گفتار نو از آخرین وضعیت موزه فرش کرمان گزارش می‌دهد
رئیس اداره فرش سازمان صنعت و معدن و تجارت استان کرمانکه شرکت ملی فرش را هم‌ردیف باغ شاهزاده و باغ فتح‌آباد کرمان می‌داند، معتقد است اگر مجوز احیای این مجموعه به آن‌ها داده می‌شد می‌توانستند ظرف مدت یک سال با کمک شرکت تعاونی سازمان صنعت و معدن این باغ‌موزه را به بهره‌برداری برسانند و زمینه جذب توریست و اقامتگاه گردشگران منطقه را فراهم آورده و این مجموعه را به درآمدزایی برسانند.
گفتارنو/گروه جامعه
شاید پخش گزارشی از شبکه یک سیما در بهمن‌ماه سال 93 نقطه عطفی بر سرنوشت این سازه تاریخی بود. سازه‌ای که 107 سال قبل یعنی سال 1290 کمپانی هند شرقی با مدیریت سرماژوف شاهزاده‌ای بلغاری بنیان گذاشته شد و پس‌ازآن شرکت فرش در سال ۱۳۱۴ به شرکت سهامی فرش ایران به مدیریت ژان تیمو و جرج تیمو پدر و پسر یونانی واگذار شد.
از آن زمان تا به امروز گزارش‌های متعدد و متفاوتی در خصوص وضعیت این ساختمان منتشرشده است. گزارش‌هایی که از تنیدن تارهای عنکبوت بردارهای قالی کرمانی و نقشه‌های اصیل کرمانی حکایت داشت و نسبت به تخریب گسترده این مکان تاریخی هشدار می‌داد.
بعد از انتشار این اخبار بود که استاندار وقت کرمان در نشست بررسی مشکلات شرکت فرش کرمان در 12 بهمن‌ماه از انگیزه قوی‌اش برای حل مشکلات فرش استان سخن گفت و وعده داد تا شخصاً به دنبال کارهای احیای فرش کرمان برود و ضرب‌الاجل یک ماهه‌ای برای احیای کارخانه‌ی فرش و انجام اقدامات لازم در این خصوص اعلام کرده بود.
مصطفی زریسفی، معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت وقت استان کرمان در این جلسه با اشاره به قدمت 100 ساله شرکت فرش کرمان، از واگذاری کارخانه فرش کرمان به‌جای بدهی شرکت سهامی فرش ایران به صندوق توسعه ملی ابراز تأسف می‌کند و از واگذاری نقشه‌های اصیل و صدساله کارخانه فرش به دانشکده فرش برای مرمت و بازسازی خبر می‌دهد.
محمدرضا وزیری نسب، مسئول اتحادیه فرش نیز از دیگر کسانی است که نسبت به واگذاری کارخانه فرش کرمان واکنش نشان داده و از آن به‌عنوان خیانت به فرهنگ فرش کرمان یاد می‌کند. او در پاسخ به علت واگذاری این کارخانه به صندوق توسعه ملی می‌گوید: مدیر سابق شرکت سهامی فرش ایران به دلیل نیاز به تسهیلات کارخانه فرش کرمان را به‌عنوان ضمانت در گرو صندوق توسعه ملی قرار می‌دهد که متأسفانه نتوانسته است تسهیلات را برگرداند و درنتیجه صندوق این ملک را به نام خود قرار داده است.
پس‌ازآن در 10 شهریور سال 94، ساختمان تاریخی شرکت سهامی فرش ایران با مصوبه دولت برای بهره‌برداری به مرکز ملی فرش ایران واگذار شد.
پس از بازپس‌گیری این ساختمان قدیمی و ارزشمند، ایده جدیدی مبنی بر تبدیل این ساختمان به باغ‌موزه فرش کرمان و همچنین تبدیل‌شدن شرکت فرش کرمان به پایگاه جنوب شرق کشور مطرح شد.
20 مهرماه همین سال، فخری الله توکلی عضو هیئت نمایندگان اتاق کرمان در این رابطه می‌گوید: شرکت فرش کرمان به سازمان صنعت، معدن و تجارت واگذارشده و قرار است به باغ‌موزه فرش جنوب شرق کشور تبدیل شود و بخش خصوصی برای در اختیار گرفتن آن باید طرح توجیهی کامل و جامعی را با کمک مشاوران پیشنهاد دهد تا موردبررسی قرار گیرد.
اما کمتر از یک سال از زمان مطرح‌شدن این طرح، کار بازسازی این شرکت به دلیل نبود اعتبار متوقف شد. معاون بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان در 20 مردادماه خواستار همکاری رسانه‌ها و مسئولان برای رونق مجدد درروند احداث این باغ‌موزه می‌شود و می‌گوید: وضعیت به‌گونه‌ای است که در صورت بروز بارندگی در کرمان شاهد ریزش سقف باغ‌موزه خواهیم بود؛ باید سرمایه‌گذار بخش خصوصی برای احداث این موزه وارد عمل شود و در این صورت است که عملاً شاهد پیشرفت فیزیکی طرح خواهیم بود.
پس‌ازآن در اواخر اسفندماه وعده احیای باغ‌موزه فرش کرمان بااعتبار چندمیلیاردی به استان کرمان داده شد، معاون وزیر صنعت معدن و تجارت، در سفر به استان کرمان و پس از بازدید از ساختمان قدیمی شرکت فرش کرمان، میزان اعتبار لازم برای مرمت باغ‌موزه فرش در فاز اول را سه و نیم میلیارد تومان می‌داند و وعده می‌دهد تا ظرف سه ماه آینده عملیات احیای آن به انجام رسد.
