میزان اجاره بها به صورت مقطعی افزایش می‌یابد.
عبور تورم مسکن در بخش اجاره از نرخ تورم عمومی که چیزی حدود 10درصد است، غیر قابل انکار است و طبق گفته مصطفی قلی خسروی، یکی از کارشناسان اقتصاد مسکن تورم اجاره بهای مسکن در پنج ماه اول سال به 22درصد رسیده است و لازم الاجرا شدن سیاست کاهش نرخ سود بانکی در تمام بانک‌های کشور، جو روانی در بازار مسکن ایجاد می‌کند و باعث گرانی موقت و زودگذر در بازار اجاره بها می‌شود.
