در شورای راهبردی توسعه مدیریت استان چه گذشت
هوشمندسازی شهر کرمان مطابق آنچه که مشاور استاندار و مدیران او دنبال می‌کنند، بار دیگر در دستور کار «شورای راهبردی توسعه مدیریت استان» قرار گرفت و پس از حدود دو ساعت بحث و تبادل‌نظر، در حالی‌که می‌رفت تا به پیشنهاد استاندار، از دستور کار این شورا خارج شود، به پیشنهاد الهامی، مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان کرمان به‌عنوان یک «پروژه‌ی تحقیقاتی» در شهر مصوب شد!
هجدهم خردادماه امسال بود که پرونده‌ی شهر هوشمند در نشست «شورای راهبردی توسعه مدیریت استان کرمان» گشوده شد.
محسن صانعی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان و مشاور استاندار کرمان در امور دولت الکترونیک و شهر هوشمند در آن جلسه گزارشی درباره‌ی ویژگی‌های شهر هوشمند و اینکه در دنیا چه کرده‌اند ارائه داد و سپس گفت: «در بررسی و مشورت با کارشناسان شهرداری، معلوم شد که اولویت اصلی شهرداری مسئله‌ی حمل‌ونقل است. بنابراین، هوشمندسازی تقاطع‌ها را با هدف حل مشکل ترافیک در اولویت قرار دادیم و برای این‌کار، چهارراه طهماسب‌آباد به‌عنوان نخستین نقطه انتخاب شد».
مشاور استاندار کرمان درباره‌ی دلیل انتخاب این چهارراه هم اظهار کرد: «دو ساعت جلسه برای انتخاب چهارراه داشتیم. نقطه‌ای که انتخاب می‌کنیم باید به فیبرنوری وصل شود که در طهماسب‌آباد به فیبرنوری نزدیک هستیم». وی اضافه کرد: «پیشنهاد خود شهرداری این چهارراه بود و من کم‌ترین دخالت را در این زمینه داشتم».
عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان افزود: «تقاطع هوشمند دو ماهه قابل اجراست و اگر اعتبارات لازم تامین شود تا پایان سال، ۱۰،۲۰ تقاطع می‌تواند هوشمند شود».
وی یادآور شد: «در شهربابک و رفسنجان به اسم هوشمند چهارراه‌هایی داریم ولی در واقع این چهارراه‌ها هوشمند نیستند».
صانعی هوشمندسازی مسیر اتوبوس خیابان شریعتی را نیز اولویت بعدی اعلام کرد و توضیح داد: «در مسیر اتوبوسرانی مدنظر است که از سیستم الکترونیکی فعلی حداکثر استفاده را بکنیم. در مسیر آزادی تا مشتاق خط ویژه اتوبوس دو طرفه شود و اگر خودرو وارد این مسیر ویژه شد اعمال قانون شود همچنین، نوسازی اتوبوس‌ها یک نیاز مبرم برای اجرای این طرح است».
آن روز، با موافقت استاندار و دیگر اعضای این شورا، مقرر شد تا دو ماه آینده، هوشمندسازی چهارراه طهماسب‌آباد انجام شود و مسیر اتوبوس خیابان شریعتی نیز بررسی شود تا در مرحله‌ی بعد شاخص‌های هوشمندسازی در آن پیاده شود.
حکاک‌زاده و میرحسینی، درباره‌ی این تصمیم اعلام کردند این شیوه‌ی هوشمندسازی نتیجه‌ای ندارد.
مجدد شورای توسعه مدیریت استان تشکیل جلسه داد و محسن صانعی، مشاور استاندار در دولت الکترونیک و شهر هوشمند درباره‌ی سرنوشت این دو مصوبه توضیحاتی به حاضرین داد.
در این جلسه، نه شهردار کرمان و نه هیچ‌یک از معاونان وی و نه از اعضای شورای شهر و نه کسی از کارشناسان ترافیک و پلیس حضور نداشتند. تنها نماینده‌ی شهرداری در جلسه، هادی‌زاده، رئیس سازمان فاوا بود.
