علیرغم اینکه در جمهوری اسلامی ایران حق انتخاب کردن و انتخاب شدن برای زنان به رسمیت شناخته شده اما در ده دوره مجلس شورای اسلامی تعداد کرسیهای اندکی به زنان اختصاص داشته است. در مجلس اول دو کرسی پارلمان به زنان اختصاص داشت و این عدد در مجلس دهم به هفده کرسی رسیده است. اما با این وجود زنان مجلس در هر دوره همواره در جهت استیفای حقوق شرعی و قانونی جامعه زنان کشور تلاش کردهاند که در این میان دستاوردهای زنان مجلس دهم در حوزه قانون گذاری و نظارت در موضوعات مربوط به زنان و خانواده بیش از دورههای پیش از خود مشهود باشد و شاید به همین دلیل است که بسیاری از دلسوزان کشور تلاشهای زنان مجلس دهم را قدردان بودهاند و بسیاری نیز از زنان مجلس دهم برای حضور پررنگتر در انتخابات مجلس یازدهم دعوت کردهاند.
درباره اقدامات فراکسیون زنان مجلس دهم با فریده اولادقباد رئیس فراکسیون زنان مجلس و و زهرا ساعی به گفتوگو پرداختهایم که در ادامه میخوانید:
*** همه میدانیم که تعداد نمایندگان زن در مجالس ما تاکنون آنقدر اندک بوده که حتی امکان عضویت در همه کمیسیونها را هم نداشتهاند یا به عبارتی تعداد زنان در مجالس ما شاید از تعداد کمیسیونها هم کمتر بوده است. اما با این حال شاهد بودیم که زنان مجلس دهم با توجه به اصل ۸۴ قانون اساسی که هر نماینده را در برابر تمام ملت مسئول میداند و حق اظهارنظر در همه مسائل را برای آنان محفوظ دانسته از هیچ یک از مسائل سیاسی و اقتصادی و اجتماعی چشمپوشی نداشتند و در هیچ مسالهای سکوت پیشه نکردند. با اینکه نمایندگان زن در مجلس دهم به دلیل تعداد اندکشان در بعضی کمیسیونها و فراکسیونها عضویت نداشتند اما پیگیر عمده موضوعات کشور بودند. حال رمز عملکرد مثبت فراکسیون زنان علیرغم تعداد اندکشان را در چه میدانید که بسیاری از بزرگان سیاست و حتی عموم جامعه به تشویق زنان در جهت مشارکت در اداره کشور روی آورده اند؟
ساعی: ما در این دوره از مجلس شورای اسلامی بیشترین تعداد خانمها را در مقایسه با مجالس قبل داشتیم. به همین جهت در ابتدای امر تصمیم بر این شد که خانمها با توجه به تخصص و تجربهای که در حوزه اجرایی داشتند به کمیسیونهای تخصصی ورود کنند. شاید در ادوار گذشته مجلس بعضی کمیسیونها کاملا مردانه تعریف میشد و حضور خانمها اصلا پررنگ نبود ولی ما تصمیم گرفتیم خانمها در کمیسیونها پخش شوند تا بلکه بتوانیم از ظرفیتهای کمیسیونهای تخصصی در همه حوزهها مخصوصا در حوزه زنان و خانواده استفاده کنیم. امروز که بعد از چهارسال بررسی میکنیم میبینیم که در خیلی موارد به اهدافی که روز اول ترسیم کردیم رسیدهایم. در راستای همین کمیسیونها کمیتههایی را تشکیل دادیم که باز هم متناسب با آن تقسیم کار کردیم.
البته من هیچوقت مجالس را صفر و صد نمیبینم و معتقد هستم هر مجلس برای خود یک سری دستاوردهای خوبی داشته که البته در نهایت این مردم هستند که نمره میدهند و قضاوت می کنند. ما تلاش کردیم در این کمیتهها موضوعات را بررسی کنیم و ببینیم زنان ما و همچنین سایر بخشهای جامعه چه میخواهند چرا که ما نماینده تمام ملت و تمام زنان جامعه هستیم برای همین ما روی یک جامعه هدف خاص متمرکز نشدیم و بصورت پراکنده همه حوزهها را مورد توجه و بررسی قرار دادیم. یکی از حسنهای فراکسیون زنان در این دوره این بود که ما با همدلی خوبی حضور داشتیم. جلسات ما یک یا دو بار در هفته تشکیل میشد و خانمها بصورت حداکثری در این جلسات حضور داشتند و با اتحاد و همکاری مسائل را پیگیری میکردند و ما هیچ قانون ضد زنی را تصویب نکردیم.
*** نمایندگان زن در مجلس دهم از حوزههای انتخابیه مختلف بودند و در هر سه فراکسیون سیاسی حضور داشتند که این نشانگر تفاوت در دیدگاههای سیاسی آنان بود. آیا تفاوت دیدگاههای سیاسی که یکی اصولگرا و دیگری اصلاحطلب و دیگری مستقل بود تاثیری در پیشبرد اهداف فراکسیون زنان در این دوره از مجلس داشت؟
ساعی: نقطه قوت این همراهی همین است که تفاوت دیدگاههای سیاسی زنان در حرکتشان به سمت اهداف تعیین شده اثری نداشت. زنان مجلس دهم مجموعهای را تشکیل داده بودند که کارآمدی قابل توجهی داشت اما متاسفانه شاید خیلی امکان این وجود نداشت که عملکرد این فراکسیون در رسانهها منتشر شود هر چند برای این مهم از فضای مجازی کمک گرفتیم اما بالاخره خانمهای ما زیرکتر از این هستند و جامعه ما نیز جامعهای نیست که بخواهیم مسائل را با بایکوت خبری کتمان کنیم بالاخره روزنههایی وجود دارد که مسائل مختلف انتشار پیدا میکند و مردم از آن آگاه میشوند.
