برنامه بایدن برای خاورمیانه
یک کارشناس ارشد مسائل بین الملل می‌گوید: آمریکایی‌ها زمانی که درگیر جنگ ویتنام بودند مجبور شدند تا توجهات خود را نسبت به منطقه خلیج فارس کاهش دهند. در این مرحله بود که آمریکایی‌ها تئوری "دو ستون" نیکسون را اجرایی کردند. بدین‌گونه که امنیت منطقه را به ایران و عربستان سپردند و تمرکز خود را بر شرق آمریکا گذاشتند. در حال به نظر می‌رسد که آمریکا در چنین مسیری قرار گرفته که البته معطوف به ۱۰ تا ۲۰ سال آینده باشد.
یک کارشناس ارشد مسائل بین الملل می‌گوید: آمریکایی‌ها زمانی که درگیر جنگ ویتنام بودند مجبور شدند تا توجهات خود را نسبت به منطقه خلیج فارس کاهش دهند. در این مرحله بود که آمریکایی‌ها تئوری "دو ستون" نیکسون را اجرایی کردند. بدین‌گونه که امنیت منطقه را به ایران و عربستان سپردند و تمرکز خود را بر شرق آمریکا گذاشتند. در حال به نظر می‌رسد که آمریکا در چنین مسیری قرار گرفته که البته معطوف به ۱۰ تا ۲۰ سال آینده باشد.
خبرآنلاین نوشت: موضوع آشتی قطر با عربستان و کشور‌های حاشیه خلیج فارس و همچنین صف بندی‌های جدید در منطقه همزمان با ورود جو بایدن به کاخ سفید حاکی از آن است که خاورمیانه در آینده تحولات مهمی را پیش رو خواهد داشت.
نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا علاوه بر تغییرات در این کشور موجب تحولاتی در خاورمیانه به ویژه در روابط کشور‌های حاشیه خلیج فارس شد. عربستان سعودی، بحرین، امارات متحده عربی و مصر یکباره تصمیم بر آن گرفتند تا قطر را منزوی کنند، اما طی این سه سال تحریم و محاصره دوحه به خوبی از ظرفیت‌های موجود خود استفاده کرد و به کمک ایران و ترکیه تا حدود زیادی توانست از فشار‌ها بکاهد.
حکام سعودی دریافتند که هوا پس است!
حکام سعودی با از دست دادن چتر حمایتی خود و تغییرات در کاخ سفید دریافتند که "هوا پس است". به همین دلیل درصدد آن برآمدند تا حداقل یکی از بحران‌های پیش رو را تا قبل آمدن دموکرات‌ها حل و فصل کنند؛ سعودی‌ها که خود آتش بیار معرکه بودند در نهایت سرشان به سنگ خورد و در نشست شورای همکاری خلیج فارس که اخیرا برگزار شد قضیه را فیصله دادند؛ به طوری که طبق آخرین خبر‌ها مصر نیز به این آشتی پیوسته است. در چهل و یکمین نشست سران شورای همکاری خلیج فارس که هفته گذشته در العلا برگزار شد محمد بن سلمان با تهدید خواندن برنامه موشک‌های بالستیک برای صلح منطقه از جامعه جهانی خواست تا با آن مقابله کند که به نظر می‌رسد ولیعهد سعودی به ایران کنایه زده است و بیانگر آن است که تهران همچنان یکی از چالش‌های مهم برای ریاض به شمار می‌رود. موضوعی مهم که در کانون توجهات امارات متحده عربی نیز قرار دارد؛ چرا که وزیر مشاور این کشور در امور خارجه گفت، بازیابی کامل روابط ابوظبی با دوحه وابسته به نحوه تعامل قطر با تهران و ترکیه خواهد بود. امارات همچنین مساله گروه‌های افراطی را نیز به میان آورد و بازسازی اعتماد را زمان بر توصیف کرد.
در همین راستا آنل شلین، محقق در موسسه کوئینسی طی مقاله‌ای در پایگاه تحلیلی ریسپانسیبل استیت کرافت به موضع گیری امارات در این زمینه اشاره می‌کند و می‌نویسد: بن زاید ولیعهد امارات حمایت قطر از گروه‌های اسلامی مانند اخوان المسلمین را یک تهدید تلقی می‌کند. این در حالی است که محمد بن سلمان و ملک سلمان، ایران و هم پیمانانش در منطقه مانند حوثی‌های یمن را تهدید اصلی قلمداد می‌کنند. یوسف العتیبه سفیر امارات در آمریکا پیش‌تر گفته بود که حل مناقشه قطر در لیست اولویت‌های هیچ کسی نیست. در تضاد با آن و در اوایل سپتامبر فیصل بن فرحان وزیر خارجه عربستان سعودی عنوان کرد که توافق با قطر نزدیک است.
