گفتارنو/ گروه اقتصاد:
استان پهناور کرمان با حدود ۱۰ درصد از کل تخلیه آب های زیرزمینی کشور سالانه شاهد ۸۰۰ میلیون متر مکعب کسری مخزن است که باید در این حوزه نگاه زیربنایی داشته باشیم" این ها بخشی از صحبت های رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان در نشست با کارشناسان مختلف استان است که در 29 تیر ماه سال جاری صورت گرفته است.
در حالی وضعیت آبی استان رو به بحرانی است و سه شهرستان کرمان، رفسنجان و زرند آن در وضعیت قرمز قرار دارند که استان کرمان به عنوان یکی از قطب های کشاورزی کشور شناخته می شود و رتبه اول کشور در اراضی باغی، رتبه اول کشور در تولید محصولات جالیزی، رتبه دوم کشور در تولید محصولات گلخانهای، رتبه سوم کشور در تولید محصولات نیمه گرمسیری به استان کرمان اختصاص دارد.
اگر چه جعفر رودری در نشست خبری اخیر خود، بر بحرانی بودن وضعیت آب در استان، و ضرورت صرفه جویی و اصلاح الگوی کشت در کشاورزی تاکید دارد اما کماکان توسعه بخش کشاورزی را مهمترین قابلیت توسعه استان می داند.
به گونه ای که رودری با بیان این که ۷۵ درصد از باغات در شمال استان و قریب به ۶۰ درصد از ارزش افزوده این بخش مربوط به پسته است، جهت گیری های توسعه استان در بخش کشاورزی را در راستای افزایش بهره وری و تغییر الگوی کشت از کشت های آب بر به کشت های گلخانه ای، تاکید بر محصولات رقابتی و صادراتی مثل پسته و خرما می داند.
این درحالی است که به اعتقاد برخی از فعالین و کشاورزان عمده پسته کار، زنگ خطر پایان پسته در کرمان به صدا در امده است و کشت و تولید این محصول در آستانه غیر اقتصادی بودن قرار دارد. مهر تایید این دیدگاه را می توان در اظهارات رئیس سابق اتاق ایران دید، آن جا که به صراحت در گفت و گو با استقامت اعلام کرد: انتقال پسته به سایر استانها اجتنابناپذیر است.
رئیس سابق اتاق ایران در این گفت و گو که در تاریخ 30 تیر ماه منتشر شده است مدعی می شود که از سال 1383 اتاق کرمان نسبت به این موضوع هشدار داده است و راهکار انتقال پسته را ارائه داده است ، طرحی که بنا به گفته محسن جلال پور، در آخرین سال دولت آقای خاتمی بارها در کمیتهی کشاورزی و کمیسیونهای استانداری و اتاق مطرح شده ولی به جایی نرسیده است و با آمدن دولت آقای احمدی نژاد نیز کلاً رها شده است.
او در این گفت و گو اظهار می کند: آن زمان پیشنهاد کردیم که بخشی از این باغات اصلا بهرهور نیستند و به مرور زمان خشک میشوند و چه بهتر که کشاورزان خودشان این باغات را خشک کنند و به باغاتی که بهرهورتر هستند و امکان آوردهی بیشتر و محصول بیشتر را دارند رسیدگی کنند، لذا در جلسه استانداری کرمان مطرح کردیم که پیشبینیمان این است که در ۱۰ سال آینده استان به شدت به سمت بیآبی خواهد رفت و مسلما این بیآبی به خشک شدن باغات منجر خواهد شد لذا با توجه به قیمت تمام شده انتقال آب پیشنهاد میکنیم که کمکم باغات پسته را از استان کرمان به استانهایی که امکان کشت پسته است، منتقل کنیم.
نکته اصلی که رئیس اسبق اتاق کرمان بر آن تاکید دارد، حرکت استان به سمت توسعه بخش غیر کشاورزی است، موضوعی که به قول خودش از سال 82 و پس از گفت وگو و بررسی های انجام شده با بزرگانی چون آقای مهندس ایرانی، مهندس آگاه، مهندس معاون و... به آن رسیده است.
»استان کرمان آیندهای در کشاورزی ندارد» این نظریه مربوط به 17 سال پیش است؛ زمانی که ۶/۲۴ درصد باغات کشور در استان بر پایه ۳۲۰ هزار هکتار باغات پسته، مرکبات، نخیلات و …بوده ودرصد اشتغال استان در بخش کشاورزی 43 درصد و آن هم به صورت عمده در بخش باغات بوده است.
در حالی که فعالین به نام بخش خصوصی و رئیس سابق اتاق ایران بر توسعه بخش غیر کشاورزی و آن هم در دو دهه گذشته تاکید دارند اما به نظر می رسد که دیدگاه بخش دولتی چیز دیگری است.
به گونه ای که هنگامی که از رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی در اسفند ماه سال گذشته توسط خبرنگار گفتارنو پرسش شد که چگونه استان خشک و کم آبی چون کرمان، در سند آمایش کشوری به عنوان قطب کشاورزی در نظر گرفته شده است؛ می گوید: ۵۰ درصد معیشت ما چه بخواهیم و چه نخواهیم از کشاورزی است ، بنابراین براساس اصول علم اقتصاد حتی اگر تغییر ساختار هم بخواهیم اتفاق بیفتد، تغییر ساختار در کوتاه مدت امکان پذیر نیست و براساس مبانی نظری ما بعضاً بیش از ۳۰ یا ۴۰ سال طول می کشد.
رودری در ادامه با تاکید بر رتبه های استان در بخش کشاورزی، می افزاید: این طور نیست که ما بگوییم ۴ سال آینده کشاورزی کرمان را تعطیل می کنیم و به جایش صنعت بگذاریم . حتما یکی از قطب های کشاورزی کشور، استان کرمان هست و در آینده باید این تقویت بشود اما ما باید یک نگاه مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان بر این مورد داشته باشیم.
این در حالی است که او درهمین مصاحبه در پاسخ به وضعیت آبی استان کرمان می گوید: در حال حاضر آب قابل برنامه ریزی که ما از منابع آب های زیر زمینی می توانیم رویش حساب باز کنیم حدود 4 میلیارد متر مکعب است که نسبت به ان چیزی که ما الان داریم استفاده می کنیم، بسیار بالاست و می توانیم بگوییم که به جز 4 حوزه آبی و دشت ، ما بقی در منطقه ممنوعه هستند و به قول معروف به شدت دچار مشکل اند و ما برداشت منفی از این سفره ها داریم.