بررسی طرح نصب کنتورهای حجمی
بحث‌های مربوط به بحران آب و خشک‌سالی چندی است که مطرح می‌شود و کارگروه و جلسات متعددی برای رفع این بحران تشکیل‌شده است اما کماکان وضعیت استان در این زمینه بحرانی است.
مرضیه قاضی‌زاده:
بحث‌های مربوط به بحران آب و خشک‌سالی چندی است که مطرح می‌شود و کارگروه و جلسات متعددی برای رفع این بحران تشکیل‌شده است اما کماکان وضعیت استان در این زمینه بحرانی است.
بر اساس آماری که وزارت نیرو منتشر کرده، هیچ استانی در کشور وضعیت آبی مناسبی ندارد و حتی استان‌های گیلان، مازندران و آذربایجان هم در دسته‌ی مرطوب، نرمال یا حتی قابل‌تحمل قرار نگرفته‌اند.
در این آمار، استان‌های کشور بر اساس شاخص پایش منابع آب از مهرماه تا اسفندماه سال 93،در شش رده مرطوب، نرمال، قابل‌تحمل، دارای تنش آبی، دارای تنش آبی شدید و کمبود آب طبقه‌بندی‌شده‌اند، و استان کرمان به همراه استان‌های بوشهر، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، فارس، هرمزگان و یزد در رده مناطق مواجه با کمبود آب قرار گرفتند.
با توجه به اینکه نزدیک به 95 درصد از آب‌های مصرفی کشور در بخش کشاورزی است، یکی از راه‌کارهایی که در طرح همیاران آب در استان کرمان برای حل مشکل بحران آب در نظر گرفته‌شده است، سنجش میزان آب برداشت‌شده از چاه‌ها به‌وسیله کنتورهای هوشمند و یا حجمی است.
راهکاری که از همان ابتدا بحث‌هایی ر ا به دنبال خود داشت و موجب نارضایتی و انتقاد شماری از کشاورزان بود.
تاکنون نیز که بیش از 10 سال از زمان اجرایی شدن این سیاست می‌گذرد، کماکان این بحث‌ها بین کشاورزان و شرکت آب منطقه‌ای به‌عنوان متولی اجرای این طرح ادامه دارد و به اعتقاد برخی کارشناسان این راه‌حل اساساً کمکی به رفع مشکل کمبود آب نکرده و صرفاً تلاشی برای بازار سازی برای شرکت‌های تولیدکننده یا واردکننده این نوع کنتور ارزیابی می‌شود. چه اینکه فعالان کشاورزی استان مدعی‌اند اغلب چاه‌های استان زیر ظرفیت اسمی و کمتر از پروانه بهره‌برداری‌شان، آب استحصال می‌کنند. در این چارچوب صدای تاک کوشید تا دیدگاه‌ها و نظرات فعالان این حوزه را در این پرونده منتشر کند که می‌خوانید.
کشاورز از خدایش است که کنتورها کار نکنند
«ما کشاورزان اصلاً بی‌اعتماد شده‌ایم، اجباراً 5 میلیون تومان در حدود 5 سال پیش برای کنتور از ما گرفتند و کنتورها را بر روی چاه‌های ما نصب کردند، ولی الآن این کنتورها کار نمی‌کنند« این جملات را یکی از کشاورزان منطقه کرمان در رابطه با کنتورهای حجمی این منطقه می‌گوید.
این اظهارات انجم شعاع در حالی مطرح می‌شود که به اعتقاد عده‌ای، رفتن به سمت سیاست نصب کنتور، یک راهکار برای بازاریابی و فروش محصولات برخی است، انجم شعاع در این رابطه به خبرنگار صدای تاک می‌گوید:بعضی می‌گویند، این کنتورها برای یک نورچشمی بوده و اصلاً قرار نیست کار کند. نکته جالب این است که این کنتورها اصلاً کارنکرده‌اند ولی پولش را از من کشاورز گرفته‌اند و بعد پارسال آمده‌اند و چاه را خاموش کرده‌اند و برای وصل شدن دوباره چاه مبلغ 100هزار تومان دریافت کرده‌اند.
بنا بر گفته‌های او، هر سال چاه را خاموش می کنندو بابت کالیبرِ کردن دستگاه از کشاورزان پول می‌گیرند.
یکی از کشاورزان منطقه رفسنجان در خصوص نصب کنتورها در رفسنجان می‌گوید: در مقاطع مختلف ما این کنتورها را گذاشته‌ایم،بار اول آمدند و این کنتورها را در مدار گذاشتند، این کنتورها که به صورت مکانیکی کار می‌کرد، هیچ‌کدام کارایی نداشتند و خراب شدند. بعدازآن دوباره پولی را از ما گرفتند و تابلوهایی را برای ما نصب کردند و سپس همین تابلوها را که اداره برق زده بود جمع کردند.
بعدازآن دوباره اداره آبیاری، کنتورهای کارتی را که این بار بر اساس لیتر و نیرو داده‌شده محاسباتی را انجام می‌دهند را کار گذاشته است.
بهروز زینلی در ادامه می‌گوید: ما نمی‌دانیم که این کنتورها تخلف بوده و با فساد و لابی گری این‌ها را برای ما نصب‌کرده‌اند و یا اینکه واقعاً می‌خواستند این‌ها را بهروز کنند، به هر حال کشاورز مجبور شده که در هر دوره این هزینه‌ها را بپردازد.
از سوی دیگر مدیر اجرایی طرح احیا و تعادل بخشی شرکت آب منطقه‌ای در رابطه باسیاست نصب کنتورهای حجمی و هوشمند به خبرنگار صدای تاک می‌گوید: یکی از ابزارهایی که بتوان بهره‌برداری از منابع آب را کنترل کرد بحث استفاده از وسایل اندازه‌گیری و کنتورهاست و می‌بایست از سال‌ها قبل نصب می‌شدند.
