هنوز نهالی به دست ما نرسیده است/ در خصوص صنایع تبدیلی حمایت چندانی نشده است/ تحقیقات کاملی انجام ندادند/ در ادامه راه حمایت برداشته شد

 

گفتارنو/ مرضیه قاضی زاده:طرح طوبی یکی پروژه‌هایی است که وزارت جهاد کشاورزی از سال ۷۲ به منظور ساماندهی سطح زیر کشت و اصلاح و مدرن کردن باغات اجرایی کرد، جدا از انتقادات و حرف و حدیث‌هایی که در رابطه با واگذاری اراضی ملی و دولتی برای طرح‌های کشاورزی و تولیدی وجود دارد، کشاورزان نیز از این طرح دل خوشی ندارند.

اگر چه واگذاری زمین دولتی، تسهیلات بانکی و یارانه‌هایی که به این طرح تعلق می‌گرفت مشوق خوبی برای کشاورزان در جهت پیشبرد اهداف مذکور بود، اما هم اکنون و با گذشت بیش از ۳ دهه از اجرای این طرح آن چه از زبان برخی از مسئولین و باغداران به گوش می‌رسد آه از نهاد هر شنونده‌ای بلند می‌کند.

حسن اسدی که به عنوان باغدار نمونه کشوری در سال ۸۲ اتخاب شده بود و باغ آن نیز در جشنواره زیتون در سال ۸۴ به جهت تولید بیش از ۶ تن محصول زیتون در هر هکتار و استفاده از روش‌های نوین آبیاری به جایگاه دوم کشوری رسیده بود، هم اکنون باغش به جهت ناسازگاری نهال‌ها با سرما‌ی غیر مترقبه منطقه زرند، خشک شده و از این همه رتبه و مقام تنها آوازه ای برای او باقی مانده است.

شواهد امر نیز نشان می‌دهد که در عمل افزایش چشمگیری در تولید محصول زیتون به جز شهر‌های شمالی کشور صورت نگرفته است، کما این که برخی از کارشناسان و صاحب نظران در حیطه کشاورزی معتقدند که این طرح بدون کار کارشناسی شده صورت گرفته و نهال‌ها متناسب با شرایط آب و هوایی هر منطقه توزیع نشده اند.

 

جهاد کشاورزی مسئولیتی ندارد
در شرایطی که کشاورزان جهاد کشاورزی را مسئول این خسارات تحمیل شده به کشاورزان می‌دانند و خواستار حمایت هستند، رئیس سازمان جهاد کشاورزی شمال استان در ۲۶ مرداد ماه در پاسخ به خبرنگار گفتارنو مبنی بر علت کاشت رقم نامناسب با اقلیم استان میگوید: هم خرما و هم زیتون پرونده در دادگاه دارند و این طور نیست که جهاد کشاورزی مسئول باشد، جهاد کشاورزی که نهال تولید نمی‌کند، جهاد کار کارشناسی انجام می‌دهد.

سعیدی در این رابطه می‌افزاید: نهالی که تولید کردند متاسفانه متناسب با آن استاندارد‌هایی که با جهاد کشاورزی قرارداد بسته بودند نبود، الان هم  پرونده دادگاهی دارند.

او در ابتدای صحبتش به مورد اسدی، کشاورز نمونه زیتون کار زرندی اشاره می‌کند و می‌گوید: رقم ایشان رقم سازگاری برای آن منطقه نبود و حدوداً دو دهه پیش هم کشت کردند که مربوط به اوایل توسعه کشت زیتون بود و زیتون‌هایی هم که می‌آمد متنوع بودند.

او با بیان اینکه تعدادی از این زیتون‌ها مثمر هستند و ثمر خوبی می‌دهند و تعدادی هم کم ثمر هستند، خاطر نشان می‌کند: به اقای اسدی بار‌ها گفتیم که باید بیایند و تغییر پیوند بدهند ایشان درخواست نهال کرده و سازمان جهاد کشاورزی هم در حال تامین ۳ هزار نهال است.

او در ادامه می‌افزاید: در ان مقطع در بحث زیتون این مشکل وجود داشته و الان هم به ایشان گفتیم که چه تغییر رقمی بدهند، ما یکسری از امکانات هم در اختیارشان قرار دادیم از جمله روغن کشی. یکسری از تسهیلات هم در اختیارشان گذاشتیم.

کشاورزان براساس پیشنهاد جهاد کشاورزی سرمایه گذاری کردند
 حسن اسدی در واکنش به صحبت‌های سعیدی مبنی بر عدم مسئولیت جهاد کشاورزی در خصوص نهال های زیتون ، به گفتارنو می‌گوید: از ناحیه وزارت جهاد کشاورزی تولید نهال و توزیع نهال صورت گرفته و کشاورز براساس پیشنهادات ان‌ها سرمایه گذاری کرده است و حال به یک چنین آسیبی رسیده است که بانک علی رغم اینکه در این طرح شریک بوده است آمده است و همه چیز را تملیک کرده است.

او در ادامه می‌افزاید:  وزارت جهاد کشاورزی نظارت داشتند، برنامه داشتند ۲۰ درصد برای کنسرو و ۸۰ درصد هم برای تولید روغن زیتون. می گفتند زیتون کشت شود؛  چرا که سالانه ارز زیادی برای روغن‌های وارداتی می‌رود و این‌ها برنامه داشتند که این روغن را در داخل تولید کنند.

