اگر مشکلات شهر کرمان را بگوییم برچسب می‌خوریم/شهردار:نقشه‌های قنوات و کوره قنات‌ها به شهرداری داده نشده است

یک کارشناس رسمی و محقق تامین آب گفت: چاه‌های میله‌ای و کوره‌های قنوات جولانگاه آب‌های زیرسطحی شد و زمانی که آب‌های زیرسطحی داخل این کوره‌های قنات قرار گرفتند، شروع به ریزش و گسترش کرده و باعث ایجاد فروچاله شدند و شاهد کج شدن برخی ساختمان‌ها یا فروکش کردن چاه‌ها بودیم.

"حسن اشرف‌گنجویی" اظهار کرد: نقشه‌های توپوگرافی 50 سال پیش شهر کرمان نشان می‌دهد که چاه‌های میله‌ای و کوره قنوات در عمق 10 تا 30 متری سطح زمین امروزی شهر وجود داشته‌اند.

فرودگاه در مسیر قنات‌های کرمان

وی از پراکندگی قنوات و چاه‌های میله‌ای در سطح شهر کرمان سخن به میان آورد و بیان کرد: مسیر این قنوات و چاه‌های میله‌ای از مسجد جامع کرمان به سمت منطقه فرودگاه کرمان بوده است.

این کارشناس رسمی و محقق تامین آب اظهار کرد: بنده تحقیق کرده‌ام از این دیدگاه که آیا مسیر کوره‌های قنات از زیر فرودگاه کرمان عبور می‌کند یا از اطراف آن؟ که در این زمینه کسی تحقیق نکرده و تحقیقات آنها بر اساس استاندارد زیرسازی انجام شده است.

وی تصریح کرد: اگر شهر کرمان را از سال 1330 مورد ارزیابی قرار دهیم، می بینیم در نقاطی از شهر کرمان مادر چاه‌ها یا قنواتی وجود داشته و این رشته چاه‌های میلیه‌ای و کوره قنات ادامه پیدا می‌کردند و از شهر خارج می‌شدند و همچنین قنواتی از دامنه کوه‌های جوپار و محی‌آباد به شهر کرمان می‌آمدند مثل قنات مؤیدی و شهرآباد؛ بنابراین مسیر کوره‌های قنات در حال ورود یا خارج شدن به شهر کرمان بوده‌اند.

اشرف‌گنجویی افزود: سطح ایستایی آب‌های زیرزمینی در عمق حدودا 30 متری از سطح زمین بوده اما به مرور زمان حفر چاه‌های عمیق و پمپاژ آب در کرمان متداول و این امر منجر به این شد که سطح آب سفره‌های زیرزمینی پایین رفت و این موضوع باعث خشکیدگی بسیاری از قنات‌ها شد و اکنون سطح ایستایی آب‌های زیرزمینی به حدود 150 متر از سطح زمین رسیده است.

قنات‌های خشکیده، فروچاله خواهند شد

وی ساختار زمین شناسی شهر کرمان را استثنائی دانست و عنوان کرد: ساختار زمین‌شناسی شهر کرمان به این صورت است که در عمق 40 متری از سطح زمین لایه‌ای غیرقابل نفوذ گسترده و به فرم بشقاب گود است که با پائین رفتن آب سفره‌های زیرزمینی، کلیه زه آب‌های ناشی از چاه‌های فاضلاب منازل مسکونی به لایه غیرقابل نفوذ رسیده و قادر به نفوذ بیشتر نبوده‌اند.

این کارشناس رسمی و محقق تامین آب اضافه کرد: بنابراین آب‌های سطحی بر روی این لایه غیرقابل نفوذ جمع شده و ارتفاع گرفته‌اند تا جایی‌که امروزه به سطح زمین رسیده‌اند و چاه‌ها و کوره‌های قنوات موجود در شهر کرمان که به‌صورت دست نخورده باقی مانده، با بالا آمدن آب‌های معروف به زیرسطحی پر شده و ماندگاری آب در کوره قنوات و چاه‌های میله‌ای را سبب شده‌اند.

وی عمق آب‌های زیرزمینی را 150 متری و عمق آب‌های زیرسطحی را 40 متری سطح زمین دانست و تصریح کرد: چاه‌های میله‌ای و کوره‌های قنوات جولانگاه آب‌های زیرسطحی شد و زمانی که آب‌های زیرسطحی داخل این کوره‌های قنات قرار گرفتند، شروع به ریزش و گسترش کرده و باعث ایجاد فروچاله شدند و شاهد کج شدن برخی ساختمان‌ها یا فروکش کردن چاه‌ها بودیم.

اشرف‌گنجویی بیان کرد: بنابراین شبکه کوره قنات یا چاه میله‌ای در سطح شهر کرمان از دیدگاه مهندسی و زمین‌شناسی مورد بررسی قرار نگرفته و برای آنها راهکار پیدا نکرده‌اند، ضمن آنکه آنها را پر هم نکرده‌اند. لذا آب‌های زیرسطحی مزید برعلت و سبب ریزش و تخریب شده است.

