گروه اقتصاد/سمیرا کریمی افشار
برای بسیاری از ما اتفاق افتاده است به سوپرمارکت یا مرکز خریدرفتهایم و به هنگام خرید کالاهای خوراکی، تاریخ تولید و انقضاء آنها را بررسی کردیم یا اینکه به فست فود ها، ساندویچیها رفتهایم غذا خورده ایم و نسبت به کیفیت و بهداشت غذا و محیط حساس بودهایم. آیا تخلفاتی که وجود داشته است را به 190 گزارش دادهایم؟ یا صرفاً به نخریدن کالا یا میل نکردن غذا بسنده کردهایم؟
«ما بیشازپیش به همکاری مردم در خصوص گزارش تخلف در مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی، اماکن عمومی، پارکها، مدارس، دانشگاهها و استخر شنا نیاز داریم.» این را مدیر گروه سلامت محیط دانشگاه علوم پزشکی کرمان در گفتگو با خبرنگار ما میگوید و میافزاید: با توجه به اینکه بیشترین پخش عمده و گسترده از سوی عمدهفروشیها در سطح شهر اتفاق میافتد سعی ما بر این است که بیشتر، عمدهفروشیها را مورد بازدید قرار دهیم تا ازآنجا مواد غذایی فاسد در بازار پخش نشوند که این اقدام ما نتیجه خوبی داشته است.
حمیدرضا گلزاری در ادامه میافزاید: امکان دارد این عمدهفروشیها یکسری انبارهای مخفی داشته باشند در همین راستا تعدادی از این مراکز (7 مورد) که اقدام به مخدوش و پاک کردن تاریخ تولید و انقضا کرده بودند طی گزارشهای مردمی شناسایی و با همکاری قاضی دادگاه با آنها برخورد کردیم.
گلزاری ضمن اشاره به مجازات نقدی و زندان برای متخلفین، میافزاید: بر اساس ماده یک قانون مواد خوردنی، آشامیدنی و آرایشی بهداشتی حتی اگر تخلف آنها موجب بیماری کسی هم نشود از دو تا سه ماه حبس دارد، چراکه زندان آنها را کاملاً نقرهداغ میکند. درصورتیکه تخلف آنها منجر به مرگ عمدی شود حکم آنها اعدام است و اگر مرگ غیر عمد باشد حکم آنها 15 سال زندان خواهد بود.
گلزاری یادآور میشود: بیشتر انبارهای عمدهفروش مواد غذایی حوالی شرفآباد هستند برای همین منظور دو نفر از نیروهایمان را در انبارهای شرفآباد گذاشتیم و بازرسیها زودتر از یک ماه در آنجا انجام میشود.
«ما مراکز حساس را راحت نمیگذاریم.» گلزاری بابیان این جمله از حساسیت واحدهای نظارتی بر مراکز حساس میگوید و میافزاید: در کرمان بیش از 15 هزار مرکز تهیه و توزیع مواد غذایی وجود دارد، از این میان مراکز حساس مانند صنوف پزندِ (رستوران، ساندویچی وفست فود ...) را حتماً بایستی ماهی یکبار بازدید کنیم اما مراکز غیر حساس را دو ماهی یکبار بازدید میکنیم.
گلزاری همچنین عنوان میکند: یکسری مراکز را که خیلی تخلف کردهاند و بهقولمعروف گاو پیشانیسفید هستند مورد بازدیدهای بیشتری قرار میدهیم تا توبیخ و یا پلمپ شوند.
گلزاری در پاسخ به این سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه تغییر قیمت به وجود آمده در ماههای اخیر باعث شده است برخی از فروشگاههای مواد غذایی کالاهایشان را به کارخانه عودت دهند تا بر اساس نرخهای جدید قیمتگذاری شوند. در این میان امکان تغییر یا مخدوش کردن تاریخ تولید و انقضا وجود دارد. او در خصوص نظارت بر این کارخانهها میگوید: کارخانهها در حوزه نظارت ما نیست و معاون غذا و دارو بایستی نظارت کنند. او میافزاید: نظارتهای ما در سطح عرضه است.
او در ادامه میگوید: بیشتر کارخانههای تولیدی در کرمان تعطیلشدهاند و از استانهای دیگر واردات محصول انجام میشود. گلزاری در خصوص کارخانههای تولید مواد غذایی در کرمان به خبرنگار ما میگوید: کارخانههای تولید مواد غذایی در کرمان اکثراً تعطیلشدهاند بهجز چند کارخانه تولید لبنیات شیر و پنیر که در کرمان وجود دارد باقی مواد غذایی از استانهای دیگر به کرمان وارد میشود.
گلزاری همچنین نظارت بر کارخانههای تولید مواد غذایی را اداره نظارت بر مواد غذایی میخواند و میگوید: این کارخانهها در حوزه نظارت ما قرار نمیگیرند.
گلزاری در خصوص مرغهای بستهبندیشدهای که در فروشگاهها موجود است درحالیکه تاریخ تولید آنها برای دو روز بعد است به خبرنگار ما میگوید: این خطایی است که توسط کشتارگاههای طیور انجام میشود.
او در ادامه میافزاید غیر از فراوردههای دامی سایر محصولات بستهبندیشده غذایی بر عهده ما است.
مدیر گروه سلامت محیط سازمان علوم پزشکی کرمان بابیان اینکه ما بهعنوان ستاد استانی عمل میکنیم، میگوید: طبق طرح تشدید بازدید از مراکز عرضه غذایی، خوردنی و آشامیدنی نیروهای ما هم در کرمان و هم سایر شهرستانها مراکز حساس را راحت نمیگذارند و هر ساعتی از روز یا شب بهصورت تصادفی از این مراکز بازدید میکنند.
