عضو هیأت رئیسه مجلس
نمایندگان مجلس با اعلام رأی خود به هیأت رئیسه تا اینجای کار موافقت کردند که لایحه بودجه بدون ارسال به صحن علنی، در همان کمیسیون تلفیق تعیین تکلیف شود. این خبری است که امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، عضو هیأت رئیسه مجلس در گفت‌وگو با «ایران» اعلام کرد این کار بر اساس اصل 85 قانون اساسی صورت می‌گیرد که به نمایندگان اجازه می‌دهد اختیار قانونگذاری مجلس را به کمیسیون‌های تخصصی واگذار کنند.
نمایندگان مجلس با اعلام رأی خود به هیأت رئیسه تا اینجای کار موافقت کردند که لایحه بودجه بدون ارسال به صحن علنی، در همان کمیسیون تلفیق تعیین تکلیف شود. این خبری است که امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، عضو هیأت رئیسه مجلس اعلام کرد این کار بر اساس اصل 85 قانون اساسی صورت می‌گیرد که به نمایندگان اجازه می‌دهد اختیار قانونگذاری مجلس را به کمیسیون‌های تخصصی واگذار کنند.
این پیشنهاد روز یکشنبه توسط کمیسیون تلفیق بودجه 99 و به منظور رساندن لایحه بودجه به آغاز سال بعد مطرح شده بود. امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی معتقد است که تنها از این طریق امکان تعیین تکلیف بودجه سال 99 تا پایان اسفندماه وجود دارد و در صورتی که قرار بر بررسی این لایحه در صحن علنی باشد، قطعاً کار بررسی‌ها به سال آینده موکول خواهد شد.
موافقت نمایندگان با عدم بررسی بودجه در صحن علنی
آنچــــه که امیرحســـــــــــــــــــــین قاضی‌زاده هاشمی به عنوان نظر موافق اکثریت نمایندگان مجلس با بررسی نهایی لایحه بودجه 99 در کمیسیون تلفیق مطرح کرده، در واقع یک رأی‌گیری استمزاجی است که طی روزهای یکشنبه و دوشنبه و از طریق تماس تلفنی با نمایندگان انجام شده است. یک عضو دیگر هیأت رئیسه گفته است که در این نظرخواهی تلفنی بیش از 190 نفر از نمایندگان اعلام موافقت کرده‌اند که کار تصویب نهایی لایحه بودجه در همان کمیسیون تلفیق تمام شود و دیگر نیازی به تشکیل جلسات علنی صحن مجلس نباشد.
اما این کافی نیست؛ برای رسمیت یافتن این تصمیم نیاز است تا نمایندگان رأی خود را در یک جلسه علنی اعلام کنند. ترتیب آن هم به این شکل است که باید دولت یا 15 نماینده مجلس چنین درخواستی را اعلام کنند و این موضوع در دستور کار مجلس برای هفته بعد از آن جلسه قرار بگیرد.
بعد از آن هم طبق ماده 165 آیین‌نامه در آن جلسه، دولت یا نماینده طراحان باید ضرورت موضوع را توضیح دهند، ۲ نماینده مخالف و ۲ نماینده موافق صحبت کنند و موضوع به کمیسیون مربوطه ارجاع خواهد شد. همچنین طبق ماده ۱۶۷ آیین‌نامه مدت زمان طرح یا لایحه مربوطه با پیشنهاد نمایندگان یا کمیسیون در صحن مجلس مطرح و به تصویب خواهد رسید. بر این اساس حداقل باید سه جلسه علنی در شرایط طبیعی برای اصل ٨۵ شدن طرح‌ها و لوایح برگزار شود.
احتمال نامه‌نگاری لاریجانی با رهبری
مسأله اما گره دیگری هم دارد؛ اصل 85 قانون اساسی مربوط به قوانین دائمی کشور می‌شود اما قانون بودجه در این ردیف نیست و دیگر قوانین هم درباره این مورد سکوت کرده‌اند. با این وضع تکلیف چیست؟
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی از نامه‌نگاری علی لاریجانی، رئیس مجلس با رهبری در همین رابطه خبر داده و گفته است که قرار است مجلس برای این کار از ایشان کسب اجازه کند. آن طور که نماینده مشهد گفته، بعد از این کسب تکلیف است که مجلس وارد مراحل بعدی کار خواهد شد و این پیشنهاد را به رأی رسمی نمایندگان خواهد گذاشت.
