یک فعال اجتماعی:
یک فعال اجتماعی گفت: نهادهایی مثل نیروی انتظامی، وزارت کشور، استانداری، سازمان بهزیستی، وزارت رفاه و سازمان‌های شهرداری هر مرتبه بر اساس سیاستهای خودشان تصمیم گرفته‌اند؛ آیا با این تصمیمات شرایط کودکان کار بهتر شده است؟ نیازمند داشتن یک نهاد ملی حمایت از کودکان هستیم.
جمع‌آوری کودکان برای سی و اندی بار با وعده‌های جدید در بیست و دوم خرداد، همزمان با روز مقابله با کار کودک، بار دیگر انجام گرفت ولی حاصل اجرای این طرح‌ها چیست؟
این طرح‌ها که با اسامی مختلفی چون «ساماندهی»، «جمع‌آوری»، «جذب» اجرا می‌شود، کودکان طی فرآیندهایی اضطراب‌آور و تنش‌زا دستگیر و به مراکز قرنطینه منتقل می‌شوند و ایام تلخی را (طبق اظهار خود کودکان) در مکان‌هایی نه‌چندان مناسب سپری می‌کنند، گاه از حق تماس با والدین و خویشاوندان‌شان محروم و گاه همچون یک زندانی حق خروج از اتاق و هواخوری در حیاط را جز برای یکی، دو ساعت ندارند در حالی که در این مراکز گاه بر شدت آلام جسمی و روحی‌شان افزوده می‌شود، دوباره به وضعیت قبل باز می‌گردند.
از نتایج این طرح‌ها اعم از تعداد کودکان خارج شده از چرخه کار و خانواده‌های توانمند شده و مورد حمایت قرار گرفته تاکنون نه در امسال، حتی طی سال‌های متمادی که این طرح اجرا شده است، خبر و آمار رسمی ارائه نشده اما به گفته‌های کودکان دستگیر شده تحت پوشش انجمن‌های فعال در این زمینه حکایت غیر داوطلبانه بودن حضور کودکان، شرایط نامساعد مراکز قرنطینه، تراشیدن موها و تحقیر کودکان، بازگشت مجدد اکثر کودکان به چرخه کار و ... بوی بهبود از این اوضاع شنیده نمی‌شود.
فعالان اجتماعی تاکید دارند «جمع‌آوری کودکان کار» طبق شرایط گفته شده غلط بوده و مغایر حقوق کودکان و مصالح عالیه آنان است و خواستار پایان اجرای این طرح ها هستند .
لیلا ارشد، فعال اجتماعی و مدیر حانه خورشید د تهران، درباره جمع‌آوری کودکان کار از سوی بعضی نهادها گفت: موافق جمع‌آوری کودکان نیستم. بعضا نحوه جمع‌آوری‌ها حالت دستگیری دارد و با برخوردی خشونت آمیز همراه است. طرح جمع‌آوری کودکان کار مرتبه سی و سوم است که اجرا می‌شود؛ انتظار فعالان و نهادهای مدنی این است که اجرا کننده این طرح‌ها گزارشی از نتیجه این جمع آوری‌ها ارائه دهند و بیان کنند هزینه میلیاردی که صرف جمع‌آوری کودکان کار شده چه نتیجه‌ای داشته است؟ باید نتایج این جمع‌آوری‌ها مشخص شود تا ما بدانیم، چند نفر از این کودکان به خانواده خود برگشته‌اند و چقدر خانواده‌ها توانمند شده و برایشان اشتغال ایجاد شده است.
