سرمقالههای روزنامههای صبح تهران معمولا دارای نکاتی است که کمتر در رسانههای به چشم میآید. گفتارنو به صورت روزانه سرمقالههای روزنامههای صبح را به صورت خلاصه منتشر خواهد کرد.
سیاست ایران هراسی ترامپ باعث تمایل کشورهای عرب منطقه به اسرئیل شده است
داریوش قنبری در سرمقاله امروز روزنامه آرمان با اشاره به انتخابات آمریکا نوشت: ... اما جدا از اينکه بايدن انتخاب شود يا ترامپ، قطعا رويه ثابتي در قبال ايران در عرصه سياست خارجي وجود دارد که درمجموع زياد تغييري نخواهد کرد. البته نبايد اين نکته را از خاطر دور داشت که در آمريکا، دست رئيسجمهور در عرصه سياست خارجي نسبتا باز است و اختيارات قابلتوجهي دارد و ميتواند براساس تمايلات خود، تغيير و تحولاتي در رويکردها و تاکتيکهاي سياست خارجي داشته باشد.
...جو بايدن در صورت پيروزي به برجام برميگردد و مذاکرات جديد تکميلي را با ايران در دستور کار قرار ميدهد و البته در چارچوبهايي که اعلام کرده احتمالا مورد قبول ايران واقع نميشود. بهخصوص در ارتباط با مسائل دفاعي آنچه مورد نظر بايدن است، مورد پذيرش قرار نميگيرد. اما شايد بتوان به نوعي زمينه يک تفاهم در ارتباط با مسائل منطقه را با آمريکا در صورت پيروزي بايدن و برگشت به برجام مطرح کرد. موفقيت بايدن و ورودش به کاخ سفيد حداقل تا حدودي از فشارها کاسته و حداقل در عرصه اقتصادي سيگنالهاي مثبتي به همراه دارد و آثار رواني مربوط به بحران روابط ايران و آمريکا که نوسانات ارزي خاص را به دنبال دارد، کنترل ميکند.
ولي در شکل مقابل قضيه قطعا و يقينا وضعيت ما به نوعي تحت تاثير انتخاب مجدد ترامپ قرار ميگيرد که برجام را قبول نداشت و از آن خارج شد و مذاکرهاي را دنبال ميکند که امتيازات بيشتري از ايران بگيرد. ترامپ بارها از اينکه به محض پيروزي ايرانيها براي مذاکره پا پيش ميگذارند، سخن گفته که امري بعيد به نظر ميرسد. شرايط سختتري که ترامپ ميخواهد در صورت پيروزي بر ايران اعمال کند، خودش ميتواند رفتن به سمت مذاکره را با يکسري دشواريهاي خاص مواجه کند.
ترامپ دست به اقداماتي در منطقه در راستاي صلح اعراب و اسرائيل زده که در اين رابطه تهديد ايران را بيشتر از آنچه قبلا توسط آمريکا مطرح ميشد، مطرح کرده به گونهاي که تبديل به تهديدي در منطقه شود و با برجسته کردن آن، اعراب منطقه وادار به اتحاد با اسرائيل شوند و در اين راستا روابط خود را به سمت عاديسازي با اسرائيل پيش برند.
سياست ايرانهراسي و ترساندن کشورهاي منطقه از ايران و برجسته کردن تهديد ايران تابهحال باعث شده که بعضي کشورهاي منطقه به سمت عاديسازي روابط با اسرائيل حرکت کنند و ظاهرا کشورهاي ديگر منطقه هم در صف پيوستن قرار گرفتهاند. بنابراين براي اينکه پروسه عاديسازي تکميل شود، ترامپ به اين راحتي فعلا با ايران کنار نميآيد.
جامعه مدرسین به سمت فعالیتهای علمی برود
عباس عبدی در سرمقاله امروز روزنامه اعتماد به نقد بیانیه اخیر جامعه مدرسین پرداخت و نوشت: انتشار بيانيه به امضاي آقاي محمد يزدي درباره آقاي سيدكمال حيدري و عقايد ايشان آب پاكي را روي دست مخاطبان ريخت كه از اين تنور نهتنها آتشي گرم نخواهد شد كه مدتهاي طولاني است كه خاموش و سرد شده است. مساله نه ربطي به درستي يا نادرستي ديدگاههاي آقاي حيدري دارد و نه حتي درستي يا نادرستي ديدگاههاي آقاي يزدي و همفكرانشان.
