چرا سنگ آهن صادر می‌شود؟واحدهای فولادی ما به دلیل نبود سنگ آهن، ممکن است تولیدشان کاهش یابد

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با شاره به اهمیت جایگاه صنعت فولاد گفت: صنعت فولاد به دلیل نقش و جایگاهی که در توسعه اقتصاد کشور دارد، مورد توجه تمامی کشورها به خصوص کشورهای ابرقدرت صنعتی است، ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بعد از انتخابات، اولین جلسه خود را با فولادسازان برگزار کرد. اولین جنگ تجاری آمریکا با چین روی موضوع فولاد انجام شد. در آمریکا ظرفیت بالفعل صنعت فولاد نسبت به ظرفیت بالقوه 60 درصد است. ترامپ تصمیم گرفت ظرفیت خالی فولاد راه‌اندازی کند، بنابراین با اعمال تعرفه، واردات را محدودتر کرد.

بهرام سبحانی ادامه داد: صنعت فولاد ایران با توجه به جمعیت و منابعی که در اختیار دارد، دارای مزیت است؛ به همین منظور تولید 55 میلیون تن فولاد در چشم انداز 20 ساله کشور تعریف شد؛ البته این میزان در شرایط و با پیش فرض‌های خاص ( تا سال 1404 ایران بزرگترین قدرت اقتصاد منطقه باشد) طراحی شد، یعنی مصرف داخلی باید به 38 میلیون تن در سال افزایش پیدا می‌کرد؛ اما این شرایط در حال حاضر مهیا نشده است.

وی افزود: امروزه بازار مصرف داخل به میزان پیش‌بینی شده برای صنعت فولاد وجود ندارد و این عدد با چشم‌انداز فاصله بسیاری دارد؛ این موضوع دو راه پیش‌روی فولادسازان قرار می‎دهد؛ ابتدا اینکه برنامه را به طبق مدل ترسیم شده به جلو پیش ببرند؛ در این حالت با مازاد 25 میلیون تن مواجه خواهیم شد، در شرایط فعلی امکان صادرات این حجم از تولید وجود ندارد. دومین تصمیم، کاهش طرح‎های توسعه‌ای است و تنها واحدهای نیمه تمام را به سرانجام برسانند. با توجه به شرایط موجود، فولادسازان و انجمن تولیدکنندگان فولاد، راه دوم را ترجیح دادند.

وی با ابزار امیدواری از وضعیت صنعت فولاد کشور گفت: خوشبختانه امروزه حدود 34 میلیون تن ظرفیت بالقوه در صنعت فولاد ایجاد شده است که اگر بتوان آن را بالفعل کرد 2 برابر نیاز داخل فولاد تولید می‌شود؛ کشوری که تا چند سال پیش واردکننده فولاد بود؛ امروزه به یکی از بزرگترین صادرکنندگان و بازیگران صنعت فولاد در منطقه تبدیل شده است.

وی ادامه داد: در گذشته، تمامی شمش‌های کشورهای عربی توسط کشورهای روسیه و اوکراین تامین می‌شد؛ این در حالی است که ایران توانسته این نقش را بر عهده بگیرد. در حال حاضر ایران به جز کشورهای همسایه به کشورهای شمال شرق آسیا، اندونزی، مالزی، تایلند و... فولاد صادر می‌کند. امیدواریم این محدودیت‌ها دیر و یا زود به اتمام برسد و در داخل به یک رشد اقتصادی خوب دست یابیم تا بتوان بازار مصرف داخل را نیز تقویت و صادرات را افزایش دهیم.

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران تصریح کرد: امروزه ایران توانسته در بین کشورهای تولیدکننده فولاد جایگاه خود را به رتبه دهم ارتقا دهد؛ این در حالی است که در 10 سال گذشته، جایگاه ایران در رتبه 23 بود. خوشبختانه ایران با جایگاه نهم فاصله کمی دارد که با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته به زودی شاهد ارتقای ایران به رتبه‌های پایین‌تر خواهیم بود. در حال حاضر رقبای اصلی صنعت فولاد ایران کشورهایی مانند چین، آمریکا، هند، روسیه، برزیل، ژاپن و... هستند. امروزه چین بالای 800 میلیون تن فولاد تولید می‌کند و 50 درصد از صنعت فولاد دنیا را در اختیار دارد.

سبحانی با طرح پرسشی مبنی بر اینکه چرا تمرکز ایران باید روی تولید فولاد باشد، اظهار کرد: هیچ کشوری در اطراف ایران، مانند ما دارای ذخایر سنگ آهن، انرژی، نیروی کار و تکنولوژی نیست. مهندسین مشاور ایرانی می‌توانند صفر تا صد کارخانه فولادی را طراحی کنند. پتانسل بالقوه‌ای که در کشور وجود دارد باعث می‌شود که به فولاد به عنوان یک کالای مزیت دار در بخش اشتغال، تولید ناخالص داخلی، مورد توجه باشد.

