وحید قرایی- هنوز مدت زیادی از اعدام عامل قتل عام 11 نفر از شهروندان فهرجی به دلیل اختلافات خانوادگی نگذشته است که در منطقه جنوب استان کرمان و این بار در ریگان فردی باز هم با اسلحه، همسر برادرش را در مقابل دیدگان فرزندان کم سن و سالش به گلوله می بندد و می کشد.
پیش از این هم چنین قتل هایی در این منطقه و با همین انگیزه اختلافات خانوادگی گزارش شده و عاملانشان هم قاعدتا با مجازات قصاص جان باخته اند. اما اینکه چنین مواردی بازهم تکرار می شود و باز هم جان هایی بر سر آن می رود و کودکانی بی سرپرست می شوند موضوعی است که گویا بیش از این باید جدی گرفته شود. در حقیقت با یک چرای بزرگ مواجهیم که پاسخ به آن صرفا بر عهده دستگاه قضایی نیست.
اگرچه که سیستم قضایی کشور معاونت پیشگیری از جرائم دارد و یکی از وظایف آن تلاش و برنامه ریزی برای جلوگیری از چنین فجایعی است و نمی توان نقش آن را هم نادیده گرفت اما به نظر می رسد اتفاقاتی از این دست ریشه های فرهنگی و اجتماعی دارد و تکرارش هم دقیقا بنا بر همین ریشه هاست.
یعنی در میان بخشی هرچند کم شمار از این جامعه طرز تفکری وجود دارد که بدون احساس نیاز به مراجعه به یک سیستم رسمی حل اختلافات خودش دست به اسلحه می یازد و متهم را در ذهن خود محاکمه و در عمل به قتل می رساند.
در این میان نباید نادیده گرفت که مردم مناطق جنوبی استان کرمان عموما مردمانی خونگرم و مهربانند که با وجود همه ناملایمات ناشی از محرومیت های اقتصادی این خصیصه گرانبها را از دست نداده اند اما اخباری از این دست حتی روی دیدگاه سایر هموطنان نسبت به این منطقه اثر منفی داشته است. در اینجا باید یاداور شد که یک سیستم مطالعاتی و پژوهشی قوی به مطالعه چرایی رویداد اتفاقاتی نظیر قتل های فهرج و ریگان بپردازد و با ریشه یابی قوی و شناخت دلایل بروز این خشونت ها راه حل هایی بیابد.
نکته دیگر این است که قتل هایی اینچنین مبین این موضوع است که اسلحه در دست عده ای قرار دارد که از آن به فراخور اختلافاتشان استفاده می کنند و قاعدتا دستگاه های اطلاعاتی و انتظامی در زمینه پیشگیری از امکان خرید و فروش اسلحه در منطقه اقداماتی اساسی تر انجام دهند. در عین حال تلاش بیشتر دولت برای رفع محرومیت اقتصادی گسترده و فرهنگسازی از سوی سازمان هایی که بودجه هایی برای همین وظیفه مهم در اختیار دارند در این زمینه بسیار موثر خواهد بود.
خلاصه کلام اینکه پیشگیری اساسی و کاستن از چنین رویدادهایی عزمی همه جانبه می خواهد که کار یک یا دو دستگاه حاکمیتی خاص نیست. از خود افراد دلسوز و تحصیلکرده این مناطق که می توانند در شناخت و معرفی ریشه ها و فرهنگسازی در این مورد اقدام کنند تا سازمان های دولتی و بخش های پیشگیری سیستم قضایی بایستی در این شرایط به بهترین نحو اقدامات لازم را انجام دهند.