صانعی در این جلسه درباره‌ی مطالعات هوشمندسازی مسیر آزادی تا مشتاق گفت: «در جلسه‌ی ۱۸ خردادماه، انجام مطالعات مسیر اتوبوسرانی آزادی تا مشتاق مصوب شده بود. براساس اطلاعات سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری و در جریان جلساتی که با دوستان اتوبوسرانی و حمل‌ونقل و ترافیک داشتیم معلوم شد که در مسیر آزادی تا مشتاق که سه و هفت دهم کیلومتر طول دارد، حدود ۲۵ دستگاه اتوبوس نیاز است».
وی افزود: «در جلسه‌ی قبل تاکید شد که به اتوبوس‌های نو نیاز داریم که هر کدام تا دو میلیارد تومان هزینه می‌خواهد ضمن اینکه مدیرعامل اتوبوسرانی می‌گوید که خرید اتوبوس نو با محدودیت مواجه است ولی هر دستگاه از اتوبوس‌های فعلی را با ۳۰۰ میلیون تومان می‌توان نوسازی کرد».
وی تصریح کرد: «برای نوسازی این ۲۵ دستگاه که بتواند در مسیر ویژه‌ی مدنظر ما تردد کند، هفت‌ونیم میلیارد تومان نیاز است».
صانعی اظهار کرد: «همچنین در این مسیر که به صورت رفت‌وبرگشت دیده شده، به ۱۴ ایستگاه نیاز داریم که هر ایستگاه تا ۶۰ میلیون تومان هزینه نیاز دارد».
وی گفت: «در جریان اجرای این طرح، هفت متر از عرض مسیر خودروهای شخصی کاسته می‌شود اما حمل‌ونقل عمومی بهبود می‌یابد».
وی با بیان اینکه در طول مسیر، به نرده‌کشی نیاز است تا مسیر ویژه از مسیر خودروهای شخصی جدا شود تا خودروها مثل وضعیت الان نتوانند وارد مسیر اتوبوس‌ها شوند، افزود: «نرده‌کشی این مسیر هم، ۵۰۰ میلیون تومان هزینه می‌برد».
مشاور استاندار کرمان با بیان اینکه به سیستم پایش تصویری نیز در این مسیر نیاز است، ادامه داد: «براساس اولویت‌های کمیته پایش تصویری استان، این مسیر پوشش داده می‌شود و ما نیاز به اقدامی در این بخش نداریم».
وی بیان کرد: «مسیر آزادی تا مشتاق را به چهار فاز تقسیم کرده‌ایم که شامل: مشتاق تا چهارراه کاظمی، در ادامه تا باغ‌ملی سپس از باغ‌ملی تا چهارراه سمیه (طهماسب‌آباد) و در فاز چهارم چهارراه سمیه تا آزادی است».
مشاور استاندار کرمان گفت: «اما بیشترین نگرانی در مسیر طهماسب‌آباد تا آزادی است چرا که ممکن است با کاهش عرض مسیر خودروی شخصی، ترافیک در محدوده‌ی آزادی بیش‌تر شود به همین دلیل، قرار شد ابتدا، از مشتاق تا کاظمی، دو باند ویژه طی دو تا سه ماه اجرا شود و بازخوردها را بگیریم و شاید بخش آخر اجرا نشود».
وی گفت: «پیشنهاد دیگری هم دادیم؛ اینکه مسیر را ویژه‌ی اتوبوس نبینیم و طوری باشد که تاکسی‌ها هم بتوانند از این مسیر عبور کنند. در تهران در یکی از مسیرهای پرترافیک این تجربه را داشته‌اند ولی می‌گویند مطلوب نبوده ولی نظر ما این است که در کرمان می‌تواند مفید باشد».
