نعمت احمدی - حقوقدان در روزنامه آرمان نوشت:
آرمان- ظاهرا قرار نیست دولت دوازدهم به راحتی ادامه کار دهد و بر مشکلات درونی و بیرونی مردم فائق آید، هنوز گلدان رأیی که درمجلس برای اخذ رأی اعتماد برای وزرا دست به دست میشد از تکانهای اولیه خود نیفتاده است که تعدادی از نمایندگان مجلس به این فکر افتادند که در روز رأی اعتماد غفلت کردهاند و به بعضی از وزرا رأی اعتماد دادند که نباید رأی اعتماد میدادند، این بیاعتمادی به وزرا درمورد استیضاح است یا بیاعتمادی به رأی اعتمادی که نمایندگان به گلدانها ریختهاند، کمتر دولتی را در جهان میتوان یافت که هنوز نیمه دوم سال اول حاکمیت آن دولت نگذشته باشد و سه تن از وزرا مورد اعتماد مجلس مواجهه با استیضاح بشوند، بودجه مملکت یکساله است، وزرائی که در ردیف استیضاح قرار گرفتهاند هنوز از بودجهای برای اداره وزارتخانه تحت امر خود استفاده میکنند که در دولت قبل تنظیم شده است.
ممکن است گفته شود وزرای مورد درخواست استیضاح همان وزرائی هستند که در دولت اول آقای روحانی حضور داشتند و بودجهای که هم اکنون در وزارتخانه آنان مورد استفاده قرار میگیرد به وسیله همین وزرا برای وزارتخانه آنها درخواست شده است. درست است که برابر اصل 135 قانون اساسی رأی عدم اعتماد، حق مجلس است و نیز مطابق اصل 89 قانون اساسی، نمایندگان میتوانند در مواردی که لازم میدانند هیأت وزرا یا هریک از وزرا را استیضاح نمایند، برای استیضاح هریک از وزرا تنها 10 امضا کافی است. چگونه ممکن است وزرایی که بیش از 7 ماه از ایام وزارت خود را طی نکردهاند با استیضاح روبهرو شوند، مگر این وزرا برای مجلس ناشناخته بودند هرسه وزیری که در خط مقدم استیضاح قرار گرفتهاند در دولت قبل هم در همین پست خود باقی بودند و در دولت دوم هم به مجلس معرفی شدند.
عملکرد این وزرا در دولت اول آقای روحانی مورد قبول و اعتماد نمایندگان مجلس بوده است و مجلس جدیدی هم سرکار نیامده و در این 7 ماه هم وزرا رأی اعتماد گرفته از همین مجلس عمل و کار خارقالعاده و دور از شأن وزارت انجام ندادهاند. سوال نمایندگان باید صریح و مختصر بوده و به رئیس مجلس داده شود، رئیس مجلس موضوع را به کمیسیون تخصصی ارجاع میدهد، کمیسیون ظرف یک هفته با حضور وزیر و سوال کننده تشکیل میشود، چنانچه از سوال کننده از پاسخ وزیر قانع نشود.
کمیسیون به هیات رئیسه اطلاع داده تا در اولین جلسه علنی سوال نماینده قرائت و برای وزیر مربوطه ارسال گردد و ظرف 48 ساعت تکثیر و در اختیار نمایندگان قرار گیرد. وزیر مورد سوال برابرماده 194 ده روز مهلت دارد در مجلس حاضر شده و پاسخ دهد البته وزیر رسما با عذرموجه میتواند تقاضای تاخیر در جواب برای حداکثر یک ماه را بخواهد، البته قبول این مهلت نیاز به رأی مجلس دارد حال اگر سوال کننده با پاسخ وزیر قانع نشود، رئیس مجلس به تقاضای سوال کننده موضوع را به کمیسیون تخصصی مربوطه ارجاع میدهد، این کمیسیون موظف است ظرف 15 روز برای روشن شدن مطلب به هر طریق که صلاح بداند به موضوع رسیدگی نموده و گزارش خود را تنظیم و به مجلس تقدیم دارد، گزارش واصله در دستور هفته بعد قرار خواهد گرفت و قرائت خواهد شد، ملاحظه میشود سوال از وزیر که مقدمه استیضاح است، چقدر وقت و زمان قانونی لازم دارد. البته تذکر هم از اختیارات نمایندگان است.
