مسئول سایت شفافیت شهرداری کرمان مطرح کرد
شورا نگاه حمایتی داشته و هیچ ممانعتی هم نداشته است ضمن این‌که از سوی شورای شهر تحت فشار هم بودیم که هرچه سریع‌تر این اتفاق بیفتد و دو، سه جلسه‌ی شورا در این‌باره صحبت و تاکید شد که شهرداری زودتر کار را انجام دهد. رویکرد شورا حمایتی و در راستای تقویت این موضع شهرداری بوده که دست خود را برای مردم باز کند.
شهرداری کرمان پرده‌های تیره‌ای که پیش‌روی مردم شهر برافراشته شده بود را کنار زده و قصد دارد یک اتاق شیشه‌ی در برابر مردم شهر به‌نمایش بگذارد که به‌واسطه‌ی در معرض عموم بودن محتویات آن، جلوی هرگونه فسادی گرفته شود. در این‌باره، «سایت شفافیت شهرداری کرمان» در هفته‌ی جاری رونمایی می‌شود و به همین بهانه، با عماد محسنی‌تکلو؛ مسئول پیگیری برنامه‌های پیشنهادی شهردار کرمان به شورا و مسئول این سایت گفت‌وگو کردم که در ادامه می‌خوانید:
آقای محسنی! از اهداف سایت شفافیت شهرداری کرمان بگویید. شهرداری می‌خواهد چه بکند؟
ببینید؛ یکی از مهم‌ترین و ایمن‌ترین روش‌های مقابله با فساد، شفاف‌سازی است. سال‌های زیادی درباره‌ی آن شعار داده و حرف زده شده ولی متاسفانه در عمل اتفاق خاصی نیفتاده و دقیق و هدفمند درباره‌ی آن کاری صورت نگرفته است.
سال ۱۳۹۰ قانون شفافیت و مبارزه با فساد تصویب شده که دستگاه‌های دولتی را موظف می‌کند جزییات قراردادهای متوسط به بالا را منتشر کرده و در اختیار عموم قرار دهند. در یکی از بندهای این قانون، صراحت دارد که شهرداری‌ها موظفند طرح‌های تفصیلی شهرها را هم منتشر کنند. تا دی‌ماه سال گذشته اما، هیچ شهرداری به سمت این اقدام نرفته بود تا این‌که شهرداری تهران سرانجام سایت شفافیت را راه‌اندازی کرد که در مدتی فعالیت کرده موفق هم بوده است؛ نظرسنجی‌هایی که تا خردادماه امسال انجام شده، نشان داده مردم تهران نسبت به گذشته ۳۰ درصد احساس فساد کم‌تری نسبت به شهرداری دارند و این، آماری است که رئیس کمیته شفافیت شورای شهر تهران ارایه کرده است.
وقتی مردم که تامین‌کننده‌ی اصلی هزینه‌های شهر و شهرداری هستند ۳۰ درصد احساس کم‌تری نسبت به فساد داشته باشند یعنی ۳۰ درصد اعتماد بیش‌تر و ۳۰ درصد سرمایه‌ی اجتماعی بیش‌تر شده است.
شفافیت، علاوه بر پیشگیری از فساد، بازسازی سرمایه‌ی اجتماعی را نیز به‌دنبال دارد و در نتیجه‌ی آن، مردم هم در ساختن شهر سهم بیش‌تری ایفا می‌کنند. اکنون سایت شفاف‌سازی شهرداری کرمان نیز آماده شده و امیدوارم این اقدام شهرداری کرمان آغازی باشد برای شفافیت بیش‌تر.
واقعیت آن است که شفافیت یک معنای عام بوده و راه‌اندازی یک سایت و بارگذاری اطلاعاتی که دانستن آن حق مسلم همه‌ی مردم است همه‌ی اتفاقی نیست که باید بیفتد. شفافیت باید در تمام ارکان‌های مدیریتی و تصمیم‌گیری شهر وجود داشته باشد و این اقدام شهرداری، بخشی از یک پازل بزرگ است که می‌خواهیم جدا از این‌که پازل را تکمیل کنیم، شروع و امتحانی هم باشد برای دیگر دستگاه‌های مدیریت شهری تا به کمک آن بتوانیم هرچه بیش‌تر شفاف عمل کنیم.
متاسفانه طی سال‌های زیادی که از مدیریت شهری گذشته، هرچه بیش‌تر به سمت محرمانگی رفته‌ایم. مثلا طرح تفصیلی شهر تنها در اختیار املاکی‌ها و یا بساز و بفروش‌هایی بوده که روابطی در شهرداری داشتند و می‌توانستند از این رانت اطلاعاتی استفاده کنند و تعریض‌ها و کاربری‌های مختلف را پیش‌بینی کرده و براساس آن خرید و فروش انجام دهند.
