گفتارنو/مرضیه قاضی زاده:طبق گفتههای رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان بیش از پنج هزار هکتار از اراضی هفت شهرستان جنوبی استان کرمان در فصل زراعی جاری به کشت پیاز اختصاص یافته است، این در حالی است که برنامه ابلاغی کشت پیاز در جنوب کرمان، سه هزار هکتار بوده است.
براساس اظهارات برخی از کارشناسان و فعالان حوزه کشاورزی به واسطه افزایش چشمگیر قیمت پیاز در سال گذشته، بسیاری از کشاورزان به کشت این محصول روی آورده اند، حال آن که در طرح اول کشت پیاز در جنوب بیش از ۲۱ تن بذر پیاز در جنوب کرمان کشت شده است.
اگر چه مسئولین جهاد کشاورزی استان بر راهکار صادرات پیاز به منطور گذر از این بحران تأکید دارند، اما باید توجه داشت که افزایش کشت پیاز در جنوب کرمان در شرایطی رقم خورده است که قیمت تمام شده این محصول به واسطه وارداتی بودن بذر پیاز و سایر مواد اولیه، نسبت به سال زراعی گذشته افزایش یافته و قیمت ارز نیز به یک ثبات نسبی رسیده است.
دبیر کمیسیون کشاورزی اتاق کرمان در خصوص پیش بینی رشد دو برابری کشت پیاز در منطقه جنوب کرمان، میگوید: این اعداد و ارقام را نه میتوانم تایید و نه رد کنم؛ چرا که بررسی کردن آمار محصولات کشاورزی، خصوصاً محصولات زراعی که سالیانه کشت میشوند کارسختی است، اما از شواهد و قراین پیداست که امسال خیلی از کشاورزان منطقه به خاطر افزایش قیمت پیاز در سال گذشته، به سمت کشت پیاز روی آورده اند.
مقداد تکلو زاده در پاسخ به پرسش خبرنگار گفتار نو مبنی بر اینکه اتاق بازرگانی به عنوان معین اقتصادی منطقه جیرفت و عنبرآباد چه کارهایی تا کنون برای بازار سازی و توسعه صادرات پیاز انجام داده است، میگوید: ما قبل از اینکه بخواهیم هر اقدامی درحوزه صادرات و مدیریت برنامه ریزی صادرات داشته باشیم باید طرح جامعی برای مدیریت کشت محصولات کشاورزی در مناطقی مثل جنوب استان کرمان که مزیتها و پتانسیلهای زیادی در این عرصه دارد به وجود بیاوریم.
تکلوزاده میافزاید: طرح جامع برای مدیریت کشت محصولات کشاورزی، نیازی بوده که از سالیان گذشته شاید ۱۰ الی ۲۰ سال قبل وجود داشته است و دوستان ونهادهای بخش خصوصی و دولتی همه به آن اذعان داشتند، ولی متاسفانه هنوز به یک طرح جامع نرسیده ایم و حتی خیلیها میگویند که نمیتوانیم برسیم.
او تاکید میکند: همین فعل نتوانستن باعث شده است که ما عملا هیچ جایگاهی در این زمینه نداشته باشیم.
اگر چه دبیر کمیسیون کشاورزی اتاق کرمان در ادامه جملاتش به صادرات به عنوان یک راهکار کوتاه مدت برای گذر از این بحران اشاره میکند، اما خاطر نشان میکند:پیاز معمولاً به کشورهای همجوار مثل افعانستان، پاکستان و کشورهای حوزه خلیج فارس صادر میشود، موردی که وجود دارد این است که به جهت ممنوعیت صادرات برخی از محصولات کشاورزی در سال گذشته ما برخی از مارکتها و بعضی از بازارهای تجاری را از دست دادیم.
بنا به گفته تکلو زاده در سال گذشته به جهت بهای تمام شده پایین محصولات کشاورزی و افزایش قیمت دلار، صادرات این محصول بسیار سودآور بوده و حجم صادرات بالا بوده است، اما در سال جاری به جهت افزایش هزینههای تولید و ثبات قیمت دلار، نمیتوان چندان روی این مسئله مانور داد.
دبیر کمیسیون کشاورزی اتاق کرمان با اشاره ه مذاکرات خود با رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان میگوید: اگر این محصول باغی بود ما میتوانستیم به کشورهای دورتر و کشورهایی که این محصول را تولید نمیکنند، فکر کنیم، ولی محصول زراعی یکی از مسائلش این است که به جز کشورهای سردسیر مثل روسیه و حوزه CIS که منطقه سردسیر است و بازار صادراتی هستند، بقیه کشورها خودشان عملاً تا حدی این محصول را تولید میکنند.
