سعید لیلاز در نشست جبهه اصلاح‌طلبان استان کرمان مطرح کرد:
یک کارشناسی مسائل اقتصادی گفت: برخلاف آنچه در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود وضع ایران در مقایسه با کشورهای خاورمیانه به‌هیچ‌وجه ناامیدکننده نیست.
یک کارشناسی مسائل اقتصادی گفت: برخلاف آنچه در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود وضع ایران در مقایسه با کشورهای خاورمیانه به‌هیچ‌وجه ناامیدکننده نیست.
به گزارش گفتارنو سعید لیلاز که در نشست جبهه اصلاح‌طلبان استان کرمان سخن می‌گفت، در پاسخ به سؤالی درباره بحران بی‌اعتمادی میان دولت و مردم، بابیان اینکه بحران بی‌اعتمادی وجود دارد ولی نباید راجع به آن اغراق کرد گفت: همیشه در آستانه انتخابات این بحث‌ها صورت می‌گیرد و ما معمولاً 48 ساعت مانده به انتخابات این دغدغه‌ها راداریم ولی مردم می‌آیند و شرکت می‌کنند.
وی با بیام اینکه نقش فشارهایی که بر اصلاح‌طلبان وارد می‌شود را نمی‌شود نادیده گرفت، افزود: بالاخره یک گروهی تصمیم‌گیرنده هستند که چه کسی را به انتخابات راه بدهند و یا اینکه چه کسی را راه ندهند.
لیلاز گفت: اگر قرار باشد تا من در مسابقه جام جهانی فوتبال شرکت کنم و با تیم ذخیره 25 به فوتبال راه پیدا کنم، معلوم است که استراتژی‌ام به‌روشنی تیم اصلی نیست.
این فعال سیاسی افزود: ما اگر می‌خواستیم نیروهای واقعی و روشن خود را به صحنه بفرستیم کار کردن برایمان بسیار تا بسیار ساده‌تر بود.
لیلاز با بیان اینکه جایگاه مجلس دچار خدشه شده و مراکز تصمیم‌گیری متعدد شده است افزود: در برخی مجامع یک روز این مرکز درست‌شده بود برای اینکه گره‌گشایی کند اما دارد گرهی روی گره‌ها می‌آورند. ما مشکل مجری داریم ولی همه دارند ناظر درست می‌کنند.
وی مشکل اصلی اصلاح‌طلبان را نوع نظارت استصوابی عنوان کرد و افزود: مشکل اینجاست که برخی رفتارها قابل پیش‌بینی نیست.
لیلاز افزود: الآن گروه‌هایی هستند که می‌گویند با این روش نظارت ما چرا باید در انتخابات شرکت کنیم افزود: با همه این مشکلات باید دقت کرد که در هیچ جای دنیا، سیاست ورزی آسان نیست.
عضو حزب کارگزاران سازندگی افزود: در آمریکا یقین دارند که استیضاح ترامپ به نتیجه نمی‌رسد اما این بازی را راه انداختند تا بلکه کاری کنند که ترامپ در انتخابات دوره بعد یا شرکت نکند و یا اتفاق دیگری بیفتد.
وی ادامه داد: ترامپ باکارهایی که کرده است آمریکا را به لبه پرتگاه سقوط اخلاقی رسانده است اما هنوز در آمریکا کارش را جلو می‌برد.
در بد نشان دادن اوضاع اغراق کرده‌ایم
لیلاز در پاسخ به سؤالی درباره اینکه اگر اصلاح‌طلبان در انتخابات شرکت کنند می‌توانند مسائل را حل کنند؟ گفت: من معتقدم که ما یک مقدار در مورد بد نشان دادن اوضاع اقتصاد، اغراق کرده‌ایم.
وی بابیان اینکه در به‌طورکلی در مطبوعات خبر یعنی خبر بد افزود: دلیل این برخوردی که با خبرنگاران می‌کنند این است که آن‌ها می‌گویند این‌همه اتفاق خوب می‌افتد چرا این‌ها نمی‌گویند، برای اینکه خبر یعنی خبر بد.
این فعال رسانه‌ای بابیان اینکه شبکه‌های اجتماعی که تازه آمده، سیمای سیاسی داخلی ایران را تغییر داده‌اند و ما در یک طوفان دوران گذار از فضای مجازی هستیم گفت: البته من این را عیب نمی‌بینم؛ اما راجع به چیزی که شبکه‌های مجازی می‌گویند ما باید بااحتیاط برخورد کنیم و معمولاً در شبکه‌های مجازی سخنان اغراق‌آمیز گفته می‌شود؛ لذا آن‌قدری که گفته می‌شود ما بدون دستاورد نبودیم.
