گفتارنو/مرضیه قاضی زاده
جسم نحیف و خموده با لباسهای غالباً کثیف و پاره منظرهای است که گاها در کنار پلها و زیر گذرها دیده ایم، زنانی که شاید روزگاری سرشار از شور و نشاط بوده اند، اما اکنون با گرفتار شدن در دام اعتیاد چیزی از شکوه سابق خود ندارند.
بی هدف در کنار خیابانها و پلها پرسه میزنند و تنشان را به هزاران بلا و مشکلات میسپارند، اما آیا طرد کردنشان از اجتماع و رها کردنشان در خیابان کار درستی است؟
کمپ ماده ۱۶ در گذشته با مدیریت دانشگاه و شورای هماهنگی مواد مخدر اداره میشد، اما بر اساس تکلیفی که در برنامه ششم توسعه صورت گرفت مقرر شدتا از تیرماه سال ۹۵ ستاد مبارزه با موادمخدر مسئولیتی جزء سیاستگذاری در مراکز ماده ۱۶ (کمپ ترک اعتیاد اجباری) ندشته باشد و مسئولیت این مراکز به بهزیستی واگذار شود.
پس واگذاری کمپ ماده ۱۶ به سازمان بهزیستی و خصوصا در سال گذشته بود که انتقادهای زیادی از سوی فعالین و خیرین حوزه ترک بیماران مبتلا به بیماری اعتیاد به سازمان بهزیستی وارد شد؛ محور اصلی انتقادها در حوزه زنان است و این افراد معتقدند زنان متجاهردر حوزه درمان اعتیاد رها شده اند و هیچ برنامهای از سمت هیچ ارگانی برای حمایت از آنها وجود ندارد.
مدیر کل بهزیستی استان کرمان ضمن تکذیب شایعات مبنی بر رهاشدگی موضوع کمپ ماده ۱۶ با بیان این جمله که» ما وقتی این مرکز را تحویل میگرفتیم این شرط را گذاشتیم که ما رویکرد درمانی در این مراکز داشته باشیم نه رویکرد نگهداری» به صراحت میگوید: در گذشته صرفاً تاکید بر نگهداری افراد متجاهر در مراکز بود یعنی در طی دوره ۴۵ روزه افراد بی خانمان و متجاهر نگهداری میشدند و بلافاصله بعد از ۴۵ روز آزاد میشدند و دوباره به کف خیابان میرفتند و جمع آوری میشدند.
عباس صادق زاده میافزاید: ما وقتی این افراد را تحویل گرفتیم همان تفکر درمانی را پیاده کردیم و در حال حاضر هم ما تنها استانی هستیم که در مرکز کمپ ماده ۱۶، مدل TC M را اجرایی میکنیم و بیمار مبتلا به اعتیاد را وارد چرخه درمان کرده و مهمترین قسمت درمان که ایجاد تغییر رفتار میباشد را در بیمار ایجاد میکنیم.
صادق زاده با بیان این جمله که «من نمیدانم این خبر را که کمپ ماده ۱۶ شده رها شده است از کجا آمده است» خاطر نشان میکند: مرگ و میرهای به صفر رسیده و فرار به میزان زیادی کاهش یافته است. علاوه بر این میزان همکاری بیماران در درمان افزایش یافته و عملا میزان رفتارهای منفی به صفر رسیده است.
او در ادامه تصریح میکند: در گذشته علی رغم اینکه نیروی انتظامی در این مراکز نگهبانی میداند ما در هفته شاید ۲ تا ۵ مورد فرار داشتیم، اما اکنون مراکز نگهداری را برداشتیم و در عین حال فرار را به صفر نزدیک کرده ایم.
مدیر کل بهزیستی استان کرمان با بیان این جمله که «ما در گذشته در همین کمپ ماده ۱۶، ۶ درصد مانایی درمان داشتیم در حالی که در حال حاضر ما بالای ۳۷ درصد مانایی درمان داریم» به اجرایی شدن پروسه درمانی در این مراکز اشاره میکند و میگوید: دلیل صفر شدن فرار به اجرایی شدن پروسه درمانی در این مراکز بر میگردد که با مدل علمی TC اجرایی میشود.
او با تاکید بر این نکته که در هراستانی تنها یک مرکز ماده ۱۶ وجود دارد، به افزایش ظرفیت مرکز Tc کرمان اشاره میکند و اذعان میکند: در کل کشور کلاً ۱۴ مرکز ماده ۱۶ وجود دارد؛ اما ما درکرمان با توجه به ضرورت، ظرفیت رسمی را از ۱۴۰ نفر به ۳۲۰ نفر رسانده ایم.
او در ادامه میافزاید: ما در همین مراکز هم کارگاههای حمایتی ایجاد کردیم تا افراد ضمن پاک شدن شغل هم داشته باشند و فعالیت اقتصادی انجام دهند.
این درحالی است که فعالین این حوزه و به ویژه خیرین و انجمنهای حمایت از زنان معتقدند که کمپ ماده ۱۶ در مورد زنان اجرایی نشده است و زنان متجاهر و بی خانمانی که دچار بیماری اعتیاد هستند مورد حمایت هیچ سازمان و ارگانی قرار نمیگیرند.
مدیر کل بهزیستی استان کرمان، در پاسخ به این پرسش که آیا کمپ ماده ۱۶ برای زنان بی سرپرست و متجاهر معتاد اجرایی میشود، میگوید: نه ما فقط یک مرکز مردان داریم.
صادق زاده در ادامه میافزاید: البته شورای تأمین تاکید بر راه اندازی مرکز زنان دارد و ما هم دنبال این هستیم تا اگر این اعتبار را به ما بدهند، مرکز زنان را هم داشته باشیم و مرکز ماده ۱۶ را در ۴ شهرستان دیگر نیز به عنوان قطب اجرایی کنیم؛ اما همه اینها منوط به صدور مجوز شورای تأمین و دادگستری است.
او د رپاسخ به این پرسش که آیا فکر نمیکنید که زنان در پروسه درمان اعتیاد رها شده اند، میگوید: خیر در حال حاضر ما ۵ کمپ ویژه زنان، دو مرکز گذری ویژه زنان یک مرکز سر پناه شبانه ویژه زنان و یک مرکز خانه بین راهی ویژه زنان داریم که این مراکز جمعا به حدود ۳۰۰۰ بیمار خانم در سال سرویس ارائه میکنند و نه تنها بحث درمان زنان رها نشده بلکه به صورت ویژه دیده شده، اما در بحث درمان اعتیاد یک نگاه مربوط به جمع آوری و درمان تعدادی از خانم هاست که بایستی از کف خیابان جمع آوری و درمان شوند و نگاه دیگر مربوط به مسئولیتهایی است که باید در قبل آن قبول و انجام داد؛ لذاتا زمانی که ما مجوز را دریافت نکنیم و اعتبارش دریافت نشود قادر به راه اندازی مرکز ماده ۱۶ ویژه زنان نمیباشیم.