هکرهاي اینترنتی با نفوذ به سامانه آیداتیس(سامانه اطلاعات درمان سوء مصرف مواد وزارت بهداشت) اطلاعات 700 هزار معتاد تحت درمان را به سرقت بردند! اين خبري بود كه عصر ديروز در فضاي مجازي مخابره شد و بر مبناي آن، هكرها اطلاعات 120 هزار بیمار را منتشر و برای انتشار اطلاعات مابقی بیماران درخواست 300 هزار دلار وجه نقد کردند!
هکرهاي اینترنتی با نفوذ به سامانه آیداتیس(سامانه اطلاعات درمان سوء مصرف مواد وزارت بهداشت) اطلاعات 700 هزار معتاد تحت درمان را به سرقت بردند! اين خبري بود كه عصر ديروز در فضاي مجازي مخابره شد و بر مبناي آن، هكرها اطلاعات 120 هزار بیمار را منتشر و برای انتشار اطلاعات مابقی بیماران درخواست 300 هزار دلار وجه نقد کردند!
اين خبر با وجود اهميتي دو چندان، اما مورد توجه خبرگزاري ها و سايت هاي خبري قرار نگرفت تا ابهام درباره چگونگي فعاليت اين سامانه و اكنون انتشار اطلاعات شخصي ده‌ها هزار معتاد، بيشتر شود. وزارت بهداشت از بهمن 94 این سامانه را برای دریافت اطلاعات آماری معتادان تحت درمان راه اندازی کرد تا در تصمیم گیری‌های کلان کشور از آن استفاده شود. وزارت بهداشت قرار بود در مرحله اول تنها اطلاعات بیماران را ثبت و بعد از آن به ایمن سازی آن اقدام کند.
حال اطلاعات 120 هزار بیماری که برای درمان از این سایت استفاده می کردند اعم از نام، نام خانوادگی، کد ملی، تاریخ تولد و کد آیداتیس در دسترس عموم قرار گرفته است. بیمارانی که با دست خود برای رهایی پیش قدم شده بودند و حالا با انتشار اطلاعات شخصی‌شان ممکن است خانواده، دوستان و همکاران‌شان از اعتیادشان مطلع شوند.
نگراني بيماران معتاد
پس از انتشار خبر هك شدن سامانه ، در گروه تلگرامی بیمارانی که برای مداوا وارد این سامانه شده‌اند همه کاربران اظهار نگرانی می کنند. یکی با اضطراب و استرس شماره پرونده اش را در اینترنت جست‌وجو می‌کند تا ببیند آیا اسم و مشخصاتش لو رفته و دیگری آن‌قدر پریشان است که می گوید دیگر درمانش را ادامه نخواهد داد. درمانگرانی که در این گروه حضور دارند نیز نمی توانند بیماران‌شان را آرام کنند.
ممکن است بعضی از این بیماران همان آدم هایی باشند كه ما هر روزه آن‌ها را می بینيم. آدم‌هایی که هر کدام به دلیلی درگیر اعتیاد شده اند و حالا به این نتیجه رسیده اند که باید به طور ناشناس اعتیادشان را ترک کنند و مانند بقیه سالم به زندگی ادامه بدهند. بیماری به نام رضا در این گروه نوشته است: « به نظر من حداقل كار مسئولان مربوطه به خصوص دكترحاجبي به خاطرضربه اي كه به درمان اعتيادكشور زدند، استعفا است.شايد اين اطلاعات به دردهيچ كسی نخورد ولي جو بدبيني و بي‌اعتمادي كه به خصوص در معتادان وجود دارد باعث ريزش يا عدم مراجعه بسياري از بيماران به كلينيك‌ها خواهدشد».
بیمار دیگری به نام احمد نیز وزارت بهداشت را مقصر دانسته و گفته است:« آن‌ها خودشان می خواستند اطلاعات ما را منتشر کنند چرا قبلا به ما نگفته بودند». بیمار دیگری به مخالفت با احمد آمده و کار به جر و بحث کشیده است. عده ای هم این موضوع را شایعه ای می دانند و می گویند تا وقتی که از همه چیز مطمئن نشده اند نباید برخوردهای احساسی انجام دهند. یک کاربر دیگر به نام علیرضا می گوید:« به جای اینکه ما را درمان کنند می خواهند حذف‌مان کنند اما این تبعات زیادی برای‌شان خواهد داشت». بیمار دیگری به نام علی نیز هکرها را قاچاقچیانی می داند که قصد کرده اند دوباره آن‌ها را معتاد کنند و این عملیات روانی را راه انداخته اند تا زودتر به هدف‌شان برسند. رعنا می گوید:« من شماره پرونده های خودمونو سرچ کردم، ربطی به پرونده ها نداره» اما از همه بدتر حال و روز کاربر جوانی به نام محمد است که آن‌قدر پریشان و مستاصل شده، یکی درمیان از بقیه می پرسد الان باید چند دوز دارو مصرف کند».
