گفتارنو/ گروه سیاست:
این روزها بسیاری از فعالان سیاسی نسبت به طرحی که مجلس برای اصلاح قانون انتخابات در دستور کار خود دارد موضعگیری کردهاند.
موضعگیریهایی که این طرح را نه تنها برای کشور مفید بلکه محدود کردن حق انتخاب مردم دانستهاند.
به عنوان نمونه عباس عبدی فعال سیاسی اصلاحطلب بر این اعتقاد است که نمایندگان مجلس از ترس رقابت با رقیب خود دست به نوشتن چنین طرحهایی زدهاند. او همچنین سوال کرده که مگر ریاست جمهوری کلاس اکابر است که قرار است برای شرکت در انتخابات نامزدها آزمون دهند.
حالا و در کنار همه انتقاداتی که بیشتر از جانب اصلاحطلبان صورت گرفته است؛ خبرگزاری اصولگرای تسنیم نیز زبان به نقد این طرح گشوده و آن را به مثابه پوست موز زیر پای حاکمیت ارزیابی کرده است.
خبرگزاری تسنیم با بیان اینکه «در طرح اولیه که این روزها در کمیسیون شوراهای مجلس درحال بررسی است، اصلاحاتی در قانون پیشین انجام و تکملههایی به آن افزوده شده است که برخی از آنها حیرتبرانگیز است» هشدار داده: « به نظر میرسد[این طرح] بیش از هرچیز پوست خربزهای است که زیر پای شورای نگهبان و حاکمیت گذاشته میشود.
این خبرگزاری با طرح این که احتمال که «نمایندگان مجلس، و افرادی که احیاناً با آنها مشورت شده، در نظر داشتهاند که با اضافه کردن برخی جزئیات و شروط، شرایط پیشین ندرج در قانون انتخابات ریاستجمهوری را واضحتر و غیرسلیقهایتر کنند» نتیجه گرفته « آنچه در مقام عمل تا اینجا رخ داده، بندهایی است که برخی از آنها غیرعاقلانه و نامناسب و بعضی دیگر غیرممکن است و مهمتر از همه اینکه به لحاظ سیاسی-اجتماعی میتواند معانی بسیار نامطلوبی را در اذهان ایجاد کند.»
این خبرگزاری سپس به تشریح بندهایی از پیش نویس این طرح پرداخته و نوشته: مثلاً ذیل ماده 6 این طرح و برای احراز مدیر بودن نامزد انتخابات ریاستجمهوری قید شده که او باید آرمانخواه باشد و در عین حال واقعیتها را هم در نظر بگیرد! و یا اینکه او باید به تواناییها و ظرفیتهای داخلی و ملی و استفاده بهینه از آنها و عدم تاثیرپذیری از فشارهای داخلی و خارجی توجه داشته باشد! همچنین در طرح مذکور آمده است که نامزد انتخابات باید استقلال شخصیتی و استقلال در تصمیمگیری داشته باشد و در انجام وظایف و مسئولیتهایش مشورتپذیر و نقدپذیر باشد!
تسنیم ادامه داده: «در بندهای دیگری آمده است که داوطلب ریاستجمهوری به هنگام ثبتنام موظف است که برنامه خود را به صورت مکتوب ارائه کند؛ البته این ارائه نه به مردم، بلکه به شورای نگهبان صورت خواهد گرفت! همچنین طبق این طرح، ضمن اینکه نامزد ریاستجمهوری باید 5 نفر از مشاوران خود را رسماً به شورا معرفی کند، شورای نگهبان هم به نوبه خود میتواند چه با مشاوران آن نامزد و چه با خود نامزد ریاستجمهوری مصاحبه حضوری داشته باشد تا احراز کند که او به درد ریاستجمهوری میخورد یا نه؟! البته علاوه بر مصاحبه، شورای نگهبان میتواند از نامزدها آزمون هم بگیرد!»
این رسانه اصولگرا در ادامه این سوال را مطرح کرده: «شورای نگهبان دقیقاً چطور میخواهد مشخص کند، و مهمتر از آن، چطور میخواهد با گزارههایی که واجد ویژگیهای یک «استدلال عمومی» و همهپذیر باشد به مردم بگوید که یک فرد آرمانخواهِ واقعگرا هست یا خیر؟ یا اینکه استقلال شخصیتی و استقلال در تصمیمگیری او را با چه متر و میزانی اندازه خواهد گرفت؟»
تسنیم در ادامه تحلیل منتقدانه خود بر طرح اصلاح قانون انتخابات نوشته : «[شورای نگهبان]از کجا خواهد فهمید که او به موقع مسائل و ضرورتها را تشخیص میدهد یا خیر؟ آزمونی که خواهد گرفت به چه شکل خواهد بود؟ از کجا خواهد فهمید که به انحراف حساس است یا خیر؟ و سوالات فراوان از این دست.
