حجتالاسلام عباس اسلامی عضو شورای راهبردی جمعیت توسعه و آزادی استان کرمان در صدای تاک نوشت:
محرم، بهار عقل و عاطفه است. هم عقل و هم عاطفه و احساس ما حکم میکند تا امام حسین (ع) را بشناسیم و با اباعبدالله (ع) و کاروان ایشان همراه شویم. محرم ماه خرد و احساس و همراهی با کاروان اباعبدالله است.
آغاز محرم نمایشگاهی افتتاح میشود که در آن کرامت، شهادت، اخلاص، ایثار، فداکاری و همه خوبیها پیدا میشود؛ و برای هر سلیقهای کالا و متاعی را به نمایش گذاشته است. عاشورا برای جوانان الگو است، برای زنها الگو است، برای پیرمردها الگو است. این نمایشگاه، نمایشگاه متنوعی است که تماماً به وجود اباعبدالله الحسین وابسته است.
امیرالمؤمنین علی (ع) میفرمایند هر چیزی آفت دارد، سخن گفتن آفت دارد، خانواده هم آفت دارد، لذا همینطور که عاشورا بافضیلت و بااهمیت است، آفتهایی هم میتواند داشته باشد.امام کاظم (ع) هم در حدیث زیبایی میفرمایند شما چهار چیز باید یاد بگیرید: اول: خداشناسی، دوم: خودشناسی، سوم: وظیفهشناسی و چهارم: آفتشناسی یا آسیبشناسی. لذا آفتشناسی یک مسأله خیلی مهمی است که باید یاد بگیریم.
بر همین اساس عاشورا هم میتواند از دو ناحیه دچار آسیب شود. اول: دشمن است که با جعل حدیث و با مخدوش کردن واقعیتها به جریان عاشورا یا به هر جریان دینی دیگری آسیب میزند تا نتوانیم بهصورت صحیح امیرالمؤمنین یا ائمه معصومین را بشناسیم. دوم: برخی از ما شیعیان هستیم که با استفاده ابزاری از یک قضیه دینی به نفع مسائل روز دنیا به عاشورا لطمه میزنیم.
با برسی آسیبهای عاشورایی، اولین آسیب آن را از ناحیه محتوا میبینیم. عاشورا در بعضی مواقع آسیبهای محتوایی قابلتأملی دارد که میتواند خیلی خطرناک باشد. هنگامیکه یک حدیث و روایتی را میخوانیم و مطلبی را میگوییم که این با اصل موضوع تطابق ندارد یا اینکه افراد چیزهایی را به ذوق و سلیقه خودشان در زیارت عاشورا اضافه میکنند اینیک آسیب محتوایی است. چراکه ما در محتوا تغییر ایجاد کردهایم.
دومین آسیب، مربوط به روشهای عزاداری اباعبدالله (ع) است. بعضاً مشاهده میشود که در ایام عزای امام حسین (ع) که از زمان امام صادق (ع) تا به الآن برقرار بوده است، دچار یکسری مسائل مانند سبکهای خاص موسیقی و... هستیم. در حقیقت ما در حال تغییر روش واقعی عزاداری هستیم. بحث سبک و آلات موسیقی یکی از آسیبهای روشی است که ما با آن روبهرو هستیم.
سومین آسیب اجتماعی مربوط به مجلس عزاداری امام حسین (ع) است که باید عاری از شبهات باشد. از این شبهات میتوان به مال شبههناک و یا مکان شبههناک اشاره کرد. حتی استفاده یک مال از دولت و مردم در مسائلی که رضایت عموم بر آن نیست درست نیست و شاید خود اباعبدالله (ع) هم به این شکل راضی نباشد.
آسیب چهارم و مهمترین آسیب مربوط به مسائل تحلیلی است. واقعه عاشورا یک واقعه ظلم ستیزانه، عدالتخواهانه، حق خواهانه و یک واقعه دین پرورانه است. ولی متأسفانه امروز شاهدیم که برخی مداحان و اهل منبر تحلیلهای غلط از این واقعه ارائه میدهند. تحلیلهایی که بیشتر به نفع خودمان است.