سرانجام آئین نامه سال 84 شورای اجتماعی چه شد؟
ارشد با بیان اینکه در سال 84 شورای اجتماعی آیین‌نامه‌ای نوشته است اظهار کرد: سوال من این است؛ سرانجام آئین‌نامه‌ای که شورای اجتماعی نوشته چه شد و کجاست؟ آیا روی میز هیات دولت است؟ اجرایی می‌شود؟ نهادهای فعال مدنی داریم که بیش از 20 سال است در حوزه کودکان کار تلاش می‌کنند؛ بهتر نیست بر روش موفقی که سازمان‌های مردم نهاد طی این سال‌ها داشته‌اند تمرکز کنیم و یا اینکه از تجربیات جهان مثل کشور برزیل استفاده کنیم تاشاید شرایط بهتر شود.
دستگیری نان آوران کوچک
این فعال مدنی اضافه کرد: باید قبول کنیم این کودکان، نان‌آوران کوچک خانواده هستند؛ بنابراین با دستگیری و بردن آنها مسئله حل نمی‌شود. تجربه را داشته‌ایم که عده‌ای از کودکان دستگیر شده و به مکان‌هایی انتقال داده شده‌اند اما در آخر نتیجه این شد که والدین آنها مراجعه کرده و آنها را باز پس گرفتند. در یک دوره نیز شاهد این بودیم که به والدین این کودکان پول دادند؛ باید قبول کرد این کارها هیچ‌کدام باعث نمی‌شود مسئله کار کودک در ایران حل شود. امکان اینکه این کودکان را بگیریم و ببندیم نیست. چراکه خانواده این کودکان به پول حاصل از کار این کودکان احتیاج دارند برای مثال نمی‌توانند اجاره خانه بپردازند یا خانواده‌ها حاشیه‌نشین هستند بنابراین، معلوم است که بچه را برای کار می‌فرستند.
مبحث باند کودکان کار منتفی است
ارشد با اشاره به اینکه تجربه ما نشان می‌دهد، این کودکان باند ندارند اضافه کرد: بیش از 85 تا 90 درصد این کودکان، والدین دارند اما از نظر مالی فقیر هستند و از نظر فرهنگی فکر می‌کنند وظیفه بچه این است که در خیابان کار کند و خرج والدین‌شان را تامین کند.
این فعال مدنی در پاسخ به این سوال که آیا برگرداندن کودکان کار که از اتباع خارجی هستند به کشورشان درست است یا خیر؟ گفت: بازگرداندن کودکان یعنی مواجه کردن آنها با انواع کودک‌آزاری. باید برنامه‌ریزی کلان انجام شود تا بدانیم چگونه با مهاجرپذیری برخورد کنیم؛ یعنی سیاستهای مهاجرپذیری با توجه به حفظ منافع بازبینی شود. ایران به پروتکل‌های بین‌المللی پیوسته است. باید ببینیم این پروتکل‌ها به ما چه می‌گویند؛ در واقع آنها چه سیاست‌هایی دارند؟ تجربه‌های موفق دنیا برای مهاجرپذیری چیست؟ بنابراین برای این موضوعات نیازمند اجرای سیاستهای مشخص هستیم.
آماری از کودکان کار نداریم
وی تاکید داشت: هنوز به یک آمار مناسب از کودکان کار نرسیده‌ایم، چگونه به جمع‌آوری اطلاعات برسیم. باید به این سوالات جواب داده شود که کودکان کار چه کسانی هستند؟ مهاجران غیر ایرانی هستند؟ داخلی هستند؟ حاشیه‌نشین‌اند؟
لیلا ارشد در پایان با بیان اینکه ما خواستار اجرایی‌شدن آئین‌نامه شورای اجتماعی کشور هستیم بیان کرد: سازمان‌ها با سیاستهای خودشان برنامه‌ریزی می‌کنند. نهادهایی مثل نیروی انتظامی، وزارت کشور، استانداری، سازمان بهزیستی، وزارت رفاه و سازمان‌های شهرداری هر مرتبه براساس سیاستهای خودشان تصمیم گرفته‌اند؛ آیا با این تصمیمات شرایط کودکان کار بهتر شده است؟ نیازمند داشتن یک نهاد ملی حمایت از کودکان هستیم.
منبع: برنا
