گفتارنو/مرضیه قاضیزاده: کمتر از 15 روز دیگر به آغاز برداشت محصولی مانده که برای برداشت و بستهبندی آن حداقل 100 تا 150 هزار کارگر فصلی روانه شهرستانهای خرماخیزی همچون بم، ریگان و فهرج میشوند. کارگرانی که غالباً از شهرستانهای اطراف و یا استانها هرمزگان، زاهدان و سیستان و بلوچستان به استان کرمان میآیند. استانی که هماکنون نهتنها در روند مبتلایانش سیر نزولی نداشته بلکه بهجایی رسیده که اکثر مناطقش در وضعیت قرمز قراردادند.
این موضوع از دو جهت موجب نگرانی مردم و برخی از فعالان اجتماعی و اقتصادی شده است، بحث اول مربوط به امکان انتقال ویروس کرونا از طریق مصرف خرما است و بحث دوم مربوط به انتشار ویروس کرونا از طریق کارگرانی است که در یک بازه زمانی محدود دو ماه روانه این مناطق میشوند.
دبیر انجمن ملی خرمای ایران در خصوص تدابیر انجمن برای کاهش مخاطرات برداشت خرما به گفتارنو، میگوید: ما از اردیبهشتماه بر روی این مقوله اقداماتی انجام دادهایم، در مرحله اول از سازمان صمت، سازمان جهاد کشاورزی و از همه مهمتر دانشگاه علوم پزشکی درخواست کردیم که در تأمین مواد ضدعفونی دست و محیط، دستکشها و ماسکها در این بازه زمانی محدود به ما کمک کنند که خوشبختانه دانشگاه علوم پزشکی متعهد شده است که حداقل برای نیروهای خاصی که بیماری زمینهای دارند و یا شرایطشان خاص است غربالگری را انجام دهند.
ویروس کرونا از طریق مواد غذایی حیوانی و نباتی بههیچوجه منتقل نمیشود
مقداد تکلو زاده میافزاید: ما در طی تحقیقات دانشگاهی و بررسیهای مقالهای که انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم که عملاً ویروس کرونا از طریق مواد غذایی حیوانی و نباتی بههیچوجه منتقل نمیشود و در این مواد قابلیت رشد ندارد، لذا کرونا روی خرما و تمامی سطوح دیگر حدود 48 تا 72 ساعت یا نهایتاً یک هفته باقی میماند.
بنا به گفته تکلو زاده عدم امکان رشد ویروس کرونا بر روی سطوح از سمت دانشگاه علوم پزشکی بم، جیرفت و کرمان تائید شده و استعلام آن نیز گرفتهشده است. همچنین استعلام مربوط به این موضوع از طریق نمایندگیهای فائو و FAO در ایران نیز اخذشده است و هیچ تردیدی در این امر وجود ندارد.
او با اشاره به مدتزمان یکماهه نگهداری خرما در سردخانهها بعد از برداشت محصول و سپس عرضه آن به بازار هدف خط بطلان بر هر نوع ادعای ابتلای کرونا از طریق مصرف خرما میکشد و میگوید: احتمال اینکه مصرفکننده از طریق خرمای ما به کرونا مبتلا شود، وجود ندارد. ضمن اینکه انجمن در این مدت پیشنهادهایی را حول محور بستهبندیهای نوین در شرایط کرونا ارائه داده تا بر مبنای آن بستهبندیها به سمت و سویی بروند که ترجیحاً قابلیت ضدعفونی کردن و شست شو داشته باشند.
دبیر انجمن ملی خرمای ایران در ادامه از تدوین پروتکل بهداشتی برای واحدهای بستهبندی سنتی و صنعتی خرما خبر میدهد و میگوید: با همکاری معاونت نیروهای گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی و انجمن خرما این پروتکلهای بهداشتی تعریفشدهاند که در صورت رعایت بسیاری از مخاطرات از بین میرود.
در حالی دبیر انجمن ملی خرمای ایران از تیم نظارتی دانشگاه علوم پزشکی بم و کرمان برای نظارت و بررسی فاصلهگذاری اجتماعی و رعایت پروتکلهای بهداشتی خبر میدهد که همچنان در تصاویر مخابره شده از شهرستانهای استان شاهد بستهبندی سنتی و حتی بستهبندی در باغات خرما هستیم که این مسئله تا حدی صحت ادعای نظارت دقیق بر تمامی این باغات را موردتردید قرار میدهد.
تکلو زاده در پاسخ به چگونگی نظارت بر واحدهای سنتی بستهبندی خرما، میگوید: درست است که هنوز بخشی از محصول بهصورت کاملاً سنتی برداشت و بستهبندی میشود اما ما حدود 230 واحد بستهبندی در شهرستان بم و 100 واحد در جیرفت داریم که میتواند در شرایط کرونا به کمک ما بیایند، چراکه این واحدهای بستهبندی مدیر، متخصص صنایع غذایی و مسئول بهداشتی دارند که این افراد بر رعایت پروتکلهای بهداشتی نظارت دارند.
او در ادامه میافزاید: بسیاری از تصاویری که از نحوه بستهبندی محصول در باغات خرما منتشر میشود مربوط به افرادی است که خودشان مصرفکنندهاند و یا حجم محصولشان خیلی کم است و بهصورت سنتی برای خود و خانواده خودکار بستهبندی را انجام میدهند.
