سوند رومی:کرونا یک گام از شرایط بحرانی جلوتر بود/همه ما به سمت یک زندگی کارکردی رفتیم/از شدت در هم تنیدگی خانواده ها و تاثیرات هیجانی کاسته شد

گفتارنو/مرضیه قاضی زاده:نگاهی به گوشه و کنار سطح شهر بیندازید ، دیگر خبری از رنگ و لعاب و آرایش های سابق نیست، مهمانی ها کمتر شده و چهرها به واسطه ماسک با حجم وسیعی پوشانده شده وجایگاه سیرت آدمها مرتبه بالاتری یافته است.

چشم و هم چشمی ، دور دور کردن ها، دخالت های اطرافیان در زندگی زوجین همه این ها نسبت به سابق کمتر شده است، حتی از لیست دعوتی های عروسی و مهمانی ها نیز کم شده و به نوعی  تجمل گرایی به حاشیه رفته است.

9تیر ماه است و هم اکنون بیش از 4 ماه است که با کرونا زندگی می کنیم ،ویروسی که همچون سیلی به یکباره کلیه محاسبات زندگیمان را به هم ریخت و ما را دچار یک چالش بزرگ کرد.

ورشکستگی واحدها،  بروز اختلالات شخصیتی و بیماری های وسواس گونه، مشکلات آموزشی و غیره از تبعات منفی ویروس کرونا بودند اما رفته رفته با گذشت زمان و کنا رفتن حجاب ها، جنبه های مثبت این ویورس نیز هویدا شد.

علی سوند رومی یکی از جامعه شناسانی است که  از کرونا به عنوان یک شرایط اضطراری نام می برد، شرایطی که حتی یک گام هم از بحران جلو تر است و به واسطه فشارها و محدودیت هایی که بر انسان ها وارد می کند بی شباهت به اردوهای شناختی نیست.

اردوهایی که در بسیاری از کشورهای جهان به یک شیوه متداول تبدیل شده وخانواده ها برای اینکه نوجوانان تجربه زندگی کارکردی را داشته باشند، آن ها را در فضایی بدون امکانات اولیه و خط تلفن قرار می دهند تا در شرایط اضطراری الگوهای کارکردی را بشناسند وبعدها در زندگی طبیعی خود نیز از آن استفاده کنند.

سوند رومی در این رابطه می گوید: در چنین وضعیتی خیلی از ابعاد زندگی مردم تحت الشعاع قرار می گیرد  و تقریبا آدم ها شروع می کنند به کارکردی زندگی کردن؛یعنی ارزش ها از سمت ارزش های هنجاری به سمت ارزش های کارکردی می رود.

او می افزاید: شرایط کرونا که پیش آمد خیلی از چیزهایی که جنبه کارکردی نداشت مثل آرایش خانم ها، مهمانی های شلوغ و دورهم جمع شدن ها و یا ریخت و پاش های الکی در مهمانی ها و زندگی نمایشی ارزش خود را از دست داد .

تاثیر کرونا در نرم جامعه موقت است

این جامعه شناس در خصوص ماندگار یاین تاثیرات می گوید: شرایط کرونا یک تجربه بی واسطه بود که خیلی از مردم عملاً با آن مواجه شدند. جامعه به درستی دید که می تواند بدون این هزینه ها و زندگی نمایشی نیز زندگی کند، این اثر در پنداره آن ها ثبت شد.

این جامعه شناس از ارزش ها به عنوان جهت دهنده ها یاد می کند و در خصوص ماندگاری این ارزش های جدید آموخته شده در شرایط کرونا می گوید:کرونا روی 15درصد تاثیر دراز مدت خواهد گذاشت ودر نرم جامعه که  50الی 60درصد را شامل می شود این تاثیر به صورت موقت است. 25 تا 30درص مردم نیز عملا هیچ عبرتی از اتفاقات پیش رو نمی گیرند و در نظام ارزشی و زندگیشان هیچ تغییری ندادند و در آینده نیز نمی دهند.

کرونا از شدت در هم تنیدگی خانواده ها کم کرد

این جامعه شناس در خصوص تاثیرات کرونا در فرهنگ جامعه ، می گوید:در این دوران بخشی از ارزش های اصیل مثل صله رحم و رفت و آمدها  تحت تاثیر قرار گرفت ولی در کنار آن مردم سعی کردند که از امکانات موجود مثل فضای مجازی بیشتر  استفاده کنند ، حتی خیلی از بزرگترهایی هم که پیش از این تمایلی به استفاده از تلفن های هوشند نداشتند به این سمت آمده و از طریق ابزارهایی همچون واتس آپ تماس تصویری برقرار کردند.

او که یکی از معضلات جدی جامعه را در هم تنیدگی خانواده ها می داند، معتقد است که در شرایط کنونی و به جهت الزام رعایت فاصله گذاری اجتماعی، رفت و آمدها به حالت طبیعی خود بازگشته است و تاثیرات هیجانی کم شده است چرا که خانواده ها یاد گرفتند که مرز بگذارند و رفت و امدها را کنترل کنند.

رومی در این رابطه توضیح می دهد:بخش عمده ای از جامعه ما فرهنگشان فرهنگ در هم تنیده ای بود و این در هم تنیدگی مرز نداشت. افراد به اصطلاح از نظر هیجانی و احساسی با یکدیگر خیلی درگیر می شدند و تاثیرات هیجانی زیادی روی هم می گذاشتند و خیلی اسیب می دیدند.

این جامعه شناس معتقد است که کرونا روی هر سه بخش فرهنگ اعم از ارزش ها،‌هنجارها و نمادهای ارتباطی تاثیر گذاشته است.به گونه ای که در بخش نمادهای ارتباطی جامعه به سمت استفاده از ابزارهای الکترونیکی و فضای مجازی رفته است و در بخش ارزش ها نیز از سمت ارزشهای هنجاری به سمت ارزش های کارکردی حرکت کرده است.

 همچنین در بخش هنجارها به واسطه مرزهای فیزیکی ایجاد شده از حجم  درهم تنیدگی فرهنگی کاسته شده و قهرها ، ناراحتی ها و دلگیری ها کمتر شده است.

او اگر چه  منکر تاثیرات منفی کرونا بر ایجاد ناراحتی های روحی و روانی نیست اما معتقد است که این شرایط زمینه ای ایجاد کرد تا ساختار و سازه روانی افراد محک بخورد و افرادی که پایه اختلال شخصیت و یا اختلال رفتاری دارند، به واسطه بروز این اختلال متوجه شرایط غیر طبیعی خود بشوند و به دنبال درمان خود بروند.

 این جامعه شناس معتقد است که در بازه زمانی بعد از شیوع کرونا نه تنها از حجم تعاملات زائد، وقت گذراندن های به بطالت کاسته شد بلکه زمینه تعامل بیشتر اعضای خانواده و احساس تعلق خاطر بیشتر فراهم شد.

سوند رومی در ادامه تصریح می کند: اگر چه به واسطه فشارهایی که اعضا نسبت به هم وارد می کردند، خانواده هایی که اعضایشان  پایه اختلال شخیت داشتند، به تنش کشیده شدند اما در خانواده های نرمال در این مدت خیلی از کارهای عقب افتاده حل و فصل شد، تعامل بین اعضا افزایش یافت و احساس تعلق خاطر بیشتری ایجاد شد.