این خبرگزاری با تاکید بر اینکه «مسئله اینجاست که اگرچه پیادهسازی چنین طرحی در واقعیت امکان پذیر نیست و اگر هم باشد بسیار مناقشهبرانگیز و کاریکاتوری خواهد بود» مینویسد: «سود فرضی آن برای طراحان و همفکرانشان نسیه خواهد بود اما یک دردسر کاملاً نقد در انتظار شورای نگهبان و بالاتر از آن حاکمیت خواهد بود و آن اینکه چنین طرحی این ذهنیت را میسازد که عملاً انتخابات تا حد قابل توجهی تضعیف شده و شورای نگهبان بسیاری از آنچه که باید مردم بررسی و نظردهی میکردند را به عهده گرفته است»
این رسانه با اشاره به اینکه «طرحی که امروز پیش روی ماست نه تنها ایرادی از قانون پیشین نمیکاهد بلکه مسائل و مشکلات اضافهای را نیز سربار خواهد کرد» تصریح میکند: مهمترین آن شکلگیری ذهنیتی مبنی بر محدودشدن انتخاب مردم توسط حکومت و شورای نگهبان است.
این رسانه سپس به تشریح اشکالات این ذهنیت میپردازد: «این مسئله دو ایراد بسیار اساسی دارد؛ نخست آنکه با شکلدهی به بدبینی در نزد مردم، میتواند به مشارکت آسیب بزند و مهمترین هدف و راهبرد نظام در هر انتخاباتی که رجوع به نظرات مردم و تمهید مشارکت سیاسی آنان است را تنزل میدهد؛ و دیگر اینکه تمام اقدامات و کارنامه روسای جمهور بعدی به پای شورای نگهبان نوشته خواهد شد.»
خبرگزاری تسنیم در ادامه نقد خود به صراحت هشدار میدهد: « چنین پروسهای و تحمیل این بار به دوش شورای نگهبان، امکان تجربههای مردمسالارانه مردم و تقویت آگاهی سیاسی آنان را کاهش خواهد داد.»
تسنیم با افشای اهداف پشت پرده این طرح که «به نظر میرسد نمایندگان طرّاح، تجربه آقای روحانی را مدنظر داشتهاند و تلاش شده از تکرار تجربه دولتهای ناموفقی مثل دولت آقای روحانی جلوگیری شود» اضافه میکند: «اما نمایندگان یک موضوع خیلی ساده را فراموش کردهاند و آن اینکه آقای روحانی را همین شورای نگهبان تایید کرده است و احتمالاً اعضای محترم شورا در سال 92 تلاش کردهاند که نامزدها ویژگیهای مثبتی داشته باشند و به درد کشور بخورند، اما به هرحال آقای روحانی هم جزو تاییدشدگان بود و مردم نیز به ایشان رای دادند.»
تسنیم در انتهای تحلیل خود با بیان اینکه «احتمال اینکه حتی با چنین قیدزنیهایی از تکرار امثال آقای روحانی جلوگیری شود چندان زیاد نیست» مینویسد: «اما واقع شدن یک امر قطعی است و آن اینکه جناحها و فعالان سیاسی، اگر نامزد مورد حمایتشان کارنامه موفقی نداشته باشد، تکرار خواهند کرد که مسئولیت تمام کارهای او به عهده شورای نگهبانی است که او را از هر بابت برانداز و تست کرده بود!»
تسنیم در انتها مینویسد: «همین حالا که چنین قانونی وجود ندارد، برخی فعالان سیاسی اصلاحطلب که جزو حامیان پروپاقرص و مبلغ آقای روحانی بودند اعلام میکنند که او نه نامزد ما، بلکه کاندیدای شورای نگهبان بود لذا مسئولیتی در قبال او نداریم؛ حال فرض کنید این طرح فعلی نیز تصویب شود! در این صورت چه فضای فراخی به دست آنها خواهد افتاد و چه زمین حاصلخیزی برای تبلیغ نمایشی بودن انتخابات فراهم خواهد شد؟»
حالا و در چنین شرایطی که نگرانیها در خصوص کاهش حق انتخاب مردم صدای اصولگرایان تسنیم را هم درآورده است باید منتظر بود و دید سرانجام این طرح به کجا خواهد انجامید.