وی با بیان اینکه تاکسی‌ها اما باید سیستم آی تی ام ا‌س نصب کنند، اظهار کرد: «در صورتی که تاکسی چنین سیستمی را داشت، می‌تواند در مسیر ویژه حرکت کند ضمن اینکه ترددها هم از طریق دوربین‌ها ثبت شود».
صانعی افزود: «تعرفه این تاکسی‌ها را هم می‌توان بالاتر در نظر گرفت تا رانندگان تشویق شوند».
وی بیان کرد: «در فاز اول، مسیر میدان مشتاق تا کاظمی را انجام می‌دهیم تا نتیجه معلوم شود و براساس آن درباره‌ی ادامه‌ی پروژه تصمیم‌گیری می‌شود. در این فاز آزمایشی، سیستم آی‌تی‌ام‌اس هم نصب نمی‌شود».
مشاور استاندار کرمان، در ادامه، درباره‌ی هوشمندسازی تقاطع طهماسب‌آباد که در نشست قبلی شورا مصوب شده بود نیز توضیح داد.
او گفت: «طبق مصوبه‌ای که داشتیم ظرف دو ماه، تقاطع باید هوشمندسازی می‌شد. از موعد مقرر، شش روز گذشته و هوشمندسازی صورت نگرفته است». صانعی با بیان اینکه ما مسیری که رفتیم را همچنان دنبال می‌کنیم و تشخیص با شوراست که آیا تاخیر ما منطقی است یا کم‌کاری صورت گرفته است، افزود: «با تعریفی که از هوشمندسازی در شهرهای دیگر وجود دارد، شهرداری کرمان می‌توانست در این مدت، این پروژه را اجرا کند ولی ما ویژگی‌هایی می‌خواستیم که اعمال نمی‌شد به همین دلیل تاخیر پیش آمد».
صانعی همچنین با اشاره به نقد کارشناسان درباره‌ی این پروژه گفت: «دوستان، تقاطع هوشمند را با چراغ راهنمایی هوشمند اشتباه گرفته بودند در صورتی که، چنین چیزی مدنظر ما نبود بلکه ما بحث را بزرگ‌تر از این و شامل مواردی از جمله پیام آموزشی، هماهنگی کامل با تقاطع‌های مجاور، شناسایی تخلفات و اولویت دادن به تاکسی و اتوبوس دیده بودیم».
وی در ادامه، درباره‌ی اینکه این پروژه را هم شرکت‌های کرمانی می‌توانند انجام دهند و هم دو شرکت غیربومی توضیح داد و از توانایی پنج شرکت کرمانی برای انجام پروژه‌ی فوق دفاع کرد و در عین‌حال یادآور شد که شرکت‌های کرمانی در زمان طولانی‌تری نسبت به غیربومی‌ها این پروژه را می‌توانند اجرا کنند. وی نامی از این پنج شرکت نبرد.
اولویت‌های شهر را نمی‌دانیم
در ادامه‌ی جلسه، خانم جهانگیری، مدیر مرکز آموزش و پژوهش‌های توسعه آینده‌نگری استانداری کرمان این سوال را مطرح کرد که آیا این پروژه جزو اولویت‌های امروز شهر و استان کرمان هست؟
او گفت: «باید اولویت‌های امروز کرمان و اعتبارات مورد نیاز مشخص می‌شد ضمن اینکه خود پروژه‌ی هوشمندسازی هنوز حتی برای ما اعضای شورا، مبهم است».
وی تصریح کرد که هوشمندسازی این نیست که در یک چهارراه یک چراغ راهنمایی نصب شود.
صانعی در این‌باره گفت: «در جلسه‌ی گذشته شش مولفه برای شهر هوشمند اعلام کردیم. کمیته تخصصی به این نتیجه رسیده که اولویت مهم شهر کرمان حمل‌ونقل است و در کرمان، مشکل ترافیک داریم، برای همین پایلوت شهر هوشمند را در این زمینه معرفی کردیم».