آخرین تحولات در منطقه همچنین بازتاب دهنده انتظارات دولت بعدی آمریکا بود. امارات متحده عربی قبلاً وضعیت خود را در لیست مهمترین شرکای منطقه‌ای آمریکا، بدون در نظر گرفتن اینکه چه کسی انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا را می‌برد، ثابت کرده بود. بر خلاف آن عربستان سعودی فشار‌های سیاسی از سوی دولت بایدن را انتظار دارد، کسی که قبلا این کشور را ترد شده نامیده بود و متعهد شد که دیگر به آن سلاح نفروشد. با حل مناقشه قطر سعودی‌ها امیدوار هستند بتوانند ابزار سازنده خود را به عنوان یک شریک منطقه‌ای نشان دهد یا شاید افکار عمومی را نسبت به بمباران‌های یمن منحرف کند.
عربستان سعودی و امارات متحده عربی محاصره قطر را دو هفته پس از بازدید ترامپ از عربستان سعودی در اولین سفر خود به خارج به عنوان رئیس جمهور در ماه مه ۲۰۱۷ آغاز کردند. اگرچه دولت ترامپ علاقه خود را برای همکاری شرکای آمریکا در خلیج فارس علیه ایران ابراز کرده بود ترامپ برای خروج از برجام آماده می‌شد. سعودی‌ها و اماراتی‌ها سناریویی را علیه قطر به راه انداختند که این کشور نقش یکسانی را در در حمایت از تروریسم ایفا می‌کند.
جورج نادر یکی از مقامات مشاور در امارات ۲.۵ میلیون دلار به جمع کننده کمک مالی ترامپ یعنی الیوت برویدی پول داد تا ترامپ را ترغیب کند که قطر دشمن اصلی محسوب می‌شود؛ با وجود اینکه قطر میزبان العدید، بزرگترین پایگاه نظامی ایالات متحده در خاورمیانه است. برویدی مقداری از وجوه خود را در کنفرانس ضد قطر که توسط بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها برگزار شد استفاده کرد و اد رویس، رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، در آن زمان، قانونی را اعلام کرد که قطر را به عنوان حامی دولت تروریسم معرفی می‌کرد. این موارد و سایر موارد فساد سیاسی بعداً در تحقیقات مولر مشخص شد.
دولت بایدن از کاهش تنش‌ها در منطقه استقبال خواهد کرد
نویسنده در ادامه می‌نویسد: دولت بایدن از کاهش تنش‌ها در منطقه استقبال خواهد کرد. اگرچه ممکن است محمد بن سلمان و تمیم امیر قطر آغوش خود را به روی یکدیگر باز کنند و روابط را از نو بسازند، اما جو بایدن کشور‌های عرب حاشیه خلیج فارس را باید مسئول این سورفتار‌ها قرار دهد. اقداماتی مانند جنگ یمن، شکنجه فعالین حقوق بشر در عربستان و امارات. طبق دشمنی شدید دولت ترامپ با ایران، ریاض و ابوظبی احساس می‌کردند که می‌توانند روی یک دشمنی دیگر تمرکز کنند؛ مانند قطر. حالا با احتمال بازگشت دولت بایدن به برجام روبرو هستند. بن سلمان و بن زاید به طور موثر در حال متحد کردن و ساماندهی تیم خود برای خطرات احتمالی هستند. آن‌ها تلاش بر آن دارند تا با دوباره متحد کردن کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس توجهات را بار دیگر بر تهدید از سوی ایران متمرکز کنند.
خبرآنلاین نوشت: موضوع آشتی قطر با عربستان و کشور‌های حاشیه خلیج فارس و همچنین صف بندی‌های جدید در منطقه همزمان با ورود جو بایدن به کاخ سفید حاکی از آن است که خاورمیانه در آینده تحولات مهمی را پیش رو خواهد داشت.
نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا علاوه بر تغییرات در این کشور موجب تحولاتی در خاورمیانه به ویژه در روابط کشور‌های حاشیه خلیج فارس شد. عربستان سعودی، بحرین، امارات متحده عربی و مصر یکباره تصمیم بر آن گرفتند تا قطر را منزوی کنند، اما طی این سه سال تحریم و محاصره دوحه به خوبی از ظرفیت‌های موجود خود استفاده کرد و به کمک ایران و ترکیه تا حدود زیادی توانست از فشار‌ها بکاهد.