این کشاورز نمونه این را هم اضافه می‌کند: عدم هماهنگی بین بانک کشاورزی، دستگاه دولتی و حتی بخش خصوصی، کار را به جایی رساند که هم از نظر مالی طرح به این بزرگی تعطیل شد و هم اینکه این طرح تا به الان به تأخیر افتاد.

هنوز نهالی به دست ما نرسیده است 
اسدی در خصوص پیگیری‌های انجام شده  برای ساماندهی باغ زیتون خود می‌گوید: ما پیگیری‌های خود را از سال ۸۶ شروع کردیم و در فکر بهبود باغ بودیم، در نهایت بعد از سال‌ها توانستیم تا یک صورت جلسه مبنی بر جایگزینی ۱۰ هزار و ۵۰۰ نهال بنویسیم.

او ضمن تأیید صحبت‌های رئیس سازمان جهاد کشاورزی شمال استان، مبنی بر دریافت ۶ هزار نهال، می‌گوید: اخیراً همین طور که آقای سعیدی گفتند، پیگیری کردیم و در استانداری هم مصوب شد، قرار شد ۳ هزار نهال را در فاز اول ظرف یک ماه به ما بدهند.

اسدی در ادامه خاطر نشان می‌کند: به هر حال کار در شرف انجام است، اما هنوز نهالی به دست ما نرسیده است، قرار است از این ۱۰ هزار و ۵۰۰ نهال ۳ هزار نهال را در اولین فرصت از استان‌های دیگر وارد و کشت کنیم.

او اگر چه از دریافت ۳ هزار و ۵۰۰ نهال ابراز امیدواری می‌کند، اما این را هم اضافه می‌کند که بعد از ۱۱ الی ۱۲ سال عدم تولید و پرداخت هزینه‌های جاری بسیار سنگین، تازه می‌خواهیم نهالی را که در سال ۸۶ خشک شده است را جایگزین نهالی کنیم که نسبت به سرما مقاومت بیشتری دارد.

این کشاورز نمونه زرندی با بیان این جمله ما تا سال ۸۶ سرمای غیر مترقبه‌ای نداشتیم، می‌گوید: در سال ۸۵ تحقیقات کاملی انجام ندادند که ببینند ایا این رقم با سرما مقاوم است یا نه؟ همه چیز انجام شده بود به جز تحقیق در رابطه با مقاومت ارقام در مقابل سرما.

 

درخت بزرگ را نمی توان پیوند زد
در حالی اسدی از جایگزینی نهال صحبت می‌کند که پیش از این رئیس جهاد کشاورزی شمال استان کرمان از پیوند زیتون برای درختان این باغ سخن به میان آورده بود.

اسدی در پاسخ به چرایی عدم پیوند درختان زیتون، می‌گوید: اعتقاد من به عنوان کشاورزی که ۲۳ سال در این زمینه کار کرده این است که برای تعییر پیوند باید نهال یک ساله و دوساله باشد.

او در ادامه می‌افزاید: اگر ما درخت بزرگمان را پیوند بزنیم در سرما‌های ۱۰ الی ۱۲ درجه از همان جایی که پیوند خورده خیلی زود آسیب می‌بیند و از همان جا پوست از روی ساقه درخت جدا می‌شود، ساقه از آن ناحیه ضعیف است؛ بر طبق تجربه من این آسیب پذیری روی نهالی که یک ساله و دو ساله باشد کمتر است.

این کشاورز با سابقه  زیتون در ادامه خاطر نشان می‌کند: اگر درخت کوچک و نهال باشد صحبت‌های اقای سعیدی درست است، البته من اعتقاد چندانی ندارم. به هر حال ان‌ها از منابع خودشون می‌گویند و ما هم از نظر برداشتی که در بیابان دیده ایم صلاح را بر این دیده ایم که اگر ما نهالی را مستقر بکنیم زود در جایگاه خودش به ثمر می‌نشیند و زود هم بهره برداری اش صورت می‌گیرد.

اسدی در ادامه جملاتش به طرح طوبی و مشوق‌های جهاد کشاورزی برای کاشت زیتون و روغن گیری اشاره می‌کند و می‌گوید: در ادامه راه حمایت برداشته شد، ما سال ۸۲ به تولید زیتون رسیدیم، در آن سال وزارت خانه امد برای استان‌هایی مثل کرمان و شیراز و ... از این دستگاه‌های روغن گیری و پرتابل را در اختیار کشاورز عمده قراردادکه هم کشاورز بتواند برای کار خودش روغن گیری داشته باشد و هم پایگاهی باشد برای موفقیت سایر افرادی که خرده پا هستند تا از این امکانات استفاده کنند.

او در ادامه با اشاره به ظرفیت پایین این دستگاه‌ها می‌افزاید: درخصوص طرح زیتون در دوران‌های مختلف مسئولین جدیدی که امدند صورت جلسه کردند که این دستگاه پرتابل باید یک جایگزین دستگاهی با ظرفیت بیشتر شود؛ در هر دوره این‌ها صورت جلسه شده است، اما تا دوره اقای سعیدی  هیچ اتفاقی نیفتاده و عملاً  این طرح در حد همین سناریو مانده است.

اسدی این را هم یادآور می‌شود: در خصوص صنایع تبدیلی حمایت چندانی تا این سال نشده است.