هادی‌زاده، رئیس سازمان فاوای شهرداری در پاسخ به این پرسش که آیا این پروژه جزو اولویت‌های امروز شهر کرمان قرار دارد؟ گفت: «هوشمندسازی شهر کرمان یکی از اولویت‌ها و دغدغه‌های شهرداری کرمان است.
در ستاد هوشمندسازی شهر تهران اما وقتی می‌خواهند تصمیمی بگیرند، ۱۵ برنامه و سند بالادستی وجود دارد که براساس آن اقدام می‌شود اما در کرمان، اولویت‌های شهر به‌صورت علمی شناسایی نشده است. چیزی که معلوم است، اینکه ترافیک خیابان‌های ما همه قفل است و از این نظر مشکل داریم ولی از لحاظ علمی و اصولی هنوز به این نتیجه نرسیده‌ایم که کدام‌یک از شش مولفه‌ی شهر هوشمند اولویت است تا از همان جا کار را شروع کنیم».
وی در پاسخ به این پرسش استاندار که چه‌قدر زمان نیاز است تا این اولویت‌ها در قالب یک طرح شناسایی شود؟ اظهار کرد: «ما هیچ زیرساخت اطلاعاتی هم نداریم!».
استاندار کرمان اما در این‌باره گفت: «متاسفانه در حوزه‌ی برنامه‌ریزی شهری مشکل داریم و اولویت‌ها و برنامه‌ی جامع برای آن وجود ندارد».
محمدجواد فدایی افزود: «در پروژه‌ی زیرگذر آزادی، ۱۲۰ میلیارد تومان هزینه شده و در این پروژه‌ی هوشمندسازی، می‌خواهیم دو میلیارد تومان هزینه کنیم. باید بدانیم کدام‌یک تاثیر بیش‌تری دارد؟ کسی هست بتواند جواب این سوال را بدهد؟».
وی ادامه داد: «با همین اطلاعات موجود یا تصمیم بگیریم یا موضوع را رها کنیم. درباره‌ی خیلی از پروژه‌های دیگر هم بخواهید اولویت‌ها را معلوم کنید با مشکل برمی‌خورید. مثلا الان برای آسفالت همه‌ی معابر خاکی شهر چه‌قدر هزینه نیاز است؟ یک‌بار پرسیدم گفتند ۴۰ میلیارد تومان. اگر بگوییم آسفالت معابر اولویت است، اعتبار انجام آن را با این دو میلیارد تومان می‌خواهید مقایسه کنید؟».
وی با بیان اینکه نوسازی اتوبوس‌های شهرداری در این طرح، هفت‌ونیم میلیارد تومان هزینه دارد، گفت: «گفته می‌شود ۲۰۰ دستگاه اتوبوس داریم که هر کدام ۳۰۰ میلیون تومان برای نوسازی نیاز دارد. یعنی با یک میلیارد تومان، سه اتوبوس را می‌توان نوسازی کرد».
وی با بیان اینکه این پروژه را با دیگر اقدامات شهرداری باید مقایسه کرد، اظهار کرد: «من کارشناس نیستم و نمی‌توانم نظر نهایی درباره‌ی این پروژه را بدهم».
وی گفت: «اگر می‌خواهید هوشمندسازی را کنار بگذارید پروژه‌ی دیگری باید برای حل مشکل شهر تعریف شود».
از مسیر مشتاق ـ کاظمی شروع نکنید
مهدی حسینی‌نژاد، رئیس سازمان صمت استان کرمان هم گفت: «این طرح قرار است در فاز اول، در مسیر مشتاق تا چهارراه کاظمی اجرا شود در حالی‌که ما در این مسیر، بازار کرمان را داریم و ترافیک خیلی زیادی در این محدوده وجود دارد». وی تصریح کرد: «این مسیر را در اولویت نگذارید چرا که ترافیک در این محدوده به‌شدت سنگین است و شاید منجر به شکست طرح شود».