آزادی من برای حرف زدن بیش از سال 91 و 92 است
وی ادامه داد: ما الآن به لحاظ سیاسی بسیار پیشرفت کردیم و آزادی‌های من برای حرف زدن قابل‌مقایسه با سال 92 و 91 نیست و ما در سال 92 به یک سازش ملی رسیدیم و از آن دره ژرفی که وجود داشت فاصله گرفته‌ایم.
لیلاز گفت: ما خطر ناآرامی‌های گسترده را در ایران از سر گذرانده‌ایم و رفتار قوه قضایه به‌طور اساسی تغییر کرده و آن حبس‌های عجیب‌وغریب و بگیروببندها وجود ندارد و یا بسیار کم شده است.
وی در خصوص مسائل اقتصادی نیز گفت: از جنبه اقتصادی هم واقعاً اگر تحریم دوره اخیر را نادیده بگیریم وضع ما خیلی از عربستان بدتر نبوده است. در شاخص توسعه انسانی ما متوسط رشدمان در سال 1975 حدود 57.1 بوده و عربستان 61.1 بوده و در سال 2016 ایران 77 و عربستان 84 است لذا تفاوتی نکرده و تقریباً مساوی‌اند.
در مقایسه با کشورهای خاورمیانه وضع ناامیدکننده‌ای نداریم
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب بابیان اینکه با در نظر گرفتن جنگ تحمیلی و دوره هشت‌ساله قبل در یک تحلیل نهایی و در یک تصویر کلان، ایران از همسایگان خودشان در بحث مسائل اقتصادی عقب نیست افزود: درمجموع عملکرد روحانی چندان بد نبوده است، ترکیه هم در سه سال اخیر هم به لحاظ اقتصادی و هم سیاسی عقب‌گرد داشته است و عربستان و امارات نیز در سه سال گذاشته در مسائل سیاسی و اقتصادی عقب‌گرد داشته‌اند.
وی ادامه داد: وقتی من ایران را با کشورهای خاورمیانه مقایسه می‌کنم می‌بینم که ما به‌هیچ‌وجه وضع ناامیدکننده‌ای نداریم.
واردات خودرو باعث افزایش قیمت دلار می‌شود
لیلاز در پاسخ به این پرسش که چرا همانند افغانستان ما واردات خودرو نداریم و دلیل این حجم از حمایت از صنایع خودروسازی چیست؟ گفت: 20 میلیارد دلار نیاز سالانه واردات خودروی سواری است و اصلاً چنین مقدار ارزی در ایران وجود ندارد، با این امر دوباره قیمت دلار بالا می‌رود و تا 50 هزار تومان هم می‌رسد.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی افزود: شما بگویید چه کشور مشخصی به‌جز افغانستان که تولید ندارد این کار را انجام می‌دهد، افغانستانی که منابع اصلی درآمدی‌اش مواد مخدر و کمک‌های آمریکا است.
وی تصریح کرد: افغانستان و عراق یکی از فاسدترین کشورهای دنیا هستند.
لیلاز بابیان اینکه جنگ آمریکا و چین تعرفه است و هیچ‌کس بازارش را به دیگران نمی‌دهد و کاری که ما باید بکنیم این است که به‌طور مشروط و محدود از این بازار حمایت کنیم و سال‌به‌سال ارتقای این صنایع را پی بگیریم گفت: فرضاً اگر تعرفه امسال 100 درصد است سال بعد 95 درصد و همین‌طور پیش ببریم، درست مثل کاری که در دوره آقای خاتمی انجام دادیم و موفق‌ترین دولت بعد از انقلاب بود.
این فعال سیاسی بابیان اینکه نوسانات سیاسی و نوسانات ارز دائماً نظام تصمیم‌گیری ایران را به هم می‌ریزد و نمی‌گذارد ما در یک‌روال صحیح قابل‌اتکا مثل کشورهای اروپایی پیش برویم افزود: وقتی به‌یک‌باره درآمد نفتی سه برابر می‌شود سیاست‌های توسعه‌ای فراموش می‌شود.
تسلط دولت بر نفت باعث تمرکز جمعیت در تهران می‌شود
لیلاز در پاسخ به سؤال دیگری افزود: من صورت‌جلسات شورای عالی اقتصاد شاه را که می‌خواندم، آنجا بحث شده بود که نباید اجازه دهیم که بیش از 10 درصد جمعیت کشور در تهران متمرکز شود؛ ولی تا قبل از سرنگونی رژیم شاه این جمعیت به 15 درصد رسیده بود و الآن هم نزدیک به 20 درصد جمعیت کشور در تهران هستند.
