مدیر عامل شرکت نمایشگاه‌های بین المللی جنوب شرق در گفتگو با گفتارنو مطرح کرد:
» اگر شرکت‌ها توانمند نباشند و یا مواد اولیه برایشان موجود نباشد اصلا حضورشان در نمایشگاه توجیه ندارد» این را می‌گوید تا از شرایط اقتصادی موجود انتقاد کند. از امید فدایی، مدیر عامل شرکت نمایشگاه‌های بین المللی جنوب شرق در باب حضور متولیان غیر رسمی در بحث برگزاری نمایشگاه‌ها و دخالت دولت در این بخش پرسش شد. اگر جه او معتقد بر همیاری و نظارت دولت در بخش برگزاری نمایشگاه‌ها است، اما به صراحت می‌گوید:نمایشگاه یک بحث تخصصی است و دولت باید آن را به افراد متخصص واگذار کند.
خواندن این مصاحبه خالی از لطف نیست.
گفتارنو/ مرضیه قاضی زاده:« اگر شرکت‌ها توانمند نباشند و یا مواد اولیه برایشان موجود نباشد اصلا حضورشان در نمایشگاه توجیه ندارد» این را می‌گوید تا از شرایط اقتصادی موجود انتقاد کند. از امید فدایی، مدیر عامل شرکت نمایشگاه‌های بین المللی جنوب شرق در باب حضور متولیان غیر رسمی در بحث برگزاری نمایشگاه‌ها و دخالت دولت در این بخش پرسش شد. اگر جه او معتقد بر همیاری و نظارت دولت در بخش برگزاری نمایشگاه‌ها است، اما به صراحت می‌گوید:نمایشگاه یک بحث تخصصی است و دولت باید آن را به افراد متخصص واگذار کند.
*در حال حاضر وضعیت صنعت نمایشگاهی در استان به چه صورت است، آیا ما از دوره بحران گذر کرده ایم؟
خیر بحران هم چنان ادامه دارد. چالش‌هایی که از سال قبل شروع شده، همین بحث تحریم‌ها که از پارسال شروع شده را ببینید. اگر امسال هم در همین یکی دو ماه اینده گشایشی پیش نیاید ما با مشکل مواجه می‌شویم.
در بعضی از عناوین مثل نمایشگاه معدن به جهت توانمدی استان و کشور در این موضوع شاید چندان درگیر نشویم، ولی متاسفانه در همین بخش نیز ما حضور شرکت‌های خارجی را به خاطر بحث تحریم‌ها نداریم.
اما در خیلی از نمایشگاه‌ها صد در صد با چالش مواجه می‌شویم چرا که وقتی شرکت‌ها امکان تولید نداشته باشند برایشان امکان حضور در نمایشگاه‌ها و بازاریابی دیگر معنی ندارد.
بحث خودرو یک بحث است، بحث لوازم خانگی هم با توجه به خارج شدن شرکت‌های معتبر تولید کننده لوازم خانگی باز ما را با یک چالش جدی رو به رو کرده است.
*اثرات تحریم‌ها بر نمایشگاه‌هایی هم، چون نمایشگاه خودرو چگونه بوده است؟
کرمان یکی از قطب‌های خودروسازی کشور است. از زمانی که نمایشگاه جنوب شرق افتتاح شد ما داشتیم نمایشگاه خودرو را با قدرت اجرا می‌کردیم، اما سال گذشته با اتفاقاتی که افتاد، در بحث خودرو ما خیلی با چالش و مشکل مواجه شدیم به حدی که نتوانستیم حتی نمایشگاه خودرو را برگزار کنیم.
به هر حال اگر شرکت‌ها توانمند نباشند و یا مواد اولیه برایشان موجود نباشد اصلا حضورشان در نمایشگاه توجیه ندارد
* چالش‌های اصلی صنعت نمایشگاهی خصوصا در استان کرمان چیست؟
چالش اصلی این است، همه جا در صحبت‌ها و مراسمات بخش نمایشگاه را به عنوان صنعت می‌شناسند، ولی هنوز هیچ قانونی مصوب نشده که فعالیت‌های نمایشگاهی صنعت باشد.
برای پرداخت مالیات و برای پرداخت قبوض مخصوصا برق اصلا هیچ امتیازی به سایت‌ها داده نمی‌شود و مار ا به صورت متفرقه حساب می‌کنند. در خصوص بحث محاسبه هزینه برق اگر ما به عنوان یک صنعت شناخته می‌شدیم خوب این خیلی کمک می‌کرد، اما مشکل بزرگ ما این است که هنوز بخش نمایشگاه‌ها به عنوان یک صنعت شناخته نشده است.