مقابله‌ی شهرداری اما با این اتفاق همیشه این‌طور بوده که هرچه بیش‌تر اطلاعات را محرمانه می‌کرده ما اما این مسیر را برعکس کردیم و اطلاعات را به‌طور عام در اختیار همه‌ی مردم قرار می‌دهیم و برابری را به‌جای محرمانگی، بر شفافیت می‌گذاریم. سایت شفافیت این اهداف را دنبال می‌کند و این اقدام با حمایت ویژه‌ی آقای عالم‌زاده اتفاق افتاده و جزو برنامه‌های ایشان و برنامه‌های شورا نیز بوده که امیدوارم با تحقق آن، به شفافیت کمک شود.
این سایت به‌جز طرح تفصیلی چه اطلاعاتی در اختیار مردم قرار می‌دهد؟
سایت فعلا از سه بخش تشکیل شده؛ بخش اول قراردادهای متوسط و عمده‌ی شهرداری که مبلغ بالای ۲۰ میلیون تومان دارد است که جزییات قرارداد را در سایت بارگذاری می‌کنیم. قراردادهای سرمایه‌گذاری از تله‌کابین تا پل‌های عابر پیاده نیز در سایت منتشر می‌شود تا مردم بدانند در چه شرایطی و چه افراد و شرکت‌های کار را به دست گرفته‌اند.
بخش دوم جزییات بودجه را با روش ساده‌ای منتشر می‌کنیم و منابع بودجه را به تفکیک سازمان‌ها، واحدها و محل تامین منابع درآمدی و همچنین مصارف عمرانی و جاری را به‌صورت همه‌فهم بارگذاری می‌کنیم تا مردم بدانند پولی را که به شهرداری پرداخت کرده‌اند کجا هزینه می‌شود.
بخش سوم هم که طرح تفصیلی است و کرمان اولین شهر در کشور است که طرح تفصیلی را منتشر می‌کند و حتی مشهد و تهران که بودجه و قراردادهای عمرانی را در سایت شفافیت خود بارگذاری کرده‌اند طرح تفصیلی را منتشر نکرده‌اند.
سرکارخانم ایلاقی معاون محترم معماری و شهرسازی کرمان خیلی در این زمینه به ما کمک کرده‌اند. در مرحله‌ی اول، این سه بخش در سایت بارگذاری می‌شود و در آینده نیز، بخش‌های دیگری از جمله نحوه‌ی محاسبه‌ی عوارض ساختمانی و عوارض اخذ پروانه و تفکیک زمین و تمام مسائلی که ممکن است برای مردم مبهم باشد را در سایت قرار می‌دهیم. بدهی‌ها و بستانکاری‌های شهرداری هم موضوعی است که خود آقای عالم‌زاده تاکید دارند در آینده در سایت قرار بگیرد.
در تولید محتوا چه نوع مخاطبی را مدنظر قرار دارید؟
تمام سعی ما بر این بوده که مسائل را طوری ساده‌سازی کنیم تا همه‌ی مردم بتوانند از آن اطلاعات استفاده کنند. مخاطب ما همه‌ی مردم هستند اما قاعدتا روزنامه‌نگاران و خبرنگاران مخاطب ویژه‌تر ما هستند که مسائل مالی شهرداری را از این طریق با دقت بیش‌تری پیگیری کنند.
در واقع این سایت یک فراخوان عمومی است به تمام مردم شهر کرمان که با مراجعه به آن، شهرداری را کمک کنند تا بتواند حکمرانی دقیق‌تر و شفاف‌تر و کم‌فسادتری داشته باشد.
گفتید قراردادهای شهرداری را منتشر می‌کنید. مردم از کجا بدانند که همه‌ی قراردادها در اختیارشان قرار گرفته؟ در هر حال، اطلاعات و انتخاب برای انتشار آن دست شهرداری است و حتی ممکن است فشارهایی از بیرون نگذارد برخی قراردادها منتشر شود. نظرتان در این‌باره چیست؟
قاعدتا باید سامانه‌ای الکترونیکی وجود داشته باشد که همه‌ی قراردادهای عمرانی را ثبت کند اما به‌دلیل ضعف فنی که در شهرداری وجود دارد چنین سامانه‌ای را هنوز نتوانستیم راه‌اندازی کنیم. امیدوارم این مشکل فنی حل شود و بتوانیم در کرمان هم چنین سامانه‌ای راه‌اندازی کنیم.
شهرداری بزرگی مثل تهران این سامانه‌ی ثبت الکترونیکی را دارد و کوچک‌ترین قراردادی که امضا می‌شود باید در سامانه به ثبت برسد ولی ما هنوز در شهرداری کرمان نداریم. امیدوارم راه‌اندازی سایت این اطمینان را به مدیران بدهد که برای راه‌اندازی سامانه هم اقدام کنند ولی این را به مردم می‌گویم که اطمینان داشته باشند ما هیچ‌گونه مخفی‌کاری در ثبت قراردادها انجام نخواهیم داد و همه‌ی قراردادهای جاری و عمرانی و خدماتی شهرداری را انتشار عمومی خواهیم داد.