وی گفت: تا وقتی‌که دولت ایران به درآمد نفت تسلط دارد و از مرکز تصمیم می‌گیرد که نفت چگونه خرج شود این وضع ادامه خواهد داشت.
این کارشناس مسائل اقتصادی درعین‌حال افزود: من به آینده امیدوارم چون سهم نفت دائماً در تولید ناخالص داخلی ایران در حال کم شدن است، من به شما قول می‌دهم که با کاهش سهم درآمدهای نفتی تمرکززدایی هم اتفاق خواهد افتاد و این تمرکز جمعیتی که در تهران است به دلیل مرکز توزیع رانت نفتی است که در تهران است.
سهم مالیات در تولید ناخالص تابعی از پولدار بودن دولت است
وی در خصوص عوارض و مالیات گفت: من شخصاً معتقدم که سهم مالیات در تولید ناخالص داخلی تابعی است از پولدار بودن دولت است، وقتی‌که دولت مثل امسال بی‌پول می‌شود یقه فعالان اقتصادی را می‌گیرد و از آن‌ها مالیات می‌گیرد.
لیلاز بابیان اینکه در سال 89 سهم مالیات در تولید ناخالص داخلی 5 درصد بود و در دولت روحانی سهم مالیات به 10 درصد رسید افزود: نقش مالیات در اقتصاد ایران تا زمانی که نفت حاکم است فرعی است؛ امسال که نفت نداریم دنبال مالیات رفته‌ایم.
وی ادامه داد: بخش کشاورزی از مالیات معاف است، در صوتی که ممکن است یک بنگاه اقتصادی در بخش کشاورزی سالانه چندین میلیارد درآمد داشته باشد.
هیچ کشوری در جهان نیست که 200 میلیون لیتر سوخت بسوزاند و تولید ناخالص داخلی‌اش اندازه ما باشد
لیلاز در پاسخ به سؤالی در خصوص افزایش قیمت حامل‌های انرژی نیز گفت: در خانواده من سه خودرو استفاده می‌شود و ما 4 نفر هستیم اما من می‌خواهم ضد منافع خودم حرف می‌زنم؛ اگر قیمت بنزین را گران کنیم و مابه‌التفاوت پول آن را تبدیل به دلار کنیم و برای نخست‌وزیر اسرائیل چک بکشیم بهتر از این کاری است که الآن انجام می‌دهیم.
وی افزود: شما به جنبه‌های فقر نگاه نکنید، هیچ کشوری در جهان نیست که 200 میلیون لیتر بنزین و گازوئیل را بسوزاند و تولید ناخالص داخلی‌اش اندازه ما باشد و این بدترین نوع اتلاف انرژی است.
لیلاز گفت: قاچاق روزانه سوخت از ایران تا 12 میلیون لیتر برآورد می‌شود بنابراین یک غارت سازمان‌یافته در مرزها و یک آلودگی وحشتناک در کلان‌شهرهاست.
لیلاز بابیان اینکه می‌گویند قبول ندارم قیمت بنزین در ترکیه 15 برابر ایران و درآمد مردم ترکیه هم 15 برابر ایران است؛ افزود: درآمد سرانه آمریکایی‌ها 15 برابر ایرانی‌هاست ولی ترکیه شاید 30 الی 40 درصد بیشتر از ایران باشد.
وی درعین‌حال گفت: من معتقدم ما باید بنزین را کوپنی می‌کردیم و مازادش را صادرات می‌کردیم و با دلار آن به اقشار ضعیف جامعه کمک می‌کردیم.
عراق سود خوبی برای ما دارد
لیلاز در ادامه گفت: فکر می‌کنم که اگر یک فعال اقتصادی 83 میلیون ایرانی و حتی بازارهای اطراف ایران را در نظر بگیرد جا برای کار بسیار زیاد است.
وی ادامه داد: الآن عراق یک کشور بسیار تا بسیار پولدار است و آنچه در ایران تولید می‌شود را می‌توانند بخرند.
این کارشناس اقتصادی افزود: تنها کشوری که غیر از ایالات‌متحده به عراق نفوذ کرده است جمهوری اسلامی ایران بوده است و عراقی‌ها سود بسیار خوبی را به ایران می‌رسانند.
وی افزود: برخلاف آن چیزهایی که خیلی‌ها می‌گویند که ما در عراق خرج می‌کنیم، من فکر می‌کنم که عراق سود بسیار خوبی را به اقتصاد ایران می‌رساند.