صانعی اما پاسخ داد: «در هر جلسه‌ای که با کارشناسان و مدیران حمل‌ونقل شهرداری داشتیم گفتند که کم‌ترین نگرانی را در مسیر کاظمی تا مشتاق داریم و بیشترین مشکل مربوط به مسیر طهماسب‌آباد تا آزادی است و این فازبندی را شهرداری اعلام کرده است».
هوشمندسازی ادامه یابد
موسوی، معاون عمرانی استاندار کرمان هم گفت: «شهر هوشمند فقط مربوط به ترافیک نیست و مولفه‌های متعددی دارد». در ادامه‌ی صحبت او، فدایی اظهار کرد: «من هم نمی‌خواستم از ترافیک شروع کنیم. این پیشنهاد را آقای صانعی داده است». وی افزود: «من شخصا منظورم از شهر هوشمند ترافیک نبود. بلکه بیش‌تر می‌خواستم شهر هوشمند را به دولت الکترونیک نزدیک کنیم».
استاندار کرمان خطاب به اعضای شورا، ادامه داد: «حالا اگر قرار است به همین شکل کار هوشمندسازی ادامه یابد، این طرح را مصوب و منابع مالی آن را تامین کنید. اگر هم نه و جزو اولویت‌ها نیست و ضرورت ندارد، آن را تصویب نکنیم». وی تصریح کرد: «یا کل هوشمندسازی را تعطیل کنیم یا سراغ مولفه‌های دیگر هوشمندسازی برویم».
موسوی، معاون عمرانی استاندار اما تاکید کرد که هوشمندسازی رها نشود. او افزود: «دوستان نظرات خود را درباره‌ی این طرح، به‌صورت مکتوب اعلام کنند. دو میلیارد تومان هم عددی نیست که برای این پروژه هزینه شود ضمن اینکه هوشمندسازی کار گسترده‌ای است و خیلی به حل مشکلات ما کمک می‌کند». وی خطاب به اعضای شورا گفت: «اجازه دهید این کار ادامه پیدا کند و دستگاه‌ها به‌ویژه شهرداری کرمان اگر نظرات اصلاحی دارند آن را اعلام کنند».
صانعی هم تاکید کرد که این طرح، یک پایلوت است و باید ادامه یابد
علی سعیدی، مدیرجهاد کشاورزی استان کرمان اما خواست تا جزییات این طرح در قالب یک جدول که هم عملیات اجرایی و هم هزینه‌ی مورد نیاز و هم تاثیرات را مشخص کرده باشد به اعضا ارائه شود تا معلوم باشد که چه چیزی را مصوب می‌کنند.
جعفر رودری، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان نیز گفت: «در این پروژه هم اثراتی که دارد مهم است و هم اینکه توجه کنیم این پروژه، یک تمرین برای هوشمندسازی نیز هست».
استاندار کرمان هم با تایید نظر رودری گفت: «برای هوشمندسازی بالاخره باید از یک جایی باید شروع کنیم و این، ساده‌ترین و بهترین شروع است».
در ادامه، مسعود الهامی، مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان کرمان پیشنهاد داد که به‌عنوان یک پروژه‌ی تحقیقاتی این پروژه در شهر اجرا شود.
و در پایان جلسه، استاندار کرمان گفت: «این، پیشنهاد خوبی است. در جلسه‌ی بعدی، به‌صورت ملموس‌تر مزایای هوشمندسازی در مسیر آزادی تا مشتاق و هوشمندسازی چهارراه طهماسب‌آباد از سوی دکتر صانعی توضیح داده شود، همچنین، طبق مقررات، شرکتی که باید کار را انجام دهد انتخاب شود و قرارداد را منعقد کنید».
فدایی با بیان اینکه این دو اقدام را موازی انجام دهید، اظهار کرد: «چون ما معتقدیم این پروژه هم به‌عنوان مقدمه‌ی هوشمندسازی و هم به‌عنوان یک پروژه‌ی تحقیقاتی قابل ادامه دادن است».
منبع: فردای کرمان