ببینید برگزاری رویدادخصوصاً در کرمان یکی ازمهمترین عواملی است که می‌تواند به بحث گردشگری و توسعه کرمان کمک کند، ولی ما درکرمان متاسفانه این جور رویداد‌ها مثل نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها را خیلی کم داریم. در صورتی که برگزاری این رویداد‌ها بسیار می‌تواند موثر باشد چرا که تعدادی را وارد شهر می‌کند و آن‌ها از امکانات هتلینگ استفاده و خرید می‌کنند و همین موجب رونق در سطح شهر می‌شود.
چالش ما این است که بجث نمایشگاه‌ها زیاد جدی گرفته نمی‌شود مثلا شرکت‌های کرمانی هنوز به ان شکل نمایشگاهی نشده اند.
ما تمام تلاشمان را برای فرهنگ سازی کردیم که اهمیت بحث برگزاری‌ها را نشان دهیم، اما هنوز شرکت‌های کرمانی به هزینه کرد در نمایشگاه‌ها اعتماد ندارند؛ البته در بعضی از صنعت‌ها مثل صنعت ساختمان و معدن مشکلی نداریم، ولی در سایر موارد ما با مشکل مواجه هستیم. متاسفانه بعضی‌ها این طور فکر می‌کنند که ما رقیبی برای بازار هستیم در صورتی که اصلا این شکلی نیست. بهتر است حتی اصناف بیایند و کمک کنند، وقتی یک نمایشگاه برگزار می‌شود دستاورد‌های جدید و کالا‌های جدید وارد می‌شوند و ان‌ها می‌توانند از نمایشگاه برای توسعه کار خود استفاده کنند.
*نظر شما در خصوص دخالت بخش‌های دولت در نمایشگاه‌ها چیست؟
نمی‌توان گفت دولت دخالت نکند ویا به نوعی کلا نقش آن را حذف کرد؛ به نظر من دولت بایددر این عرصه همراهی بکند.
به هر حال صد در صد نمی‌توان نقش دولت را حذف کرد، در بعضی از جا‌ها ما به کمک دولت نیاز داریم لذا دولت باید نقش حاکمیتی خودش را داشته باشد و اجازه دهد بخش خصوصی در این عرضه فعالیت کند.
ببینید به هر حال سایت‌های نمایشگاهی در هر حال به آن شکل توجیه اقتصادی برای سهامداران ندارد و هزینه‌های خیلی سنگینی به شرکت‌های نمایشگاهی وارد می‌شود اگر قرار باشد تا دولت در خیلی از موارد دخالت کند، نمی‌شود.
دولت باید همراهی و حمایت کند و سوبسید‌هایی را به شرکت‌های نمایشگاهی بدهد، چرا که نمایشگاه یک بحث تخصصی است و دولت باید آن را به افراد متخصص واگذار کند.
ببینید در حال حاضر شرایط به قدری پیچیده شده که ما خودمان هم واقعا نمی‌دانیم در بحث نمایشگاه‌ها صاحب اصلی نمایشگاه کیست بخش خصوصی یا دولت؟ در دولت وزارت صنعت معدن و تجارت است، سازمان توسعه تجارت است؟ متاسفانه هنوز هیچ متولی خاصی علی وجود ندارد و علی رغم اینکه می‌گوییم دولتی است، باز همان هم مشخص نیست که چه کسی متولی آن است.
*صحبت شما مربوط به بحث دادن مجوزهاست یا به ورود دولت در برگزاری نمایشگاه‌ها معترضید؟
ببینید در بحث مجوز‌ها بخش دولتی باید یک نظارتی داشته باشد و قرار نیست هر کسی از راه رسید بیاد و نمایشگاه برگزار کند و باید یک سازمان حاکمیتی نظارت داشته باشد و اجازه ندهد هر کسی نمایشگاه برگزار کند.
در هر حال باید نقش حاکمیتی دولت خصوصا در زمینه دادن مجوز‌ها وجود داشته باشد و وقتی مجوز می‌دهند باید واگذار کنند به شرکت‌های خصوصی تا شرکت‌های نمایشگاهی به هر طریق که می‌خواهند عمل کنند.
