داشتن یک برنامه منسجم و بلند مدت در راستای اسناد راهبردی استان همواره مورد تاکید اقتصاددانان و فعالین این حوزه بوده است، اما نکتهای که بارها بر ان تاکید شده است لزوم کاربردی بودن این اسناد و قابل اجرایی بودن انها برای دستگاههای اجرایی استان است، مسئلهای که به نظر میرسد ان طور که باید و شاید به آن توجه نمیشود.
سند اشتعال و سند امایش سرزمین دو سند حائز اهمیت در حوزههای اشتغال و توسعه متوازن استان هستند که از قضا هر دوی انها توسط جهاد دانشگاهی استان کرمان تدوین شده اند.
سند توسعه اشتغال که جزیی از سند کلی اشتغال کشور است و به نوعی راهکارهای مربوط به توسعه اشتغال و افزایش مشارکت اقتصادی را ارائه میدهد در ۴ تیر ماه سال ۱۳۹۲ در کارگروه اشتغال استان رونمایی شد. در همان مراسم رضا کامیاب مقدس، رئیس جهاد دانشگاهی استان، استان کرمان را جزء هفت استان برتر کشور در تدوین این سند خواند.
اما علی رغم تبلیغات صورت گرفته برای این سند راهبردی، درست ۵سال پس از رونمایی ان و هنگامی که این سند در مرحله اجرا قرار گرفت، رمدیرکا تعاون کار و رفاه اجتماعی این اسناد را مورد انتقاد قرار داد و به صراحت از غیر کاربردی و غیر عملیاتی بودن این اسناد خبر داد.
او در طی مصاحبه خود در آذر ماه سال گذشته، در خصوص سند اشتغال استان میافزاید: علی رغم هزینههای گزافی که تهیه این اسناد برای دولت داشت، اما از این اسناد چیز به درد بخوری در نیامد.
سند آمایش سرزمین نیز، یکی دیگر از اسناد کلی راهبردی استان است که انجام مطالعات آن از سال ۱۳۹۴ به عهده جهاد دانشگاهی استان کرمان گذاشته شد.
آن طور که رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان در اسفند ماه سال گذشته به گفتار نو گفته است، برای انجام مطالعات و تدوین این سند در استان ۲ گزینه دانشگاه و جهاد دانشگاهی استان در این مناقصه شرکت کرده اند که در این میان قیمت پیشنهادی دانشگاه بیش از سه برابر جهاد دانشگاهی استان کرمان بوده است که شاید همین امر نیز دلیل اصلی انتخاب جهاد دانشگاهی استان برای این تهیه این سند بوده است.
شایان ذکر است اولین قرارداد مربوط به انجام مطالعات سند آمایش در سال ۸۶ و به صلاح دید استاندار وقت با دانشگاه باهنر کرمان بسته شد.
قرارد اولیهای که اولین منتقد آن سازمان مدیریت و برنامه ریزی بوده است؛ به گونهای که آن طور که رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان در خصوص این سند گفته است، این سند علی رغم داشتن یک کیفیت مناسب در حوزه گزارش سنتز با یک مشکل بزرگ مواجه بوده است.
براساس صحبتهای جعفر رودری علی رغم بسته شدن یک قرار داد واحد با دانشگاه، کار انجام این مطالعات بین دانشکدههای مختلف شکسته شده و همین امر نیز منجر شده است که در مرحله اجرا امکان مدیریت متمرکز و هماهنگی بین این دانشکدهها وجود نداشته باشد.
بنا بر اظهارات رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمان، قرار داد تنطیم شده با جهاد دانشگاهی استان برای تنظیم سند آمایش سرزمین در سال ۹۴ و با مبلغ ۸۰۰ میلیون تومان بوده است که از این نظر استان کرمان جزء استانهای با هزینه پایین قرار داشته است.
در حالی از اولویت هزینه پایین در اسناد بالادستی استان صحبت میشود که بنا به اعتقاد برخی از صاحب نظران و کارشناسان اقتصادی، کاربردی و قابل اجرایی بودن انجام مطالعات در اولویت اول هر طرح مطالعاتی است.
اگر چه رودری در دفاع از مطالعات انجام شده توسط جهادانشگاهی استان، به استفاده از نقطه نظرات و ظرفیتهای کارشناسی مدیران و فرماندارن بخشهای مختلف استان و همچنین مدیران و فعالان بخش خصوصی در مرحله تدوین این سند اشاره میکند و آن را به عنوان یک سند کاربردی و عملیاتی در حوزه رشد و توسعه استان معرفی میکند؛ اما به نظر میرسد که بخش خصوصی حتی از مراحل اجرا و تنطیم این خبر نیز بی اطلاع است چرا که رئیس اتاق بازرگانی استان کرمان پیش از این در طی یکی از مصاحبههای خود، از فاز صفر قرار داشتن این اسناد خبر داده بود.
این در حالی است که رودری در پاسخ به فاز صفر قرار داشتن این طرح در اسفند ماه سال گذشته میگوید: این که گفته میشود مطالعات در فاز صفر است. اگر برداشت این است که مطالعات هنوز انجام نشده و در حال تدوین است نه این طور نیست و مطالعات انجام شده و به تهران فرستاده شده و اصلاحات تهران هم یعنی نقد و یا اشکالاتی که بوده به ما منعکس شده و همه این پروسه قبل از سال ۹۶ به انجام رسیده است و اوایل سال ۹۷ ما فقط اصلاحات را انجام دادیم.
حال باید دید بعد از ۴۰ سال سند آمایشی که ۸۰۰ میلیون قیمت تمام شده آن است، به چه نحو دست استان را میگیرد و تا چه اندازه کاربردی و قابل اجراست؛ سندی که بخش خصوصی از آن ابراز بی اطلاعی میکد.