بعد از اخطارهای وزیر بهداشت و معاونان او نسبت به سوء استفاده از عنوان طب سنتی و اسلامی و بروز برخی تخلفات در این زمینه حالا رسما مهمترین انجمن صنفی پزشکان از قوه قضائیه خواسته با سود جویان طب سنتی برخورد کند. چهارم آبان سال جاری وزیر بهداشت بدون اینکه نامی از طب سنتی بیاورد از سوء استفاده از باورهای مردم و ترویج خرافات در زمینه پزشکی شدیدا انتقاد کرد و گفت: «میگویند واکسیناسیون کار صهیونیستهاست.»
سید حسن قاضیزاده هاشمی پیشتر به صورت صریح از سوء استفادهها در زمینه طب سنتی انتقاد کرده بود. چند روز پیش هم مدیر کل دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت تاکید کرد که طرح مطالبی در حوزه سلامت بدون پشتوانه علمی و خارج از مجراهای قانونی در حکم تشویش اذهان عمومی و قابل پیگرد قانونی است. در تازهترین اقدام در این زمینه نظام پزشکی تهران از قوه قضائیه خواست با سودجویان طب سنتی برخورد کند.
امروزه مردم اقبال مناسبی به ظرفیت طب سنتی دارند. این در حالی است که دنیا خیلی پیشتر تلاش کرده تا از ظرفیت طب سنتی به صورت تلفیقی با طب مدرن استفاده کند. چین و هند ۵۰درصد خدمات سلامت را به صورت طب سنتی ارائه میکنند. رویکرد استفاده از ظرفیتهای طب سنتی و مکمل، یک رویکرد جهانی است. از سال ۱۹۸۷ سازمان جهانی بهداشت بر استفاده از طب سنتی تاکید کرده است و در استراتژی این سازمان از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵ تاکید شده که کشورها طب سنتی را در طب علمی ادغام کنند. در حالی که در کشور ما تازه در سال ۲۰۰۷ رشته طب سنتی ایجاد شد.
با این همه، محمود خدادوست، معاون طب سنتی وزارت بهداشت با اشاره به تخلفات گسترده مراکز غیرمجاز خدمات طب سنتی گفت: «وزارت بهداشت با این مراکز برخورد میکند، اما قوانین بازدارنده نیست و متخلفان فعالیت خود را از سر میگیرند.» همچنین آقاجانی، بازرس وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی نیز در این زمینه گفت: «هیچ مجوزی برای اینگونه طبابتها صادر نشده است. این افراد به صورت غیر قانونی مشاورههای طب سنتی انجام میدهند. در حالی که فعالیت در امور پزشکی باید با مجوز قانونی و معتبر باشد، چرا که در غیر این صورت برخورد قانونی انجام میگیرد.» همچنین در مرداد امسال ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت گفت: در برخی موارد از عنوان طب سنتی سوءاستفاده میشود و افرادی با عناوین دینی و مذهبی برای بعضی از بیماریهای صعبالعلاج، درمانهای غیرمناسب و غیرعلمی تجویز میکنند، بنابراین با موارد تخلف بدون اغماض برخورد شود.
برخورد با سودجویان طب سنتی
سازمان نظام پزشکی تهران بزرگ درباره مداخلات غیرمجاز در امور پزشکی و مضر به سلامت عمومی با سوء استفاده از نام طب اسلامی و طب سنتی، اطلاعیه صادر کرد. بنابر اعلام روابط عمومی سازمان نظام پزشکی، در اطلاعیه نظام پزشکی تهران بزرگ آمده است: «سلامت یکی از ارکان مهم و اصلی جوامع پایدار و پویاست که توسعه و پیشرفت جوامع نیز در گرو آن است.
جمهوری اسلامی ایران از بدو انقلاب توجه و اهتمام ویژه به امر سلامت عمومی جامعه داشته و دستاوردهای بینظیر آن در عرصههای بینالمللی و داخلی نمایان است. علاوه بر توجه به موضوعات مهم پیشگیری، بهداشت و خودمراقبتی که موجب ارتقای سطح سلامت شدهاند، توجه ویژه به استفاده از ظرفیتهای طب سنتی نیز ازجمله اقدامات فاخر انجام شده در این حوزه بوده است که با راهیابی آن به مراکز علمی و دانشگاههای علوم پزشکی، محملی مناسب و رشددهنده برای طب سنتی ایرانی فراهم شده که توفیقات قابل توجهی هم داشته است. طب سنتی ایران یک مکتب غنی، مبتنی بر حکمت، خرد، دانش، بینش و روش است که بهرهمندی از این مجموعه میتواند در حوزه سلامت تاثیرات خود را بروز دهد و از این جهت است که برای رشد، بالندگی و اثربخشی آن حتما باید با استقرار و تقویت آن از طریق دانشگاهها و استفاده از ظرفیتهای موجود هر چه کارآمدتر و علمیتر شود.