حکام سعودی دریافتند که هوا پس است!
حکام سعودی با از دست دادن چتر حمایتی خود و تغییرات در کاخ سفید دریافتند که "هوا پس است". به همین دلیل درصدد آن برآمدند تا حداقل یکی از بحران‌های پیش رو را تا قبل آمدن دموکرات‌ها حل و فصل کنند؛ سعودی‌ها که خود آتش بیار معرکه بودند در نهایت سرشان به سنگ خورد و در نشست شورای همکاری خلیج فارس که اخیرا برگزار شد قضیه را فیصله دادند؛ به طوری که طبق آخرین خبر‌ها مصر نیز به این آشتی پیوسته است. در چهل و یکمین نشست سران شورای همکاری خلیج فارس که هفته گذشته در العلا برگزار شد محمد بن سلمان با تهدید خواندن برنامه موشک‌های بالستیک برای صلح منطقه از جامعه جهانی خواست تا با آن مقابله کند که به نظر می‌رسد ولیعهد سعودی به ایران کنایه زده است و بیانگر آن است که تهران همچنان یکی از چالش‌های مهم برای ریاض به شمار می‌رود. موضوعی مهم که در کانون توجهات امارات متحده عربی نیز قرار دارد؛ چرا که وزیر مشاور این کشور در امور خارجه گفت، بازیابی کامل روابط ابوظبی با دوحه وابسته به نحوه تعامل قطر با تهران و ترکیه خواهد بود. امارات همچنین مساله گروه‌های افراطی را نیز به میان آورد و بازسازی اعتماد را زمان بر توصیف کرد.
در همین راستا آنل شلین، محقق در موسسه کوئینسی طی مقاله‌ای در پایگاه تحلیلی ریسپانسیبل استیت کرافت به موضع گیری امارات در این زمینه اشاره می‌کند و می‌نویسد: بن زاید ولیعهد امارات حمایت قطر از گروه‌های اسلامی مانند اخوان المسلمین را یک تهدید تلقی می‌کند. این در حالی است که محمد بن سلمان و ملک سلمان، ایران و هم پیمانانش در منطقه مانند حوثی‌های یمن را تهدید اصلی قلمداد می‌کنند. یوسف العتیبه سفیر امارات در آمریکا پیش‌تر گفته بود که حل مناقشه قطر در لیست اولویت‌های هیچ کسی نیست. در تضاد با آن و در اوایل سپتامبر فیصل بن فرحان وزیر خارجه عربستان سعودی عنوان کرد که توافق با قطر نزدیک است.
آخرین تحولات در منطقه همچنین بازتاب دهنده انتظارات دولت بعدی آمریکا بود. امارات متحده عربی قبلاً وضعیت خود را در لیست مهمترین شرکای منطقه‌ای آمریکا، بدون در نظر گرفتن اینکه چه کسی انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا را می‌برد، ثابت کرده بود. بر خلاف آن عربستان سعودی فشار‌های سیاسی از سوی دولت بایدن را انتظار دارد، کسی که قبلا این کشور را ترد شده نامیده بود و متعهد شد که دیگر به آن سلاح نفروشد. با حل مناقشه قطر سعودی‌ها امیدوار هستند بتوانند ابزار سازنده خود را به عنوان یک شریک منطقه‌ای نشان دهد یا شاید افکار عمومی را نسبت به بمباران‌های یمن منحرف کند.
عربستان سعودی و امارات متحده عربی محاصره قطر را دو هفته پس از بازدید ترامپ از عربستان سعودی در اولین سفر خود به خارج به عنوان رئیس جمهور در ماه مه ۲۰۱۷ آغاز کردند. اگرچه دولت ترامپ علاقه خود را برای همکاری شرکای آمریکا در خلیج فارس علیه ایران ابراز کرده بود ترامپ برای خروج از برجام آماده می‌شد. سعودی‌ها و اماراتی‌ها سناریویی را علیه قطر به راه انداختند که این کشور نقش یکسانی را در در حمایت از تروریسم ایفا می‌کند.
