به گزارش صدای اقتصاد چند وقتی بود که آزاد سازی قیمت نان به میان می آمد. آزادی سازی که به گفته کارشناسان اقتصادی به نفع مردم، دولت و نانوایان بود. چرا که یارانه ای که دولت برای نان پرداخت می کند، عملا در حالی که در سفره مردم تغییری ایجاد نمی کند، اما دولت را به دردسر می اندازد. از طرفی هم نانوایان زمانی که نان را به قیمت آزاد با به میزان لازم تولید کنند، کیفیت آن را هم بیشتر خواهند کرد.
به گزارش صدای اقتصاد، اما حالا علی قنبری، معاون وزیرجهاد کشاورزی می گوید: طرح کارشناسی شدهای برای "آزاد شدن قیمت" نان وعرضه به صورت "تک نرخی" به هیئت دولت ارائه شد، اما مورد موافقت رئیس جمهوری قرار نگرفت. گفته می شود رییس جمهوری به دلیل ملاحظاتی که از بابت رعایت حال قشر ضعیف جامعه دارد با آن موافقت نکرده است.
به این ترتیب، قیمت نان، شامل آن 6 درصد افزایش قیمتی که دولت اعلام کرده، نمی شود. دولت هرکیلوگرم گندم را 1150 تومان از کشاورزان خریداری میکند که با احتساب سایر هزینهها برای هرکیلوگرم از این محصول 1250 تومان می پردازد، اما این محصول را با نصف قیمت یعنی 650 تومان در اختیار خبازیها قرار میهد، بنابراین نان و آرد شامل افزایش قیمت 6 درصدی کالاهای اساسی نیست.
به عبارتی دولت سالانه 11 هزار میلیارد تومان یارانه به نان میپردازد که با حذف یارانه آرد و نان افراد بی نیاز از یارانه ، میتوان سالانه 7 تا 8 هزار میلیارد میلیارد تومان در هزینههای اختصاصی بخش مربوطه صرفه جویی کرد و در عوض آن را در بخشهای زیربنایی، بهداشت و درمان و رفاه هزینه کرده و مابقی آن را به جامعه هدف نقدی پرداخت کرد. به عقیده قنبری، با اختصاص سالانه 3 تا 4 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی به قشر ضعیف جامعه، می توان قیمت نان را آزاد کرده و درعوض به این قشر از جامعه ماهانه 9 تا 10 هزار تومان یارانه نقدی پرداخت کرد.
به هرحال، زمانی که دولت برای نان، آرد و گندم یارانه پرداخت کند، باعث رانت و فساد می شود. به گفته قنبری، شیوه دوگانه قیمت گذاری نان و اعمال آزادی پزی 20 درصدی نانواییها، زمینه فساد و رانت ایجاد کرده و باعث خروج آردهای دولتی از نانوایی و نشر آن در بازار شده است.
براساس صحبت های معاون وزیر جهادکشاورزی، در وضعیت عرضه یارانهای نان، نانواییها کیفیت و کارایی لازم را ندارند. شکل مطلوب تهیه و تولید آرد و نان در کشور، "یکسان سازی قیمت نان" و "عدم اختصاص آرد یارانه ای" به خبازی ها، است، اما در عوض برای حمایت از قشر ضعیف جامعه باید به آنها یارانه نقدی داد.
از طرفی هم باید توجه کرد که میزان دورریز نان در ایران بالاست. طبق آمارها، در حال حاضر سالانه 15 درصد نان تولیدی کشور به دلیل عدم مراقبتهای لازم پرت میشود که با افزایش قیمت وآزاد شدن نرخ نان، این میزان کاهش مییابد.
برای تعیین قیمت نان، کارگروهی متشکل از وزرای صنعت و کشاورزی، بهداشت و معاون اجرایی رئیس جمهور و سایر بخشهای مرتبط تشکیل میشود و درباره قیمت نان تصمیم گیری میکند، که درشهرستانها این کارگروه با ریاست استانداران و دستگاههای مربوطه است.