گفتارنو/مرضیه قاضی زاده:
در چند ماه اخیر بارها خبرهایی مبنی بر ممنوعیت صادرات محصولاتی، چون سیب زمینی، پیاز، گوجه فرنگی و خرما را شنیدیم، البته ممنوعیت صادرات تنها محدود به این موارد هم نبود؛ به طوریکه در تیرماه گذشته در طی یک ابلاغیه صادرات ۱۸ قلم کالای اساسی و ضروری کشاورزی اعم از ذرت، گندم، آرد، جو، جو دوسر، دانههای روغنی و... ممنوع شد.
اگر چه مسئولین وزارتخانههای جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت، افزایش ناگهانی قیمت ارز، کاهش تولید و تأخیر در برداشت محصولات کشاورزی، احتکار، قاچاق و سایر دلایل این چنینی را به عنوان عامل ممنوعیت صادراتی اعلام کردند و عنوان کردند که این اقدام برای تنظیم بازار و حمایت از دهکهای پایین جامعه بوده است، اما به اعتقاد برخی از فعالین بازار این اقدام نتیجه ناتوانی طولانیمدت وزارت جهاد در ارائه الگوی کشت مناسب برای محصولات کشاورزی است.
این دسته از فعالین بازار معتقدند که با ادامه ممنوعیتهای صادراتی علاوه بر از دست رفتن اعتبار تجاری ایران در عرصه بینالملل، شاهد از دست دادن بازارهای صادراتی نیز خواهیم بود.
به گزارش گفتارنو،رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن استان کرمان در خصوص اثرات ممنوعیت صادرات بر بنگاههای تولیدی گفت: تا به حال وقتی ما محیط کسب و کار را پایش میکردیم دغدغههای اصلی ۷۵ درصد از فعالان اقتصادی بیمه، بانک و مالیات بود، اما این روزها با تغییرات متناوب مقررات، فرصت برنامه ریزی و تصمیم گیری از بنگاههای تولیدی گرفته شده است، به طوریکه در پایش اخیر تغییر مکرر قوانین و مقررات و بی ثباتی در این قوانین از دغدغههای اصلی فعالین اقتصادی بوده است.
به تبعات تصمیماتشان فکر نمی کنند
سید مهدی طبیب زاده با بیان این که بازارسازی، بازار یابی و توسعه بازار فرآیندهای طولانی، پر زحمت و پرهزینهای هستند، گفت: یک تولید کننده ماهها وقت صرف میکند و هزینه میکند و بازاری را پیدا میکند و سپس با مشتری قرارداد میبندد، اما بعد متوجه میشود که اعلام کردند که فلان محصول صادراتش ممنوع شده است.
طبیب زاده در ادامه با اشاره به ممنوعیتهای صادراتی در محصولاتی، چون گوجه، سیب زمینی، خرما و پسته، بر پیامدهای این موضوع تاکید کرد و گفت: واقعاً فکر نمیکنند که این موضوع چه تبعاتی خصوصاً در ایفای تعهدات به دنبال دارد؛ یعنی طرف خارجی هیچ وقت نمیتواند روی قول وقرار، تعهد و قرارداد با صادرکنندگان ایرانی مطمئن باشد.
او در ادامه افزود: ما در این زمینه موارد مشابه زیادی داشتیم؛ مثلا تجار افغانستانی که اخیراً به اتاق بازرگانی آمده بودند، دغدغه اصلی شان را عدم اطمینان از قرارداد هایشان با فعالین اقتصادی اعلام کردند و گفتند تا زمانی که این موضوع حل نشود نمیتوانند روی استمرار کیفی و کمی و برنامه زمان بندی عرضه کالای ایرانی مطمئن باشند.
رئیس اتاق بازرگانی کرمان ضمن اشاره به ممنوعیت صادرات خرما اظهار داشت: تنها با اخباری که از رادیو پخش شد، برخی از گمرکات صادرات خرما را ممنوع کردند؛ آن هم برای کسانی که کالایشان در گمرک بود و مشتریهای خارجی شان در آن سمت مرزها آماده دریافت بودند.
طبیب زاده خاطر نشان کرد: این موضوع تمام معادلات اقتصادی را به هم میزند و به غیر از اینکه به صادرکننده ضربه میزند به کشور هم ضربه میزند؛ چرا که ریسک تجارت با کشور ایران را بسیار بالا برده است.
کشور از تصمیمات خلع الساعه رنج میبرد
او در ادامه به صراحت گفت: بدون مطالعه، بدون اطلاع از انبار خرما در کشور، بدون تحلیل بازار، میزان مصرف در ماههای آتی و فصل خرما یک دفعه تصمیم گرفتند صادرات خرما را ممنوع کنند که خوشبختانه با پیگیریهای انجام شده این موضوع حل شد، اما از این تصمیمات خلع الساعه تمام کشور رنج میبرند.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن کرمان با بیان اینکه خرما بیشترین ضرر را از ممنوعیت صادراتی دید، در خصوص راهکارهای پیشنهادی خود گفت: اول از همه نباید صادرات محصولی را ممنوع کنند، ولی اگر هم این کار را کردند حداقل دوره زمانی را مشخص کنند تا تولید کننده بداند تا چه زمانی صادرات ممنوع است تا بتواند با خریدارنش قرارداد را مشخص کند.
به جای حل کردن مشکل صادرات را ممنوع می کنند
طبیب زاده در ادامه خاطر نشان کرد: این خطر برای تمام محصولات وجود دارد و صرف خرما و پیاز و ... نیست، به طوریکه هر زمان محصولی دچار مشکل شد به جای حل کردن مشکل، ممنوعیت صادرات را انتخاب میکنند.
با توجه به اینکه اتاق کرمان به عنوان معین اقتصادی محصولات صادراتی استان کرمان تعیین شده است، از طبیب زاده در خصوص پیامدهای ممنوعیت صادراتی برای اتاق کرمان پرسش شد. او در پاسخ گفت: بله ما هم معین اقتصادی برای بازار یابی هستیم، ولی دلمان قرص نیست تا برای صادرات کالاها مذاکره کنیم.
یک جای کار میلنگد
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن در خصوص کشورهای کار شده برای بازار سازی و بازار یابی گفت: ما با کشورهای روسیه، افغانستان، هند، عراق و کشورهای آسیای میانه و قطر کار میکنیم، در این کشورها بازار را تحلیل کردیم و نیازهایشان را گرفتیم.
او در ادامه افزود: ما حتی استراتژیهایی برای ورود و گسترش بازار داشتیم، ولی یک جای کار میلنگد و ما نمیدانیم که آیا میتوانیم برای کالایی که بازار یابی کردیم صادرات داشته باشیم یا نه؛ چرا که این موضوعات یک عدم اطمینان ایجاد کرده است.