او در ادامه تشریح میکند: ما پیشنهاد دادیم و با دوستان اتاق بازرگانی جیرفت هم صحبت کردیم که کسانی که در حوزه صادراتی CIS، روسیه، اکراین و کشورهای شرق اروپا برای محصولاتی، چون خرما و محصولات گلخانهای کار میکنند؛ این محصول را هم جزء دستور کار خود قرار دهند.
تکلو زاده میافزاید: سال جاری با توجه به اینکه قیمت دلار ثابت شده و به قیمت منطقی رسیده واز آن طرف هزینههای کشاورزان هم افزایش یافته شاید خیلی نشود تصور کرد که در حوزه صادرات این محصولات جهش خاصی اتفاق بیفتد.
دبیر کمیسیون کشاورزی اتاق کرمان اگر چه بر اقدامات موثر اتاق بازرگانی کرمان به عنوان معین اقتصادی جیرفت و عنبرآباد در بازارسازی محصولات کشاروزی و ارسال هیأتهای تجاری تأکید دارد، اما در ادامه جملاتش میگوید: اگر بخواهیم تخصصی در مورد صرفاً پیاز صحبت کنیم میتوان گفت که مذاکرات معمول با نمایندگان حوزه های مختلف انجام شده و حال هم در حال مذاکره با هیأت ترک در خصوص صادرات مجموعهای محصولات کشاورزی اعم ازپیاز هستیم؛ یعنی کارهای اولیه صورت گرفته است، اما عملًا خیلی فعالیت تخصصی در حوزه توسعه بازار پیاز صورت نگرفته است.
او در ادامه با اشاره به شرایط فعلی کشت پیاز در منطقه میگوید:با این شرایطی که پیش آمده باید به طور تخصصی ورود پیدا کنیم و انشالله در اواسط مهر ماه سعی میکنیم تا برنامههایی رابه صورت ویژه برای این امر داشته باشیم.
تکلو زاده با بیان این جمله که پروژههایی که منجر به ارسال محصولات میشود، زمان بر است، میگوید: نمیتوان در کوتاه مدت امیدوار بود که جهش خاصی در صادرات صورت بگیرد، ولی به هر حال ما این کار را سال هاست انجام دادیم.
تکلو زاده این را هم اضافه میکند: بحث تجارت بحث عرضه و تقاضا و سودآوری است، ما شرایط را فراهم میکنیم، ولی این امر منوط به این مسئله است که توجیه اقتصادی برای صادرکننده و واردکننده کشور هدف داشته باشد و نمیشود به صورت دستوری این کار را انجام داد.
بازارشکنی و رقابت ناسالم، تبعات احتمالی ورود غیر کشاورزان به کشت پیاز
جدا از بحث کشت بی رویه محصول پیاز در منطقه جنوب کرمان و نگرانیهای پیش آمده به واسطه افزایش تولید این محصول و کاهش شدید قیمت آن در سال زراعی جاری، ورود غیرمتخصصان به کاشت پیاز، مسئله حائز اهمیت دیگری است که باید به آن توجه شود.
خصوصاً که با توجه به افزایش قیمت بذر به واسطه وارداتی بودن آن دلالان نیز در حیطه فروش بذر ورود پیدا کرده و این مسئله در کنار ورود غیرکشاورزان به کاشت پیاز احتمال رقابت ناسالم و شکست قیمتی پیاز را دوچندان میکند.
دبیر کمیسیون کشاورزی اتاق کرمان در پاسخ به خبرنگار گفتار نو مبنی بر تبعات ورود غیر کشاورزان به کاشت پیاز، میگوید:این آدمها قریب به اتفاقشان شکست میخورند چرا که تخصص لازم را ندارند.
تکلو زاده تشریح میکند: برای تولید پیاز جدا از هزینههای انجام شده برای تولید؛ بحث منابع آبی بسیار پررنگ است؛ این آدمهای غیر حرفهای که وارد شدند هم به کشت پیاز ضرر میزنند و هم مجبور میشوند که به دلیل این که ضرر کمتری بکنند بازار شکنی و رقابت ناسالم انجام دهند.
او در ادامه میافزاید: مشخصاً بذرهای نامرغوب و کشت نامرغوب منتج به این امر میشود که ما منابع مان را از دست دهیم.