در جریان اقداماتی که برای راه‌اندازی این سامانه داشتید لابد انواع فسادهایی که در زمینه‌ی قراردادها رخ می‌دهد را هم شناسایی کرده‌اید. ممکن است در این‌باره بگویید که بیش‌تر چه نوع فسادهایی ممکن است پیش بیاید؟ تا مردم کرمان بدانند دقیقا باید با مشاهده‌ی جزییات قراردادها مراقب چه چیزی باشند.
اتفاقا این موضوع را بررسی نکردم و تمرکز ما بر جمع‌آوری اطلاعات و بارگذاری آن در سایت بوده و این‌که مطمئن باشیم آنچه داریم، همه‌ی اطلاعات است؛ اطلاعاتی دقیق و شفاف و ساده برای استفاده‌ی همه‌ی مردم. حالا این‌که چه نوع فسادی وجود دارد نه ورود کردم و نه نیاز دیدم. سازمان بازرسی شهرداری در این‌باره بهتر و دقیق‌تر می‌تواند اظهارنظر کند.
شورای شهر کرمان کجای این اقدام شهرداری کرمان قرار دارد؟ اشاره کردید در شورای تهران کمیته شفافیت وجود دارد. شورای شهر کرمان چه نگاهی به این اقدام شهرداری دارد؟
شورا نگاه حمایتی داشته و هیچ ممانعتی هم نداشته است ضمن این‌که از سوی شورای شهر تحت فشار هم بودیم که هرچه سریع‌تر این اتفاق بیفتد و دو، سه جلسه‌ی شورا در این‌باره صحبت و تاکید شد که شهرداری زودتر کار را انجام دهد. رویکرد شورا حمایتی و در راستای تقویت این موضع شهرداری بوده که دست خود را برای مردم باز کند.
نمی‌دانم این سوالم مرتبط با این بحث است یا خیر. وقتی صحبت از فسادها و رانت‌های شهرداری می‌شود؛ بحث استخدام‌های شهرداری‌ها نیز مطرح است. سامانه‌ی شما به این مسئله نیز قصد دارد ورود کند؟
هر مسئله‌ای که برای مردم ابهام داشته باشد رفع آن ابهام با شفافیت اتفاق می‌افتد و هر مسئله‌ای که به شفافیت ربط داشته باشد حتما به این کار ما مرتبط است از جمله استخدام‌ها و در تکمیل صحبت شما بگویم انتصابات.
در بحث استخدام‌ها، سازمان برنامه‌وبودجه مصوب کرده که عملا هیچ شهرداری در هیچ نقطه‌ای از کشور اجازه‌ی استخدام و بستن قرارداد و گرفتن نیروی شرکتی ندارد و استخدام کلا منتفی است.
با این مصوبات، اگر شهرداری بخواهد فرد متخصصی را استخدام کند نیز دچار مشکل شده ولی آن دغدغه‌ی مردم که شما به آن اشاره کردید رفع شده است. درانتصابات هم مردم باید بدانند بر چه اساس و معیاری صورت می‌گیرد؟ این مسئله، هم جزو دغدغه‌های خود من و هم شهردار محترم بود اما دنبال روشی بودیم که چه‌طور آن را در سایت ببینیم؟ فکر نمی‌کنم صِرف قرار دادن رزومه‌ی افراد در سایت به شفافیت کمک کند. در این زمینه من فکر می‌کنم رسانه‌ها با پیگیری‌هایی که داشته باشند بیش‌تر می‌توانند کمک کنند.
مسئله‌ی بعدی این‌که چنین اقداماتی معمولا قائم به اشخاص است. ممکن است شهردار بعدی دل به این شفاف‌سازی ندهد و همه‌ی این کارهایی که انجام داده‌اید ابتر بماند. به این مسئله فکر کرده‌اید که این فعالیت چه‌طور ادامه یابد؟
راهی نیست جز این‌که این شفاف‌سازی به یک مطالبه‌ی عمومی تبدیل شده و مردم و رسانه‌ها از آن استفاده کنند. در این صورت، به‌مرور این موضوع مطالبه‌ی عمومی می‌شود و مقالبه با چیزی که مطالبه‌ی عمومی شده، سخت است و هر مدیری مجبور است به آن تن بدهد. مثلا جلسات عمومی شورای شهر کرمان را امروز با ۱۵ سال پیش مقایسه کنید.
در گذشته شاید جلسات غیرعلنی شورا بیش‌تر بود ولی الان برگزاری علنی جلسات، به یک مطالبه‌ی عمومی تبدیل شده و شورا دیگر نمی‌تواند علیه آن اقدام کند. برای ماندگاری کار، باید تبدیل به مطالبه‌ی عمومی بشود و این هم، راهی ندارد جز این‌که رسانه‌ها به ما کمک کنند و از این اطلاعات استفاده کرده و آن را به‌اطلاع عموم برسانند.
منبع: فردای کرمان