*یکی از انتقادات وارد شده به برگزاری نمایشگاه‌ها، مربوط به برگزاری نمایشگاه‌ها توسط مجریان غیر رسمی است. به نظر شما این مسئله د رکرمان تا چه اندازه وجود دارد؟
بله متاسفانه چالش بسیار مهم و بزرگی هم هست؛ ما در کرمان سعی کردیم از این قضیه فاصله بگیریم و نگذاریم که مجریانی که معتبر نیستند ورود پیدا کنند، البته ما سعی کردیم تا بحث استفاده از مجریان بومی را در اولویت بگذاریم.
علی رغم این که به من به عنوان مدیر شرکت نمایشگاه‌ها خیلی همم خرده گرفته اند که چرا، ولی من ترجیح دادم تا بچه‌های کرمان را در بحث برگزاری نمایشگاه‌ها تقویت کنم. خوشبختانهدر حال حاضر یکی دو تا از شرکت‌های ما در استان‌های دیگر نمایشگاه برگزار می‌کنند.
ورود مجریان غیر متفرقه نه تنها د رکرمان بلکه د رکل کشور در حال زیاد شدن است. بحث همین ضوابط است که باعث شده افراد از جا‌های مختلف می‌ایند و مجوز می‌گیرند. باید دولت یک نظارت داشته باشد و اجازه ندهد تا کسی ورود پیدا کند.
به هر حال این یک چالش بزرگ است که متاسفانه خیلی‌ها هم از بحث روابطی استفاده می‌کنند و در یکسری از نمایشگاه‌های پر درامد ورود پیدا می‌کنند.
این افراد در بحث نمایشگاه‌های تخصصی که نمی‌توانند ورود پیدا کنند، لذا می‌ایند در یکسری از نمایشگاه‌های با فروش بالا خصوصا نمایشگاه‌هایی مثل نمایشگاه مبلمان که درامد خوبی برای مجریانش دارد، وارد می‌شوند و بعد دست روی نمایشگاه‌های دیگر هم می‌گذارند.
به هر حال ما ان مواردی که در سایت نمایشگاه بین المللی جنوب شرق برگزار می‌شود را کنترل می‌کنیم، ولی خوب خارج از سایت به طور متفرقه و در جا‌های دیگر این نمایشگاه‌ها برگزار می‌شود. ببینید شاید بیشتر ان‌ها نمایشگاه‌های فروش است و تخصصی نیست لذا ما حساسیت چندانی روی آن‌ها نداریم؛ ولی همان‌ها هم به نطر من باید توسط مجریانی باشد که رتبه بندی و گرید شده اند.
در حال حاضر خود سازمان توسعه و تجارت در دستورالعمل هایش این موضوع را دارد و نباید به هر کسی که وارد شد اجازه برگزاری نمایشگاه را دهد، حتی نمایشگاه‌های فروش.
یک دستورالعملی وجود دارد که سازمان‌های صمت هر استان باید مجریان را رتبه بندی و گرید بندی کند که ما در کرمان حدود ۴ الی ۵ شرکت داریم که این طرح گرید بندی را گذرانده اند و گرید هم دارند.
*پیش از این این طور گفته شده بود که در سال ۹۷، حضور شر کت‌های خارجی در نمایشگاه‌ها تا ۶۰ درصد کاهش داشته است، وضعیت فعلی به چه صورت است، آیا در نمایشگاه‌های برگزارشده د رکرمان ما شرکت‌های خارجی را داریم؟
من فکر می‌کنم که خیلی بیشتر از ۶۰ درصد باشد. ببینید در همان تهران هم خیلی از شرکت‌ها، شرکت‌های مستقیمی نبوده اند؛ یعنی نمایندگی هایشان در بعضی از نمایشگا ه‌ها می‌امدند، اما متاسفانه د رکرمان ما تا به حال موردی نداشتیم که شرکت‌های بین المللی ورود پیدا بکنند.
البته زمینه سازی اش را داشتیم انجام می‌دادیم. ما تنها وقتی که شرکت‌های خارجی را توانستیم جذب کنیم که ورود پیدا کنند در بحث نمایشگاه معدن بود، داشتیم در اینخصوص زمینه سازی می‌کردیم. در بحث نمایشگاه خودرو و سایر نمایشگاه‌ها ما دو سال برنامه ریزی کردیم، ولی متاسفانه به خاطر همین موارد تحریم و بحث اقتصادی که وجود امد، اصلا نتوانستیم نمایشگاه برگزار کنیم.