وی ادامه داد: سال 91 تراز بازرگانی ایران منفی 8.5 میلیارد دلار بوده است و من حدسم این است که امسال این تراز مثبت خواهد بود.
جوری صحبت نکنیم که انگار روحانی صد در صد اختیارات را داشته
لیلاز در پاسخ به انتقادی در خصوص حمایت‌های خود از دولت روحانی افزود: آن چیزی که راجع به عملکرد دولت روحانی از سال 92 تا 96 زدم قویاً از آن دفاع می‌کنم.
وی ادامه داد: اگر فرض ما این بود که در انتخابات بایستی شرکت کنیم، در بین گزینه‌های موجود ما آقای روحانی را بهترین می‌دیدم و هنوز هم بهترین می‌بینیم و معتقدیم انتخاب درستی انجام داده‌ایم.
این فعال سیاسی بابیان اینکه: جوری صحبت نکنیم که انگار آقای روحانی صد درصد اختیارات را داشته و انجام نداده است گفت: در دی‌ماه 1396 تظاهراتی در ایران انجام شد که طی این تظاهرات دولت روحانی مجبور شد تا 33 هزار میلیارد تومان پول پرقدرت برای حفظ ثبات ایران چاپ کند.
لیلاز بابیان اینکه 14 درصد کل نقدینگی تاریخ ایران از زمان هووخشتره تا الآن طی این ماجرا ایجاد شد افزود: دلیل این کار هم یک فشار سیاسی بود که بخشی از بدنه حاکمیت به آقای روحانی آورد.
وی ادامه داد: در کدام کشوری دنیا یک جناح سیاسی، چنین کاری با دولت می‌کند.
لیلاز گفت: اگر به‌درستی نگاه کنید رفتار آقای روحانی ازآنجا به بعد تغییر کرد و الا تا تابستان 1396 اقتصاد ایران به‌درستی جلو می‌رفت و کسانی که می‌گویند دولت روحانی تورم را سرکوب می‌کرد حرف غیرعلمی می‌زنند و عملاً سرکوب تورم امکان‌پذیر نیست.
حرف من این نیست که مردم ایران وضعشان خوب است
وی بابیان اینکه تنها جذابیت علم اقتصاد عدد و رقم آن است و ما باید حرف علمی بزنیم گفت: من قبول ندارم که ما تورم را سرکوب کردیم؛ معمولاً بعد از هر افزایش شدید قیمت دلار به‌ویژه وقتی انتظارات تورمی پایین می‌آید و رشد اقتصادی از سر گرفته می‌شود، یک مقدار فضای قیمت‌ها آرام می‌شود. این اشکال به دولت روحانی وارد است که نرخ رشد نقدینگی‌اش بالاست.
لیلاز در پاسخ به انتقادی در خصوص اینکه تحریم الآن بیشتر است یا تحریم در دولت احمدی‌نژاد گفت: در دولت احمدی‌نژاد مهر سال 91 تحریم‌ها شروع شد و مهر 92 تقریباً تحریم‌ها تمام شد اما الآن 20 ماه است که در تحریم هستیم.
وی افزود: تاریخ ایران چند سال را به یاد دارد که یک‌بخشی از حاکمیت نمی‌خواهد زیرآب بخش دیگری را بزند، یک دوره کوتاه آن در اواخر دوره پهلوی است و یک دوره آن بین سال‌های 84 تا 91 بوده است و یکپارچه‌ترین دولت تاریخ ایران از بعد از رضاشاه مربوط به این مقطع زمانی بوده است.
این فعال سیاسی بابیان اینکه ما الآن نشانه‌های احیا را در اقتصاد ایران می‌بینیم گفت: حرف من این نیست که مردم ایران وضعشان خوب است، من تئوریسین فقر ایران هستم و می‌گویم که ما 6 الی 7 میلیون گرسنه خواب در ایران داریم ولی این موضوعات نافی گزارش‌هایی که من عرض کردم نیست.
وی ادامه داد: در مورد رشد نقدینگی باید گفت، سال 96 به 92 حدود 2.3 دهم برابر بوده است؛ تنها دوره‌ای که رشد نقدینگی‌اش از دولت روحانی پایین‌تر بوده است سال 64 تا 68 بوده است؛ بنابراین انتظارات ما از روحانی بیشتر بوده و این به معنی این نیست که آقای روحانی بدعمل کرده است.
وی افزود: تولید صنعتی حدود 30 درصد تا سال 96 افزایش‌یافته است و ما در زمستان سال 95 رکورد دهه 90 را داشته‌ایم.