... پرسش اين است كه جامعه مدرسين يا آقاي يزدي از كجا چنين مرجعيتي را براي خود قايل شدهاند كه درباره نظرات ديگران قضاوت و نه تحليل كنند؟ و اصولا چرا بايد به خود حق داد كه ميتوان ديگران را منحرف دانست و تكفير كرد؟ اين حق از كجا آمده است؟
... اگر ايشان يا هر كس ديگري ميخواهد وارد گفتوگوهاي نظري و كلامي شود، به ناچار بايد بر قواعد و ضوابط دانش و گفتوگوي علمي پايبند شود. بازي شطرنج با مشتزني تفاوت دارد. اين بيانيه فاقد استدلالهاي مناسب براي يك مواجهه فكري است. حتي معلوم نيست كدام بخش از اظهارات آقاي سيدكمال حيدري مورد اعتراض بوده است، آن بخشها چيست و چرا نادرست است؟ اگر اين ديدگاهها را نادرست ميدانيد، بايد كلاس بگذاريد، نوار پر كنيد يا متن بنويسيد يا اگر هست به آنها ارجاع دهيد. خوشبختانه شما تمامي امكانات مادي را دراختيار خود داريد، بخش كوچكي از اين امكانات را صرف توليدات فكري كنيد كه اگر چنين كرديد، اصولا مساله نخواهد ماند. اگر اين آيات و رواياتي را كه در متن يك صفحهاي خود نوشتهايد، كس ديگري عليه يكي از شما آقايان بنويسد، چگونه ميتوان گفت اشتباه كرده است؟ اصولا خود حقپنداري متكي به قدرت بزرگترين بلايي است كه انديشه رسمي دين را تهديد ميكند.
... آقاي يزدي بفرمايند كه فارغ از انتسابهاي خودشان به قدرت و فقط به عنوان يك روحاني كداميك از پرسشهاي مهم درباره دين و ارتباط آن با جامعه را به صورت علمي پاسخ دادهاند؟ رييس جامعه مدرسين بايد دهها مقاله و كتاب بهروز شده و نه تاريخ مصرف گذشته داشته باشد. مقاله و كتاب علمي كه با شيوه و قواعد علمي تدوين شده باشد.
... يك روحاني شيعه كه اتفاقا ارتباطات مهم خانوادگي داشت، طي يادداشتهايي برخي عقايد رايج شيعه را از منظر اسلامي نقد ميكند. سر و صداي فراواني رخ داد. برخي بر آن رديه نوشتند، از جمله مرحوم امام، كتاب كشفالاسرار را در پاسخ به آن نوشت. هر كس ميخواست ميتوانست هر دو را بخواند. اتفاقي هم نيفتاد. آن روحاني در سال 1366 نيز فوت كرد، اصولا وارد اشتغالات ديگري شد. بعيد است كه افراد زيادي هم او را بشناسند. در مقابل با تكفير و ترور كسروي، او تا تاريخ هست در يادها خواهد ماند.
مشكل انتقادات و نظرات آقاي سيدكمال حيدري نيست. او با شيوه و اصولي متفاوت از آنچه در حوزه است، در حال طرح عقايد خود است و مخالفان او از موضع قدرت و تكفير درصدد حل اين مشكل هستند. اگر با اين شيوه مشكل حل ميشد تا حالا جز يك فكر و انديشه در دنيا باقي نميماند.
ترامپ در سیاست خارجی خود دستاورد مهمی ندارد
هرمیداس باوند در سرمقاله روزنامه ایران نوشت: در این دوره از انتخابات امریکا، دو کاندیدای اصلی شرکت کننده در انتخابات، کمتر به بحثهای مربوط به سیاست خارجی پرداختند که با توجه به اینکه در هر کشوری برای مردم آن سیاست داخلی اهمیت دارد، قابل پذیرش است. بویژه که در این دور از انتخابات امریکا، مسائل داخلی این کشور به گونهای است که مردم نگرانیهای جدی بابت شیوع کرونا و سیاستهایی دارند که دولت مستقر یا دولت جدیدی که پس از انتخابات روی کار خواهد آمد، در پیش خواهد گرفت. آنها همچنین با توجه به رشد روزافزون بیکاری که ناشی از محدودیتهای کرونایی است، با حساسیتی ویژه رویکردهای اقتصادی دو کاندیدای دموکرات و جمهوریخواه را دنبال میکنند.