در بحث نمایشگاه انرژی‌های تجدید پذیر و نو هم کرمان پتانسیل خیلی بالایی داشت و حتی در یک دوره در سال ۹۶ خیلی از شرکت‌های خارجی در بحث سرمایه گذاری در انرژی‌های تجدید پذیر مثل خورشیدی مایل بودند، اما متاسفانه علی رغم این که ما دو سال تلاش کردیم تا این نمایشگاه را در یک سطح بین المللی در کرمان برگزار کنیم موفق نشدیم حتی وارد شویم چرا که شرکت‌ها از بحث سرمایه گذاری به دلیل همین شرایط اقتصادی و تحریم خارج شدند.
به هر حال در کل استان‌ها من بعید می‌دانم که شرکت‌های خارجی حضور داشته باشند و اگر هم حضور داشته باشند شرکت‌های دسته چندم هستند و واقعا ان شرکت‌های مادر و اصلی هیچ وقت ورود پیدا نمی‌کنند.
*در حال حاضر وضعیت صنعت نمایشگاهی در استان به چه صورت است، آیا ما از دوره بحران گذر کرده ایم؟
خیر بحران هم چنان ادامه دارد. چالش‌هایی که از سال قبل شروع شده، همین بحث تحریم‌ها که از پارسال شروع شده را ببینید. اگر امسال هم در همین یکی دو ماه اینده گشایشی پیش نیاید ما با مشکل مواجه می‌شویم.
در بعضی از عناوین مثل نمایشگاه معدن به جهت توانمدی استان و کشور در این موضوع شاید چندان درگیر نشویم، ولی متاسفانه در همین بخش نیز ما حضور شرکت‌های خارجی را به خاطر بحث تحریم‌ها نداریم.
اما در خیلی از نمایشگاه‌ها صد در صد با چالش مواجه می‌شویم چرا که وقتی شرکت‌ها امکان تولید نداشته باشند برایشان امکان حضور در نمایشگاه‌ها و بازاریابی دیگر معنی ندارد.
بحث خودرو یک بحث است، بحث لوازم خانگی هم با توجه به خارج شدن شرکت‌های معتبر تولید کننده لوازم خانگی باز ما را با یک چالش جدی رو به رو کرده است.
*اثرات تحریم‌ها بر نمایشگاه‌هایی هم، چون نمایشگاه خودرو چگونه بوده است؟
کرمان یکی از قطب‌های خودروسازی کشور است. از زمانی که نمایشگاه جنوب شرق افتتاح شد ما داشتیم نمایشگاه خودرو را با قدرت اجرا می‌کردیم، اما سال گذشته با اتفاقاتی که افتاد، در بحث خودرو ما خیلی با چالش و مشکل مواجه شدیم به حدی که نتوانستیم حتی نمایشگاه خودرو را برگزار کنیم.
به هر حال اگر شرکت‌ها توانمند نباشند و یا مواد اولیه برایشان موجود نباشد اصلا حضورشان در نمایشگاه توجیه ندارد
* چالش‌های اصلی صنعت نمایشگاهی خصوصا در استان کرمان چیست؟
چالش اصلی این است، همه جا در صحبت‌ها و مراسمات بخش نمایشگاه را به عنوان صنعت می‌شناسند، ولی هنوز هیچ قانونی مصوب نشده که فعالیت‌های نمایشگاهی صنعت باشد.
برای پرداخت مالیات و برای پرداخت قبوض مخصوصا برق اصلا هیچ امتیازی به سایت‌ها داده نمی‌شود و مار ا به صورت متفرقه حساب می‌کنند. در خصوص بحث محاسبه هزینه برق اگر ما به عنوان یک صنعت شناخته می‌شدیم خوب این خیلی کمک می‌کرد، اما مشکل بزرگ ما این است که هنوز بخش نمایشگاه‌ها به عنوان یک صنعت شناخته نشده است.
ببینید برگزاری رویدادخصوصاً در کرمان یکی ازمهمترین عواملی است که می‌تواند به بحث گردشگری و توسعه کرمان کمک کند، ولی ما درکرمان متاسفانه این جور رویداد‌ها مثل نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها را خیلی کم داریم. در صورتی که برگزاری این رویداد‌ها بسیار می‌تواند موثر باشد چرا که تعدادی را وارد شهر می‌کند و آن‌ها از امکانات هتلینگ استفاده و خرید می‌کنند و همین موجب رونق در سطح شهر می‌شود.
چالش ما این است که بجث نمایشگاه‌ها زیاد جدی گرفته نمی‌شود مثلا شرکت‌های کرمانی هنوز به ان شکل نمایشگاهی نشده اند.