منازعات ایران و آمریکا به‌راحتی حل نخواهد شد
لیلاز در خصوص برجام نیز گفت: من سال 93 و 94 گفتم اگر تحریم‌ها برداشته شود، مصالحه ایران و آمریکا در بهترین حالت ایران را به سال 84 برمی‌گرداند نه به سال 54 و باید احتیاط داشته باشیم چون منازعات ایران و آمریکا به‌راحتی حل نخواهد شد.
وی ادامه داد: ما وقت زیادی را صرف منازعات داخلی کردیم و همین قراردادهای نفتی که قرار بود امضا و اجرا شود 2 الی سه سال بین نهادهای مختلف حکومتی می‌رفت و می‌آمد و اشکال لغوی از آن می‌گرفتند.
لیلاز گفت: نوع برخوردی که با مدیران ایران در دور اول کنار رفتن اصلاحات کردند باعث شد که دیگر هیچ مدیری در ایران جسارت تصمیم‌گیری نداشته باشد، این‌ها واقعیت‌های عینی است.
این فعال سیاسی درعین‌حال گفت: شما می‌گویید وقتی‌که حالا خاصیتی ندارد و مجلس هم این‌گونه است چرا ما باید در انتخابات شرکت کنیم؟ برای اینکه گزینه بعدی بدتر است.
لیلاز گفت: شما از آینده ایران نگرانید ولی با عدم مشارکت در انتخابات این نگرانی را جلوتر بیندازید.
وی درعین‌حال گفت: مشکلاتی که می‌گویید مشکلات بسیار تا بسیار بزرگی هستند اما هیچ‌کدام لاینحل نیستند و هیچ‌کدام هم در منطقه خاورمیانه مختص ایران نیستند.
وی افزود: تقریباً تمام ناظران بین‌المللی می‌گویند عربستان در حال فروپاشی است؛ ایران در دوران گذار از توسعه است اما عربستان هنوز شروع نکرده است.
ما در 20 ماه گذشته 100 میلیارد دلار از دست دادیم
لیلاز در پاسخ به سؤال دیگری گفت: رابطه بین نرخ ارز و پول ملی مثل هر کالای دیگری است و عرضه و تقاضا آن را تعیین می‌کند اگر عرضه و تقاضا در اثر عوامل بیرونی به‌یک‌باره مورد خدشه قرار گیرد شما شاهد افزایش‌خواهید بود.
وی ادامه داد: ما در 20 ماه گذشته 100 میلیارد دلار از دست دادیم و این شوک بسیار بزرگی در طرف عرضه است. در طرف تقاضا هم رشد نقدینگی دائماً در اقتصاد ایران ادامه دارد و این تقاضایی که ایجاد می‌کنند، نهایتاً در بازار می‌رود و قیمت را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
لیلاز گفت: اگر سؤال کنید چند سال دیگر تحت چه شرایطی دلار 30 هزار تومان خواهد بود؛ من به شما اعلام می‌کنم که این امر بستگی به این مسئله دارد که دولت نرخ رشد نقدینگی را چکار کند، بستگی به این امر دارد که آیا منازعات سیاسی ایران و آمریکا در چند سال دیگر به چه صورت خواهد بود.
وی بابیان اینکه من از ابتدای لغو تحریم‌ها، مخالف بی‌انظباطی مالی بودم گفت: هرچند سال یک‌بار یک شوک به اقتصاد ایران وارد می‌شود و ما باید خودمان را به این شوک‌ها عادت بدهیم و تا وقتی‌که به این شوک‌ها خود را عادت ندهیم همین وضعیت است و ممکن است که دلار زودتر به 30 هزار تومان برسد.
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: من نقش دولت را در ثبات و بی‌ثباتی نرخ ارز بسیار مؤثر می‌دانم و معتقدم که دولت می‌تواند نرخ ارز را کنترل کند.
وی تصریح کرد: در اینکه نقدینگی بیشتر شده است من حرفی ندارم اما سرعت رشد نقدینگی مدنظر ما است و این سرعت در دولت آقای روحانی از تمام دوره‌هایی که من عرض کردم کمتر بوده است.
لیلاز گفت: ما باید نظام تولیدی ایران را به روشی احیا کنیم که دیگر نرخ تورم بالا نرود و این‌یک مأموریت بسیار سختی است و با انسجام و با یک دکترین اقتصادی روشن می‌توان این کار را انجام داد ولی به‌هرحال ما فعلاً این مسئله را نداریم.