وعده اعتباری که تاکنون محقق نشده است، رئیس اداره فرش، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان در خصوص وضعیت ساختمان شرکت فرش و کارهای انجام‌شده به‌منظور احیای این بنای تاریخی به خبرنگار صدای تاک می‌گوید: بعضی از قسمت‌های این ساختمان در حال ریزش است، ما سعی کردیم جلویش را بگیریم، با پیگیری‌های خود در اواخر سال 96 توانستیم آقای نعمت زاده و آقای شریعتمداری، وزرای سابق و فعلی سازمان صنعت، معدن و تجارت را به استان کرمان بیاوریم و وضعیت این ساختمان را نشانشان دهیم و بودجه 114 میلیونی برای بازسازی اضطراری این بنای تاریخی بگیریم.
به اعتقاد روح‌الله اسلامی، با توجه به مساحت 4 هکتاری این منطقه، برای احیای کامل این مرکز به بودجه بیشتری نیاز است. او در خصوص اقدامات خود در خصوص دریافت بودجه می‌گوید: طی دو ماه اخیر به همراه معاون پشتیبانی سازمان به تهران رفته و توانستیم بودجه یک میلیارد تومانی برای مرمت و بازسازی کف‌پوش‌ها و سایر سقف‌ها و دیوارهای در حال ریزش بگیریم. با میراث فرهنگی نیز صحبت شده و مقررشده تا ظرف چند روز آینده بودجه 100 میلیون تومانی از این سازمان برای احیای یکی از بناهای این شرکت اختصاص داده شود و عملیات اجرایی آن ظرف روزهای آینده به انجام رسد.
این مسئول دولتی در ارتباط با وضعیت ساختمان شرکت فرش می‌گوید: یک رنگرز خانه قدیمی در آن ساختمان بود که در حال ریزش بود که کمتر کسی جرئت می‌کرد این ساختمان ورود کند، بعضی از دیوارها نیز به پناهگاهی برای سگ‌های ولگرد تبدیل‌شده بود و با ایجاد سوراخ و ساخت استراحتگاه برای خود، منجر به ریزش و تخریب بیشتر این بنای تاریخی شده بودند.
به گفته اسلامی، گستره تخریب محدود به ساختمان‌های این شرکت نبوده است، چاه‌های این بنا نیز دچار ریزش شده و توتم کرده بودند و درختان این مجموعه نیز با توجه به بی‌آبی شدید به سمت خشکی و نابودی می‌رفتند.
بااین‌حال او وضعیت حال حاضر شرکت ملی فرش را بهتر از گذشته می‌داند و معتقد است با بودجه 114 میلیونی بیشترین بهره‌وری ممکن انجام‌شده است.
اسلامی در ارتباط با کارهای انجام‌شده در آن مرکز می‌گوید: ساختمان رنگرز خانه به‌طور کامل و با توجه به معیارهای میراث فرهنگی بازسازی‌شده است، در قسمتی از دیوارها و سقف‌های آن منطقه نیز که خطر ریزششان بالابود، عملیات بازسازی و احیا انجام‌شده و با احیای یکی از چاه‌ها، کارهای مربوط به آبیاری قطره‌ای و احیای درختان آن منطقه نیز به انجام رسیده است.
او از عملکرد مرکز ملی فرش خرده می‌گیرد و می‌گوید: این مرکز در نیمه دوم سال 96 اعلام کرد که ظرف 3 الی 4 سال آینده باید این شرکت به باغ‌موزه فرش تبدیل شود اما تا الآن تنها کاری که کردند همین اختصاص بودجه یک‌میلیاردی بوده که آن هم با پیگیری‌های خودمان به انجام رسید.
این مسئول در ادامه می‌افزاید: پروژه تبدیل شرکت فرش به باغ‌موزه فرش و پایگاه فرش جنوب شرق کشور از اواخر سال 96 شروع شد که قرارداد این پروژه نیز با ما بسته نشد بلکه خود مرکز ملی فرش ایران با شرکتی به نام بنیان کار قرارداد بست و با صرف هزینه 166 میلیونی کارهای جمع‌آوری اطلاعات و طراحی این طرح به انجام رسید.
اسلامی که شرکت ملی فرش را هم‌ردیف باغ شاهزاده و باغ فتح‌آباد کرمان می‌داند، معتقد است اگر مجوز احیای این مجموعه به آن‌ها داده می‌شد می‌توانستند ظرف مدت یک سال با کمک شرکت تعاونی سازمان صنعت و معدن این باغ‌موزه را به بهره‌برداری برسانند و زمینه جذب توریست و اقامتگاه گردشگران منطقه را فراهم آورده و این مجموعه را به درآمدزایی برسانند.
او علت عدم واگذاری عملیات احیا به اداره فرش را مرکز ملی فرش می‌داند و می‌گوید: مرکز ملی فرش می‌گوید خودش می‌خواهد کارهای احیای شرکت فرش را انجام دهد، ما هم تابع آن‌ها هستیم.
اسلامی از شرکت ملی فرش به‌عنوان گنجینه استان کرمان یاد می‌کند و با انتقاد از عملکرد برخی از مسئولان استانی می‌گوید: اگر هر استان دیگر بود از این مجموعه بهترین استفاده را می‌کرد.