ما تمام تلاشمان را برای فرهنگ سازی کردیم که اهمیت بحث برگزاری‌ها را نشان دهیم، اما هنوز شرکت‌های کرمانی به هزینه کرد در نمایشگاه‌ها اعتماد ندارند؛ البته در بعضی از صنعت‌ها مثل صنعت ساختمان و معدن مشکلی نداریم، ولی در سایر موارد ما با مشکل مواجه هستیم. متاسفانه بعضی‌ها این طور فکر می‌کنند که ما رقیبی برای بازار هستیم در صورتی که اصلا این شکلی نیست. بهتر است حتی اصناف بیایند و کمک کنند، وقتی یک نمایشگاه برگزار می‌شود دستاورد‌های جدید و کالا‌های جدید وارد می‌شوند و ان‌ها می‌توانند از نمایشگاه برای توسعه کار خود استفاده کنند.
*نظر شما در خصوص دخالت بخش‌های دولت در نمایشگاه‌ها چیست؟
نمی‌توان گفت دولت دخالت نکند ویا به نوعی کلا نقش آن را حذف کرد؛ به نظر من دولت بایددر این عرصه همراهی بکند.
به هر حال صد در صد نمی‌توان نقش دولت را حذف کرد، در بعضی از جا‌ها ما به کمک دولت نیاز داریم لذا دولت باید نقش حاکمیتی خودش را داشته باشد و اجازه دهد بخش خصوصی در این عرضه فعالیت کند.
ببینید به هر حال سایت‌های نمایشگاهی در هر حال به آن شکل توجیه اقتصادی برای سهامداران ندارد و هزینه‌های خیلی سنگینی به شرکت‌های نمایشگاهی وارد می‌شود اگر قرار باشد تا دولت در خیلی از موارد دخالت کند، نمی‌شود.
دولت باید همراهی و حمایت کند و سوبسید‌هایی را به شرکت‌های نمایشگاهی بدهد، چرا که نمایشگاه یک بحث تخصصی است و دولت باید آن را به افراد متخصص واگذار کند.
ببینید در حال حاضر شرایط به قدری پیچیده شده که ما خودمان هم واقعا نمی‌دانیم در بحث نمایشگاه‌ها صاحب اصلی نمایشگاه کیست بخش خصوصی یا دولت؟ در دولت وزارت صنعت معدن و تجارت است، سازمان توسعه تجارت است؟ متاسفانه هنوز هیچ متولی خاصی علی وجود ندارد و علی رغم اینکه می‌گوییم دولتی است، باز همان هم مشخص نیست که چه کسی متولی آن است.
*صحبت شما مربوط به بحث دادن مجوزهاست یا به ورود دولت در برگزاری نمایشگاه‌ها معترضید؟
ببینید در بحث مجوز‌ها بخش دولتی باید یک نظارتی داشته باشد و قرار نیست هر کسی از راه رسید بیاد و نمایشگاه برگزار کند و باید یک سازمان حاکمیتی نظارت داشته باشد و اجازه ندهد هر کسی نمایشگاه برگزار کند.
در هر حال باید نقش حاکمیتی دولت خصوصا در زمینه دادن مجوز‌ها وجود داشته باشد و وقتی مجوز می‌دهند باید واگذار کنند به شرکت‌های خصوصی تا شرکت‌های نمایشگاهی به هر طریق که می‌خواهند عمل کنند.
*یکی از انتقادات وارد شده به برگزاری نمایشگاه‌ها، مربوط به برگزاری نمایشگاه‌ها توسط مجریان غیر رسمی است. به نظر شما این مسئله د رکرمان تا چه اندازه وجود دارد؟
بله متاسفانه چالش بسیار مهم و بزرگی هم هست؛ ما در کرمان سعی کردیم از این قضیه فاصله بگیریم و نگذاریم که مجریانی که معتبر نیستند ورود پیدا کنند، البته ما سعی کردیم تا بحث استفاده از مجریان بومی را در اولویت بگذاریم.
علی رغم این که به من به عنوان مدیر شرکت نمایشگاه‌ها خیلی همم خرده گرفته اند که چرا، ولی من ترجیح دادم تا بچه‌های کرمان را در بحث برگزاری نمایشگاه‌ها تقویت کنم. خوشبختانهدر حال حاضر یکی دو تا از شرکت‌های ما در استان‌های دیگر نمایشگاه برگزار می‌کنند.
