دانشمندان راز بزرگی را پشت چاقی و لاغری کشف کردهاند؛ رازی که فاش میکند چرا بعضی افراد همیشه لاغر و روی فرم هستند در حالیکه بعضی دیگر هیچوقت نمیتوانند از شر کیلوهای اضافی چربی خلاص شوند!
تحقیقات جدیدی که آنها انجام دادهاند نشان میدهند مسئله ژنتیک با شدت لاغری برخیها در ارتباط است.
تیم بینالمللی محققی که روی این پروژه کار کرده میگوید چنین ادعایی نشان میدهد لاغر بودن برای برخی از افراد بیشتر به دلیل اقبال و شانس بلند آنها در به ارث بردن مجموعه ژنهای بخصوصی است تا اینکه به سبک زندگی یا برنامه غذاییشان مربوط باشد.
در دهههای گذشته محققان صدها تغییرات ژنتیکی را کشف کرده بودند که دلیلی بود بر اضافه وزن گروهی از افراد. با این حال در آن زمان تمرکز بر روی ژنهایی که سبب لاغری گروه دیگری از آدمها هستند کمتر بود.
در این بررسی جدید، دانشمندان نمونه دیانای ۱۶۰۰ فرد سالم لاغر در بریتانیا را _با شاخص توده بدنی کمتر از ۱۸_ با ۲۰۰۰ فرد به شدت چاق و ۱۰۴۰۰ نفر دیگر با وزن نرمال مقایسه کردهاند.
همچنین در این تحقیق دانشمندان با استفاده از پرسشنامههایی سبک زندگی این افراد را هم به طور دقیق مورد بررسی قرار دادهاند تا احتمال اختلالات خوردن هم از نظر آنها پنهان نماند.
در همین راستا محققان متوجه شدند افرادی که چاق بودند دارای مجموعهای از ژنها هستند که به اضافه وزن آنها مرتبط است. در حالیکه افراد لاغر نه تنها ژنهای مرتبط با چاقی کمتری داشتند بلکه تغییراتی در ناحیه ژنتیک آنها مشاهده شده که با لاغری سالم در ارتباط است.
برای قضاوت عجله نکنید!
محقق اصلی این پروژه، پروفسور صدف فاروقی از دانشگاه کمبریج از مردم میخواهد دیگران را بابت وزنشان قضاوت نکنند. او در این باره میگوید: "تحقیقات جدید برای اولین بار نشان میدهد افراد لاغر سالم به طور ژنتیکی لاغر هستند چرا که آنها از بار ژنی کمتری که با اضافه وزن در ارتباط است برخوردار هستند و این موضوع آنطور که بقیه فکر میکنند به دلیل برتری روحیه آنها نیست."
خیلی راحت میتوان برای قضاوت درباره وزن افراد و انتقاد از آنها اقدام کرد اما دانشمندان نشان میدهند که موضوع پیچیدهتر از این حرفهاست.
فاروقی در این باره میگوید: "ما کمتر از آن چیزی که شاید آرزویش را داشته باشیم بر روی وزنمان کنترل داریم."
دانشمندان میگویند قدم بعدی این است که دقیقا مشخص شود این ژن لاغری سالم چیست.
در عین حال هدف بلند مدت از انجام چنین تحقیقی این است که مشخص شود آیا میتوان از دانش بدست آمده برای شکل دادن استراتژیهای جدید کاهش وزن استفاده کرد.
تفاوتهای ژنتیکی
پروفسور تام ساندرز، استاد ارشد تغذیه و رژیم غذایی در کینگز کالج لندن میگوید: "این یک تحقیق مهم و نتیجه دار است که تائید میکند چاقیهای شدید زودرس اغلب با دلایل ژنتیکی تعریف میشوند و در عین حال این تحقیق ما را متقاعد میکند افرادی که خیلی لاغر هستند به طور ژنتیکی از بقیه مردم متفاوت میشوند."
اما ساندرز همچنین اضافه میکند: "بیشترین چاقیها در دوران زندگی بزرگسالی اتفاق میافتد که با محیط زندگی ما که دلایل منجر به چاقی در آن واقع میشود در ارتباط هستند؛ این عوامل محیطی میتوانند مواردی مانند سبک زندگی غیر متحرک و دسترسی فراوان به غذاهای پرکالری باشند."
همچنین پروفسور تیم اسپکتور از کینگز کالج لندن میگوید: "یک سوم مردم در بیشتر کشورهای جهان با وجود چنین مسائلی همچنان لاغر هستند. برخی از این لاغریها به دلیل مسائل ژنتیکی است اما برخی دیگر شامل فاکتورهایی مانند تفاوتهای منحصر به فرد در سبک زندگی یا میکروبهای رودهای میشوند که به عنوان دلایل لاغری شناخته شدهاند."