لبخندی که بر لبان پسته خشک شد
فصل برداشت محصول در قطب تولید پسته جهان در حالی آغاز شده که بنگاه داران از کمبود محصول و افزایش بی سابقه نرخ پسته گلایه دارند و نگران از دست دادن بازارهای خارجی هستند.
فصل برداشت محصول در قطب تولید پسته جهان در حالی آغاز شده که بنگاه داران از کمبود محصول و افزایش بی سابقه نرخ پسته گلایه دارند و نگران از دست دادن بازارهای خارجی هستند.
استان کرمان ۷۰ درصد پسته ایران را تولید می کند و به عنوان مهمترین تولید کننده این محصول در جهان شناخته می شود هر چند پسته کاران آمریکایی بخشی از بازار جهانی پسته را از دست ایرانیها خارج کرده اند اما چون تولید محصول مرغوب و با کیفیت همچنان به صورت انحصاری در دست کشاورزان ایرانی است بازار جهانی این محصول به صورت جدی تحت تاثیر دسترنج کشاورزان ایرانی است.
این در حالی است که طبق گفته رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران، آمریکا با وجود تحریمهای مختلفی که بعد از انقلاب علیه ایران اعلام کرده است به دلیل انحصاری بودن این محصول در ایران و همچنین تقاضای بالقوه در بازار جهانی هیچ گاه نتوانسته است جلوی صادرات طلای سبز را بگیرد.
خشکسالی پسته را از کرمان گرفت
اما در سال جاری پسته کاران استان کرمان با مشکل جدی در خصوص تولید مواجه شده اند، طبق اعلام مسئولان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان میزان تولید این محصول در استان کرمان ۸۰ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است و این آمار در شهر رفسنجان به عنوان مرکز اصلی تولید پسته ۹۰ درصد کاهش را نشان می دهد ضمن اینکه محصول باقیمانده نیز به دلیل خشکسالی و افزایش بی سابقه گرمای هوا از کیفیت لازم برخوردار نیست.
دلیل اصلی کاهش تولید پسته در استان کرمان افزایش شدید دمای هوا در اسفند ماه و فرودین ماه گذشته بوده است. افزایش بی رویه دما در زمان گرده افشانی باعث شد از ابتدا پسته ای برای رشد بر روی شاخه درختان باقی نماند، تنش درختان پسته به حدی بوده است که جوانه سر شاخه های درختان برای رویش سال ۹۸ هم شکل نگرفته اند و گفته می شود پسته در سال آینده نیز با افت تولید مواجه خواهد بود.
همزمان با فصل برداشت پسته از مزارع کرمان سری به بنگاههای خرید فروش پسته در شهر کرمان زدیم،آنچه که در این بررسی میدانی مشاهده شد افت شدید تولید پسته در سال جاری نسبت به سال گذشته است.
در حالیکه در سال گذشته پسته خشک اکبر آقایی به ۴۰ هزار تومان در اوج خرید و فروش پسته یعنی در ایام نوروز برای مصرف کننده رسیده بود اما همین محصول در سال جاری به صورت متوسط توسط باغ داران در بنگاههای پسته فروشی به نرخ ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تومان نیز به فروش می رود.
محمد ایرانمنش یکی از فعالان بخش خرید و فروش پسته می گوید: بسیاری از باغداران در اطراف کرمان محصولشان به نصف محصول سال گذشته کاهش یافته است اما در مکانهایی مانند رفسنجان و انار این میزان بسیار کمتر است و در برخی موارد باغ ها هیچ محصولی نداشته اند.
وی افزود: وقتی محصول برای عرضه وجود ندارد اما تقاضا بالاست مشخصا قیمت افزایش می یابد و در حال حاضر هم محصول با قیمتی بالا تر از سال گذشته خرید و فروش می شود و همه چیز به عرضه و تقاضا بستگی دارد.
بازارهای خارجی پسته ایران باید حفظ شود
وی می گوید: میزان تولید محصول در شهرستانهایی مانند زرند و راور مطلوب تر است و برخی از محصول استانهایی مانند خراسان جنوبی به خصوص از شهرستان بشرویه هم به استان کرمان منتقل می شود.
محمد علی کرباسی یکی دیگر از دلالان پسته می گوید: نوسانات نرخ ارزش هم بر قیمت پسته تاثر گذار بوده است خرید فروش کود و سم شیمیایی هم در تولید پسته از اهمیت بالایی برخوردار است و وقتی ارز قیمتی بالای ۱۴ هزار تومان پیدا می کند عملا قیمت سم و کود هم که باید با نرخ آزاد تهیه شود به همین میزان بالا می رود.
وی بیان کرد: مردم در سال جاری باید به پسته به عنوان یک کالای لوکس نگاه کنند و شخصا ترجیح می دهم همین میزان محصول وجود هم برای تامین نیاز بازار خارجی استفاده شود تا بازارهای استراتژیک مان را در کشورهای عربی و خاور دور از دست ندهیم.