تکلو زاده همچنین به طرح تشدید فاصلهگذاری اجتماعی در استان اشارهکرده و میگوید: ما حتی با استاندار، رئیس قوه قضاییه استان نیروی انتظامی صحبت کردیم که حتماً طرح تشدید فاصلهگذاری اجتماعی در سطح برداشت انجام شود، در این طرح بازرسها حکم قضایی دارند و اجازه دارند که از واحدهای سنتی بازدید و درصورتیکه واحدی حکم قضایی را رعایت نکرد، با آن واحد برخورد قضایی انجام دهند.
دبیر انجمن ملی خرمای ایران البته متذکر میشود که هدف و برنامه اصلی انجمن تشویق است تا برخوردهای قهری. او در این رابطه میافزاید: تاکنون 4 یا 5 جلسه آموزش بستهبندی در شرایط کرونا ارائهشده است، در فصل برداشت نیز مکرراً این آموزشها تکرار خواهد شد و بروشورهای آموزشی در اختیار افراد قرار میگیرد.
عزیمت 150 هزار کارگر فصلی جهت برداشت و بستهبندی محصول خرما
به گفته دبیر انجمن ملی خرمای ایران، استان کرمان 25 تا 28 حجم تولیدی خرمای کرمان را پوشش میدهد. با یک ضرب و تقسیم ساده میتوان فهمید که باوجود پیشبینی یکمیلیون و 250 هزار تن خرما، حداقل 312 هزار تن خرما در یک بازه زمانی دوماهه در استان برداشت میشود.
هرچند که با توضیحات دبیر انجمن خرما امکان افزایش این رقم به بیش از 350 هزار تن خرما نیز وجود دارد چراکه در حال حاضر 185 هزار تن خرما در مناطق جنوبی و 165 هزار تن نیز در مناطقی همچون بم و ریگان آماده برداشتند که مسلماً برداشت این حجم از محصول آنهم در یکزمان کوتاه از توان نیروی کار منطقه خارج است، همین امر است که موجب میشود هرساله کارگرانی از سایر استانها و شهرستانهای اطراف جهت برداشت محصول به این مناطق عزیمت کنند.
حالآنکه به گفته تکلو زاده حداقل 100 تا 150 هزار نفر به جهت بستهبندی و برداشت از شهرستانهای همجوار و یا استانهایی چون سیستان و بلوچستان، زاهدان و هرمزگان به این مناطق میآیند. پیشنهاد انجمن برای کاهش مخاطرات انتقال ویروس کرولا غربالگری کارگران است.
دبیر انجمن ملی خرمای ایران در خصوص نحوه غربالگری کارگران باوجود کمبود کیتهای تشخیصی در کشور میگوید: رایزنیهایی با دانشگاه علوم پزشکی بم صورت گرفته و دوستان دانشگاه علوم پزشکی در این رابطه قول مساعد دادند تا حداقل در مناطق تولیدی در آن بازه زمانی محدود غربالگری صورت گرفته و بر روند رعایت پروتکلهای بهداشتی نظارت شود.
تکلو زاده در پاسخ به محل اقامت این کارگران، میگوید: این کارگران سالیان سال بدین منظور به این شهرستانها آمدهاند، لذا اکثراً دوستان و آشنایانی را در منطقه دارند که به آنجا میروند. برخی نیز در منطقه خانه اجاره میکنند و یا در خوابگاههای واحدهای صنعتی مستقر میشوند.
در حالی دبیر انجمن ملی خرمای ایران از تیم نظارتی دانشگاه علوم پزشکی بم و کرمان برای نظارت و بررسی فاصلهگذاری اجتماعی و رعایت پروتکلهای بهداشتی خبر میدهد که همچنان در تصاویر مخابره شده از شهرستانهای استان شاهد بستهبندی سنتی و حتی بستهبندی در باغات خرما هستیم که این مسئله تا حدی صحت ادعای نظارت دقیق بر تمامی این باغات را موردتردید قرار میدهد.
تکلو زاده در پاسخ به چگونگی نظارت بر واحدهای سنتی بستهبندی خرما، میگوید: درست است که هنوز بخشی از محصول بهصورت کاملاً سنتی برداشت و بستهبندی میشود اما ما حدود 230 واحد بستهبندی در شهرستان بم و 100 واحد در جیرفت داریم که میتواند در شرایط کرونا به کمک ما بیایند، چراکه این واحدهای بستهبندی مدیر، متخصص صنایع غذایی و مسئول بهداشتی دارند که این افراد بر رعایت پروتکلهای بهداشتی نظارت دارند.
او در ادامه میافزاید: بسیاری از تصاویری که از نحوه بستهبندی محصول در باغات خرما منتشر میشود مربوط به افرادی است که خودشان مصرفکنندهاند و یا حجم محصولشان خیلی کم است و بهصورت سنتی برای خود و خانواده خودکار بستهبندی را انجام میدهند.
تکلو زاده همچنین به طرح تشدید فاصلهگذاری اجتماعی در استان اشارهکرده و میگوید: ما حتی با استاندار، رئیس قوه قضاییه استان نیروی انتظامی صحبت کردیم که حتماً طرح تشدید فاصلهگذاری اجتماعی در سطح برداشت انجام شود، در این طرح بازرسها حکم قضایی دارند و اجازه دارند که از واحدهای سنتی بازدید و درصورتیکه واحدی حکم قضایی را رعایت نکرد، با آن واحد برخورد قضایی انجام دهند.
دبیر انجمن ملی خرمای ایران البته متذکر میشود که هدف و برنامه اصلی انجمن تشویق است تا برخوردهای قهری. او در این رابطه میافزاید: تاکنون 4 یا 5 جلسه آموزش بستهبندی در شرایط کرونا ارائهشده است، در فصل برداشت نیز مکرراً این آموزشها تکرار خواهد شد و بروشورهای آموزشی در اختیار افراد قرار میگیرد.