هرساله که محرم فرامیرسد برخی افراد به خاطر منافع دنیوی خودشان چه در عالم سیاست و چه در عالم اقتصاد و غیره میآیند این واقعه را مورد هدف قرار میدهند و منبر امام حسین و یا جمعیتی که برای عشق اباعبدالله جمع شدهاند را به سمت تحلیلی از این واقعه میبرند که اصلاً هیچ سنخیتی و ارتباطی با قیام عاشورا ندارد. اینها به واقعه عاشورا میتواند لطمه بزند. اینکه میگوییم استفاده ابزاری، همین است.
ما حق تحلیل نادرست نداریم و نباید هیچ واقعهی زمانی را در زمان دیگر بیاوریم و بازسازی کنیم. هر بحث تاریخی را باید متناسب با مقتضیات زمان خودش تحلیل کرد؛ اما میآییم یک مطلبی را از قیام عاشورا میگیریم و به نفع خودمان و علیه جریان رقیب و مخالف سیاسیمان آن را مطرح میکنیم.
این موضوع به نظر من به دین و به قیام امام حسین لطمه میزند.
کما اینکه تابهحال هم لطمه زده است. یکی از دلایلی که میبینیم امروز مردم از بعضی سخنرانیها خسته شدهاند همین است که ما راجع به عاشورا و اهداف آن صحبت نمیکنیم. حرفهای خودمان را از زبان اباعبدالله میزنیم و این خطرناک است. مداحیهای ما هم متأسفانه دچار آفت شده است، شعرها را بردهایم به سمت جنگ و جدالهای سیاسی که هیچ سنخیتی با واقعه عاشورا ندارد.
اما برای حل این مسأله چه باید کرد؟ نقش اول را در این موضوع خطبا دارند، آنها باید امانتدار باشند چراکه مواظبت و حفاظت دین و ثبات دین بر عهده آنهاست.
باید دقت کنیم منبر را و بحث مسائل دینی را به مسائل حاشیهای نبریم. این مورد در دورههایی از تاریخ نیز دیدهشده است؛ یعنی منبرهای خلاف واقع و تعریفها و تمجیدهای خلاف واقع صورت میگرفت و با جعل حدیث جامعه علوی را تحتالشعاع خود قرارمی داد.
مواظبت اصلی بر عهده خطباست. فرصت چندروزه دنیا، ارزش مسائل دنیوی را ندارد. خطبا نقش اصلی را بر عهدهدارند و مدیون هستند. اغلب مردم دین را بدون هیچ بینش و پژوهشی و تنها بر اساس گفتههای خطبا و علما میشناسند. لذا نباید کاری کرد تا این مردم از دین رویگردان شوند.
منتقدین چنین رویکردهایی در منابر اهلبیت باید واقعیتها را ارائه دهند، نقد کنند و نگذارند اینها ثبت شود. سکوت در مقابل اینها باعث میشود که این مسائل کمکم در تاریخ بماند. الآن اگر چنین مسائلی موردانتقاد قرار بگیرد و نقد شود بعدها وقتی کسی خواست اینها را بخواند میبیند در مقابل این مطالب یک نقدی هم آمده است.
بعدازآن هم مردم مسئولاند. باید سخنرانها و مداحانی را دعوت کنند که اهداف اصلی و حماسی واقعه عاشورا را مطرح کنند نه اینکه مسائل روز را مدنظر قرار دهند و بخواهند واقعه عاشورا را هدف قرار دهند.
امیدوارم خداوند متعال این توفیق را به همه ما عطا کند که دقت کنیم و از واقعه عاشورا و آنچه اهلبیت و خود امام حسین (ع) خواستهاند حفاظت کنیم و آن را بهصورت دقیق به مردم ارائه دهیم.