*** با توجه به اینکه جامعه نگاه مثبتی به عملکرد فراکسیون زنان مجلس دهم دارد و همچنین با توجه به اینکه بسیاری از صاحبنظران از حضور زنان در انتخابات پیش رو استقبال کردهاند آیا فراکسیون زنان مجلس قصد دارد لیستی از بانوان کشور را چه در تهران و چه در سایر پهنه کشور به مردم عرضه کند و از این طریق در انتخابات حضور یابند.
اولادقباد: همان طور که امام راحل(ره) فرمودند زنان باید در مقدرات اساسی کشور دخالت کنند به نظر من ورود زنان به مجلس شورای اسلامی در عرصه قانونگذاری بسیار میتواند در رابطه با احقاق حقوق زنانی که انتظاراتی از این بانوان دارند تاثیرگذار باشد. هم در حوزه اقتصادی، هم در حوزه بهداشت و درمان و هم در حوزه آموزش و فرهنگی و حتی محیط زیستی زنان میتوانند نقش به سزایی ایفا کنند ما در مجلس دهم در فراکسیون زنان یک کمیته محیط زیست هم داشتیم.
اولادقباد: حقیقتا درباره اینکه لیستی در انتخابات ارائه دهیم به ما پیشنهاد شد. از زمانی که ما جلسهای با آقای لاریجانی داشتیم و ایشان از عملکرد زنان مجلس شورای اسلامی در حوزه قانونگذاری و نظارت تقدیر کردند، عزیزانی هم که بیرون از مجلس شورای اسلامی هستند این پیشنهاد را به ما دادند که شما اگر میتوانید یک لیست از بانوان سرتاسر کشور که تایید صلاحیت شدهاند ارائه دهید.
میدانید که برخی از تایید صلاحیتها با تاخیر صورت گرفت و ما با خانم جلودارزاده و خانم ساعی جلسهای گذاشتیم و حقیقتا خواستیم این کار را انجام دهیم و یک لیستی را برای ورود زنان به مجلس تهیه کنیم اما آن افرادی را که باید شناسایی کنیم هنوز محقق نشده است ولی شاید در جلسات آتی که با خانم جلودارزاده خواهیم داشت حتی اگر شده برای روزهای آخر حداقل بتوانیم برای تهران این لیست را ارائه دهیم. که من پیشنهاد دادم عنوان این لیست «زنان برای زنان» باشد. هر چند که ممکن است تغییر هم پیدا کند. ممکن است در جلساتی که با سایر همکاران فراکسیون زنان خواهیم داشت بتوانیم این لیست را ارائه دهیم.
زنان ما در پیروزی انقلاب اسلامی و در هشت سال دفاع مقدس نقش پررنگی داشتند و این زنان بودند که دوشادوش همسران و پدران خود و این دختران بودند که دوشادوش پدران و برادران خود در پشت جبههها حمایت کردند که یک وجب از خاک کشورمان را از دست ندهیم. ما بیش از شش هزار زن شهیده داریم پس معلوم است که زنان ما نه صرفا برای مشارکت اقتصادی و سیاسی بلکه در همه عرصههای کشور حضور پیدا کردند و نقشآفرینی داشتند. در دوران سازندگی و اصلاحات هم نقش و اثرگذاری زنان ما در همه عرصهها مشهود بود. از بزرگانی که بودهاند به ما گفتند چون عملکرد زنان مجلس خیلی خوب بوده شما لیستی را برای انتخابات ارائه دهید.
در جلسهای که ما برگزار کردیم نظرمان برای لیست دادن برای سرتاسر کشور بود یعنی حمایت کنیم از بانوان عزیزی که در استانهای مختلف ثبتنام کردند و نیازمند این حمایت هستند تا تهران به عنوان پیشانی سیاسی کشور بتواند از زنانی که در استانها ثبت نام کردند حمایت کند. به دلیل برخی خردهفرهنگها که شاید در برخی از مناطق کشور حاکم باشد ممکن است حتی اگر زنان ثبتنام کرده و تلاشی هم میکنند اما شاید میزان رایآوری آنها به دلیل همین خردهفرهنگها کم شود. ما خواستیم که این آغازگری را داشته باشیم که همه استانها هم نگاه و توجه ویژه را به زنان داشته باشند که نشان دهیم زنان ما میتوانند در همه عرصهها اثرگذار باشند هم در حوزه اجرا و هم در حوزه قانون گذاری.
خیلی از وزرایی را که به فراکسیون زنان دعوت کرده بودیم اذعان داشتند که هر کجا را که مسئولیت به خانمها سپردیم میزان موفقیتشان خیلی بیشتر بوده است. به نظر من این یک انگیزه می شود که ما بتوانیم در حوزه معرفی لیست برای زنان تلاش خود را داشته باشیم. امیدواریم حتی اگر نتوانیم برای استانها هم لیست بدهیم حداقل برای تهران این لیست را ارائه دهیم.