گفتارنو/ سمیرا کریمی افشار: طرح جامع تدفین اجساد در مواقع بحران با توجه به تجربیات داخل و خارج کشور و همچنین با رویکرد مشارکت همه دستگاههای مربوطه تدوین شد و هدف اصلی این طرح مدیریت، شناسایی و تدفین بهداشتی اجساد متوفیان در حوادث مترقبه و مناسب با مناسک مذهبی و شرعی است.
معاون مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی در خصوص طرح جامع تدفین اجساد در مواقع بحران با بیان این که دانشگاه علوم پزشکی متولی اجرای این طرح نیست و ما نیز به عنوان عضو کارگروه بیمه و بازسازی هستیم، به گفتارنو گفت: در بحث قانون مدیریت بحران، مدیریت اجساد قربانیان ناشی از حوادث مترقبه به عهده کارگروه بیمه وبازسازی سپرده شده است و استانداری متولی این کارگروه است.
به گزارش گفتارنو، غلامرضا خادمی افزود: در یکی از جلسات کارگروه، دانشگاه علوم پزشکی به بیان دغدغههای خود مبنی بر این که هیچ طرح و برنامه خاصی در زمینه مدیریت اجساد در خارج از بیمارستانها وجود ندارد، پرداخت.
خادمی با بیان این که انتقال اجساد به بیمارستان از یک سو مشکلاتی از حیث بهداشتی برای بیمارستان و از سوی دیگر مشکلاتی را در امر شناسایی هویت از سوی نزدیکان متوفی ایجاد میکرد، یادآور شد: بر خلاف قوانین و مقررات، این اجساد به بیمارستانها منتقل میشوند و این باعث میشود بیمارستانها از وظایف اصلی خود که درمان بیماران است دور بمانند.
او ادامه داد: در نهایت مقرر شد دانشگاه علوم پزشکی طرحی را برای تدفین اجساد در مواقع بحران تدوین کند.
پیشگیری از انتقال و شیوع بیماری، حفاظت از محیط زیست به ویژه منابع آبی و همچنین مدیریت مطلوب رسانهها که بحث اجساد را از حیث انتشاراخبار، تصاویر و لیست اسامی متوفیان و همچنین فرایند بازیابی روانی بازماندگان از دیگر اهداف طرح است که معاون مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی به آن اشاره کرد.
خادمی به گفتارنو گفت: دانشگاه علوم پزشکی با همکاری اداره کل مدیریت بحران استانداری و کارگروه بیمه و بازسازی برای اولین بار طرح تدفین اجساد در مواقع بحران را در کشور تدوین کرده است.
وی اظهارداشت: این طرح در کارگروه بیمه و بازسازی و در جلسه شورای مدیریت بحران به تصویب رسیده است و اکنون برای پیاده سازی باید از سوی سازمان مدیریت بحران به دستگاهها ابلاغ شود ومرحله اجرایی آن نیز به عهده کارگروه بیمه و بازسازی است.
معاون مرکز مدیریت و فوریتهای پزشکی اظهار داشت: کلیات زمان اجرا و تخصیص اعتبار مورد نیاز برای طرح برعهده اداره کل امور شهرداریها و دهیاریها است و نظارت بر اجرای کامل این طرح برعهده سازمان مدیرت بحران استانداری است.
وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار گفتارنو، مبنی بر اینکه پیاده سازی این طرح مستلزم ایجاد زیرساختها است، در این خصوص چه اقداماتی صورت گرفته، گفت: قبل از آماده سازی زیرساختها ما به فرایندهای کلیدی همچون جستجو و خارج سازی اجساد، انتقال به موقع و بهداشتی و نگهداری اجساد، شناسایی و تعیین هویت، ثبت و مستندسازی، مدیریت اطلاعات مربوط به متوفیان و همچنین شناسایی محل مناسب برای دفن اجساد را انجام دادیم.
خادمی افزود: برای عملیاتی شدن این فرایندها به زیرساختهایی همچون ایجاد سولههای پزشکی قانونی در شهرستانها و سامانهای برای ثبت آمار و اطلاعات متوفیان حوادث غیر مترقبه و تشکیل تیمهای شناسایی و تعیین هویت نیازاست که در حال حاضر بخشی از شناسایی و تعیین هویت توسط نیروی انتظامی و عمده آن توسط پزشکی قانونی صورت میگیرد.
وی ادامه داد: لیست مراکز نگهداری اجساد در سولههای پزشکی قانونی نیز در سامانه قرار داده میشود و بازیابی روانی و بازپیوند بازماندهها نیز توسط بهزیستی و بخش سلامت و روان دانشگاه علوم پزشکی انجام شود.
خادمی در پاسخ به این سوال که در طرح مصوب شده سولههای پزشکی قانونی و آرامستان مورد نیاز در کجا احداث میشود، گفت: جانمایی دقیق آنها صورت نگرفته است، اما در جلسهای که شهرداری و رییس سازمان بهشت زهرا حضور داشتند در خصوص محل تدفین اجساد در کرمان آرامستان جدید را معرفی کردند تا زیرساختهای مورد نیاز در آنجا فراهم شود. درخصوص بقیه شهرستانها نیز فرمانداریها در جلسات مدیریت بحران بایستی جانمایی محل مناسب را شناسایی و اعلام کنند.
معاون مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی در پاسخ به این سوال که اگر با همین شرایط موجود حادثهای مشابه زلزله بم رخ دهد آمادگی مدیریت بحران و پوشش حادثه دیدگان را داریم؟ گفت: اگر طرح علمی و اصولی و از پیش تعیین شدهای وجود نداشته باشد قاعدتا همان حواثی که در قبل شاهد بودیم رخ خواهد داد و ممکن است برخی قربانیان حادثه به درستی تعیین هویت نشوند یا اینکه فرایند تدفین به درستی صورت نگیرد و مشکلاتی برای بهداشت و محیط زیست ایجاد کند.
خادمی تصریح کرد: این مشکلات بار زیادی را به بیمارستانها تحمیل میکند. همچنین بار روانی زیادی را به لحاظ انتشار غیرعلمی و نادرست اخبار و تصاویر ایجاد میکند و ضرورت دارد به سمت طرح جامع تدفین اجساد در مواقع بحران برویم.
شایان ذکر است پزشکی قانونی، دادگستری، اداره کل امور شهرداریها و دهیاری ها، هلال احمر و اداره اوقاف، دانشگاه علوم پزشکی، فرماندهی انتظامی، ثبت احوال، بهزیستی وسازمان تبلیغات اسلامی به عنوان دستگاههای اصلی و مسئول در اجرای این طرح هستند.
همچنین بیمه مرکزی، اداره کل امور اجتماعی استانداری، سازمان صمت، جهاد کشاورزی، اداره راه و شهرسازی، حفاظت محیط زیست، فرهنگ و ارشاد اسلامی و صداو سیما به عنوان سازمانهای همکار و پشتیبان این طرح محسوب میشوند.