مجموعه غنی طب سنتی کشورمان که از افتخارات حوزه فرهنگی و تمدنی اسلام و ایران بوده و موجب فخر جهانیان است، چنانچه در مسیر علمی و منطقی خود قرار نگیرد، نه تنها موجب ارتقای سلامت جامعه نشده، بلکه موجب آسیب و صدمات جبرانناپذیر نیز میشود. بهرغم توفیقات دانشگاههای علوم پزشکی در زمینه توسعه، پیشرفت و کارایی طب سنتی، عدهای افراد بدون علم و آگاهی از طب سنتی و فقط با تمسک به آن در حال ایجاد خسارت، ضررها و آسیبهای برگشتناپذیر در حوزه سلامت در جامعه هستند که به عنوان یک خطر بزرگ سلامت همگان را تهدید میکنند.»
سازمان نظام پزشکی از حالت انفعال خارج شود!
یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره فعالیت قارچ گونه افراد غیر متخصص در بخش طب سنتی به «آرمان» میگوید: سازمان نظام پزشکی بر اساس رسالت خود باید به امر درمان، نحوه ارائه خدمت و سلامت مردم نظارت داشته باشد. این سازمان همچون شمشیر دولبه باید به توسعه طب سنتی در کشور پرداخته و بستر را برای ارائهدهندگان خدمات پزشکی در چارچوب قانون، حفظ سلامت و حقوق جامعه ایجاد کند.
همچنین این سازمان باید به دفاع از حقوق منافع گیرندگان خدمت بپردازد. محمدحسین قربانی میافزاید: شاید تا به امروز سازمان نظام پزشکی در انجام وظایف خود در بسیاری از موارد تعلل کرده است. بنده به عنوان رئیس نظارت بر انتخابات نظام پزشکی بارها به مسئولان این سازمان تاکید کردهام که سازمان باید از این حالت انفعالی خارج شود. به گفته او هم اکنون طرح تحول سلامت در کشور اجرا میشود. در این شرایط هم نیازمند توجه به نظام خدمات و هم نیازمند خروج سازمان نظام پزشکی از این حالت انفعال هستیم. این نماینده مجلس نظارت سازمان نظام پزشکی از مراکز غیر مجاز طب سنتی را از وظایف ذاتی این سازمان میداند و میافزاید: باید این سازمان را حمایت کرد، چون نمیتوان سلامت مردم را در اختیار افراد غیر متخصص، سودجو و بیتجربه قرار داد.
قربانی میافزاید: در جامعه امروز افراد غیر متخصص با عناوین مختلف با سلامت مردم بازی میکنند. این در حالی است که تنها دغدغه آنها از بازی با سلامت مردم سودجویی است. او تاکید میکند: اگر نظام پزشکی به دنبال احیای طب سنتی است، باید در چارچوب قانون و قوانین موجود به فعالیت بپردازد. در این شرایط باید سازمانهای متولی، دانشگاهها، دانشکدهها و مسئولان امر برای توسعه طب سنتی به شکل قانونی و علمی فعالیتهای مناسب انجام دهند.
نباید از طب سنتی سوء استفاده شود
این روزها بازار سوء استفاده از طب سنتی به دلیل نبود نظارتهای مناسب از سوی مسئولان امر داغ است. در این وضعیت در جامعه، اطلاعات نادرستی به نام طب سنتی در بین مردم رواج یافته و موارد تجویز اشتباه داروهای گیاهی سمی به صورت مکرر رخ میدهد. این در حالی است که قبل از درمان از طریق طب سنتی باید به موارد اصولی توجه کرد.
برای مثال از بهکار بستن دستورات و توصیههای دارویی گیاهی بدون مشورت پزشک متخصص طب سنتی پرهیز شود. درضمن برخی بیماریها به ویژه بیماریهای صعب العلاج نیاز به ویزیت متخصص طب سنتی همراه با ارائه سوابق پزشکی بیمار دارد. همچنین بسیاری از داروهای گیاهی عرضه شده در عطاریها دارای ناخالصی و حتی غیر بهداشتی هستند. بنابراین معتبر بودن عطاری را از مراکز طب سنتی جویا شوید. در سالهای اخیر طب سنتی از سوی مراکز دانشگاه مورد توجه قرار گرفته است، اما در جامعه امروز شاهد آشفته بازار از این اقبال عمومی هستیم.
آرمان