یعنی نماینده یا نمایندگان، مطابق اصل 88 قانون اساسی، از رئیس جمهور یا وزیر درباره وظایف آنان حق سوال دارند. پرسش این است اگر تذکر یا سوالها از وزیر مربوط به عملکرد او و شرح وظایفش در اداره وزارتخانه قابل طرح بوده در همین مهلت 7 ماهه به وجود آمده است و پاسخ وزیر هم قانع کننده نبوده یا اینکه از قبل و دوره وزارت قبلی وزرای مورد درخواست استیضاح تذکر یا سوالی بین نمایندگان بوده و از پاسخ آن قانع نشدهاند و به آخرین مرحله یعنی استیضاح روی آوردهاند.
برابر اصل 84 قانون اساسی هر نماینده در برابر تمام ملت مسئول است، اما نمایندگان باید باور کنند که مسئولیت آنان در نحوه رأی اعتماد یا عدم اعتماد هم موضوعیت دارد در واقع رأی اعتماد نمایندگان به وزرا، رأی اعتماد موکلین آنهائی که به وزرا دادهاند و حق دارند این سوال را از نمایندگان خود بپرسند، باید برابر اصول کلی حاکم بر روابط وکیل و موکل، صلاح و صرفه موکلین خود را در نظر بگیرند و پاسخگوی اعمال خود در دوره وکالت به موکلین خود باشند که چرا در 7 ماه پیش به وزیری رأی دادهاند و هنوز گلدانهای رأی اعتماد به انبار مجلس نرسیده، دوباره به خواسته نمایندگان به گردش درآمدهاند، دوستان نماینده!
تاریخ قاضی سختگیری است که با ترازوی زمان خود، عملکرد همه خصوصا مسئولان را به دقت وزن میکند و در صفحات تاریخ باقی میگذارد، آیا پاسخی به تاریخ دارید؟ پاسخی که تاریخ درسینه خود آنرا برای آیندگان ثبت و ضبط کند. وقتی میپرسند چه چیز نمایندگان را در اول دولت قانع کرد که به این وزرا رأی اعتماد بدهند و چه واقعه و حادثهای به وقوع پیوست که تعدادی از نمایندگان ظرف 7 ماه با داشتن حق تذکر و سوال آنقدر از عملکرد وزیری ناراضی بودند که وقت مجلس را گرفته و در روزهای پایانی سال که مردم بعد از حوادث تلخ دیماه که به شدت کشور را تکان داد، مساله مهمتری از استیضاح نداشتند؟
آیا نمایندگانی که خود را محق میدانند که در کلیه امور داخلی و خارجی اظهارنظر کنند و در برابر ملت مسئول هستند، کار مهمتری از رأی عدم اعتماد به رأی اعتماد خود که 7 ماه قبل داده بودند، ندارند؟ آیا نمایندگان میدانند که در کاخ سفید فرد تاجری به ریاست جمهوری رسیده است و همه چیز را میخرد و میفروشد تا حرف خود را به کرسی بنشاند؟ او گفته است برجام بدترین سندی است که آمریکا آن را امضا کرده است و او از برجام خارج خواهد شد آیا نمایندگان توجه دارند دولت غاصب اسرائیل و محمد بن سلمان شاهزاده تشنه قدرت با لابیگری خود در آمریکا درصددند جبهه جدیدی علیه ایران بازکنند و دونالد ترامپی که معتقد است میوه تحریمها به گل نشسته بود و آقای باراک اوباما با امضای برجام آنرا پرپر کرد اما او میخواهد با تحریمهای جدید با ایران برخورد کند و نتیجه بگیرد؟
ترامپ سرمست از پیروزی در مقابل رهبرکره شمالی که با تحریمهای سخت قفل اتاق مذاکره را باز کرد، میخواهد با همان روش با ایران برخورد کند تا از حربه تحریمها به هدف خود برسد. نگارنده به عنوان یک کشاورز با این سوال روبهرو است که به جای آقای مهندس حجتی، وزیری که با لهیب خشکسالی که کشور را به عطش رسانده است، توانسته کشتی بهگِل نشسته کشاورزی را آماده خروج از بحرانهایی کند که ریشه در عملکرد دولتهای قبل و قبلتر دارد.
کاش آقای حجتی در روز پاسخ به استیضاح بخشی از خدمات خود را برای ثبت در تاریخ شرح دهد، کاش دل به دریا بزند و خواستههای نمایندگان استیضاح کننده را با زبان رسا برای کشاورزان کشور شرح دهد که چه میخواستند و او به خاطر منافع کلی و ملی انجام نداد و استیضاح را به جان خرید تا در مقابل تاریخ سربلند باشد.