عدم تهیه نقسه کوره قنوات، چاه‌های میله‌ای و آب‌های زیرسطحی شهر کرمان

وی تصریح کرد: از کوره قنوات، چاه‌های میله‌ای و آب‌های زیرسطحی شهر کرمان نقشه‌ای تهیه نشده تا اگر فردی قصد احداث ساختمانی دارد، شهرداری به فرد اعلام کند که در زیر این ساختمان چاه میله‌ای یا کوره قنات وجود دارد، بنابراین تمهیدات لازم را در این خصوص اتخاذ کنید.

کارشناس رسمی و محقق تامین آب جهت شیب آب‌های زیرسطحی را سمت فرودگاه کرمان اعلام کرد و افزود: حتی قنات‌های شهر کرمان به سمت فرودگاه می‌رفتند و این سوال پیش می‌آید که آیا مسئولین فرودگاه شبکه قنات و چاه‌های میله‌ای که از منطقه فرودگاه در گذشته عبور می‌کرده را مورد بررسی و بازبینی قرار داده‌اند؟ و تدابیری برای آب‌های زیرسطحی اتخاذ کرده‌اند؟ بنابراین باید روی این موضوع مطالعات بیشتری صورت گیرد.

اگر مشکلات شهر کرمان را بگوییم برچسب می‌خوریم

وی با بیان این مطلب که 25 سال روی موضوعات آب کرمان تحقیق انجام داده‌ام و تصور نمی‌کنم کارشناسی در سطح استان کرمان به این میزان اطلاعات در این خصوص داشته باشد، اظهار کرد: متاسفانه در شهر فقر فرهنگی ناخودآگاهی داریم و اگر عیبی را موشکافی و برای آن راهکار بیابیم تا مثلا به سرنوشت آق قلا و ... دچار نشود؛ تعدادی طلبکارمان می‌شوند و اعلام می‌کنند که این فرد باعث تشویش اذهان عمومی شده است و متاسفانه ما گرفتار چنین معضلاتی هستیم که بسیار قوی عمل می‌کنند.

اشرف‌گنجویی تاکید کرد: فرودگاه بخشی از شهر کرمان است که مسیر کوره قنات و قنات داشته است، بنابراین کسانی‌که فرودگاه را در این منطقه احداث کرده‌اند اعلام کنند که چه مطالعاتی در این خصوص انجام داده‌اند و کوره قنات‌ها و چاه‌های این منطقه را شناسایی کرده‌ایم یا با استدلال اذعان کنند که قنات‌ها از این مسیر عبور نمی‌کرده‌اند یا اگر مسیر عبور آنها بوده این اقدامات را انجام داده‌ایم. اصلا هیچ حرفی در این خصوص ندارند بزنند.

وی ادامه داد: کوبیدن مثلا پنج متر زمین برای زیرسازی فرودگاه فایده‌ای ندارد و باید مد نظر داشت که کوره قنات‌ها در عمق 20 متری زمین هستند و به مرور زمان تبدیل به تونل شده و در نهایت فروچاله ایجاد می‌کند و مدعی نمی‌شوم که کل فرودگاه کرمان نشست پیدا کند اما نشست برخی نقاط آن دور از انتظار نیست.

مطالعات انجام شده است

دکتر "مصطفی آیت‌الهی‌موسوی" معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمان در این خصوص به ایسنا گفت: همانطور که می‌دانید پروژه‌های عمرانی با چنین حساسیتی مشاور ذیصلاح دارند که مطالعات مختلفی انجام می‌دهند ازجمله آنها وضعیت قنوات، چاه‌ها، آب‌های زیر زمینی، مسیل‌ها، آبراهه‌ها، ژئوتکنیک و ژئوفیزیک و... است و براساس اعلام مشاور، باند جدید فرودگاه کرمان بر پایه این مطالعات طراحی شده، ضمن آنکه پیمانکار این پروژه مورد تایید وزارتخانه است.

وی در خصوص آخرین وضعیت باند دوم فرودگاه کرمان اظهار کرد: در حال حاضر در مرحله اجرای رویه آسفالتی بوده و دستگاه‌های ناوبری، لایتینگ و ... باند خریداری و بعضا نصب شده و پس از اتمام کار کامل نصب خواهد شد و زمان بهره‌برداری آن منوط به تامین قیر است.

نقشه‌های قنوات و کوره قنات‌ها به شهرداری داده نشده است

"سیدمهران عالم‌زاده" شهردار کرمان نیز در خصوص اینکه آیا نقشه قنوات، کوره قنوات، چاه‌های میله‌ای و آب‌های زیرسطحی دستگاه‌های مربوطه در اختیار شهرداری قرار دارد تا شهرداری بتواند در اختیار مردم قرار دهد؟ به ایسنا گفت: متاسفانه خیر.