او البته می‌گوید پیش‌بینی‌ها مبنی بر این است که به احتمال زیاد رهبری با این موضوع مخالفتی نخواهند داشت و اجازه این کار را به مجلس خواهند داد. خصوصاً اینکه شروع سال بعد با بودجه چند دوازدهم و تنخواه از یک سو و مسائل زمانبر مربوط به پایان کار مجلس دهم و آغاز دوره یازدهم از سوی دیگر عملاً کار بررسی بودجه را در صورت چشم‌پوشی از روش یاد شده، به نیمه دوم تابستان خواهد کشید.
آن هم در سالی که فشار تحریم‌ها و مشکلات ناشی از عواملی چون کاهش فروش نفت بیش از قبل بر اقتصاد ایران فشار می‌آورد. البته قاضی‌زاده هاشمی از اینکه نامه مورد اشاره‌اش چه زمانی نوشته شده و به دفتر رهبری ارسال می‌شود، ابراز بی اطلاعی کرده است. اما می‌توان حدس زد که اگر عزم مجلس بر پایان کار بررسی و تصویب بودجه تا پایان سال جاری باشد، احتمالاً این کار باید در همین یکی دو روز جاری صورت بگیرد تا مجلس سریعاً برای گرفتن رأی رسمی نمایندگان و دادن اختیار تصویب لایحه بودجه 99 به کمیسیون تلفیق تشکیل جلسه دهد.
هر چند اکبر رنجبرزاده، دیگر عضو هیأت رئیسه روایت دیگری را در گفت‌وگو با «فارس» مطرح کرده و گفته که اگر بر اساس نظر ستاد مقابله با بحران کرونا «مجوز تشکیل جلسه علنی تا پایان سال را نداشته باشیم، با تصمیم هیأت رئیسه ممکن است به همین رأی‌گیری استمزاجی نمایندگان برای اصل هشتاد و پنجی شدن لایحه بودجه اکتفا کنیم.» اما اینکه چقدر این ادعا بتواند در عمل به صورت قانونی اجرا شود، جای شک بسیار جدی دارد. چه آنکه در ماده 121 آیین‌نامه مجلس رأی‌گیری از نمایندگان فقط به سه طریق یعنی با استفاده از دستگاه الکترونیکی، رأی‌گیری با برگه به صورت مخفی و رأی‌گیری علنی با برگه و در جلسه رسمی محدود شده است.
تصمیم مشترک کمیسیون تلفیق، دولت و معاونت قوانین مجلس
البته صبح دیروز هم مجلسی‌ها جلسه بودجه‌ای دیگری هم داشتند؛ این بار با معاونت قوانین مجلس. جایی که این معاونت 60 ایراد جدید به مصوبه کمیسیون تلفیق برای بودجه 99 گرفته است. حسین میرمحمدصادقی، معاون قوانین مجلس دیروز در همین رابطه به «تسنیم» گفته که این جلسه با حضور برخی اعضای دولت و کمیسیون تلفیق و غلامرضا تاجگردون، رئیس این کمیسیون برگزار شده.
او البته درباره ایراداتی که گرفته شده توضیح داده که ایرادات به شکلی نبوده که کلیت لایحه بودجه را تغییر دهد. او گفته که «در بودجه 99 و طبق مصوبه کمیسیون تلفیق موارد مبهمی وجود داشت و طوری رفع ابهام شد که ایرادات شورای نگهبان نسبت به این لایحه به حداقل برسد.»
البته میرمحمد صادقی موضوع دیگری را هم مطرح کرده است. آن هم اینکه «در این جلسه قرار شد گزارش نهایی بودجه 99 از سوی علی لاریجانی رئیس مجلس بزودی طی نامه‌ای به شورای نگهبان ارسال شود.» او گفته این تصمیم بر این اساس گرفته شده که «مصوبه کمیسیون تلفیق درباره بودجه سال 99 و طبق اصل 85 قانون اساسی به شورای نگهبان ارسال شود و مجلس جلساتی برای بررسی لایحه بودجه سال آینده نداشته باشد.»
این یعنی آنکه اگر همه مراحل تأیید اصل 85 شدن لایحه بودجه طبق پیش‌بینی‌ها جلو برود، کمیسیون تلفیق دیگر جلسه جدیدی برای بودجه 99 نداشته باشد و آنچه که روز یکشنبه در این مجموعه تصویب شد، تحویل شورای نگهبان گردد.
منبع: ایران