خواندن صحبت های این بیماران در گروه، دردآور است.بیمارانی که برای درمان به سامانه اینترنتی پناه برده اند و حالا قربانی بی توجهی مسئولانی شده اند که هر کدام تقصیر را به گردن دیگری می اندازد. وقتی یک بیمار برای درمان خود از سایت و سامانه اینترنتی استفاده می کند یعنی اینکه می خواهد تا آنجا که امکان دارد با شخصی در ارتباط نباشد و کسی ماجرای بیماری اش را نداند اما حالا بدترین اتفاق ممکن افتاده و اطلاعاتی که در اختیار سامانه گذاشته اند به راحتی در معرض دید عموم گذاشته شده است. این معتادان شاید بارها برای درمان به بازارسیاه های خرید متادون پناه برده باشند و خوددرمانی کرده باشند و در نهایت وارد این سامانه شده باشند اما حالا ناامید و نگران با چنین سرنوشتی مواجه شده اند. تاثیرات منفی این اتفاق در آینده نیز قابل مشاهده است آن هم اینکه دیگر هیچ معتادی رغبتی ندارد که برای ترک، آن هم به طور ناشناس و از طریق سامانه یا سایت تلاشی انجام دهد.
وقتي مسئولان سخن نمي گويند
پرویز افشار، سخنگوی مبارزه با مواد مخدر درباره سرقت و افشای اطلاعات بیمارانی که در سامانه آیداتیس ثبت شده بود به باشگاه خبرنگاران گفت كه «دستورهای لازم برای بررسی و شناسایی مقصر یا مقصران داده شده است». افشار همچنين وزارت بهداشت را مسئول این سامانه اینترنتی جمع آوری اطلاعات بیماران دانست و تاكيد كرد كه « مسئولیت صفر تا 100 این سامانه با آن‌هاست». وي از تشکیل تیمی در ستاد مبارزه با موادمخدر برای بررسی ابعاد مختلف این ماجرا نیز خبر داد و افزود:« اگر مشخص شود در این زمینه کوتاهی یا قصوری رخ داده، با مقصران برخورد می‌شود». از آنجا كه قبلا تذکرهای لازم برای بالابردن امنیت این سامانه نیز داده شده بود، افشار تاکید کرد:« زمانی که این سامانه راه اندازی شد، به وزارت بهداشت عیوب آن را متذکر شدیم و قرار بر رفع عیوب در اسرع وقت شد».
سخنگوی ستادمبارزه با مواد مخدر در مورد تاثیرات منفی افشای اطلاعات بیماران نیز ادامه داد:« بي‌شك این موضوع سبب ریزش بیماران می شود و روند درمان را مختل می کند.حفظ اسرار تمامی بیماران از اهمیت بالایی برخوردار است چه رسد به بیماران اعتیاد که هویت آن‌ها با آبروی‌شان گره خورده است». در خبرها آمده بود که سرور آیداتیس در کشور آلمان قرار دارد اما افشار از این موضوع اظهار بی اطلاعی کرد و گفت:« تیمی برای شناسایی سارقان مشخص کرده‌ایم و نتیجه پیگیری هایم برای شناسایی آن‌ها نیاز به زمان طولانی تری دارد».
سكوت وزارت بهداشت
اما در شرايطي كه سخنگوي ستاد مبارزه با مواد مخدر مسئوليت اصلي شدن سامانه آيداتيس و انتشار اطلاعات بيماران معتاد را با وزارت بهداشت مي داند، اما مسئولان اين وزارتخانه در اقدامي عجيب حاضر به پاسخگويي در اين باره نشدند. خبرنگار قانون عصر ديروز در پيگيري اين اتفاق، با «حريرچي» سخنگوي وزارت بهداشت تماس گرفت اما او با بيان اينكه مسئولان مرتبط با اين موضوع در وزارت بهداشت تا دو ساعت ديگر( يعني ساعت 19 ديروز)، درباره ابعاد اتفاق اطلاع رساني خواهند كرد، اطلاعاتي درباره چرايي موضوع نداد. جالب اين جاست كه در ساعت مقرر، خبرنگار« قانون» پيگير كسب اطلاع از سخنگوي وزارت بهداشت شد اما او با ارتباط دادن خط تماس به منشي، بازهم از پاسخگويي طفره رفت.
انتشار اطلاعات مربوط به بيماران معتاد اما در حالي صورت گرفته كه «امید حسینی» پزشک درمانگر اعتیاد درباره عملکرد و امنیت این سامانه مي گويد: «وارد کردن نام و نام خانوادگی و کد ملی بیماران در یک سامانه توسط وزارت بهداشت که امکان نفوذ هم دارد امنیت ملی را به خطر می‌اندازد». حسینی با اشاره به اینکه افشای اطلاعات 800 هزار بیمار معتاد که بسیاری از آن‌ها کارمند و مغازه‌دار و ... هستند باعث بی‌اعتمادی بیماران به نظام سلامت می شود گفت:« این بیماران ناچارند به سراغ عطاری‌ها، شبکه مواد مخدر یا توزیع غیر قانونی داروهای مخدر بروند زیرا در آنجا مشخصات آن‌ها ثبت و فاش نخواهد شد!» حسینی درباره راهکار جلوگیری از این مشکل گفت: در کشورهای دیگر کد چند رقمی برای هر بیمار تعریف می‌شود که به جای نام و نام خانوادگی و کارت ملی در سامانه‌ها ثبت می‌شود و این کد از روی اطلاعات هویتی بیمار ایجاد می‌شود.
این کارشناس اعتیاد معتقد است با توجه به جنبه‌های حقوقی موضوع از جمله ممنوعیت افشای اسرار بیمار توسط پزشک و جرم بودن آن پزشکان نمی‌توانند نام و نام خانوادگی و کد ملی بیماران را در سامانه وارد کنند ولی وزارت بهداشت بدون توجه به مشکل قانونی این عمل و عواقب امنیتی آن تهدید کرده که داروی بیماران اعتیادی را قطع خواهد کرد!
منبع: قانون