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با انتقاد از کمبود مواد اولیه برای تولید فولاد گفت: از سه کوره ذوب آهن اصفهان یک کوره آن خاموش است؛ زیرا مواد اولیه ندارد، سنگان با کمبود خوراک رو‌به‌رو است. این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که سنگ آهن صادر می‌شود. در صورتی که مقام معظم رهبری تاکید کرده‌اند که باید دولت جلوی صادرات مواد خام را بگیرد.

وی ادامه داد: در هر مقطع از زمان که ارزش ریال در کشور کاهش پیدا می‌کند، صادرات مقرون به صرفه می‌شود . در حال حاضر محصولی که دنیا شدیدا به آن نیاز دارد و سریعا خریداری می‌شود، سنگ آهن است. این در حالی است که واحدهای فولادی ما به دلیل نبود سنگ آهن، ممکن است تولیدشان کاهش یابد.

وی تصریح کرد: برای صنعت فولاد باید تقاضای داخل را در حد تولید افزایش داد یا در حد مازاد آن، تسهیلات برای صادرات فراهم کرد. چندی پیش طی گفت‌وگو با یک خریدار، قیمتی را به او اعلام کردیم، وی گفت، این قیمت برای ایران نیست؛ زیرا هنگامی که کشتی وارد خلیج فارس می‌شود آن را بیمه نمی‌کنند و این امر هزینه را افزایش می‌دهد و یا جابه جایی اسناد به دلیل تحریم‌ها هزینه‌بر است و مشکلات بسیار دیگر در این راه وجود دارد. با این شرایط که نیازها بر اساس ارز آزاد به دست فولادسازان می‌رسد، چرا باید ارز حاصله را در سیستم نیما عرضه کنند.

سبحانی ادامه داد: در حال حاضر برای دولت بسیار مهم است که 10 میلیون تن مازاد فولاد از کشور خارج شود؛ زیرا نیازمند ارز است، در نتیجه باید به صادرکننده و تولیدکننده مشوق دهد. همچنین رسیک‌های صادراتی باید پوشش داده شود. در حال حاضر قوانین صندوق ضمانت صادرات پاسخگوی صنعت فولاد با رقم‌های میلیون دلاری نیست.

در ادامه، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به صحبت‌های رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در خصوص کمبود سنگ آهن گفت: اگر در مقوله سنگ آهن مراقبت انجام نشود به یک مشکل جدی تبدیل خواهد شد، خوشبختانه مراقبت‎‌های لازم انجام شده و بخشی از آن با بخشنامه وزیر حل شده است.

وی با شاره به صدور بخشنامه جدید وزارت صمت مبنی بر «لزوم اخذ مجوز جهت صادرات محصولات سنگ آهن» گفت: صدور این بخشنامه فقط در راستای شفاف‌سازی است و تجار و فعالان اقتصادی به هیچ عنوان نباید نگران باشند. در واقع بر اساس این بخشنامه‌ها، هیچ سنگ‌آهنی بدون شناسنامه صادر نمی‌شود.

وی تاکید کرد: بر اساس سیاست جدید وزارت صمت، تمام صادر‌کنندگان و شرکت‌های تولیدی با کارت‌های جدید و قدیم بازرگانی اگر صادرات انجام دهند و مشخص شود که خود یا نماینده قانونی آنها مشغول به امر صادرات است، مجوزهای لازم به صورت آنی و سیستمی برای آنها صادر می‌شود؛ ولی باید ارز صادراتی را به کشور بازگردانند.

سرقینی اظهار کرد: باید تلاش کرد صادرات سنگ آهن خام به حداقل برسد و این سیاست کلی نظام است. ما در چارچوب قوانین عمل می‌کنیم و تا روزی که قانون منع صادرات صادر شود، نمی‌توان جلوی آن را گرفت.

معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت معتقد است که در بازگشت ارز باید سختگیری کرد، اگر صادراتی انجام شود و ارز آن به کشور بازنگردد، هنر نیست و این امر تهی کردن کشور است. بانک مرکزی نهایت همکاری را با صادرکنندگان در زمینه فولاد انجام می‌دهد. در حال حاضر سامانه نیما نیز اصلاح شده و به روز بوده و شکاف آن کاهش یافته است.

سرقینی افزود: ما نیز با پوشش ریسک صادرات هم عقیده هستم، در این راستا می‌توان جلسه‌ای با صندوق ضمانت گذاشت.