امیرحسین کرمی می‌افزاید: بحث‌های مربوط به کنتورهای هوشمند از سال 85 در وزارت نیرو مطرح و از همان سال آب کرمان مطابق برنامه تعدادی کنتور خریداری کرد، با توجه به اینکه کنتورها در تابلو برق شرکت‌های توزیع نصب شوند، طبق یک تفاهم‌نامه‌ای که وزارت نیرو بین شرکت توانیر و شرکت مدیریت منابع آب منعقد کرد مقرر شد تا شرکت‌های توزیع نیروی برق این‌ها را نصب کنند.
کرمی در ادامه می‌گوید: بعدازاینکه حدوداً 280 کنتور نصب شد ، شرکت‌های توزیع نیروی برق ایرادات فنی بر این کنتورها گرفتند و گفتند که این‌ها را دیگر نصب نمی‌کنیم یعنی در کل کشور به‌نوعی نصب متوقف و در یک تعداد استان محدودی نصب ادامه داشت. اما با توجه به اینکه بحث حفاظت از آب ، جزء وظایف آب منطقه‌ای است این سازمان این کنتورها را جدا از تابلو کنتورهای شرکت توزیع، نصب کردند؛ علی‌رغم اینکه مالکین یک هزینه اضافی هم متحمل شدند چراکه مجدد یک تابلو کنتور دیگر هم تهیه کردند.
مدیر اجرایی طرح احیا و تعادل بخشی شرکت آب منطقه‌ای، در پاسخ به سؤال خبرنگار ما مبنی بر علت نصب کنتورهای هوشمند علی‌رغم نواقص آن‌ها و توقف نصب در شرکت توزیع می‌گوید: شرکت‌های توزیع برای خودشان یکسری استانداردها دارند و این کنتورها را با کنتورهای وارداتی مقایسه می‌کردند، درحالی‌که این کنتورها داخلی بوده و به هر حال یکسری نواقص داشتند.
او در ادامه تصریح می‌کند: کنتورهایی که سال 84 معرفی شد ، هوشمند آب و برق بود و به‌طور هم‌زمان آب و برق مصرفی را اندازه می‌گرفتند. به هر حال نواقص واردشده در رابطه با مسائل برقی بوده و این کنتورها در بحث اندازه‌گیری آب هیچ‌گونه مشکلی نداشتند.
او در خصوص تعداد این نوع از کنتورهای هوشمند در استان می‌گوید:3 هزار و 815 کنتور هوشمند جدا از تابلو کنتورهای شرکت‌های توزیع نصب‌شده است.
اگرچه سیاست وزارت نیرو از سال 94 تغییر کرده و راهکار کنتورهای حجمی که خطایی کمتر نسبت به کنتورهای هوشمند دارند را در پیش‌گرفته و شرکت‌هایی را برای این موضوع معرفی کرده است. اما بر اساس اظهارات مدیر اجرایی طرح احیا و تعادل بخشی سازمان آب منطقه‌ای، تأیید نهایی این شرکت‌ها حدود دو سال طول کشیده و از سال گذشته با برگزاری مناقصه اجازه نصب به این شرکت‌ها داده‌شده است.
او در ادامه تصریح می‌کند: نصب کنتورها شروع‌شده و شهرستان‌هایی که کنتورهایشان نصب‌شده است در حال کالیبرِ و شارژ شدن هستند، به هر حال علی‌رغم تفکرات اذهان عمومی مبنی بر عدم دقت و کارکرد این کنتورها؛ باید گفت که این کنتورها به‌طور دقیق در حال کار هستند و کنتورهای شهرستان‌هایی هم چون رفسنجان، زرند، سیرجان و انار در حال شارژ شدن‌اند وان شاالله تا پایان سال کل این کنتورها به بهره‌برداری می‌رسند.
کرمی در رابطه با ادعاهای برخی از کشاورزان منطقه رفسنجان مبنی بر پرداخت هزینه 5 الی 10 میلیونی تومانی برای کنتورها و عدم کارکرد آن‌ها می‌گوید: این خودش یک حرف ضد و نقیض است که کشاورزان می‌گویند، چراکه کشاورز از خدایش است که کنتورها کار نکنند و بخواهد هرچقدر می‌خواهد از آب برداشت کند.
او در ادامه می‌گوید: . هیچ کشاورزی می‌آید بگوید کنتور من را بیایید شارژ کنید، به هر حال بعضاً با راه‌هایی می‌خواهند این را دور بزنند و یا کنتور را خراب کنند. البته هستند کشاورزانی که پایبند به اصول و وضعیت آب را می‌دانند ، ولی خوب به‌طورکلی این‌چنین است.
کرمی مدعی است تمامی کنتورها سالم بوده و خرابی ندارند و اگر مورد خرابی وجود داشته باشد با وجود تضمین و خدمات پس از فروش این کنتورها قابل‌حل است.
او در خصوص گلایه‌های برخی از کشاورزان بر پرداخت هزینه سالیانه برای شارژ مجدد کنتورها می‌گوید:شارژ کردن یکسری هزینه‌های دوره‌ای و کنترل دارد و برای این بخش ما از گروه‌های بازرسی بخش خصوصی استفاده کرده‌ایم و این کنتورها توسط این افراد مرتباً بررسی و مورد نظارت قرار می‌گیرند، اما برای شارژ کردن چاه‌ها تا هیچ‌گونه مبلغی از کشاورزان دریافت نمی‌شود، البته ممکن است به علت خرابی کنتور یا مسائل این‌چنینی نیاز به هزینه کرد کشاورز باشد.
منبع: صدای تاک