با وجود توجه دونالد ترامپ و جو بایدن به مسائل داخلی امریکا و تمرکز آنها روی این مسائل در کمپینهای انتخاباتیشان، این به آن معنا نیست که آنها فاقد راهبرد مشخصی در زمینه سیاست خارجی باشند. البته در بین این دو کاندیدا وضعیت دونالد ترامپ در سیاست خارجی واضحتر است. او که در سیاست خارجی سه سال و نزدیک به 9 ماه اخیر دستاورد قابل قبولی نداشته، در یک ماه اخیر بدون اینکه به طور آشکار دست به تبلیغات روی سیاست خارجی خود بزند، سعی کرد، با تشدید بحران در روابط امریکا و چین، نگاه رأیدهندگان امریکایی را به سمت خود برگرداند.
ترامپ در سالهای گذشته، نبردی جدی با چین درباره مسائل اقتصادی داشته است. بویژه که تراز صادراتی دو کشور کاملاً نامتعادل است. میزان صادرات چین به امریکا که در سال 2018 حدود 660 میلیارد دلار بود، بعد از جنگ تجاری در پایان سال 2019 به 470 میلیارد دلار تنزل کرد.
در حالی که در همین بازه زمانی صادرات امریکا به چین در سال 2018 حدود 120 میلیارد دلار بود که در پایان سال 2019 به 87 میلیارد دلار تنزل پیدا کرد. با این حال ترامپ با توجه به اهداف انتخاباتیاش، در ماه اخیر بر شدت حملاتش به چین افزود و تلاش کرد این باور را به رأیدهندگان بدهد که میتواند از میزان صادرات چین به امریکا بکاهد و به این طریق اشتغالزایی را برای امریکاییها به ارمغان آورد.
او امیدوار است با حملات اخیرش به چین دیگربار بتواند به موفقیت رسیده و نگاهها را به سمت خود بازگرداند. علت تمرکز ترامپ روی مقابلههایش با چین نیز این بود که دستاورد رئیس جمهوری امریکا در دیگر حوزههای سیاست خارجی قابل توجه نبوده است.
اما در دیگر سوی این انتخابات، جو بایدن نیز به طور گذرا از مسأله سیاست خارجی عبور کرد. او میداند که روابط امریکا با متحدانش دیگر مثل سابق نیست و بهسختی میتوان آن را به شرایط قبل بازگرداند. اروپا که زمانی پیرو سیاستهای امریکا در جهان بود، در چند سال اخیر به این جمعبندی رسیده که دیگر نباید دنباله رو سیاستهای امریکا باشد و باید سیاستهای مستقلی را در پیش بگیرد. بنابراین بایدن در این زمینه کار سختی را در پیش دارد. او با این حال برای اینکه بتواند نگاه امریکاییها را به سوی خود جلب کند، تلاش کرده به طور مشخص سیاستهای خود در این زمینه را که ممکن است منجر به ریزش آرای او بین برخی گروههایی شود که سیاست خارجی برای آنها مهم است، آشکار نکند.
به همین دلیل است که در معدود اظهاراتی که وی درباره سیاست خارجی خود داشته، شاهد کلی گوییها هستیم و در جایی مشاهده نمیشود که او به طور دقیق و با ذکر جزئیات به بیان دیدگاههایش در حوزه سیاست خارجی بپردازد. او در یک سال اخیر که به طور جدی وارد مبارزات انتخاباتی شده، نه فقط در سیاست خارجی که در برخی از مسائل سیاست داخلی نیز تنها به مواردی به طور مبسوط پرداخته و سیاستهایش در مورد آنها را تبیین کرده که شواهد و قراینی برای اجرای آنها در دست داشته است. اما به عرصههایی که به آنها اطمینان ندارد، به طور حاشیهای پرداخته است.