کرباسی می گوید: نباید همین میزان پسته را به بازارهای داخلی وارد کنیم چون ما باید تلاش کنیم ارز آوری پسته را حفظ کنیم، اگر پسته ایران وارد بازارهای بین المللی نشود تولید کنندگان آمریکایی و ترکیه ای به سهولت جای ما را در بازار می گیرند و در سالهای آینده نمی توانیم محصول را به فروش برسانیم.
وی ادامه داد: تولید محصول در استان فارس، خراسان جنوبی، اصفهان، سمنان و خراسان رضوی هم کاهش چشمگیر داشته است.
احمد قربانی یکی از صادر کنندگان پسته می گوید: با خراب شدن بخش عمده از محصول پسته سال جاری اشتغال نیز در این بخش تحت تاثیر قرار گرفته است، هر سال هزاران نفر از مردم استان کرمان و استانهای مجاور برای کار به مزارع کرمان می آمدند و حتی اتباع افغانی هم به کار گرفته می شدند اما در سال جاری عملا کاری برای کارگران باقی نمانده است.
وی بیان کرد: اتباع افغان هم اکثرا مهاجرت کرده اند و محصولی برای برداشت و فراوری وجود ندارد، شخصا برخی از کارگرانی که سالها با آن ها کار می کردم را تعدیل کردم و عملا نیازی در این خصوص احساس نمی شود.
علی زمانی، تولید کننده سموم کشاورزی نیز می گوید: مواد اولیه تولید سم در کارخانه های داخلی یا در گمرک مانده است و یا باید با ارز آزاد تهیه شود به همین دلیل صرفه اقتصادی ندارد و به همین دلیل با کمبود سم در بازار مواجه هستیم.
پسته مهمترین محصول غیرنفتی ارز آور پس از مس در استان کرمان است و سالانه ۱.۵ میلیارد دلار ارز آوری برای کشور دارد و اگر این صنعت تهدید شود نمی توان آن را جبران کرد
وی بیان کرد: کارشناسان کشاورزی و مسئولان کشاورزی در استان کرمان باید با برگزاری کارگاههای تخصصی راههای مقابله با چالشهای پیش روی صنعت پسته را بررسی کنند زیرا خشکسالی و تغییرات اقلیمی به یکی از مهمترین موانع در مسیر تولید پسته تبدیل شده اند، در سالهای گذشته بارها در خصوص این مشکلات هشدار داده شده بودیم اما به دلیل بی توجهی به وضعیت کنونی رسیده ایم، نوسانات نرخ ارز هم خسارتهای جدی به صادر کننده نهاده های تولید محصولات کشاورز یبه خصوص پسته وارد کرده است.
وی گفت: نرخ پسته هم کنون سیر صعودی دارد و در مقایسه با سالهای گذشته رکورد شکسته است و باید برای حمایت از کشاورزان و احیای مجدد باغهای پسته جاره اندیشی کرد.
زمانی ادامه داد: پسته مهمترین محصول غیرنفتی ارز آور پس از مس در استان کرمان است و سالانه ۱.۵ میلیارد دلار ارز آوری برای کشور دارد و اگر این صنعت تهدید شود نمی توان آن را جبران کرد.
دبیر اجرایی دومین همایش ملی پسته اظهارداشت: علیرغم خسارتهای فراوان باید دولت زمینه لازم را برای برون رفت از وضعیت کنونی فراهم کند و یکی از اقدامات بخش خصوصی و دولتی برگزاری همایش تولید پسته است و امیدواریم با برگزاری این همایش از میزان مشکلات کاسته شود.
علی علیزاده بیان کرد: ۹۰ درصد پسته رفسنجان در سال جاری خسارت دیده است و ما پیش بینی می کنیم در سال جاری فقط دو هزار و ۸۰۰ تن پسته در رفسنجان برداشت شود که این میزان به صورت متوسط در سالهای قبل ۴۰ تا ۵۰ هزار تن پسته بوده است.
وی اظهارکرد: ما در رفسنجان ۸۰ هزار هکتار باغ پسته داریم و باید به گونه ای برنامه ریزی کنیم که این باغها در سال آینده احیاء شوند و از کشاورزان هم حمایت شود.
وی بیشترین خسارت را به پسته فندقی اعلام کرد و گفت: نمونه های اکبری، احمد آقایی و کله قوچی وضعیت بهتری دارند.
هم اکنون پسته داران کرمانی سعی می کنند با استفاده از ذخیره پسته ای که از سالهای قبل دارند نیاز بازارهای خارجی را تامین کنند همچنین پسته تولید شده در استانهای همجوار کرمان نیز می تواند بخشی از نیاز بازارهای داخلی را تامین کند با این وجود حمایت از کشاورزان در شرایط کنونی بسیار مهم است.
منبع: مهر