ورود مجریان غیر متفرقه نه تنها د رکرمان بلکه د رکل کشور در حال زیاد شدن است. بحث همین ضوابط است که باعث شده افراد از جا‌های مختلف می‌ایند و مجوز می‌گیرند. باید دولت یک نظارت داشته باشد و اجازه ندهد تا کسی ورود پیدا کند.
به هر حال این یک چالش بزرگ است که متاسفانه خیلی‌ها هم از بحث روابطی استفاده می‌کنند و در یکسری از نمایشگاه‌های پر درامد ورود پیدا می‌کنند.
این افراد در بحث نمایشگاه‌های تخصصی که نمی‌توانند ورود پیدا کنند، لذا می‌ایند در یکسری از نمایشگاه‌های با فروش بالا خصوصا نمایشگاه‌هایی مثل نمایشگاه مبلمان که درامد خوبی برای مجریانش دارد، وارد می‌شوند و بعد دست روی نمایشگاه‌های دیگر هم می‌گذارند.
به هر حال ما ان مواردی که در سایت نمایشگاه بین المللی جنوب شرق برگزار می‌شود را کنترل می‌کنیم، ولی خوب خارج از سایت به طور متفرقه و در جا‌های دیگر این نمایشگاه‌ها برگزار می‌شود. ببینید شاید بیشتر ان‌ها نمایشگاه‌های فروش است و تخصصی نیست لذا ما حساسیت چندانی روی آن‌ها نداریم؛ ولی همان‌ها هم به نطر من باید توسط مجریانی باشد که رتبه بندی و گرید شده اند.
در حال حاضر خود سازمان توسعه و تجارت در دستورالعمل هایش این موضوع را دارد و نباید به هر کسی که وارد شد اجازه برگزاری نمایشگاه را دهد، حتی نمایشگاه‌های فروش.
یک دستورالعملی وجود دارد که سازمان‌های صمت هر استان باید مجریان را رتبه بندی و گرید بندی کند که ما در کرمان حدود ۴ الی ۵ شرکت داریم که این طرح گرید بندی را گذرانده اند و گرید هم دارند.
*پیش از این این طور گفته شده بود که در سال ۹۷، حضور شر کت‌های خارجی در نمایشگاه‌ها تا ۶۰ درصد کاهش داشته است، وضعیت فعلی به چه صورت است، آیا در نمایشگاه‌های برگزارشده د رکرمان ما شرکت‌های خارجی را داریم؟
من فکر می‌کنم که خیلی بیشتر از ۶۰ درصد باشد. ببینید در همان تهران هم خیلی از شرکت‌ها، شرکت‌های مستقیمی نبوده اند؛ یعنی نمایندگی هایشان در بعضی از نمایشگا ه‌ها می‌امدند، اما متاسفانه د رکرمان ما تا به حال موردی نداشتیم که شرکت‌های بین المللی ورود پیدا بکنند.
البته زمینه سازی اش را داشتیم انجام می‌دادیم. ما تنها وقتی که شرکت‌های خارجی را توانستیم جذب کنیم که ورود پیدا کنند در بحث نمایشگاه معدن بود، داشتیم در اینخصوص زمینه سازی می‌کردیم. در بحث نمایشگاه خودرو و سایر نمایشگاه‌ها ما دو سال برنامه ریزی کردیم، ولی متاسفانه به خاطر همین موارد تحریم و بحث اقتصادی که وجود امد، اصلا نتوانستیم نمایشگاه برگزار کنیم.
در بحث نمایشگاه انرژی‌های تجدید پذیر و نو هم کرمان پتانسیل خیلی بالایی داشت و حتی در یک دوره در سال ۹۶ خیلی از شرکت‌های خارجی در بحث سرمایه گذاری در انرژی‌های تجدید پذیر مثل خورشیدی مایل بودند، اما متاسفانه علی رغم این که ما دو سال تلاش کردیم تا این نمایشگاه را در یک سطح بین المللی در کرمان برگزار کنیم موفق نشدیم حتی وارد شویم چرا که شرکت‌ها از بحث سرمایه گذاری به دلیل همین شرایط اقتصادی و تحریم خارج شدند.
به هر حال در کل استان‌ها من بعید می‌دانم که شرکت‌های خارجی حضور داشته باشند و اگر هم حضور داشته باشند شرکت‌های دسته چندم هستند و واقعا ان شرکت‌های مادر و اصلی هیچ وقت ورود پیدا نمی‌کنند.
