پرداخت جایزه به دخترانی که زیر ۲۰ سال ازدواج کنند، چقدر حقیقت دارد؟

محمد مهدی تندگویان (معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان) در خصوص پیشنهاد مطرح شده در مجلس مبنی بر پرداخت جایزه به دخترانی که زیر ۲۰ سال ازدواج کنند، گفت: این بحثی است که آقای آزادی‌خواه در کمیسیون فرهنگی مطرح کرد، ولی تا به امروز نه تبدیل به طرح شده و نه لایحه. برای جاری شدن چنین اتفاقی در کشور باید پروسه‌های متعددی طی شود و کمیسیون برنامه و بودجه هم بررسی‌هایش را در این زمینه انجام دهد، از طرفی تاکنون هیچ بحثی در مورد محل اعتبار چنین کاری و مدل پرداخت و میزان آن صورت نگرفته است.

وی ادامه داد: باید ببنیم در اصل دنبال چه چیزی هستیم؛ طبیعتا ما به دنبال ترویج امر ازدواج هستیم و دولت هم باید پیگیر آن باشد، اما یکی از بحث‎های مهم که در نظر داریم کاهش آسیب‌ها به ویژه کاهش طلاق در جامعه است، زیرا موضوع طلاق چندین آسیب اجتماعی دیگر از جمله مشکلات زنان سرپرست خانوار و کودکان بدسرپرست را در پی دارد.

تندگویان گفت: اگر قانونی را تصویب می‌کنیم، باید به هشدارهای آن نیز توجه کنیم. به هر حال ممکن است ما افراد را در سنی که هنوز توانایی تشکیل یک زندگی را نداشته باشند، وادار به زندگی مشترک ‌کنیم که در  نهایت منجر به آسیب اجتماعی بزرگتری مثل طلاق می‌شود.

معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان اضافه کرد: در کشور ما به دلیل نوع و شیوه تحصیلات و بحث سربازی، عملا یک پسر زمانی می‌تواند سرکار برود که حداقل ۲۷،۲۸ سال را داشته باشد. آن شخص برای اشتغال به طور طبیعی می‌بایست، تحصیلات حداقلی دانشگاهی را داشته باشد و دوره سربازی‌اش را هم طی کند، یا حتی اگر قصد دانشگاه رفتن هم نداشته باشد، باید به سربازی برود که باز در این مورد نیز زودتر از ۲۴،۲۵ سال نمی‎توانند در جایی مشغول به کار شوند.

تندگویان اضافه کرد: من فکر می‌کنم طرح‌هایی این چنینی مثل جایزه برای ازدواج زیر ۲۰ سال تا زمانی که اشتغال ایمن ندارم و نمی‌توانیم برای تهیه مسکن ارزان کاری کنیم، کمکی به موضوع ترویج ازدواج نمی‌کند، و نگرانیم امر ازدواج را تبدیل به یک معامله کند که در این شرایط تبعات منفی آن خیلی بیشتر است.او با اشاره به اینکه امر ازدواج بعضا به یک مبادله مالی تبدیل شده است، گفت: همین الان در مناطقی که فقر فرهنگی و مادی وجود دارد، نگرانیم که اگر وام ازدواج را از یک مبلغی بیشتر کنیم، ازدواج تبدیل به یک مبادله مالی شود که هیچ فایده‌ای هم ندارد.

معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان اضافه کرد: آن زمانی که موضوع وام ازدواج در مجلس مطرح بود که امسال نیز به ۳۰ میلیون تومان رسید، این بحث مطرح بود که برای کاهش سن ازدواج مقدار وام را برای کسانی که زیر ۲۴ سال سن دارند، افزایش دهیم که این مساله همان موقع هم رای نیاورد و به نتیجه‌ای نرسید، اما جایزه ازدواج برای دختران زیر ۲۰ سال حتی به عنوان طرح هم مطرح نشده است.

تندگویان در پاسخ به این سوال که به طور کلی فکر می‌کنید، در نظر گرفتن جایزه یا اینگونه اقدامات می‌تواند جوانان را تشویق به ازدواج کند؟ گفت: خیر، در ابتدای این دولت رقم وام ازدواج سه میلیون تومان و حالا ۳۰ میلیون تومان است، ولی شیب افزایش روند ازدواج تناسبی با افزایش وام نداشته است.وی با اشاره به تاثیر وام بر ازدواج گفت: شاید تاثیر یک یا دو درصدی داشته باشد، اما تاثیر کلانی روی ازدواج ندارد. اصل موضوع ازدواج، اشتغال است. من حرفی ندارم سن ازدواج پایین بیاید، اما مشروط بر اینکه بتوانیم اشتغال ایجاد کنیم و اگر این اتفاق بیافتد می‌توان شاهد ازدواج‌های خوب بود.

او در پاسخ به این سوال که آیا طرح مباحثی از جمله دادن جایزه به افرادی که زیر ۲۰ سال ازدواج می‌کنند، موجب سودجویی نخواهد شد؟ گفت: همین الان هم این اتفاق برای وام ۳۰ میلیونی می‌افتد. بنابراین ما این هشدار را می‌دهیم که کاری نکنید، ازدواج تبدیل به یک کالای مورد خرید و فروش شود. ما باید برای تشویق ازدواج زیرساخت‌های دیگری را به جای پول در نظر بگیریم که می‌تواند همان مسکن ارزان و اشتغال باشد.

معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان اضافه کرد: اگر زوجی اشتغال مناسب داشته باشند، خودشان از عهده زندگی بر می‌آیند، وقتی زوجی اشتغال نداشته باشند، هر چقدر هم مبلغ وام افزایش پیدا کند، کمکی به زوجین نمی‌شود و در واقع آنها را تبدیل به بدهکاران بانکی می‌کند.

وی درباره کاهش آمار طلاق گفت: یکی از مشکلات ما این است که دستگاه واحدی برای ارائه آمار در این زمینه  نداریم. ثبت احوال مدعی این است که آمار طلاق کاهش داشته، اما در این میان دو بحث جانبی وجود دارد؛ اول اینکه با کاهش امر ازدواج در کشور مواجه‌ایم و به همان میزان ازدواجی صورت نمی‌گیرد که ما حالا بخواهیم بحث کاهش آمار طلاق را داشته باشیم. دوم اینکه ما مساله ازدواج سفید را در کشور داریم، یعنی در کشور روابطی وجود دارد که در هیچ جایی ثبت نمی‌شود.در واقع طلاق‌هایی هم داریم که در اثر ازدواج‌های غیرثبت شده در کشور انجام می‌شود و طبیعتا جایی هم برای دسترسی به این آمار وجود ندارد. این یک هشدار است که ما در کشور از یک طرف شاهد کاهش ازدواج هستیم و از طرف دیگر ازدواج‌های نامتعارفی را داریم که هیچ جایی ثبت نمی‌شود و اگر منجر به جدایی و طلاق هم شوند، قابل رصد نیست.