او اما از نقش مهم مردم سخن میگوید و اضافه میکند: بااینوجود نیروهای بازدیدکننده ما کم هستند و نمیتوانیم همهی خردهفروشیها را مورد بازدید قرار دهیم لذا مردم بهعنوان مصرفکننده بهتر میتوانند گزارش تخلفات را به ما بدهند و در این خصوص شکایتهای مردمی زیاد داریم به نظر میرسد مردم بهتر از ما عمل میکنند.
گلزاری به سامانه 190 اشاره میکند و میافزاید: برچسبهای سامانه 190 در همهجا حتی اماکن عمومی را مجبور کردیم این برچسب را بزنند و دوره ویژه بهداشت عمومی را هم گذاشتیم تا این مراکز بیایند و بگذرانند. او در خصوص نحوهی رسیدگی به این شکایتها میگوید سامانه 190 از تهران به شکایتهای مردمی رسیدگی میکند سپس شکایتها را به ما ابلاغ میکنند و ما پیگیری میکنیم.
گلزاری همچنین تأکید میکند: ما مجبوریم سریعاً نسبت به شکایتها عمل کنیم چراکه باید نتیجه شکایت و خبری که از طریق سامانه و گزارش مردمی آمده است را در سایت وارد کنیم اگر وارد نشود به دلیل تأخیر توبیخی دارد.
گلزاری در پاسخ به خبرنگار ما میگوید: گزارشهای مردمی منحصر به منطقه یا شهر خاصی نیست، از دورافتادهترین مناطق کرمان هم گزارش مردمی ثبتشده است در خود شهر کرمان از همه نقاط کرمان گزارش میرسد از جنگل قائم و محله توکلآباد و حتی بلوار جمهوری نیز گزارش مردمی داریم.
مدیر گروه سلامت محیط سازمان علوم پزشکی کرمان میگوید: بازرسین ما به دستگاههای پرتاب اندازهگیری که آلودگی سطحی میکروبی را نشان میدهد و نیز دستگاه اندازهگیری روغنی که بیشازحد سرخشده و پرو کسید آن بالا رفته است و دستگاه شوری سنج و آپلوکسی سنجی در شیر مجهز هستند. او در ادامه عنوان میکند: این دستگاهها را قبل از تحریم خریداری کردهایم و استان کرمان جایی است که بیشتر از همهجا این دستگاهها را دارد.
گلزاری در پاسخ به سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه علاوه بر تاریخ تولید و انقضا شرایط نگهداری محصولات غذایی هم از اهمیت بالایی برخوردار است در این خصوص چه اقدامی صورت گرفته است؟ میگوید: دقیقاً همینطور است موادی مثل سس که باید در یخچال نگهداری شود اگر خارج از یخچال باشد این سس دو فاز و روغن آن اکسیده میشود لذا باید حتماً در یخچال نگهداری شود.
گاهی برخی از مکانهای توزیع مواد غذایی یخچالهایشان دماسنج ندارند این جزء نقص بحرانی حساب میشود و ما تمام سعی خود را جهت نظارت انجام میدهیم اما بازهم گاهی مواردی از دست ما خارج میشود و نمیتوانم بگویم 100 درصد این مشکل حلشده است.
گلزاری در خصوص تعداد مراکز متخلف پلمپ شده در کرمان میگوید: ممکن است یک روز 2 مورد و روز دیگر 20 مورد پلمپ شود اما بهطور متوسط هرروزه 5 تا 6 مرکز متخلف را پلمپ میکنیم.
او در ادامه بابیان اینکه مراکزی که مورد بازدید قرار میگیرند و یا پلمپ میشوند در همه زمینهها وجود دارد خاطرنشان میکند: مرکز آرایشی زنانه و مردانه، کبابی، s، سوپر مارکت و باشگاههای ورزشی، مراکز آموزشی تربیتی اعم از مهدکودکها، مدارس و سلفسرویس دانشگاهها و همهی مکانهایی که جنبهی عمومی دارند مورد بازدید ما قرار میگیرند.
او در ادامه به طرح ضربتی بازدید از سلفسرویس دانشگاهها در کرمان و شهرستانها اشاره میکند و میگوید: این طرح در حال اجرا است.
گلزاری در خصوص بازدید از مدارس و مهدکودکها نیز میگوید: تهویه اتاقها، سرما و گرمای مکان، یخچالها و آشپزخانه مهدکودکها باید حتماً تأییدیه بهداشت را داشته باشند و همهی مربیان نیز کارت بهداشت گرفته باشند.
در خصوص مدارس هم یک طرحی با آموزشوپرورش داریم و بهداشت مدارس را تحت کنترل داریم. در همین راستا بوفههای متخلف که خوراکیهای غیرمجاز توزیع میکردند را تعطیل کردیم.
گلزاری با ابراز نگرانی از وضعیت مدارس غیرانتفاعی میگوید: در مدارس غیرانتفاعی تخلفهای بهداشتی شدیدتر است و طبق جلساتی که با مسئولین غیرانتفاعی داشتیم قرار بر این شد برخوردها و نظارتها را شدیدتر کنیم.
او همچنین توزیع لوبیا و عدسی در مدارس را منوط به شرایط استاندارد و بهداشتی میخواند و میگوید: اما فلافل، سمبوسه و انواع ساندویچ غیرمجاز هستند.