جورج نادر یکی از مقامات مشاور در امارات ۲.۵ میلیون دلار به جمع کننده کمک مالی ترامپ یعنی الیوت برویدی پول داد تا ترامپ را ترغیب کند که قطر دشمن اصلی محسوب می‌شود؛ با وجود اینکه قطر میزبان العدید، بزرگترین پایگاه نظامی ایالات متحده در خاورمیانه است. برویدی مقداری از وجوه خود را در کنفرانس ضد قطر که توسط بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها برگزار شد استفاده کرد و اد رویس، رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، در آن زمان، قانونی را اعلام کرد که قطر را به عنوان حامی دولت تروریسم معرفی می‌کرد. این موارد و سایر موارد فساد سیاسی بعداً در تحقیقات مولر مشخص شد.
دولت بایدن از کاهش تنش‌ها در منطقه استقبال خواهد کرد
نویسنده در ادامه می‌نویسد: دولت بایدن از کاهش تنش‌ها در منطقه استقبال خواهد کرد. اگرچه ممکن است محمد بن سلمان و تمیم امیر قطر آغوش خود را به روی یکدیگر باز کنند و روابط را از نو بسازند، اما جو بایدن کشور‌های عرب حاشیه خلیج فارس را باید مسئول این سورفتار‌ها قرار دهد. اقداماتی مانند جنگ یمن، شکنجه فعالین حقوق بشر در عربستان و امارات. طبق دشمنی شدید دولت ترامپ با ایران، ریاض و ابوظبی احساس می‌کردند که می‌توانند روی یک دشمنی دیگر تمرکز کنند؛ مانند قطر. حالا با احتمال بازگشت دولت بایدن به برجام روبرو هستند. بن سلمان و بن زاید به طور موثر در حال متحد کردن و ساماندهی تیم خود برای خطرات احتمالی هستند. آن‌ها تلاش بر آن دارند تا با دوباره متحد کردن کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس توجهات را بار دیگر بر تهدید از سوی ایران متمرکز کنند.
آمریکا به دنبال تکرار تجربه دهه میلادی۷۰ درباره ایران
دکتر نوذر شفیعی کارشناس ارشد مسائل بین الملل نیز با تحلیلی متفاوت به بررسی زوایای آشتی قطر و عربستان و شورای همکاری خلیج فارس پرداخته است. شفیعی گفت: بهبود روابط قطر با عربستان و اعضای شورای همکاری خلیج فارس را می‌توان در قالب یک پروژه کلان و آمریکایی ارزیابی کرد. مساله اصلی در بین چرخش آمریکا از غرب آسیا به شرق آسیا است و توانمندی‌های خود را از اقیانوس اطلس به اقیانوس آرام معطوف می‌کند. علت این جابجایی‌ها این است که چین به رقیب اصلی آمریکا تبدیل شده است. از همین رو بسیار شنیده ایم که قرن بیست و یکم سده چینی خواهد بود به طوریکه این کشور موقعیت هژمونیک آمریکا را اشغال خواهد کرد. آمریکا برای جلوگیری از این روند باید توجه بیشتری به شرق آسیا داشته باشد. به همین منظور باید توجهات خود را از دیگر مناطق کمتر کند. یکی از مناطق خاورمیانه و حوزه خلیج فارس است. در همین حال آمریکا تقویت مناسبات اسرائیل با کشور‌های عربی را دنبال کرده که تا حدودی به نتیجه رسیده است. در گام‌های بعد بازگشت وحدت به شورای همکاری خلیج فارس را در دستور کار خود قرار داده که نمونه آن بازگشت قطر به این سازمان است.
مرحله بعدی به احتمال زیاد می‌تواند نزدیک شدن به ایران باشد تا در واقع تمام مسائل در خلیج فارس حل و فصل شوند. چنین تجربه‌ای را آمریکایی‌ها در دهه ۱۹۷۰ میلادی نیز داشتند. آن‌ها زمانی که درگیر جنگ ویتنام بودند مجبور شدند تا توجهات خود را نسبت به منطقه خلیج فارس کاهش دهند. در این مرحله بود که آمریکایی‌ها تئوری "دو ستون" نیکسون را اجرایی کردند. بدین گونه که امنیت منطقه را به ایران و عربستان سپردند و تمرکز خود را بر شرق آمریکا گذاشتند. در حال به نظر می‌رسد که آمریکا در چنین مسیری قرار گرفته که البته معطوف به ۱۰ تا ۲۰ سال آینده باشد. این جهت گیری‌ها در حال حاضر روی می‌دهد، اما اینطور نیست که ضرورت آنی برای آن وجود داشته باشد چرا که واشنگتن چشم انداز بلندمدتی برای آن متصور است.
